چرا شور انتخاباتی کم شده است؟

 

نتایج تازه‌ترین نظرسنجی ایسپا که چهار روز پیش منتشرشده نشان می‌دهد که تاکنون ۳۴.۱ درصد از مردم ایران تصمیم قطعی خود را برای شرکت در انتخابات گرفته‌اند و ۷.۸ درصد از آن‌ها نیز به‌احتمال‌زیاد در این انتخابات شرکت خواهند کرد. همچنین ۱۶.۳ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی گفته‌اند که هنوز تصمیم خود را برای شرکت یا عدم شرکت در انتخابات ریاست جمهوری نگرفته‌اند و ۸.۹ درصد از آن‌ها نیز احتمال شرکت خود در انتخابات را پایین دانسته‌اند. اما ۳۲.۴ درصد از افراد حاضر در نمونه پنج هزار و ۱۵۹ نفری مورد پرسش تأکید کرده‌اند که به‌هیچ‌وجه در انتخابات شرکت نخواهند کرد. همین مسئله بسیاری را به این باور رسانده که بیش از پنجاه‌درصد مردم به‌طورقطع در انتخابات بعدی شرکت نخواهند کرد اما مسائل زیادی می‌تواند این پیش‌بینی‌ها را تغییر دهد.

هرچند عوامل زیادی در کاهش مشارکت در انتخابات مؤثر است، بخش قابل‌توجهی از مردم هنوز در مورد شرکت در انتخابات تصمیم‌ نهایی خود را نگرفته‌اند.

وضعیت وخیم اقتصادی یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که بیش از سال‌های پیش بخشی از مردم را نسبت به مشارکت در انتخابات مردد کرده است. از این گذشته، کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن‌هم موجب شده تا هیجانات انتخاباتی در جامعه کاهش یابد. فعالیت‌ گسترده خیابانی و حضور در ستاد‌های انتخاباتی، در انتخابات‌های گذشته نقش بسزایی را در پرشور کردن انتخابات ایفا می‌کرد.

برخی مسائل سیاسی ازجمله رد صلاحیت کاندیداهای محبوب برخی جریانات هم تا حدی در کاهش شور انتخاباتی مؤثر بوده است.
همه این مسائل موجب می‌شود چنان‌که نظرسنجی‌های انتخاباتی میگویند، امسال شاهد مشارکتی پائین در انتخابات باشیم اما از طرفی برخی اتفاقات هم می‌تواند باعث افزایش مشارکت مردم در انتخابات شود.

مذاکرات هسته‌ای در وین ادامه دارد و با نزدیک شدن به نقطه پایانی توافق، در هفته‌های پیش‌رو ممکن است برخی اثرات روانی در بازار ارز مشاهده شود. همین مسئله می‌تواند با ایجاد امید به بهبود وضعیت اقتصادی بخشی از مردم را مجدداً مایل به شرکت در انتخابات کند. از طرفی باگذشت چند روز از اعلام نتیجه نهایی بررسی صلاحیت‌ها، برخی هیجانات منفی نسبت به تصمیم شورای نگهبان کاهش‌یافته است. جریان‌هایی که تا چند روز پیش از تحریم انتخابات صحبت می‌کردند حالا در حال تبلیغ کاندیدای مدنظر خود هستند.

حمایت گروه‌های مختلف سیاسی از نامزد‌ها و اجماع جناح‌ها روی یک کاندیدا می‌تواند تنور انتخابات را گرم‌تر کند و باعث افزایش مشارکت شود.

گسترش فعالیت افراد فضای مجازی و افزایش بگومگوهای جریان‌های مختلف سیاسی در روزهای اخیر هم به بیشتر شدن شور انتخاباتی کمک می‌کند اما مسئله‌ای که در مورد مشارکت در انتخابات کمتر موردتوجه قرار می‌گیرد، هم‌زمانی انتخابات شوراهای شهر با انتخابات ریاست جمهوری است. انتخابات شوراهای شهر و روستا برخلاف دیگر انتخابات‌ها کمتر چهره‌ای سیاسی به خود می‌گیرد. به‌خصوص در شهرهای کوچک‌تر آنچه در ترغیب مردم به رأی دادن مؤثر است، انگیزه‌های محلی، قومی، زبانی، فرهنگی و حتی نسبت‌های خانوادگی است.

بسیاری از افراد بدون توجه به جریانات سیاسی و مسائلی که در کشور وجود دارد در انتخابات شورای شهر شرکت می‌کنند. بنابراین باوجود این مسائل بعید نیست که میزان مشارکت مردم در انتخابات رقمی بیش از پیش‌بینی‌های فعلی را تجربه کند.