همسر مسئولیت پذیر چه ویژگی هایی دارد؟

مسئولیت پذیر بودن باعث انجام بهتر و صحیح تر کارها می شود و افراد مسئولیت پذیر در زندگی فردی و اجتماعی خود پیشرفت سریع و قابل توجهی دارند.افرادی که مسئولیت پذیرهستند، قابل اعتمادترند و با جلب اعتماد دیگران ، در زندگی به موفقیت های چشمگیری خواهند رسید.

مسئولیت پذیری در امور خانواده هم بسیار اهمیت دارد.زندگی در کنار همسری مسئولیت پذیر،بسیار لذت بخش و موجب خوشبختی، آرامش و موفقیت در زندگی می شود. هر یک از زن و مرد برای اداره،تامین آسایش و حفظ کیان خانواده متناسب با ساختار وجودی خود،مسئولیت ها و وظایفی بر عهده دارند که برخی از آنها وظایف حقوقی وبرخی دیگر به دلیل ماهیت عاطفی و رفتاری پیوند زناشویی، وظایف اخلاقی به شمار می آیند.خانواده یک واحد کوچک اجتماعی است که باید یک مدیریت واحدی داشته باشدو نیاز به یک فرد مسئولیت پذیر دارد. به همین خاطر مسئولیت پذیری یکی از معیارهای اساسی برای انتخاب همسر است.

مسئولیت پذیری تمرینی هست که از دوران کودکی باید در افراد نهادینه شود و زمانی این مسئولیت پذیری در وجود هر فرد تکامل می باید که بتواند پاسخگوی هر امری باشد و یا بتواند تصمیم بگیرد و یا انتخاب کند. هر فردی با ورود به زندگی جدید باید مسئولیت تصمیم‌هایی که می‌گیرد، مسئولیت خوشبختی و سعادت یک فرد جدید و رفع نیازهای خود و همسرش را بر عهده بگیرد.

ازدواج اولین مرحله ای است که انسان از حصار خودبینی و طبیعت فردی خارج می شود و به واسطه آن شخص در مدار دیگر بینی حرکت می‌کند و می‌تواند در برابر دیگران احساس مسئولیت و تعهد کند. در واقع ازدواج باعث رشد اجتماعی افراد می شود و در نتیجه زمینه بروز احساس مسئولیت فرد در قبال دیگران بخصوص همسر و فرزند برای او فراهم می شود و بر همین اساس است که مسئولیت‌پذیری را به عنوان یکی از معیارهای اساسی برای انتخاب همسر مطرح می‌کنند.

زمانی که فرد ازدواج می کند، این دوران با دوران مجردی او کاملا متفاوت است. او و همسر آینده‌اش باید بپذیرند که نه‌تنها در قبال خود بلکه مهم‌تر از خود، نسبت به همسفر زندگی‌ اش مسئول است؟ بی‌شک زندگی در کنار یک همسر مسئولیت‌پذیر و وظیفه‌شناس بسیار خوشایندتر از زندگی در کنار یک فرد بی‌مسئولیت است.

مسئولیت پذیر نبودن هر یک از زوجین، نقطه ضعفی است که هر یک از زن و مرد از نبود آن در دیگری رنج می برندو گاهی ممکن است این ناتوانی تا جایی پیش رود که منجر به جدایی زوجین شود.

با تمرین و آموزش و تکرار میتوان مسئولیت پذیری را به زوجین آموخت و آن ها را دوباره برای ادامه زندگی مشترک سالم و متعالی احیا کردبه شرط اینکه خودشان به آن باور داشته باشند و بخواهند.

مسئولیت پذیری همسر در خانه به گونه ای باید باشد که دو طرف نسبت به یکدیگر متعهد باشند. در دنیای امروز زنان نیز پا به پای مردان در خارج از خانه یا حتی در فضای خانه کار کرده و کسب درآمد میکنند، طبیعی هست که در چینن خانواده ای مسئولیت های خانه داری به نسبت توانایی و ظرفیت افراد باید تقسیم شود.

ویژگی های همسر مسئولیت پذیر

«مسئولانه» عمل کردن
مسئولیت‌پذیری، «مسئولانه» عمل کردن است و به صرف این‌که فقط فرد بگوید که فردی مسئولیت پذیر است، هرگز فردی مسئول نمی‌شود. مسئولیت‌پذیری یک مفهوم نیست بلکه یک عمل است، وقتی فرد به آنچه وعده داده‌ عمل کند، مسئولیت‌پذیر شناخته می‌شود. او به هیچ عنوان قول و قرار خود را فراموش نمی کند و نسبت به انجام آن متعهد است.

برآمدن از از پس تامین هزینه زندگی
همسری که مسئولیت زندگی زن و بچه اش را به عهده گرفته و وظیفه شناس است ،برای تامین هزینه های زندگی مانند غذا، لباس، مسکن، اسباب و اثاثیه منزل و ... تلاش می کند و نمی گذارد فرزند و همسرش در تنگنا باشند . او کار کردن را دوست دارد و از تنبلی کردن دوری می کند و تلاش می کند تا جایی که بتواند زندگی را با آبرومندی اداره کند و نیازهای همسر و فرزندان خود را با شرافت تأمین کند.

مدیریت خانواده
 همسر مسئولیت پذیر و وظیفه شناس، مدیریت خانواده را به عهده دارد.او زندگی را رهبری می کند و به خانواده نشاط، خرمی، نظم و انضباط می بخشد و با تدبیر و دوراندیشی سیاستهای کلی خانواده را تعیین می کند. در واقع مردی که مدیر خانه است، با تدبیر و دوراندیشی ویژه خود سیاستهای کلّی خانواده را تعیین می کند و در ایفای مسؤولیت سرپرستی و جلب اطاعت همسر- از پیش- زمینه پذیرش و اطاعت را در او فراهم می کند، به امکانات و روحیات همسر خویش توجّه می کند، در حدّ توان از او انتظار خواهد داشت؛ تنها در کار نیک و معروف به او فرمان می دهد . سعی می کند از خود رایی دوری کند و می داند که اگر فرمانی برخلاف فرمان خدا باشد، پذیرش و اطاعت همسر لازم نیست.

زن وظیفه شناس هم قدر زحمتهای شوهرش را می داند، به رهنمودها و دستورهای او احترام می گذارد، مدیریت او را در امور زندگی می پذیرد و مطابق دستوراتش عمل می کند و از این طریق ادامه زندگی مشترک را آسان می کند.

 احساس مسئولیت نسبت به همسر
یکی دیگر از ویژگی های همسر مسئولیت پذیر این است که نسبت به همسر خود احساس مسئولیت می کند. مردی که مسئولیت پذیر باشد، نسبت به همسر خود متعهد است در واقع او می داند همسرش امانت الهی در دست اوست و نسبت به زندگی و همسر خود احساس وظیفه می کند، به شخصیت، افکار و اعمال او احترام می گذارد. او همانطور که به فکر تامین نیاز های مالی خانواده است ، به نشاط همسر خود نیز اهمیت می دهد چون خود را در برابر همسرش مسئول می داند و همیشه به این فکر است که باید زندگی مشترک شاد و خوبی برای همسر و فرزندان خود بسازد.

زن وظیفه شناس هم به نظریات شوهر احترام می گذارد، از او اطاعت می کند، از صفات خوب او تشکر کرده، و با او مدارا می کند، از توقّعات خود کم می کند، و تلاش می کند تا مال، ناموس و آبروی شوهر خود را حفظ کند.

موفق بودن درتربیت فرزند
همسری که مسئولیت پذیر است در تربیت فرزندان خود هم موفق است.این فرد در تربیت صحیح فرزندان خود نهایت تلاش خود را به کار می گیرد زیرا خود را نسبت به تربیت صحیح او مسؤول دانسته؛ بنابراین در کنار همسرش در تربیت فرزندان می کوشد و این کار را فقط به همسر خود نمی سپارد.

زن و شوهر وظیفه شناس، تلاش می کنند تا فرزند خود را بر اساس تربیت صحیح و اسلامی تربیت کنند و تمام تلاش خود را برای رسیدن به هدف به کار می گیرند. آنها در تمام مراحل رشد فرزند، اعم از دوران حمل، شیرخوارگی و پس از آن خود را نسبت به تربیت صحیح فرزند مسؤول دانسته و دستوراتی را که اسلام در این زمینه ارائه کرده را  اجرا می کنند.

اهمیت این مسؤولیت به اندازه ای است که امام سجّاد علیه السلام از خداوند سبحان برای ادای این تکلیف کمک خواسته، عرض می کند " وَ اعِنّی عَلی تَرْبِیتِهِمْ وَ تَأْدیبِهِمْ وَ بِرِّهِمْ" بار خدایا مرا در تربیت، تأدیب و نیکی به فرزندانم یاری فرما.

 داشتن اعتماد به نفس
فردی که در زندگی وظیفه شناس است و مسئولیت یک خانواده را به عهده می گیرد،اعتماد به نفس بالایی خواهد داشت.زمانی که همسر و فرزندانش به تصمیمات او در زندگی احترام می گذارند و طبق خواسته ها و نظرات او پیش می روند،همین توجه و احترام باعث می شود اعتماد به نفس او هم بالا رود.
ویژگی های دیگر:
این افراد اگر در زندگی دچار شکست شوند،دیگران را مقصر شکست خودشان نمی دانند، آنها را می پذیرند و با پذیرش شکست،تلاش کافی برای جبران ناکامی ها می کنند.
فرد مسئولیت پذیر برای رسیدن به اهداف خود برنامه ریزی می کند و قبل از انجام کارها فکر می کند.
فرد مسئولیت پذیرانعطاف پذیر، فعال و پویا می باشد.

آثار مسئولیت پذیری

قطعا مسئولیت پذیری همسر در خانواده،  آثار فراوانی است که بیشتر مسائل زندگی را در بر می گیرد و سعادت خانواده را تامین می کند.در ادامه مطلب برخی از آثار مسئولیت پذیری را بیان می کنیم:

استحکام پیوند خانوادگی
یکی از آثار مسئولیت پذیری همسر، استحکام پیوند خانوادگی می باشد.زمانی که فرد مسئولیت پذیر را برای زندگی انتخاب کنید،این فرد تمام وظایف خانوادگی خود را می شناسد و همین شناخت وظایف و مسئولیت پذیری او کمک می کند که اعضای خانواده هم در تمام امور زندگی موفق شوند،زیرا عدم موفقیت و عقب ماندگیها به دلیل نشناختن مسئولیتها و گریز از انجام وظایف خانوادگی است.

اگر زن و مرد در زندگی وظایف خود را به خوبی انجام دهند ، زندگی مستحکم تری خواهند داشت . مردی که در قبال مسؤولیتهای خانوادگی سهل انگاری کند و از زیر بار اداره زندگی، شانه خالی کرده و با تن آسایی خود، خانواده اش را در معرض فقر اقتصادی قرار می دهد و آنان را در برآوردن نیازهای اوّلیه خود کمک نمی کنند، در حقیقت بزرگترین ضربه را به سعادت خانوادگی خود زده است.  این مرد خانواده اش را در معرض فقر اقتصادی قرار می دهد و نمی تواند نیازهای اولیه آنها را تامین کند بنابراین به سعادت آنها ضربه می زند.

آسایش روحی
وجود روحیه مسئولیت پذیری در همسر ، ریشه اختلافات خانوادگی را از بین می برد و زن و مرد در زندگی احساس آرامش می کنند و با روحیه ای امیدوار به انجام وظایف خود می پردازند.همانطور که در بالا گفتیم اگر زن و مرد وظایف به وظایف خود در زندگی اهمیت ندهند و مسئولیت انجام کارها را به عهده نگیرند، این بی مسئولیتی منجر به جدایی و طلاق آنها هم می شود،اما بالعکس اگر هر دو مسئولیت پذیر باشند، این مسئولیت پذیری، کمک می کند که از لحاظ روحی به آسایش برسند.

 خصوصیات مردان بی مسئولیت

مردانی که مسئولیت پذیر نیستند، از شرایط سخت فرار می کنند. اصولا همه افراد برای رسیدن به اهداف خود در ابتدای راه ممکن است با سختی هایی مواجه شوند . افرادی که بی مسئولیت باشند، توان تحمل این سختی ها را ندارند و همان ابتدای کار کم می آورند.در واقع آنها از این سختی فرار می کنند و با کوچکترین مشکل و ناراحتی پا پس می‌کشند. به همین دلیل هیچوقت شرایط مساعدی برایشان ایجاد نمی‌شود. در این صورت زمینه دعواهای زناشویی ایجاد می‌شود.

 همچنین مردانی که مسئولیت پذیر نباشند، معمولا نمی‌‌توانند در یک کار و فعالیت برای مدت طولانی دوام بیاورند و اگر بخواهدی به دنبال دلیل و علت باشید ،مواردی همچون درآمد کم، ساعت کاری زیاد و غیره را بیان می‌کنند. در واقع آنان معتقدند که هیچ کاری به قدر کافی برایشان خوب نیست و اگر نظرشان را در مورد شغل مناسب بپرسید، کاری با ویژگی‌های بسیار عالی را معرفی می‌کنند.

چگونگی برخورد با مردان بی مسئولیت

شاید رفتارهای اطرافیان روی مردی که مسئولیت پذیر نیست، تاثیر زیادی در پذیرش مسئولیت نداشته باشد،اما باید گفت رفتار خانواده و اطرافیان در تقویت و تشدید بی مسئولیتی او نقش بسزایی دارند.حتی گاهی ممکن است همسر در مسئولیت پذیر نبودن شریک زندگی اش مقصر باشد و با رفتارها و کارهای خود، بی مسئولیتی همسر خود را تشدید کند.پس باید شریک زندگی هم با رفتارهایش کاری کند که همسرش وظایف خود را به خوبی انجام دهد. در ادامه نحوه برخورد با مرد بی مسئلیت را بیان می کنیم:

مانند یک کودک با او رفتار نکنید
 بهتر است با همسر بی مسئولیت خود مانند یک کودک با او رفتار نکنید.مثلا اگر همسرتان در انجام کارهای خود دائما از سختی آن‌ها شکایت می‌کند، سریعا به جای او کارهایش را انجام ندهید. تنها کاری که در این شرایط باید انجام دهید همدلی و همراهی با او است. بهتر است با گفتن جملاتی مانند "درک می‌کنم که واقعا شرایط سختی است"  همدلی و همراهی خود را به او نشان دهید. اما این فرصت را به او بدهید که خود عهده دار وظایفش باشد.
 به عهده گرفتن عواقب کارها
اگر همسر بی مسئولیت دارید، در برخورد باید به او  فرصت دهید تا با عواقب کارهایشان رو به رو شود. برای این منظور به او مسئولیت‌هایی را واگذار کنید و وقتی او در انجام آن‌ها کوتاهی می‌کند عواقب کارهایش را گردن نگیرید. برای مثال وقتی از همسرتان می‌خواهید، فرزندتان را از مدرسه به خانه بیاورد وانجام این کار را فراموش می‌کند، به جای او از فرزندتان عذر خواهی نکنید. تا زمانی که خود همسرتان  با پیامد اعمالش مواجه نشود به رفتارهای بی مسئولانۀ خود ادامه خواهد داد. مراقبت باشید که پس از دعوا با او بر سر این موضوع، اشتباهات بیشتری را تکرار نکنید.

مطرح کردن نیازهای خود به طور صمیمانه
بی مسئولیتی مردان گاهی منجر به خشم و غضب همسران آنها می شود.همسران این مردان از وضعی که به وجود آمده، ناراضی هستند و نارضایتی خود را با سرکوفت زدن و ایراد گرفتن نشان می‌دهند.در صورتی که باید بدانند که این واکنش ها شرایط را بهتر نمی کند ، بلکه رابطه عاطفی بین آنها آسیب می بیند.

زن در این مواقع برای پیشگیری از به وجود آمدن این شرایط باید تلاش کند تا خواسته‌ها و مشکلاتشان را در فضایی دوستانه و صمیمی با همسرش در میان بگذارد. انتظارات خود را روشن کرده و به او کمک کنید تا وظایفش را بشناسد و مسیر درست برای انجام آن‌ها را پیدا کند. نادیده گرفتن و یا برعکس دائم غر غر کردن تغییری در رفتار او ایجاد نمی‌کند. بهتر است با انتخاب واکنش‌های سالم  اوضاع را به نحو بهتری مدیریت کنید. بی توجهی به شوهر اصلا توصیه نمی‌شود چراکه مشکلات دیگری به همراه خواهد داشت.

 نداشتن توقع زیاد از همسر
شاید آن قدر که شما فکر می کنید، همسرتان بی مسئولیت نیست و در واقع خواسته ها و توقعات شما باعث شده که او را فردی به فردی بی مسئولیت تبدیل کنید. در این صورت لازم است که خواسته‌های خود را متعادل کنید و به دنبال علت بی‌مسئولیتی و بی توجهی شوهرتان باشید.

 تعریف کردن از توانایی های همسر
 گاهی برخی از رفتارها مانند سرکوفت زدن، غر زدن،سرزنش کردن باعث می شود که فرد باور کند که کاری نمی تواند انجام دهد. در واقع عزت نفس او آسیب می‌بیند؛ در این شرایط در برابر پذیرش مسئولیت‌ها از خود مقاومت بیشتری نشان می‌دهد و سعی می کند آن کار را انجام نده، چرا که می‌ترسد از پس انجام آن‌ها بر نیاید.

به جای تمرکز بر ناتوانی شوهرتان، هنگامی که وظایفش را انجام می‌دهد با قدردانی از او برای انجام این کار ، به تقویت این رفتار بپردازید. هنگامی که همسرتان احساس کند توانسته به خوبی از پس کارها بر بیاد بیشتر به انجام کاری تمایل نشان می‌دهد. در غیر این صورت زمینه دعواهای خانوادگی فراهم می‌شود.

---