تبیان، دستیار زندگی

دوسالانه‌های هنری در وب‌سایت « درز »

«بی‌ینال» یکی از مهم‌ترین بسترهای نمایش آثار هنرمندان در دنیای معاصر به شمار می‌آید و برای مخاطبان هنر نامی آشنا است. بینال یا دوسالانه به‌معنای هر رویدادی است که هر دوسال یک‌بار برگزار ‌شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

 چیدمانی در دوسالانه‌ی هلسینکی
چیدمانی در دوسالانه‌ی هلسینکی

وب‌سایت «درز» فعالیت خود را از سال 1394 با هدف ایجاد منبعی دقیق و جامع درباره‌ی هنر و هنرمندان معاصر ایران آغاز کرده است. این پلتفرم فعالیت‌ هنرمندان ایرانی در رویدادهای داخلی و خارجی را به دقت رصد می‌کند و آرشیو کاملی از آثار ارائه‌شده و اطلاعات این رویدادها فراهم کرده است.
«بی‌ینال» یکی از مهم‌ترین بسترهای نمایش آثار هنرمندان در دنیای معاصر به شمار می‌آید و برای مخاطبان هنر نامی آشنا است. بینال یا دوسالانه به‌معنای هر رویدادی است که هر دوسال یک‌بار برگزار ‌شود. در دنیای هنر بینال برای توصیف نمایشگاه بین‌المللی بزرگی به کار می‌رود که هر دو سال یک‌بار با هدف نمایش و ارائه‌‌ی هنرهای معاصر برپا می‌شود. بی‌ینال‌ها با نمایش آثار هنرمندان شناخته‌شده و همینطور کشف و معرفی هنرمندان جوان و نوظهور، نقش مهمی در زمینه‌ی خرید و فروش آثار هنری ایفا می‌کنند.
بی‌ینال ونیز اولین دوسالانه‌ای بود که در سال 1895 برگزار شد. در آن زمان هنرهای معاصر در موزه‌های هنرهای زیبا نمایش داده نمی‌شد؛ پس این دوسالانه با هدف ایجاد یک نمایشگاه جهانی برپا شد تا بستری را برای ارائه‌ی هنر معاصر و بازاریابی هنری فراهم کند. با موفقیت چشمگیر و استقبال بی‌نظیری که از بینال ونیز شد، کم‌کم دیگر کشورها غرفه‌ی ملی خود را در این بی‌ینال برپا کردند که اولین کشور، بلژیک بود. بی‌ینال ونیز هنوز هم یکی از مهم‌ترین دوسالانه‌های جهانی به‌شمار می‌آید و بیش‌از سی کشور جهان در آن غرفه‌ی دائمی دارند. عبارت بی‌ینال از آن زمان برای معرفی سایر رویدادهای دوسالانه‌ی هنری به کار می‌رود. بی‌ینال سائوپائولو بعد از بی‌ینال ونیز، قدیمی‌ترین دوسالانه‌ی جهانی است. این بی‌ینال در سال 1951 تأسیس شد. 
وضعیت دوسالانه‌های معاصر با گذشته تفاوت زیادی دارد. اولین بی‌ینال ونیز یک رویداد فرهنگی منحصربه‌فرد بود؛ اما از دهه‌ی 1990 صدها دوسالانه در سراسر جهان برگزار شد. بی‌ینال ونیز در زمینه‌ی معرفی و ارائه‌ی هنر معاصر پیشگام بود؛ اما از دهه‌ی 1960 به مرور موزه‌هایی برای نمایش هنر معاصر تأسیس شد.
در دوسالانه‌های معاصر توجه به روابط بین‌المللی اهمیت زیادی دارد. مسأله‌ی جهانی‌ بودن هنر که در بی‌ینال ونیز مطرح شده بود اما رعایت نمی‌شد، با رواج بحث‌های پسااستعماری و بازاریابی قومی زیر سؤال رفت و گرایش اروپامحوری که نسبت‌به هنر در عرصه‌ی نمایشگاه‌های جهانی وجود داشت با چالش روبه‌رو شد. کم‌کم صحنه‌های هنری دیگر کشورها که در حاشیه‌ی این رویدادها قرار داشت یا اصلاً در آن جایی نداشت، مورد توجه قرار گرفت. امروزه نه تنها در دوسالانه‌ها آثاری از کشورهای آمریکای جنوبی، آفریقا، آسیا و خاورمیانه ارائه می‌شود؛ که در هرکدام از این مناطق نیز بی‌ینال‌های هنری برپا می‌شود.
در اواخر قرن بیستم دوسالانه‌ها در سراسر جهان افزایش چشمگیری پیدا کردند و بی‌ینال‌های سراسر جهان، مانند بی‌ینال پاریس، بی‌ینال لیورپول، بی‌ینال پراگ، بی‌ینال پکن، بی‌ینال شارجه، بی‌ینال بخارست و بی‌ینال استانبول نیز شهرت زیادی پیدا کردند. این انفجار نمایشگاه‌های بین‌المللی بزرگ هنری نشان‌دهنده‌ی رونق گسترده‌ی بازار هنر در عرصه‌ی جهانی است.

اثر رضا لواسانی در پاویلیون ایران در دوسالانه‌ی ونیز در سال 2019
اثر رضا لواسانی در پاویلیون ایران در دوسالانه‌ی ونیز در سال 2019

هر سال تعداد زیادی دوسالانه در سراسر جهان برگزار می‌شود. هنرمندان ایرانی نیز در این رویدادها حضور پرشوری دارند. به‌عنوان مثال در آخرین‌ دوره‌ی بی‌ینال ونیز که در تاریخ 21 اردیبهشت تا 3 آذر 1398 با موضوع «باشد که در زمان جالبی زندگی کنید» برگزار شد، رضا لواسانی، سمیرا علیخانزاده (samira alikhanzadeh) و علی میرعظیمی، با کیوریتوری علی بختیاری در پاویون ایران حضور داشتند. وب‌سایت «درز» تمام این رویدادهای مهم را به دقت رصد کرده و اطلاعات مربوط به آن‌ها در صفحه‌ی بی‌ینال‌های این پلتفرم قابل دسترسی است.
هنر ایران نیز در زمینه‌ی برگزاری بی‌ینال‌ها فعال بوده است. اولین بی‌ینال ایران در سال 1337 به همت مارکو گریگوریان در تهران شکل گرفت. اولین دوره‌ی این رویداد در کاخ ابیض برپا شد و در آن آثار نقاشی و مجسمه به نمایش درآمد. پنج‌دوره بی‌ینال تهران تا سال 1345 برپا شد و این رویداد نقش مهمی در معرفی هنرمندان معاصر ایران و گرایش‌های مختلف هنری ایفا کرد. در سال 1370 اولین بی‌ینال نقاشی بعد از انقلاب در موزه‌ی هنرهای معاصر برگزار شد. طی این سال‌ها نه‌تنها دوسالانه‌ی نقاشی تداوم داشته، بلکه دوسالانه‌های دیگری در رشته‌های مجسمه‌سازی، سفال و سرامیک نیز برگزار شده‌اند که در زمینه‌ی معرفی هنرمندان و پیوند آن‌ها با رویدادهای جهانی فعال هستند. تمام اطلاعات مربوط به بینال‌های ایران نیز در بخش بینال‌های وب‌سایت «درز» قابل مشاهده است و به دقت پوشش داده شده است.

چیدمانی از مریم فرشاد در دوسالانه‌ی مجسمه‌سازی تهران در سال 1399
چیدمانی از مریم فرشاد در دوسالانه‌ی مجسمه‌سازی تهران در سال 1399
 
با ورود به صفحه‌ی بی‌ینال‌ها در وب‌سایت «درز» لیست تمام بی‌ینال‌های در حال نمایش، بی‌ینال‌های پیش‌ِ رو و بی‌ینال‌های گذشته در دسترس است. در بخش اول بی‌ینال‌ها، که به رویدادهای در حال نمایش اختصاص دارد، نام هر بی‌ینال و اطلاعات مربوط به زمان برگزاری هرکدام ارائه شده است.
با باز کردن صفحه‌ی مخصوص هر بی‌ینال ، اطلاعات کامل این رویداد، شامل تاریخچه، عنوان، پوستر، زمان برگزاری، هنرمندان ایرانی شرکت‌کننده در آن و کیوریتور پاویون ایران معرفی شده‌ و عکس‌هایی از سالن نمایشگاهی، آثار ارائه‌شده و فضای کلی آن قرار دارد. همچنین در صفحه‌ی هر بینال، آدرس، اطلاعات مکانی، وب‌سایت و همچنین اخبار و اطلاعیه‌های مربوط به آن‌ها قرار داده شده است.
این روند برای تمام بی‌ینال‌های پیشِ رو و گذشته نیز فراهم شده و مخاطبان می‌توانند به‌دقت و به‌صورت کامل، این رویدادهای هنری و اطلاعات مربوط به هرکدام را در صفحه‌ی بی‌ینال‌های وب‌سایت «درز» مشاهده کنند. در بخش بی‌ینال‌های گذشته، امکان دسته‌بندی یا نمایش بی‌ینا‌ل‌ها بر اساس نام، سال یا شهر محل برگزاری وجود دارد و مخاطبان می‌توانند به سادگی به اطلاعات مربوط به بی‌ینال مورد نظر خود دست پیدا کنند.
وب‌سایت «درز» تلاش کرده فعالیت هنرمندان در رویدادهای داخلی یا بین‌المللی را به دقت رصد و ثبت کند و آرشیو دقیق و کاملی از آثار هنری و هنرمندان معاصر ایران گردآوری کند. این پلتفرم فعالیت تمام بی‌ینال‌های جهان را دنبال می‌کند و آثار هنرمندان ایرانی که در این رویدادها عرضه شده را به‌دقت جمع‌آوری می‌کند. وب‌سایت ««درز» بایگانی تصویری و نوشتاری دقیقی از فعالیت هنرمندان ایرانی جمع‌آوری کرده و این آرشیو منبع جامعی برای تمام مخاطبان دنیای هنر تجسمی فراهم کرده است.