چگونه کودکان را با شب های قدر آشنا کنیم؟

یکی از با فضیلت ترین شبها، شب قدر است که اکثر افراد سعی می کنند با شب زنده داری از فضائل این شب بهره مند شوند. در  کنار بزرگترها ، کودکانی هستند که دوست دارند این شب را همراه با پدر و مادر خود تا صبح بیدار بمانند و همراه  آنها به دعا و مناجات مشغول شوند.

خیلی خوب است که از همان دوران کودکی ، فرزند را با راه و رسم صحیح زندگی آشنا کنیم و سیره و روش پیامبران و ائمه معصوم را به آنها بیاموزیم تا خودشان راه درست زندگی را انتخاب کنند. اما در آشنا کردن آنها با این مسیر باید به نکاتی توجه کنیم که مبادا فرزند، دلزده شود.

یکی از همین مواردی که والدین باید در آن دقت کنند، روش آشنا کردن کودک با شبهای قدر است، باید به گونه ای باشد که فرزند خود را خسته نکنیم و بتوانیم از اولین مراسمات شب های قدر خاطره ی خوبی را در ذهن او ایجاد کنیم.

شب قدر ، شب آمرزش گناه و رحمت الهی و نزول قرآن است. در این شب سرنوشت یک سال انسان رقم می خورد و چه خوب است  بزرگترها ، کودکان را همراه خود به این مراسمات ببرند و آنها را با این شب آشنا کنند و از آنها بخواهند تا با دستان کوچک ، برای خود و دیگران دعا کنند.

کارهایی برای آماده کردن کودک در شب قدر

درست است که دعا کردن در جمع و جماعت زودتر به استجابت می رسد و بهتر است این شبها در مساجد حضور داشته باشید ، اما می توانید با خانه ماندن و عبادت و مناجات در منزل همراه با تلویزیون و .. از فضیلت این شب بهره ببرید.برای اینکه کودک شما در شب قدر خسته نشود و بیدار بماند، بهتر است کارهای زیر را انجام دهید:

کودکان بعد از ظهر بخوابند
برای اینکه کودکان بتوانند شب احیا را بیدار بمانند و از فیض بیداریِ شب قدر، استفاده کنند ، به آنها بگویید که بعد از ظهر حتما بخوابند. اگر کاری کنید که بچه ها روز قبل را به خوبی استراحت کرده باشند و خوابیده باشند، کمتر احساس خستگی می کنند و به خواب می روند. بچه های سه چهار ساله به بعد، می توانند بیداری شب را تحمل کنند و با بازی و دوست شدن با همبازی های دیگر، شب خوشی را بگذرانند اما محض احتیاط همراه خود بالش و ملحفه ای را همراه ببرید.

فضای مناسب را انتخاب کنید
 اگر قصد داشتید که مراسم شب قدر را در مسجد و یا جایی بیرون از خانه بروید، بهتر است جایی بروید که فضای مناسبی برای بازی بچه ها داشته باشد. در این مجالس بچه ها را در نظر بگیرید و از مجالسی در این شب ها استفاده کنید که برای بچه ها هم برنامه ای در حاشیۀ مراسم داشته باشند.بهتر است هئیتی نروید که پشت بلندگو فریادهای بلند می کشند و یا خادمان سخت گیری دارد که مدام به به بچه ها تذکر می دهند ،چون ممکن است به بچه ها فشار زیادی وارد شود. البته باید بدانید که مراسم‌ معنوی این شب با صدای بلند پخش می‌شود و این می‌تواند برای بچه‌ها کلافه‌ کننده باشد، استفاده از صداگیر برای گوش‌های بچه‌ها به آرام ماندن آنها کمک می‌کند.

بردن وسایل کودک همراه خود
 برای اینکه کودک خود را سرگرم کنید و آنها در این چند ساعتی که شما مشغول دعا و مناجات هستید، احساس خستگی نکنند، بهتر است اساب بازی و یا خوراکی هایی که دوست دارد و یا حتی دفتر نقاشی همراه خود ببرید تا انها خود را با این وسایل مشغول کنند.با این کار می توانید خاطره ی خوبی را در ذهن کودک خود بسازید.

خانوادگی به هیئت بروید
وقتی قرار است خودتان هم استفاده معنوی از زمان ببرید برای نگه‌ داری از بچه‌های کوچک می‌توانید به توان جمعی خانواده‌ تان روی بیاورید. قرار دسته‌ جمعی با خانواده، مثل پدر و مادر، خواهر و برادر و... می‌تواند به شما و نشاط کودک تان کمک کند و دیگران را هم در اجر پرورش معنوی مومن‌های آینده سهیم کند. با این حساب همکاری زن و شوهر خیلی بیشتر از سایرین لازم است. مراسم‌ مذهبی‌ای که در آن محیط‌ های خانوادگی وجود دارد را انتخاب کنید و در بخش‌های ضروری مراسم حضور پیدا کنید و بین مراسم، کودک را به گشت‌ وگذار کوتاهی ببرید.

از این حضور دسته جمعی‌تان در شب‌ قدر عکس یادگاری بگیرید تا کودک تان در آینده محبت بیشتری به جمع خانواده و شب‌ قدر پیدا کند. اگر همسرتان در نگهداری از کودک توانمند نیست مثلا نمی‌تواند به خوبی او را بغل کند، از امکانات کمکی مثل کیف‌های آغوشی برای گشت‌ وگذار کردن او با بچه کمک بگیرید.

نصب بازی موبایلی خوب
 یکی دیگر از روشها برای مشغول کردن کودک در این شبها نصب بازی موبایلی خوب است. برای اینکه کودکتان خسته نشود و سکوت مراسم را بر هم نریزد، قبل از شرکت در مراسم مذهبی یکی یا دوتا بازی مناسب سن کودک دانلود کنید . ساعاتی از دم صبح که مناجات و مراسم مخصوص شب قدر، به اوج خودش می رسد و آرامش فضا لازم است، به فرزند خود اجازه دهید با گوشی همراه شما بازی کند.

فراهم کردن قرآن مخصوص کودک
 برای اینکه کودک هم مانند بزرگترها از مراسمات این شب بهره ببرد و پدر و مادرش را اذیت نکند،بهتر است برای او قرآن و کتاب دعای کوچک ،مخصوص او در نظر بگیرند تا به بهانه ی گرفتن کتاب دعا یا قرآن از بزرگترها،مانع عبادت آنها نشوند. البته با این کار  باعث می شوند تا کودک کارهای بزرگترها را تکرار کند و خاطره و تصویرهای روشنی از این شبها در ذهن کودک به جا می ماند.

خوردن سحری بیرون از خانه
 برای اینکه در کودک خود اشتیاق این شب را ایجاد کنید و او را تشویق کنید تا در مراسمات مذهبی شرکت کند، می توانید سحری را همراه با خود ببرید و بعد از انجام مراسمات شب  قدر، آن را در بیرون از منزل بخورید تا خاطره ی خوبی از این شب در ذهنشان باقی بماند.

راه های آموزش مفهوم شب قدر

برای اینکه فرزند خود را با مفهوم شبهای قدر  آشنا کنید، بهتر است روش های زیر را به کار ببرید:

صحبت کردن در مورد شب قدر

 برای اینکه فرزند خود را با شبهای قدر آشنا کنید، بهتر است در باره عظمت این شب با او صحبت کنید. برای او با مثال زدنها و مقایسه کردن ها ارزش این شب را بیان کند که این شب از هزار ماه بهتر است و از شب های دیگرِ سال، با ارزش تر است، آنها کاملا مفهوم را درک کنند. از او سوال کنید که چه دعا و خواسته‌ای از خدا دارد و اگر توانایی آن را داشتید که خواسته اش را به احابت برسانید، برای این کار تلاش کنید. مثلا می‌توانید بعد از سومین شب قدر یا در عید فطر او را با رساندن به آرزویش خوشحال کنید؛ به این ترتیب اعتماد و علاقه او به خدا بیشتر می‌شود و اشتیاق بیشتری به دعا کردن پیدا می‌کند.

 تعریف کردن داستان امام حسن و امام حسین (ع) در شب قدر

یکی دیگر از روش های آشنایی کودکان با شب قدر این است که برای انها داستان تعریف کنید. داستان فرزندان حضرت زهرا که شب های قدر را بیدار می ماندند.برای آنها بگویید که حضرت زهرا (س) در شب قدر بیدار می‌ماندند و خانواده‌ شان را نیز به شب بیداری تشویق می‌کردند. ایشان بچه‌ها را در طول روز می‌خواباندند تا برای شب زنده داری مشکلی نداشته باشند. می‌توانید برای کودک تان درباره سیره عملی حضرت زهرا (س) صحبت کنید و از شیوه آن حضرت برای بیدار نگه داشتن بچه‌ها استفاده کنید. شنیدن این قصه‌ها علاوه بر اینکه باعث می‌شود کودک تان به بزرگی شب قدر پی ببرد، بلکه او را با حضرت زهرا (س) و فرزندان ایشان و زندگی آنها نیز آشنا می‌کند.

به کودک تان چگونه دعا کردن را آموزش دهید

سوره قدر و مفاهیم آن را به صورت شعر برای کودک تان کار کنید. می‌توانید از او بخواهید که این سوره یا معنی آن را حفظ کند و و بعد از حفظ کردنش حتما توضیح و تفسیری از این سوره در حد فهم فرزندتان بیان کنید و برایش جایزه‌ای تعیین کنید. مثلا برای کودک بگویید که در شب قدر فرشته های مهربان خدا به زمین می آیند و همه بندگان و آدم های خوبی که عبادت کرده و شب زنده داری می کنند را می بینند و به آنها سلام می کنند. خداوند که خیلی مهربان است در این شب تمامی گناهان را می بخشد البته اگر انسان ها قول بدهند که خوب باشند و دیگر گناهان خود را تکرار نکنند.

 البته پدر و مادر توجه داشته باشند که در حفظ کردن سوره قدر  به کودک اصرار نکنند.در واقع چگونه دعا کردن در این شب را باید به کودک آموزش دهند و به همین بهانه وضو گرفتن و صلوات فرستادن را هم به او یاد بدهند. از کودک خود بخواهند که  دستهای کوچک خود را به سوی آسمان بالا ببرد و در این شب ابتدا برای دیگران دعا کند و در آخر خواسته خودش را به زبان بیاورد. او را راهنمایی کند که برای خوشبختی و آرامش انسان‌های دیگر هم دعا کند. به این ترتیب او با مفهوم انسان دوستی، ایثار و محبت به دیگران آشنا می‌شود.

نقاشی بکشید

برای اینکه کودک را شب قدر آشنا کنید، برای او نقاشی بکشید و با زبان نقاشی این شب را به کودکتان توضیح دهید. می توانید قبل از فرا رسیدن این شب ها، موضوع سوره و شب قدر را برای فرزندتان بیان کنید و بعد یک مسابقه نقاشی در این زمینه در خانه ترتیب بدهید. علاوه بر نقاشی می توانید برای او شعرهای شب قدر را بخوانید،چون  کودکان با زبان شعر بهتر می توانند مفاهیم را درک کنند.
 الگوی کودکان شوید
بسیاری از کودکان والدین را الگوی خود قرار می دهند و از آنها پیروی می کنند و در واقع هر کاری را که پدر و مادر و یا بزرگترها انجام می دهند ، او هم انجام می دهد و رفتارهایی را از خود نشان می دهند که در رفتار پدر و مادر خود دیده اند. برای اینکه کودک را با مناسک و آداب مذهبی آشنا کنید، بهتر است در حضور آنها این مناسک را به جا بیاورید .

 با کودک در مورد حضرت علی صحبت کنید
 از آنجایی که شبهای قدر با شب ضربت خوردن حضرت علی و شهادت ایشان مقارن شده است، بهتر است درباره این حضرت و کودکان آن زمان برای کودکان صحبت کنید و فرزند را با شخصیت حضرت علی (ع) آشنا کنید. داستان مربوط به کاسه‌های شیر کودکان کوفه که برای امیرالمومنین (ع) آورده بودند، بهترین موقعیت برای برانگیختن حس همزاد پنداری کودک تان است. در بیان قصه خلاقیت داشته باشید و از کلیپ‌های تصویری که در فضای مجازی وجود دارد و همچنین شعرها کمک بگیرید. بگذارید این داستان‌ها به جان کودک تان بنشیند.

 نکات کلی برای این شب :
 از انجایی که این شب برای همه افراد عظیم است و هر کسی دوست دارد بهره ی فراوان را از این شب ها ببرد، پس سعی کنید با انجام موارد بالا این شب را هم برای خود و فرزند خود و هم دیگران ، به یک شب خاطره انگیز تبدیل کنید. بهتر است جایی که افراد سالمند نشسته اند و حوصله ی سروصدای بچه ها را ندارند، نشینید. چون نه می شود به بچه ها دائما بگویید که ساکت شو و نه فضای معنوی دیگران را از بین ببرید. پس جایی بنشینید که خانواده های دیگر هم فرزند کوچک دارند تا کودکان با هم سرگرم شوند.

 همچنین جایی را برای نشستن انتخاب کنید که از سرویس های بهداشتی، آبخوری فاصله نداشته باشد، تا اگر کودک تان احتیاج به دستشویی و یا آبخوری داشت ،بدون هیچ مشکلی او را ببرید.

 بهتر است به خاطر بچه ها با کسی دعوا و بحث نکنید،چون این شب شب دعا کردن برای همدیگر است.

 با تهیه کردن هدیه ای برای فرزند خود ،مخصوصا چیزی که از قبل نیاز داشته و منتظر تهیه اش بوده، این شب را برایش خاطره انگیز کنید.

---