چرا کسی مسئولیت بورس را نمی‌پذیرد؟

 

بازار بورس فارغ از حواشی انتخابات روزهای نسبتاً آرامی را سپری می‌کند. بورس کلیدواژه اساسی در این دوره از رقابت‌های انتخاباتی است. همه نامزدها انتخابات تلاش می‌کنند خود را ناجی این بازار معرفی کنند؛ ادعایی که با کارنامه برخی از داوطلبان همخوانی ندارد.
اولین نشانه‌های رشد ناهمگون بورس در زمستان ۹۸ پدیدار شد و مسئولان وقت سازمان بورس برای کنترل رشد مذکور دست به کار شدند و یکی از تصمیمات آنان کاهش دامنه نوسان قیمت‌ها برای کنترل هیجانات بود اما ۱۶ اسفندماه همان سال به دنبال دستور وزیر امور اقتصادی و دارایی برای بازگشت دامنه نوسان بازار سرمایه به پنج درصد، همتی رئیس‌کل وقت بانک مرکزی در صفحه شخصی اینستاگرام خود، با تشویق‌ مردم به سرمایه‌گذاری در بورس، از حضور همگانی در بورس حمایت کرد و اقبال عمومی به بازار سرمایه را نیک‌ پنداشت و به ایجاد عمق بیشتر در آن ابراز امیدواری کرد. همچنین به‌صورت مشخص همتی در تاریخ ۲۶ فروردین سال ۹۹ در گفت‌وگوی ویژه خبری با اشاره به اینکه وضعیت بورس خیلی خوب شده، گفت: ما مردم را تشویق می‌کنیم که وارد بورس شوند و من به‌عنوان مسئول بانک مرکزی هر اقدامی برای رونق بورس خواهم کرد.
۱۲ اردیبهشت‌ماه ۹۹ نیز که نشانه‌های حباب برای بسیاری از اهل فن آشکارشده بود، همتی خبر داد که در راستای اجرای ضوابط قانونی کاهش بنگاه‌داری بانک‌ها، بخشنامه‌ای را در خصوص ضرورت واگذاری سهام شرکت‌های وابسته به بانک‌ها در بورس صادر کرده است. معنای دیگر این بخشنامه این بود که بانک‌ها سهامشان را در بالاترین قیمت‌ها به مردم بفروشند و در ادامه، مردم ماندند و سهامی‌ که تا امروز قیمتش مدام آب می‌رود و زیان سهامداران خرد روزبه‌روز بیشتر می‌شود اما با این وصف بازهم رئیس‌جمهور و دیگر مسئولان صراحتاً مردم را به بورس دعوت کردند تا اینکه از دهه پایانی مردادماه سال گذشته ریزش تاریخی بورس شروع شد. 
حالا در شرایطی که بازار سرمایه با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست و یک‌سال از نزول شاخص کل بورس درمی‌گذرد، همتی که پیش از این بارها مردم و سرمایه‌گذاران را به حضور در بورس تشویق می‌کرد، در موضع‌گیری متفاوتی نسبت به گذشته اعلام کرده است که قبلاً هشدارهای لازم را در خصوص روند بازار سرمایه داده، درحالی‌که خود او یکی از عوامل زیان مردم بوده است. 

19 خرداد فرهاد دژپسند تصمیمات رئیس سابق بانک مرکزی را عامل سقوط بورس عنوان کرد. وزیر اقتصاد می‌گوید: «اگر سو مدیریت بانک مرکزی در نرخ بهره بین‌بانکی رخ نمی‌داد بازار سرمایه روند خوب خود را ادامه می‌داد.» اما رئیس سابق بانک مرکزی انگشت اتهام را به سمت وزرای اقتصاد و نفت گرفت.
همتی می‌گوید: «سقوط بازار بورس زمانی شروع شد که وزرای اقتصاد و نفت در خصوص عرضه پالایش یکم به اختلاف رسیدند.» در مناظره سوم همتی جابه‌جایی‌ها در سازمان بورس و اعمال قوانین کارشناسی نشده را عامل سقوط بورس دانست. به نظر می‌رسد نقد وزیر اقتصاد به بانک مرکزی کاملاً درست است.
در اوایل تابستان ۹۹ که استارت افزایش نرخ بهره بین‌بانکی زده شد، کمی بعد آثار این اقدام نمایان شد و مرداد سیاه بورس رقم خورد. درحالی‌که اعضای فعلی و سابق دولت از پذیرش مسئولیت خود در قبال بازار سرمایه شانه خالی می‌کنند، رقابت‌های انتخاباتی می‌تواند مردم را در جهت شناسایی مقصران ریزش بورس کمک کند.