بار سنگین مسکن بر دوش خانوارها
چرا دولت نتوانست مردم را خانه‌دار کند؟
در سال‌های اخیر مسکن به یک مشکل اساسی در جامعه ایران تبدیل‌شده است. قیمت‌ها سر به فلک گذاشته‌اند و حتی افراد از پرداخت اجاره ناتوانند.
دبیر کل انجمن صنفی کارگران می‌گوید: «نصف حقوق کارگران بابت اجاره خانه می‌رود.» در برخی از مراکز استان‌ها نرخ رهن یک‌خانه باقیمت خرید آن در سال ۹۷ برابری می‌کند.
بر اساس آخرین آمارهای ارائه‌شده، طی سال 99 درمجموع 53 هزار واحد مسکونی مجوز ساخت گرفتند که در مقایسه با سال‌های گذشته، رکورد کمترین ساخت‌وساز سالانه در 16 سال اخیر را به خود اختصاص داده است. همچنین بررسی وضعیت استان‌های دیگر تا پایان سال 98 نشان می‌دهد تعداد واحدهای مسکونی درج‌شده در پروانه‌های ساختمانی طی سال 92 تا 98 در کل کشور از 768 هزار و 141 واحد در سال 92 با کاهش 50 درصدی به 381 هزار و 732 واحد در پایان سال 98 رسیده است. این وضعیت در استان تهران کاهش 70 درصدی، در خراسان رضوی کاهش 65 درصدی، در البرز و اصفهان کاهش 54 درصدی و در قزوین و خوزستان نیز کاهش 44 تا 45 درصدی را نشان می‌دهد اما چرا مسکن به یک کالای دست‌نیافتنی تبدیل شد؟
دولت یازدهم و دوازدهم فاقد برنامه‌ای مشخص برای مسکن بود. اگرچه دولت طرح‌هایی مانند مسکن امید و طرح اقدام ملی مسکن را ارائه داد اما این طرح‌ها توفیق چندانی نداشتند.
حسن روحانی می‌گوید: «نسبت به مسکن به‌عنوان رئیس‌جمهور اعتراف می‌کنم که یک عقب‌ماندگی در دولت یازدهم داشتیم.»
از سوی دیگر جهش‌های تورمی باعث کندی در تولید مسکن و کمبود عرضه شد. در سال ۹۹ مجلس قانونی را درزمینهٔ مسکن تصویب کرد. به‌موجب این قانون دولت موظف است سالانه ۱ میلیون مسکن شهری و روستایی را عرضه کند. به نظر نمی‌رسد دولت در شرایط فعلی منابعی برای اجرای این طرح داشته باشد اما دولت می‌تواند بستری مناسب را برای حل این مشکل فراهم آورد.
در گام اول دولت باید زمین ارزان‌قیمت در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد. سپس دولت باید تولیدکنندگان را به بازار سرمایه و تقاضاکنندگان را به بانک‌ها متصل کند. تولیدکنندگان باید از طریق صندوق سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات (REIT) تأمین مالی شوند. تقاضاکنندگان هم وام‌های رهنی با اقساط بلندمدت از بانک‌ها دریافت کنند. این طرح در کشورهای توسعه‌یافته نظیر آمریکا_ کانادا_انگلیس اجراشده و جواب داده است. حل معضل مسکن می‌تواند تا حدود زیادی دغدغه معیشت را رفع کند.
