چگونه می توانیم از مشکلات دیگران گره گشایی کنیم؟

یکى از برنامه‏‌هاى بنیادى و اساسى دین اسلام ، رفع نیاز و مشکلات و گرفتارى انسان‌ها می باشد.این دین الهی ،برای کسی که به دیگران کمک می کند و گره از کار دیگران می گشادید،اجر و پاداش دنیوى و اخروى در نظر گرفته و مسئولیت هرکس را در حد توان خود تعیین کرده و چگونگى برآوردن حاجات مردم را بیان مى‏‌کند و کمک نکردن به دیگران و باز نکردن گره از مشکلات دیگران را زشت شمرده و آن‌را محکوم و وعده عذاب الهى را مى‏‌دهد.

امام صادق (علیه السلام) فرمود:
«ما من مؤمن یخذِلُ أخاه و هو یقدر علی نصرته الا خذله الله فی الدنیا و الاخرة»؛ «هرگاه مؤمنی بتواند برادر خود را یاری رساند اما کمکش نکند، خداوند در دنیا و آخرت او را تنها گذارد».

مردم در زندگی اجتماعی همیشه نیازمند یاری و مساعدت همنوعان خود می‌باشند و این مسئله‌ای است که فقط منحصر در افراد ثروتمند نیست زیرا ممکن است کسی ازنظر مالی وضعیت مناسبی نداشته باشد اما از لحاظ جسمی، آبرو یا جایگاه سیاسی بتواند سنگی از پیش پای کسی بردارد.

هر فردی در هر وضعیت و جایگاهی که قرار دارد باید به وظیفه ملّی، میهنی و مذهبی خود در رابطه با کمک به همنوعان عمل کرده و نیاز نیازمندان را در حد توان برطرف نماید و عدم رفع نیاز افراد نیازمند (در صورت توانایی) در تمام ادیان و مکاتب زشت شمرده‌شده است، اما در این بین وظیفه ثروتمندان به دلیل منابع و امکانات وسیع‌تری که در دست دارند در حل مشکلات دیگران سنگین‌تر است.

دین اسلام علاوه بر اینکه حقوق واجبی از جمله خمس و زکات را به عهده مسلمانان گذاشته، حقوقی هم به عهده ثروتمندان و صاحبان قدرت قرار داده و دستور می دهد پس از تأمین نیازهاى ضرورى و گاه نیمه ‏ضرورى، دست از مصرف‏‌گرایى و اسراف بردارند و بخشى از امکانات مالى خود را صرف رسیدگى به ضعفا کنند.

امام صادق (علیه السلام) در این باره فرموده اند:
هر مؤمنی که از مؤمنی که در فشار و سختی قرار گرفته گره گشایی کند خدا خواسته هایش را به آسانی در دنیا و آخرت تأمین کند.

در هر جامعه کسانی هستند که نیاز مالی دارند و این موضوع وظیفه ی  افراد ثروتمند و صاحبان قدرت  را سنگین می کند و آنها باید این افراد را تحت حمایت مالی خود قرار دهند. افرادی که در چنین جایگاهی قرار دارند به ویژه صاحبان قدرت باید بدانند که این منصب امانتی است که خدای متعال به آنان داده و شایسته است که در این راه از هیچ گونه تلاشی دریغ نکنند و به نحو شایسته به وظیفه خودشان عمل کنند.
 اینکه انسان به چنین جایگاهی برسد که بتواند مردم را حمایت کند و پناهگاه رفع حاجات افراد زیادی باشد،نعمت بزرگی است که خداوند نصیب او کرده است، چرا که در آموزه‌های دینی آمده است که دستگیری از دیگران و کمک به آن‌ها، حتی در مقایسه با برخی عبادت‌ها مانند حج یا عمره مستحب، از ثواب بالاتری برخوردار است.

کمک به نیازمندان، درماندگان و گرفتاران موضوعی است که هر فردی اجازه ی ورود به آن ندارد مگر آنکه خداوند توفیق آن را نصیب فرد کند. در این زمینه امام حسین (ع) در حدیثی، گره‌گشایی از مشکل مردم را از نعمت‌های الهی می‌داند و می‌فرماید: «اعْلَمُوا أَنَّ حَوَائِجَ النَّاسِ إِلَیْکُمْ مِنْ نِعَمِ اللَّهِ عَلَیْکُمْ فَلَا تَمَلُّوا النِّعَمَ فَتَتَحَوَّلَ إِلَى غَیْرِکُم»؛ بدانید نیازمندی‌هاى مردم که (به شما مراجعه مى‌کنند) از نعمت‌هاى الهى است؛ پس از نعمت‌ها خسته نشوید وگرنه این وظیفه خدمت‌رسانى به دیگران واگذار خواهد شد.

گره گشایی در روایات

روایات مربوط به مصادیق گره گشایی از مشکلات دیگران به چند گروه دسته بندی می شود:

گروه اول آن دسته از روایاتی است که به گره گشایی از مشکلات مربوط به نیازهای اولیه محرومان و نیازمندان از جمله خوراک، پوشاک، مسکن و ازدواج تأکید می کند.

از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده است: «بهترین اعمال در پیشگاه خدا، خنک نمودن جگرهای تشنه آتشین و داغ و سیر کردن شکم های گرسنه است. به خدایی که جان محمّد در دست قدرت اوست ایمان نیاورده است به من بنده ای که سیر بخوابد و برادر مؤمن یا همسایه اش گرسنه باشد.»

در خصوص گره گشایی از مشکلات و نیازهای اولیه نیز ، امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمود:

«هر کس به مؤمن برهنه ای لباس بپوشاند، خداوند از پیراهن ابریشم بافت بهشت (استبرق) بر او بپوشاند و آن کس که مؤمن غیر نیازمندی را لباس بپوشاند، پیوسته در حفاظت الهی است تا زمانی که نخی از آن لباس باقی باشد».

 همانطور که گفتیم مسکن و ازدواج هم از نیازهای اساسی انسان است  و برآوردن نیاز مسکن دیگران نیز یکی از موارد مهم گره گشایی شمرده می شود.

امام صادق (علیه السلام) فرمود:
«اگر کسی خانه ای دارد [که به آن نیاز ندارد] و مؤمن دیگری را که خانه ای ندارد، از سکونت در آن باز دارد، خداوند عزوجل می فرماید: ای فرشتگان من! آیا بنده من نسبت به سکونت بنده ام در خانه دنیایی اش بخل ورزید. به عزت و جلالم که هرگز در بهشت هایم سکونت نخواهد گزید».

در امر ازدواج نیز خداوند در قرآن کریم به مؤمنان سفارش می کند که برای افراد بی همسر، همسر انتخاب کنند و اگر تهی دست باشند، خداوند از فضل خود آنها را بی نیاز می کند. منظور از گره گشایی در این زمینه این است که افراد برای به هم رسیدن دختران و پسران میانجی گری کند و در خواستگاری و معرفی آنها نقشی فعال داشته باشد.

امام زین العابدین (علیه السلام) فرمود:هر کس نیازی از نیازهای برادر مؤمنش را برآورد...، خداوند [رسیدن به] صد حاجت او را مقدر می کند که یکی از آنها بهشت است. کسی که مؤمنی را به همسری درآورد تا همدم او و مایه آرامشش باشد، خداوند در قبرش کسی را که از همه اهلش نزد او محبوب تر باشد، همدم او می گرداند.

گروه دوم از روایات به گره گشایی با ارائه خدمات عمومی تأکید می کند. از مصداق های گره گشایی، انجام خدمات عمومی مانند آتش نشانی، پاکیزگی شهرها، ساخت سد، پل، بیمارستان، ساخت زائرسراها و حفر قنات های آب است.
امام سجاد (علیه السلام) از پدر بزرگوارش از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) چنین نقل می کند: «هر کس طغیان آب یا آتشی را از گروهی از مسلمانان باز دارد، بهشت بر او واجب می شود».
گروه سوم از روایات مربوط به گره گشایی از مشکلات اقتصادی دیگران می شود .مثلا یکی از سنّت های نیکوی اسلامی، سنّت قرض دادن به یکدیگر است. در برخی روایت های اسلامی، قرض برتر از صدقه معرفی شده؛ یعنی ثواب صدقه، ده برابر و ثواب قرض، هجده برابر است.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) درباره کسانی که از قرض دادن وسایل زندگی خودداری می کنند، می فرماید:
هر کس برادر مسلمانش به او نیاز داشته باشد و او با وجود توانایی، آن را انجام ندهد، خداوند بوی بهشت را بر او حرام می گرداند.
 علاوه بر اینکه قرض دادن  از امور گره گشایی در امور اقتصادی می باشد،می توان با پرداخت بدهی دیگران گره از کار آنها گشود.
امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمود:محبوب ترین کارها نزد خداوند، شادمان کردن مؤمن با سیر کردن یا رفع گرفتاری یا پرداخت بدهی او است.
 همچنین آسان گیری در بدهکار هم از امور گره گشایی اقتصادی می باشد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
ای مردم! [این مطلب مهم را] حاضران به غایبان اطلاع دهند. آگاه باشید که هرکس به شخص نداری مهلت دهد، بر خداوند است که تا زمانی که طلبش را بگیرد، برای هر روز مهلت دادن، ثواب صدقه به قدر مالش [که در دست بدهکار مانده است ]، عطا کند.

گروه چهارم از روایات مربوط به گره گشایی هایی است که از طریق خرج کردن آبرو و استفاده صحیح از مقام و موقعیت اجتماعی حاصل می شود. اگر کسی که موقعیتی اجتماعی، مقام و منصب، آبرو و مقبولیت ویژه ای داشته باشد و از این آبرو و موقعیت خود برای گره گشایی و کمک به دیگران و میانجی گری در بن بست ها مایه بگذارد، به این کارش بذل جاه می گویند.
از امام جعفر صادق (علیه السلام) نقل شده است:
«هیچ مؤمنی نیست که برای برادر مؤمنش بذل جاه کند، مگر این که خداوند، روی او را بر آتش حرام گرداند و در روز قیامت، غبار و ذلت، چهره اش را نپوشاند و هر مؤمنی که از بذل جاه برای برادرش بخل ورزد- در حالی که آبرومندتر از اوست- در دنیا و آخرت خواری و ذلت به او می رسد و در روز قیامت، شعله های آتش چهره اش را می سوزاند، چه [در نهایت ] از آمرزیده شدگان باشد و چه از عذاب شوندگان.

روزی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «برترین صدقه، صدقه زبان است». پرسیدند: ای رسول خدا! صدقه زبان چیست؟ فرمود: «میانجی گری است که به سبب آن اسیری را آزاد کنی و از ریخته شدن خونی جلوگیری کنی و امر پسندیده ای را به سوی برادرت بکشانی و امر ناخوشایند را از او دور کنی».
 بنابراین کسانی که از منصب اجتماعی برخوردارند و موقعیت و آبروی اجتماعی ویژه ای دارند، وظیفه دارند تا از این موقعیت خود ، برای دست گیری از نیازمندان و دفاع از ستم دیدگان استفاده کنند.

گروه پنجم از روایات، به امور خانوادگی و اجتماعی مربوط می شود مانند میانجی گری و آشتی دادن میان دیگران و اعضای فامیل و خانواده.
امام صادق (علیه السلام) در این باره فرموده اند:میانجی گری، زکات جاه و مقام است.

گروه ششم از روایات مربوط به گره گشایی های معنوی می باشد؛ مانند گره گشایی هایی که از طریق ارشاد گمراهان حاصل می شود.

گروه‌گشایی از کار مردم از نگاه قرآن

کمک و نیکوکاری ،خدمت به خلق ،گره گشایی از کار دیگران از جمله مفاهیم ارزشمندی است که در آموزه‌های دینی به خصوص قرآن کریم، مورد عنایت و توجه قرارگرفته و بسیار به آن سفارش شده است.

خداوند متعال در آیه ۲۷۳ سوره بقره در رابطه با گره‌گشایی از کار مردم می‌فرماید:" لِلْفُقَرَاءِ الَّذِینَ أُحْصِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ لَا یَسْتَطِیعُونَ ضَرْبًا فِی الْأَرْضِ یَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِیَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِیمَاهُمْ لَا یَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا ۗ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ" « صدقات مخصوص فقیرانی است که در راه خدا بازمانده و ناتوان شده‌اند و توانایی آنکه در زمین بگردند (و کاری پیش گیرند) ندارند و از فرط عفاف چنانند که هر کس از حال آنها آگاه نباشد پندارد غنی و بی‌نیازند، به (فقر) آنها از سیمایشان پی می‌بری، هرگز چیزی از کسی درخواست نکنند. و هر مالی انفاق کنید خدا به آن آگاه است ».

 از این آیه متوجه می شویم که انفاق باید برای نیازمندانى باشد كه در راه خدا محصور شده‌اند و به خاطر دین خدا، از وطن آواره و یا در جبهه‌هاى جهاد هستند و  توان حركت و سفر در زمین را براى تأمین هزینه زندگى و یا كسب سرمایه براى تجارت ندارند و از شدّت عفاف و آبرودارى، شخص بى‌اطلاع آنها را غنى و ثروتمند مى‌پندارد، امّا تو آنها را از سیما و چهره‌هایشان مى‌شناسى. آنان هرگز با اصرار از مردم چیزى نمى‌خواهند. و هر چیز نیكو و خیرى را (به این افراد) انفاق كنید، پس قطعاً خداوند به آن آگاه است.

در این آیه بهترین مواردی که انفاق در آنجا باید صورت گیرد، بیان شده است، و آن کسانی هستند که دارای صفات سه گانه‌ای که در این آیه آمده است باشند.

 در بیان اولین صفت می‌فرماید: انفاق شما مخصوصا «باید برای کسانی باشد که در راه خدا، محصور شده‌اند» (لِلْفُقَراءِ الَّذِینَ أُحْصِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ). یعنی کسانی که به خاطر اشتغال به مسأله جهاد در راه خدا و نبرد با دشمن و یادگیری فنون جنگی از تلاش برای معاش و تأمین هزینه زندگی بازمانده‌اند و برای تأکید اضافه می کند: «همانها که نمی‌توانند سفری کنند» و سرمایه‌ای به دست آورند (لا یَسْتَطِیعُونَ ضَرْباً فِی الْأَرْضِ).

و در دومین توصیف از آنان، می‌فرماید: «کسانی که افراد نادان و بی‌اطلاع آنها را از شدت عفاف، غنی می‌پندارند» (یَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ أَغْنِیاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ). ولی این سخن به آن مفهوم نیست که این نیازمندان با شخصیت قابل شناخت نیستند. لذا می‌افزاید: «آنها را از چهره‌هایشان می‌شناسی» (تَعْرِفُهُمْ بِسِیماهُمْ). یعنی در چهره‌هایشان نشانه‌هایی از رنجهای درونی وجود دارد که برای افراد فهمیده آشکار است. آری! «رنگ رخساره خبر می‌دهد از سرّ درون».

و در سومین توصیف، می‌فرماید: آنها چنان بزرگوارند که «هرگز چیزی با اصرار از مردم نمی‌خواهند» (لا یَسْئَلُونَ النَّاسَ إِلْحافاً). معمولا نیازمندان عادی  در خواسته و نیاز خود اصرار دارند،ولی آنها یک نیازمند عادی نیستند.

و در پایان آیه، باز همگان را به انفاق از هر گونه خیرات خصوصا به افرادی که دارای عزت نفس و طبع بلندند تشویق کرده، می‌فرماید: «و هر چیز خوبی در راه خدا انفاق کنید خداوند از آن آگاه است» (وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ).

این آیه تكدّى‌گرى و گدایی را ناپسند می شمارد و درخواست افراد را بدون نیاز داشتن، حرام می داند. در واقع یکی از گناهان بزرگ، تکدی و سؤال و تقاضای از مردم بدون نیاز است، و در روایات متعددی از این کار، نکوهش شده است. در حدیثی از پیغمبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله می‌خوانیم: لا تحلّ الصّدقة لغنیّ:صدقات برای افراد بی‌نیاز حرام است.
همچنین در آیه 7 سوره طلاق می فرماید: "لِیُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ ۖ وَمَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ ۚ لَا یُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا ۚ سَیَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ یُسْرًا"

هر كس‌كه داراى وسعت (مالى) است، باید طبق وسعت خود نفقه دهد و كسى‌كه روزى بر او تنگ شده، باید از آنچه خداوند به او داده (به اندازه توان خود) انفاق كند. زیرا خداوند هیچ‌كس را مگر به اندازه آنچه به او داده است، تكلیف نمى‌كند. به زودى خداوند پس از سختى، آسانى و فراخى پدید مى‌آورد.

 نکته ای که در این آیه وجود دارد این است که هر كسى به قدر توان خود به همسرش انفاق كند، هم شامل ایّام عدّه مى‌شود، هم شامل ایّام شیر دادن همسر طلاق داده شده و هم شامل هر زمان دیگر.

دستور انفاق به اندازه توانایی هم مربوط به زنانی است که بعد از جدایی، شیر دادن کودکان را بر عهده می‌گیرند، و هم مربوط به ایام عدّه است.

به هر حال آنها که توانائی کافی دارند، باید مضایقه و سختگیری نکنند، و آنها که تمکن مالی ندارند، بیش از توانائی خود مأمور نیستند، و زنان نمی‌توانند ایرادی به آنها داشته باشند.

 در واقع پیامی که از این آیه متوجه می شویم این است که هركس به هر اندازه توان انفاق دارد، انفاق كند و انفاق كننده، مال و دارایى خود را از خدا بداند و همچنین اینکه فقرا در مقایسه وضع خود با اغنیا، نعمت‌هایى را كه خداوند به آنها داده است را از یاد نبرند.

همچنین زن و مرد در شرایط تلخ طلاق و جدایى یا فقر و تنگدستى، امید به آینده را از دست ندهند.آنها باید بدانند که ملاك در میزان هزینه زندگى، توان مالى مرد است، نه تنگ‌نظرى‌هاى مرد و یا خواسته‌ها یا آرزوهاى زن.آنها حتی در شرایط طلاق، نباید جوانمردى را از دست دهند.

همچنین در آیه 90 سوره نحل می فرماید:" إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَىٰ وَیَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْیِ ۚ یَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ" همانا خدا (خلق را) فرمان به عدل و احسان می‌دهد و به بذل و عطاء خویشاوندان امر می‌کند و از افعال زشت و منکر و ظلم نهی می‌کند و به شما پند می‌دهد، باشد که موعظه خدا را بپذیرید.

این آیه نمونه‌ای از جامعترین تعلیمات اسلام در زمینه مسائل اجتماعی، و انسانی و اخلاقی را بیان می‌کند. ‌از‌ نظر اسلام‌ مهم‌ترین‌ هدفی‌ ‌که‌ ‌در‌ تعالیمش‌ دنبال‌ ‌شده‌ صلاح‌ مجتمع‌ و اصلاح‌ عموم‌ ‌است‌. در آغاز می‌گوید: خداوند فرمان به عدل و احسان می‌دهد و همچنین بخشش به نزدیکان را بیان می کند .

«عدل» همان قانونی است که تمام نظام هستی بر محور آن می‌گردد و به معنی واقعی کلمه آن است که هر چیزی در جای خود باشد بنابراین، هرگونه انحراف، افراط، تفریط، تجاوز از حد، تجاوز به حقوق دیگران بر خلاف اصل عدل است.

اما از آنجا که عدالت به تنهایی کارساز نیست، بلافاصله دستور به احسان را پشت سر آن می‌آورد و بعد از تکمیل این سه اصل مثبت، به سه اصل منفی و منهی می‌پردازد و می‌گوید: «خداوند از فحشاء و منکر و ظلم و ستم، نهی می‌کند» (وَ یَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ).

«فحشاء» اشاره به گناهان پنهانی، «منکر» اشاره به گناهان آشکار، و «بغی» هرگونه تجاوز از حق خویش و ظلم و خود برتربینی نسبت به دیگران است.

احیای اصول سه گانه عدل و احسان و ایتاء ذی القربی و مبارزه با انحرافات سه گانه فحشاء و منکر و بغی در سطح جهانی، کافی است که دنیایی آباد و آرام و خالی از هر گونه بدبختی و فساد بسازد.
آیات فراوان دیگری از قرآن درباره لزوم کمک‌رسانی به دیگران و ثواب این عمل وجود دارد؛ همچنین در وصف ثواب انفاق اموال در مسیر الهی می‌فرماید: «مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فی‏ کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ؛ کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یک‌صد دانه باشد و خداوند آن را برای هر کس بخواهد (و شایستگی داشته باشد) دو یا چند برابر می‌کند و خدا (ازنظر قدرت و رحمت) وسیع و (به همه‌چیز) داناست.» (بقره/۲۶۱)

این آیه سفارش به انفاق و منع از اسراف و تبذیر داشته و  و آن را بهترین راه براى حلّ اختلافات طبقاتى می داند.در این آیه این نکته بیان شده که انفاق، تنها پاداش اخروى ندارد، بلكه سبب رشد وتكامل وجودى خود انسان مى‌گردد و این کار زمانی ارزشمند است كه در راه خدا باشد. در اسلام اقتصاد از اخلاق جدا نیست.
همچنین قرآن مى فرماید ؛ ( تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرّ ) : واجب است که در کارهاى خیر به یکدیگر کمک کنید. حمایتهای مردمی به افراد نیازمند، کودکان بی سرپرست، ایتام و کسانی که دست یاری دراز کرده اند.

پاداش دنیوی و اخروی برآوردن حاجت ونیاز دیگران

از آثار و برکات گره گشایی از کار دیگران و برآورده کردن حاجت مردم ، بهره مندی از معاونت الهی است یعنی کسی که به دیگران کمک کند خدا یار و یاورش می شود. علاوه بر معاونت الهی، بهشت هم پاداش او می باشد و کسی که اهل کمک به دیگران است مطمئن باشد که بهشت جایگاه اوست. همان سعادت اخروی و رستگاری ابدی نصیبش می شود.

امام صادق علیه السلام فرمود: «هر كس یك حاجت برادر مؤمن خود را برآورَد، خداوند در قیامت صد هزار حاجت وى را برآورده كند كه یكى از آنها بهشت است ودو دیگر آنكه خویشان وآشنایان خود را وارد بهشت كند به شرط آنكه ناصبى نباشد».

همچنین از امام صادق علیه السلام روایت شده است كه فرمود: «برآوردن حاجت مؤمن از آزاد كردن هزار بنده وفرستادن هزار اسب براى جهاد در راه خدا بهتر است
از دیگر برکات، محبوبیت در پیشگاه خدا و در بین مردم است. آن هایی که به دیگران کمک می کنند و دست دیگران را می گیرند هم نزد خدا محبوب می شوند و هم در نزد مردم محبوب القلوب می شوند.

در حدیثی دیگر از امام صادق علیه السلام روایت شده است كه فرمود: «هر كس براى جلب رضاى خدا، در راه برآوردن حاجت برادر مسلمان خود گام بردارد، خداوند برایش یك میلیون حسنه مى‌نویسد كه به سبب آن خویشاوندان وآشنایان وهمسایگان وهر كس را كه به او نیكى كرده، مى‌آمرزد. ودر قیامت به او خطاب مى‌شود: وارد جهنّم شو وهر كه را كه در دنیا به تو نیكى كرده، از جهنّم بیرون آور ووارد بهشت كن، مگر كسانى كه دشمن اهل‌بیت پیامبر باشند».

همچنین در روایت دیگری فرمود: «هر كس غمى از دل مؤمنى بردارد، خداوند غم‌هاى آخرت او را بردارد وهنگامى كه از قبر بیرون آید دلش مطمئن وشاد باشد. وهر كس به مؤمنى غذا دهد، خداوند او را از میوه‌هاى بهشت سیر كند. وهر كس به مؤمنى آب دهد،خداونداوراازشراب (طهور)دست‌نخورده بهشت سیراب سازد».

امام رضا(ع) افرادی‌که به گره‌گشایی از کار بندگان خداوند مشغول‌اند را بندگان خاص خدا می‌داند و می فرماید:«خداوند در روی زمین بندگانی دارد  که سعی می‌کنند نیازهای مردم را برآورده سازند، این گروه از افراد، روز قیامت در امان‌اند  و کسی‌که مؤمنی را شاد سازد، خداوند در روز قیامت قلب او را شاد می‌سازد».

نکته آخر:
این آیات و روایات  تنها بخش کوچکی از منابع دینی در خصوص رفع نیاز‌ها و حاجات مردم است که تأمل  و تفکر در آن‌ها می‌تواند منجر به تشویق و ترغیب افراد به این کار خداپسندانه شود. اگر کسی در این راه احساس ملالت و خستگی کند ، بی شک خداوند زمینه این خدمت رسانی را از او می‌گیرد و به بنده دیگری می‌دهد. در مقابل اگر در جامعه‌ای که حس و عاطفه نوع دوستی زنده باشد و مردم نسبت به هم، تعاون و همدردی داشته باشند، رحمت الهی بر سرشان می‌بارد و در آخرت هم از عنایت خاص پروردگار برخوردار خواهند شد.خوشا به سعادت افرادی که همواره در حال خدمت رسانی به بندگان خدا هستند و در این راه نیز خسته و ملول نمی‌شوند.

---