پاسخ به سوالات رایج درباره لوپوس

کارشناسان برای اولین بار این بیماری را در قرون وسطا تعریف کردند. گفته می‌شود که کلمه لوپوس از کلمه «wolf» به معنی گرگ در زبان لاتین گرفته شده است. به احتمال زیاد دلیل چنین اسمی این است که ظاهر این بیماری، سرخی پروانه شکلی روی صورت است که مشابه طرح سفیدرنگ روی صورت گرگ می‌باشد. لوپوس یکی از شایع‌تری بیماری‌های روماتیسمی است که آمار ابتلا به آن رو به افزایش می‌باشد. کارشناسان تخمین می‌زنند تقریبا پنج میلیون نفرد در تمام دنیا دچار لوپوس هستند.

لوپوس چیست؟

همانطور که گفتیم لوپوس یک بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی را وادار می‌کند آنتی‌بادی‌هایی تولید کند که به بافت‌های بدن حمله‌ور می‌شوند چون آن‌ها را مهاجم تلقی می‌کند. این واکنش باعث التهابی مزمن و مداوم می‌شود که به بافت‌ها و ارگان‌ها آسیب می‌زند. به همین دلیل کارشناسان، لوپوس را یک بیماری التهابی مزمن می‌دانند؛ اما در واقع این بیماری خود را به صورت عودهایی از دوره‌های بدون علامت نشان می‌دهد.

لوپوس انواعی دارد:
. لوپوس سیستماتیک اریتماتوز (SLE). این شایع‌ترین نوع لوپوس بوده و قسمت‌های گوناگونی از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
. لوپوس پوستی. این نوع فقط پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
. لوپوس نوزادی. مادری که لوپوس دارد می‌تواند آنتی بادی‌های مربوط را به کودکش انتقال دهد، یعنی کودک هم به لوپوس مبتلا شود.
. لوپوسی که به واسطه مصرف دارو ایجاد می‌شود.

علت لوپوس چیست؟ آیا واگیردار است؟

با وجود تحقیقات زیادی که صورت گرفته، کارشناسان هنوز نمی‌دانند علت بیماری لوپوس دقیقا چیست. اما آن‌ها این را می‌دانند که لوپوس مُسری یا سرطانی نیست. ضمنا افرادی که از نظر ژنتیکی در معرض این بیماری هستند می‌توانند به دلیل فاکتورهای بیرونی به لوپوس مبتلا شوند. مثلا گفته می‌شود که برخی از عوامل می‌توانند سبب عود لوپوس شوند: قرار گرفتن در معرض خورشید، برخی از عفونت‌ها و برخی از داروها از شایع‌ترین عوامل می‌باشند.

متداول‌ترین علامت‌های لوپوس چیست؟

لوپوس بیماری است که علائم بالینی بسیار متنوعی دارد و این علائم در هر فرد می‌توانند متفاوت باشند. به علاوه، لوپوس می‌تواند تقریبا هر عضوی را درگیر کند و عود نماید، به همین دلیل توضیح آن دشوار است. شایع‌ترین علامت عود لوپوس شامل تب، کاهش وزن، خستگی و درد مفاصل می‌شود. در واقع 95 درصد از افرادی که لوپوس دارند دچار درد در مفاصل متقارن یا درد عضله در مفاصل کوچک مانند انگشتان دست می‌شوند.
در مورد لوپوس پوستی، نمایان‌ترین علامت، قرمزی پروانه‌مانند روی صورت است؛ اما این علامت در دیگر قسمت‌های بدن نیز می‌تواند ظاهر شود. معمولا قرار گرفتن در معرض نور خورشید این بثورات پوستی را بدتر می‌کند.


دیگر علائم مرتبط شامل موارد زیر می‌شوند:
. سندرم رینود
. خشکی چشم‌ها
. سردرد
. اختلال در حافظه و جهت‌یابی
. تنگی نفس

آیا خانمی که لوپوس دارد می‌تواند باردار شده و کودک سالمی به دنیا بیاورد؟

خانمی که لوپوس دارد باید دست‌کم شش ماه قبل از بارداری هیچ علامتی از لوپوس نداشته باشد و هیچ دارویی مصرف نکند. استفاده از برخی از داروهای لوپوس ممکن است روی رشد جنین تاثیر بگذارند. دو تا از داروهایی که برای لوپوس و همچنین سرطان به کار می‌روند سیکلوفسفامید و متوترکسات نباید توسط زن باردار یا زنی که قصد باردار شدن دارد مصرف شوند. بارداری برای خانمی که لوپوس دارد های‌ریسک تلقی می‌شود؛ اما بیشتر خانم‌هایی که لوپوس دارند تا پایان بارداری با مشکلی برخورد نمی‌کنند. البته زنانی که لوپوس دارند در مقایسه با سایر زن‌ها بیشتر ممکن است سقط جنین یا زایمان زودرس را تجربه نمایند. خانم‌هایی که لوپوس دارند، خصوصا آن‌هایی که تحت درمان با کورتیکواستروئید هستند، بیشتر ممکن است دچار فشارخون بالا، دیابت، هایپرگلیسمی و عوارض کلیوی شوند. لوپوس ممکن است طی بارداری عود کند که نیاز به اقدام درمانی فوری دارد.

چرا لازم است پردنیزولون هر روز سر ساعت مشخص مصرف شود؟

کورتیکواستروئیدها از جمله پردنیزولون، مرتبط با هورمون‌های طبیعی ضدالتهاب هستند و التهاب را فورا سرکوب می‌کنند. قرص‌های پردنیزولون باید هر روز صبح سر ساعت مصرف شوند زیرا سطح کورتیزول به طور طبیعی صبح‌‌ها در بالاترین سطح است.

آیا درمانی برای لوپوس وجود دارد؟

واقعیت این است که لوپوس درمانی ندارد. اما کارشناسان به روش‌هایی برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از این بیماری و علائم آن یا کاهش این علائم دست پیدا کرده‌اند؛ مثلا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، کورتیکواستروئیدها و محصولات بیولوژیکی پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما درمان باید بسته به نوع لوپوس و شرایط فرد بیمار، مختص خود فرد تجویز شود.
چیزی که باید به خاطر داشته باشید این است که لوپوس یک بیماری بسیار پیچیده و جورواجور است. بنابراین خیلی مهم است که هرگونه سوال و ابهامی را با پزشک متخصص مطرح کنید و در صورتی که هر گونه علامتی دارید حتما به پزشک مراجعه نمایید.

---