تبیان، دستیار زندگی

آشنایی با سه مسلمان نخست اسلام

اولین مسلمان‌بودن، افتخار و فضیلت‌ بزرگی بود که نصیب حضرت خدیجه(س) شد، شیعیان حضرت خدیجه را اولین زنِ مسلمان و امام علی(ع) را اولین مردِ مسلمان می‌دانند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
مسلمانان
دین اسلام در زمان پیامبر(ص) در سراسر جزیرةالعرب گسترش یافت و با فراگیر شدن آیین اسلام در این منطقه و پذیرش آن از سوی عرب‌ها، مسلمانان سعی در نشر اصول اعتقادی خود در میان جهانیان و گسترش قلمرو اسلام داشتند.

پس از آنکه پیامبر(ص) به پیامبری رسید، سه سال پنهانی به دعوت مردم پرداخت، برخی معتقدند با توجه به ترتیب نزول آیه‌های قرآن کریم، دعوت عمومی به فاصله‌ای اندک از بعثت آغاز شده است، تا قبل از دعوت خویشان، دعوت پیامبر(ص) به صورت خصوصی بود.

 

مسلمانان

نخستین زن مسلمان که بود؟

حضرت محمد (ص) در چهل سالگی به پیامبری رسید و مهمترین پیامش دعوت به توحید بود. با کوشش پیامبر(ص) تقریبا تمام شبه جزیره عربستان در زمان حیات او به اسلام گروید، در دوره‌های بعد، گسترش اسلام ادامه یافت و به تدریج اسلام دینی جهانی شد.

حضرت خدیجه سلام الله علیها یکی از چهار زن کامل دنیا، اولین و بهترین همسر رسول خدا صلّی الله علیه وآله و سلّم و مادر حضرت فاطمه زهرا (س) است.در تاریخ پر فراز و نشیب اسلام كمتر بانویی همانند حضرت خدیجه (س) "همسر بزرگوار رسول خدا (ص)" درخشیده است.

بهره‌مندی از صفات عالی انسانی و رفتار برخاسته از بینش متعالی حضرت خدیجه (س)؛ چنان شخصیتی از وی ساخته كه تا سال‌ها بعد از رحلت، هر گاه پیامبر اكرم (ص) نام او را می‌شنید، اشک بر گونه‌های مباركش جاری می‌گشت و از او به بزرگی یاد می‌نمودند.

حضرت خدیجه (س) ۶۸ سال قبل از هجرت به دنیا آمد، وی در خانواده ای پرورش یافت که  خانواده‌ه‌اىی که از نظر شرافت‌ خانوادگى و نسبت‌‌هاى خویشاوندى، در شمار بزرگترین قبیله‌‌هاى عرب جاى داشت، این‌ خاندان در همه حجاز نفوذ داشتند.

مسلمانان
مورخان درباره اینکه حضرت خدیجه نخستین زن مسلمان است، اختلافی ندارند، برخی از آنان از وی به عنوان نخستین مسلمان(از زنان و مردان) نیز یاد کرده‌اند، ابن اثیر مورخ اهل سنت، اجماع مسلمانان را بر این دانسته که حضرت خدیجه اولین ایمان‌آورنده به پیامبر(ص) بوده است.

به گفته یعقوبی تاریخ‌نگار قرن سوم: حضرت خدیجه اولین زن ایمان‌آورنده و حضرت علی(ع) اولین مرد ایمان‌آورنده به پیامبر(ص) است. حضرت خدیجه(س) نخستین زن مسلمان بود، از بزرگ‌ترین و شاخص‌ترین ویژگی‌های اخلاقی ایشان می‌توان به صبر و گذشت این بزرگ بانوی اسلام اشاره کرد، در روایات آمده است اسلام با دو چیز نشر پیدا کرده است؛ اول شمشیر حضرت علی (ع) و دوم ثروت و گذشت حضرت خدیجه(س).

مسلمانان

نخستین مرد مسلمان که بود؟

نخستین مسلمان به اولین نفری اشاره دارد که به پیامبر اسلام ایمان آورد؛ اولین مسلمان بودن افتخار و فضیلت محسوب می‌شد، براساس برخی منابع، پیامبر(ص) اولین مسلمان بودن امام علی(ع)‌ را فضیلتی برای او دانسته است و برخی صحابه که ادعای اولین مسلمانی داشته‌اند نیز به این مسئله مباهات کرده‌اند.

در خصوص اینکه اولین مردی که اسلام آورد چه کسی بوده است؟ شیعه وعده کثیری از اهل سنت بر این عقیده هستند که علی بن ابی طالب(ع) نخستین مردی بوده که به پیامبر(ص) ایمان آورده است.

مسلمانان
روایاتی از ناحیه شیعه و سنی در این خصوص نقل شده است:
علامه مجلسى در بحار الانوار می نویسد: نخستین ایمان آورنده على(علیه السلام) بود، و سپس خدیجه(علیها السلام) و بعد جعفربن ابی طالب(رضى اللّه عنه)، روایات گویاى این است که اولین مرد مسلمان علی(ع) و دومین مرد جعفر بن ابى طالب بود.

براساس روایات، پیامبر اسلام، امام علی(ع) را اولین مسلمان، اولین مؤمن و اولین فردی که او را تصدیق نمود، توصیف کرده است.

شیخ طوسی روایتی از امام رضا(ع) نقل کرده که امام علی(ع)‌ را اولین ایمان‌آورنده به پیامبر اسلام معرفی می‌کند، گفته شده اجماع شیعه بر این اجماع دارد که امام علی(ع) اولین مرد مسلمان بوده است.

علامه مجلسی و خصیبی نویسنده شیعه قرن چهارم، امام علی(ع) را اولین مسلمان دانسته‌اند، همچنین محمد بن جریر طبری، شمس‌الدین ذهبی و دیگران از مورخان اهل سنت نقل‌هایی بر اولین مسلمان بودن امام علی(ع)‌ نقل کرده‌اند.

در این میان برخی اهل سنت نقل‌های را ذکر کرده‌اند که براساس آن ابوبکریا زید بن حارثه اولین مسلمان بوده‌اند. مقریزی تاریخ‌نگار اهل سنت در کتاب "إمتاع الأسماع" ابوبکر را اولین مسلمانی دانسته که اهلیت حمایت و کمک به پیامبر اسلام را داشته است.

 ابن‌ حجر در کتاب "الإصابة" اولین مسلمان از کودکان را امام علی(ع)، از زنان خدیجه، از موالی زید بن حارثه و از بندگان را بلال حبشی دانسته او ابوبکر را اولین مرد آزاد می‌داند که مسلمان شد، با این حال محمد بن جریر طبری از محمد بن سعد نقل کرده که ابوبکر پس از ۵۰ نفر اسلام آورد.

ولی عموم مورخین و تاریخ نگاران نقل کرده اند که افتخار سبقت در اسلام مخصوص علی بن ابیطالب(ع) است. گذشته از این، به گفته ی محدثان، پیامبر(ص) روز دوشنبه به نبوت مبعوث شد و علی(ع) فردای آن روز با پیامبر(ص) نماز خواند.

روایات فراوانی از پیامبر(ص) و نیز از خود علی(ع) و صحابه در این باره نقل شده است که به حد تواتر می رسد و ذیلاً چند حدیث را به عنوان نمونه می آوریم. حضرت رسول اکرم(ص) فرمود: نخستین کسی که در کنار حوض کوثر بر من وارد می شود، نخستین کسی است که اسلام آورده، و او علی بن ابیطالب(ع) است

مسلمانان

اسامی اولین مسلمانان

ابن‌اثیر، مورخ اهل سنت، خدیجه(س)، علی(ع)، زید بن حارثه و ابوبکر و علامه مجلسی، علی(ع)، خدیجه(س) و جعفر بن ابی‌طالب را به‌ترتیب، نخستین ایمان‌آورندگان به پیامبر(ص) معرفی کرده‌اند.

در مورد نخستین مسلمان اجماع فراگیری وجود دارد که خدیجه بنت خویلد، همسر محمد نخستین مسلمان بوده‌است و هویت نخستین مرد مسلمان از دوران ابتدایی اسلام مورد مناقشه بوده‌است.

 به‌گفتهٔ مونت گومری وات: بعضی منابع علی بن علی طالب را نخستین مسلمان معرفی کرده‌اند که در آن زمان کودکی نه یا ده‌ساله بوده‌است، همچنین دانشمندان شیعه و بسیاری از دانشمندان اهل سنت نیز، بر این نظر تأکید کرده‌اند.

زید بن حارث، کاندیدای محتمل به‌عنوان نخستین مسلمان است، زید در آغاز به‌عنوان برده به مکه آورده شد و به خانهٔ حضرت محمد (ص) و خدیجه (س) راه یافت، آن‌ها زید را آزاد نمودند و بمانند فرزند خود او را پذیرفتند.

حارث به‌طور واضحی مورد اعتماد حضرت محمد (ص)  بود و آن حضرت علاقهٔ بسیار زیادی به وی (خصوصاً پس از مرگ فرزند پسر محمد و خدیجه) نشان می‌داد.

به‌گفته مونتگمری: زید در آن زمان جوانی بسیار با آتیه بنظر می‌رسید و بنابراین محتمل است که او نخستین مسلمان مذکر باشد. سومین نفر، حتی اگر نخستین مسلمان نبود، با اهمیت‌ترین از میان نخستین ایمان آورندگان بود، ابوبکر بازرگانی بود که تنها دو سال از حضرت محمد (ص) جوان‌تر بود و سال‌ها دوست صمیمی حضرت محمد (ص)  بود.

سه نفر از نخستین مسلمانان:
- حضرت خدیجه (س)؛ اولین مسلمان.
- حضرت علی بن ابی طالب (ع)؛ اولین مسلمان مرد.
- زید بن حارث

در انتها باید اشاره کنیم که اولین مسلمانان از زنان و مردان چه کسانی بودند؟ همه متفقاً گفته اند؛ که نخستین کسی که از زنان مسلمان شد، حضرت خدیجه(س)، همسر وفادار و فداکار پیامبر(ص) بود و امّا از مردان، همه دانشمندان و مفسران شیعه به اتفاق گروه عظیمی از دانشمندان اهل سنت حضرت علی(ع) را نخستین کسی از مردان می دانند،که دعوت پیامبر(ص) را پاسخ گفت و سومین فرد از نزدیکان حضرت محمد (ص) که اسلام آورد زید بن حارث بود و شهرت این موضوع در میان دانشمندان اهل تسنن به حدی است که جمعی از آن ها، ادعای اجماع و اتفاق بر آن کرده اند.

این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .