تبیان، دستیار زندگی

هوازدگی چیست و باد چگونه باعث هوازدگی فیزیکی می‌شود؟ درس علوم پایه هشتم

هوازدگی فرآیندی است که باعث تغییر در ساختار و شکل سنگ می‌شود، متلاشی شدن سنگ‌ها، خاک و مواد معدنی، چوب و مواد مصنوعی از طریق تماس با جو زمین، آب و موجودات بیولوژیکی زمین هوازدگی گفته می‌شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
هوازدگی
هوازدگی درجا رخ می‌دهد، یعنی در همان مکان، با کمی حرکت یا بدون حرکت، بنابراین نباید با فرسایش اشتباه گرفته شود. دو طبقه‌بندی مهم فرآیندهای هوازدگی وجود دارد:
- هوازدگی فیزیکی.
- هوازدگی شیمیایی.

هوازدگی فیزیکی را تعریف کنید!

عواملی مانند تغییرات دما و انجماد سبب خرد شدن سنگ‌ها می‌شوند، بدون این‌که ترکیب شیمیایی آن‌ها را تغییر دهند، این نوع هوازدگی را عموماً هوازدگی فیزیکی می‌گویند.

هوازدگی فیزیکی، همچنین هوازدگی مکانیکی یا تفکیک نامیده می‌شود، کلا فرآیندی است که باعث تجزیه سنگ‌ها بدون تغییر شیمیایی می‌شود.

فرآیند اصلی در هوازدگی جسمی سایش است (فرآیندی که با استفاده از آن اندازه ذرات کاهش می‌یابد). با این حال، هوازدگی شیمیایی و فیزیکی اغلب دست به دست هم می‌دهند.

هوازدگی فیزیکی ممکن است به دلیل دما، فشار، یخبندان و غیره رخ دهد به عنوان مثال، ترک‌های ناشی از هوازدگی فیزیکی باعث افزایش سطح در معرض فرایند شیمیایی می‌شوند، بنابراین سرعت تجزیه را افزایش می‌دهد.

هوازدگی

هوازدگی شیمیایی را تعریف کنید!

هوازدگی شیمیایی، هوازدگی‌ای است که در آن ترکیب اکسیژن و رطوبت سنگ‌ها باعث می‌شود که علاوه بر متلاشی شدن سنگ‌ها، ترکیب شیمیایی آن‌ها نیز تغییر یابد.

روند بالا رفتن بلوک کوه در معرض قرار گرفتن قشرها جدید سنگ در جو و رطوبت بسیار مهم است و باعث می‌شود هوازدگی شیمیایی مهمی رخ دهد. انتشار قابل توجهی از یون کلسیم و یون‌های دیگر در آب های سطحی رخ می‌دهد.

هوازدگی شیمیایی ترکیب سنگ‌ها را تغییر می‌دهد، غالباً هنگام تعامل آب با مواد معدنی، آن ها را تغییر می‌دهد تا واکنش‌های شیمیایی مختلفی ایجاد کند.

هوازدگی شیمیایی یک فرآیند تدریجی و مداوم است زیرا کانی‌شناسی سنگ با محیط سطح نزدیک تنظیم می‌شود.

مواد معدنی جدید یا ثانویه از مواد معدنی اصلی سنگ ایجاد می‌شود، در این روش فرآیندهای اکسیداسیون و هیدرولیز از مهم ترین آن هاست.

هوازدگی شیمیایی توسط عوامل زمین‌شناسی مانند وجود آب و اکسیژن و همچنین توسط عوامل بیولوژیکی مانند اسیدهای تولید شده توسط متابولیسم میکروبی و ریشه گیاه تقویت می‌شود.

هوازدگی

عوامل موثر بر هوازدگی کدامند؟

هوازدگی باعث تخریب سنگ ها و تشکیل خاک می شود که باعث تداوم حیات در سطح زمین می گردد. به طور کلی، تغییرات سطح زمین نتیجه عمل متقابل دو دسته از فرآیندهایی است که در درون و بیرون زمین فعال هستند.

فرآیندهای درونی: این فرآیندها که انرژی خود را از گرمای درون زمین تامین می کنند باعث تغییرات سازنده بر روی سطح زمین می شوند. مانند، چین خوردگی ها، آتشفشان ها، زلزله و غیره.

فرآیندهای بیرونی: این فرآیندها که انرژی خود را از خورشید و گرانش زمین می گیرند و سبب تخریب سطح زمین شده و بلندی ها را از بین برده و گودی های زمین را پر می کنند، این فرآیندها را مخرب می نامند. مانند؛ هوازدگی، فرسایش، ته نشینی مواد و غیره.

عوامل موثر بر هوازدگی های فیزیکی و شیمیایی مانند‌‌‌‌‌‌:
هوازدگی فیزیکی مانند جانوران که با حرکت شان باعث خرد شدن سنگ به خاک شده و ریشه گیاهان که نفوذ شان است نور خورشید و گرمای سوزان ان و تفاوت دما در شب و روز و اب که با یخ زدن اش می باشد.

هوازدگی شیمیایی مانند اب باران که دارای اسید و گاز کربن دی اکسید و غیره است که باعث تبدیل سنگ به خاک می شود و عوامل گوناگون دیگر مانند انحلال پذیری و واکنش سنگ ها با اسیدها وغیره.

باد چگونه باعث هوازدگی فیزیکی می شود؟

فواید هوازدگی چیست؟

- تولید خاک
- تولید مصالح ساختمانی مثل شن و ماسه
- تشکیل غارهای آهکی
- حاصلخیزی خاک 

معایب هوازدگی چیست؟

- تخریب نمای ساختمان ها
- تخریب جاده ها و پل ها و تونل ها
- زنگ زدن تأسیسات و در و پنجره های آهنی

باد چگونه باعث هوازدگی فیزیکی می شود؟

باد چگونه باعث هوازدگی فیزیکی می شود؟

عوامل مختلفی سنگ های روی کوه ها، صخره ها و ساختمان ها را در گذر زمان دچار تغییر می کند، هوازدگی سنگ ها باعث خرد شدن آن ها می شود و قطعات حاصل از هوازدگی به سادگی جابجا می شوند، این قطعات و ذرات را عواملی مانند؛ باد، آب، یخچال ها و غیره از بالای کوه به پایین منتقل می کنند، یک سنگ ممکن است در طول زمان به صورت های مختلف دچار تغییرات شود.

باد، سنگ ها را همراه خود به مکان های مختلف می برد و در این راه سنگ ها با اجسام مختلف برخورد می کنند و به مرور زمان تکه تکه می شوند و تغییر شکل می دهند. پس نتیجه می گیریم که باد با جابجا کردن ذرات و برخورد آن ها با سنگ باعث تغییر سنگ می شود.باد با جابجا کردن ذرات مختلف زمین مانند ماسه، باعث برخورد آن ها به یکدیگر می شود که نتیحه ی آن خردشدن و تغییر شکل ذرات می باشد، باد در طول سالیان دراز ذرات ریز شن و ماسه را همراه خود می‌برد و وقتی آن ها به سنگ ها برخورد می کنند باعث شکستگی آن ها می شود.

خاک چیست؟

مواد دانه ریزی که ریشه ی گیاهان می توانند در آن ها رشد کنند خاک می گویند. خاک بزرگترین منبع طبیعی تولید غذا برای انسان و بسیاری از جانداران است، یکی از روش های تشکیل خاک، خرد شدن سنگ ها است و سنگ ها بر اثر هوازدگی خرد شده و تجزیه می شوند.

هوازدگی

سوالات درس علوم پایه هشتم

هوازدگی چیست؟
به تغییرات فیزیکی، شیمیایی و زیستی که در سنگ های سطح زمین رخ می‌دهند، هوازدگی می‌گویند.

انواع هوازدگی را نام ببرید.
- هوازدگی فیزیکی.
- هوازدگی شیمیایی.

هوازدگی فیزیکی را تعریف کنید.
وقتی که سنگ ها خرد شوند و به قطعات و ذرات کوچکتر تقسیم شوند، هوازدگی فیزیکی رخ می‌دهد. در هوازدگی فیزیکی، ترکیب شیمیایی سنگ تغییر نمی کند اما با کوچک شدن ذرات، سرعت هوازدگی شیمیایی افزایش می یابد.

عوامل موثر در هوازدگی فیزیکی چیست؟
- باد
- جریان آب 
- فعالیت های انسانی
- حفر زمین توسط جانداران
- تشکیل بلورهای دیگر در شکاف سنگ ها
- انجماد (یخ زدن) آب در شکاف سنگ ها
- انبساط و انقباض سنگ ها در اثر تغییرات دما
- کاهش فشار لایه های بالایی از روی سنگ ها
- رشد و گسترش ریشه گیاهان در درز و شکاف سنگ ها 

هوازدگی شیمیایی را تعریف کنید.
در هوازدگی شیمیایی، ترکیب شیمیایی سنگ و کانی های سازنده آن عوض می شود و مواد جدیدی به وجود می‌آید. 

عوامل ایجاد هوازدگی شیمیایی چیست؟
- آب 
- اکسیژن 
- کربن دی اکسید 
- موجودات زنده

چرا آب مهمترین عامل هوازدگی شیمیایی است؟
- ایجاد غارهای آهکی حاصل انحلال سنگ آهک در آب است.
- آب به راحتی از کانی ها را در خود حل می کند از این رو عامل اصلی در وقوع هوازدگی شیمیایی است.
- آب با کربن دی اکسید ترکی شده و خاصیت اسیری پیدا می کند و می‌تواند سنگ ها و کانی ها را در خود حل کند.
- باران اسیدی حاصل ترکیب آب خالص با کربن دی اکسید، دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن است. که می تواند کانی های مقاوم را در خود حل کند.
- ترکیب شدن اکسیژن با سنگ ها که کانی های آهن دار هم نوعی هوازدگی شیمیایی است. این نوع هوازدگی شیمیایی در مناطق گرم و مرطوب بیشتر دیده می‌شود.
- گیاهان در حال پوسیدگی اسیدهایی تولید می‌کنند که منجر به تخریب سنگ ها می شوند. این نوع هوازدگی، در محیط های مرطوب و جنگلی بیشتر دیده می‌شود.
- جانداران با عمل تنفس، دی اکسید کربن تولید می کنند که به نوبه خود در چرخه هوازدگی شیمیایی تاثیر گذار است. باکتری های تجزیه کننده عامل ایجاد یک محیط اسیدی برای هوازدگی شیمیایی اند.   

فرسایش چیست؟
جابجایی ذرات و قطعات حاصل از هوازدگی بوسیله عواملی مانند آب های جاری، باد، یخچال یا نیروی جاذبه، فرسایش نامیده می‌شود. ذرات شـن و ماسـه ای که در بسـتر رودخانه هاست ممکن اسـت از بلندترین و دورترین قله ها آمده باشند یا تپه های ماسه ای نواحی بیابانی که ممکن است ده ها کیلومتر جابه جا شوند، نشانه هایی از فرسایش در سطح زمین اند.

رسوبات جا بجا شونده به وسیله آبهای جاری چه تفاوتی با رسوبات جا به جا شده با یخچال ها دارند؟
رسوباتی که به وسیله آب های جاری جا به جا می‌شوند، لبه های تیز خود را از دست میدهند و گردتر می شوند. اما رسوباتی که یخچال ها حمل می کنند، معمولا به هم برخورد نمی کنند و فقط روی زمین کشیده می شوند و زاویه دار هستند.

چرخه سنگ ها را توضیح دهید.
ذرات حمل شده به داخل دریاها و دریاچه ها، پس از گذشت سال های زیاد به هم متصل می شوند و سنگ های رسوبی جدیدی را پدید می آورند.برخی از سنگ ها از انجماد مواد مذاب تشکیل می شوند (سنگهای آذرین) و بعضی در اثر گرما و فشار پدید می آیند (سنگهای دگرگونی).  پس می توان گفت که سنگ های موجود در کره زمین در اثر فرآیندهای مختلفی مانند هوازدگی، انجماد مواد مذاب و دگرگونی به یکدیگر تبدیل می شوند. به این تغییرات، چرخه سنگ گفته می شود.

این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .