عادات بدی که کودکان باید ترک کنند

کودکان از همان دوران کودکی باید یکسری مهارت‌های زندگی و رفتارهای خوب مانند همیشه گفتن لطفاً، تشکر کردن و احترام به بزرگ‌ترها را یاد بگیرند اما برخی کودکان در سنین بسیار حساس عادت‌های بدی پیدا می‌کنند. درحالی‌که برخی از عادت‌های بد مانند مکیدن انگشت شست، جویدن ناخن و دست کردن در بینی باگذشت زمان از بین می‌روند، برخی دیگر ممکن است تا سنین نوجوانی همچنان ادامه پیدا کند. از طرف دیگر، این عادت‌های بد رشد طبیعی و ذهنی کودک شما را مختل می‌کند؛ بنابراین به‌عنوان والدین باید سعی کنید به کودک خود کمک کنید تا هرچه زودتر از شر عادت‌های بد خلاص شود.

درباره عادت‌ها و رفتارهای بد کودکان چه چیزهایی باید بدانیم؟

والدین بسیاری از عادت‌ها و رفتارهای فرزندان خود را آزاردهنده می‌دانند اما لازم است ابتدا بفهمید که چرا فرزند شما این کار را انجام می‌دهد. عادت‌های بد اغلب فقط یک استراتژی مقابله‌ای هستند. به این معنا که کودک شما ممکن است وقتی دچار استرس، بی‌حوصلگی، ناراحتی، ناامنی یا خستگی می‌شود، این رفتارها را از خود بروز می‌دهد. بسیاری از این رفتارها و عادات بد، کودک را آرام می‌کنند.
بیشتر اوقات، رفتارهای بد در کودکان فقط عادت است نه مشکلات جدی پزشکی و معمولاً کودک آن‌ها را بعد از مدتی ترک می‌کند. برای ترک عادات در کودکان رفتار  والدین نقش به سزایی دارد. والدین باید دقت کنند که داد زدن و تنبیه معمولاً روش مؤثری برای جلوگیری از عادت بد نیست و حتی ممکن است باعث شدت آن رفتار شود. در مقابل ستایش، پاداش (وقتی کودک شما رفتار بدی انجام نمی‌دهد)، صبر و گفت‌وگو می‌تواند تأثیر مؤثری در ترک عادات بد در کودک داشته باشد.

6 عادت بد در کودکان

استفاده بیش‌ازحد از موبایل

کودکان سعی می‌کنند از بزرگسالان تقلید کنند و وقتی والدین بیش‌ازحد از تلفن همراه، لب تاپ، تب‌لت و... استفاده می‌کنند، طبیعتاً کودک سعی می‌کند مثل والدینش رفتار کند. علاوه بر این، این روزها ارائه تلفن همراه به روشی برای آرام کردن کودک آشفته، غذا دادن به او و سرگرم کردن او تبدیل‌شده است اما استفاده بیش‌ازحد از صفحه نمایشگر می‌تواند بر روی سلامتی کودکان تأثیر بگذارد.
ازآنجاکه 90% رشد مغز قبل از 5 سالگی اتفاق می‌افتد، اجازه دادن به کودکان برای استفاده از موبایل باعث می‌شود تا او علاقه کمتری به محیط خود پیدا کند که این امر در توانایی یادگیری او تداخل ایجاد می‌کند.
آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند که کودکان زیر 18 تا 24 ماه باید فقط در زمان حضور والدین از تلفن همراه استفاده کنند و کودکان پیش‌دبستانی 2 تا 5 ساله تنها می‌توانند یک ساعت در روز از تلفن همراه استفاده کنند.

چگونه می‌توان از عادت استفاده بیش‌ازحد کودک از تلفن همراه جلوگیری کرد؟
-اطمینان حاصل کنید که فرزندتان از تلفن همراه فقط برای اهداف آموزشی استفاده می‌کند.
-کودک را با سایر فعالیت‌های سرگرم‌کننده مشغول کنید تا از شما درخواست بازی با تلفن همراه را نکند.
-با کودک صحبت کنید و محدودیت‌ها را تعیین کنید.
-سعی کنید خودتان الگوی خوبی برای کودکتان باشید و میزان استفاده‌تان از تلفن همراه را محدود کنید.
 

لمس قسمت‌های خصوصی بدن توسط خود کودک

تلاش برای کشف اعضای بدن ازجمله دست زدن به قسمت‌های خصوصی در کودکان خردسال معمول است. این رفتار معمولاً در کودکان 2 تا 6 سال دیده می‌شود. کودکان هرچه بزرگ‌تر می‌شوند ممکن است رفتارهای جنسی خاصی مانند نگاه کردن یا تلاش برای لمس اجزای شخص دیگر، نشان دادن قسمت‌های خصوصی بدن خود به دیگران، نشستن نزدیک یک نفر و کنجکاوی در مورد بدن برهنه دیگران را از خود بروز دهند. همه این اقدامات از روی کنجکاوی انجام می‌شود.

چگونه می‌توان از لمس کودکان به قسمت‌های خصوصی بدنشان جلوگیری کرد؟
-اعضای بدن را به کودک خود بیاموزید. نام تمام قسمت‌ها ازجمله دستگاه تناسلی را به آن‌ها بگویید و نام دیگری نگذارید زیرا ممکن است باعث شود آن‌ها باور کنند مشکلی در این قسمت‌ها وجود دارد.
-به کودک بگویید که کدام قسمت‌های بدن خصوصی هستند.
-به او توضیح دهید که اجازه ندهد کسی به قسمت‌های خصوصی بدنش نگاه کند یا دست بزند و خودش نیز متقابلاً نباید به قسمت‌های خصوصی بدن دیگران نگاه کند و دست بزند.
-فرق لمس خوب و لمس بد را به فرزند خود بیاموزید.

دروغ گفتن

تحقیقات نشان می‌دهد که حدود 96% کودکان در سنین 4 تا 6 سالگی به دلایل مختلفی دروغ می‌گویند. آن‌ها ممکن است برای امتحان کردن یک رفتار جدید، جلب رضایت دیگران یا تبدیل‌شدن به مرکز تمرکز دروغ بگویند.
اگر این تغییر ناگهانی باشد، ممکن است نگران بروز این رفتار در کودکتان شوید. به‌هرحال، اگر بتوانید علت این رفتار را بفهمید، می‌توانید آن را قبل از وخیم شدن و ادامه پیدا کردن اصلاح کنید.

چگونه می‌توان از عادت دروغ گفتن در کودک جلوگیری کرد؟
-اگر کودک شما برای جلب‌توجه دروغ می‌گوید، بهتر است به‌جای سؤال کردن، از چنین گفتگوهایی چشم‌پوشی کنید. اگر این‌گونه گفتگوها را نادیده بگیرید، کودک می‌فهمد که شما به گفته‌های او در آن لحظه اعتقادی ندارید.
-اگر کودک برای اجتناب از انجام برخی کارها مثل انجام تکالیف دروغ می‌گوید، شما می‌توانید او را با تنبیه‌های ملایم مثل انجام برخی کارهای خانه یا کاهش زمان تماشای تلویزیون مجازات کرده و او را متوجه دروغش کنید.
-اگر کودک به خاطر ترس از چیزی دروغ می‌گوید، ابتدا سعی کنید ترس او را از بین ببرید؛ سپس این عادت، ناخودآگاه فروکش می‌کند.

 استفاده از کلمات بد

استفاده از کلمات بد عادتی است که کودکان معمولاً بعد از حضور در مدرسه و ارتباط با افراد مختلف به‌خصوص هم سن سالانشان آن‌ها را یاد می‌گیرند.

چگونه می‌توان از استفاده واژه‌های بد کودک خود جلوگیری کرد؟
-اولین باری که کلمه بدی از کودکتان می‌شنوید، وحشت نکنید بلکه سعی کنید آن را در همان وهله اول نادیده بگیرید.
-در صورت تکرار، آرام باشید و سعی کنید با صحبت کردن به کودکتان بفهمانید که استفاده از چنین کلماتی درست نیست.
-از سازوکارهای بازدارنده استفاده کنید و در صورت استمرار بددهنی کودک، او را تنبیه کنید. مثلاً به او بگویید که در برابر هر کلمه زشت، ساعت مشاهده برنامه تلویزیونی کاهش می‌یابد یا مقداری از پول‌توجیبی‌اش کم می‌شود.
-به برنامه‌های تلویزیونی که کودکتان مشاهده می‌کند و یا افرادی که کودکتان با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کند، دقت کنید؛ ممکن است این رفتارها را از این منابع یاد گرفته باشد.
-اگر کودکتان رضایت شما را جلب نمود و دیگر حرف بد به زبان نیاورد، از تحسین و تشویق غافل نشوید.

رفتارهای بد سر سفره غذا

آروغ زدن، صحبت کردن با دهان پُر، جویدن غذا با دهان باز، حرف زدن زیاد سر سفره و... برخی از رفتارهای بد سر سفره غذا است که در برخی از کودکان به یک عادت تبدیل می‌شود. اگر متوجه شدید که کودک شما این کارها را به دلیل جلب‌توجه انجام می‌دهد، سعی کنید قبل از بدتر شدن عادت او را کنترل کنید.

چگونه به کودک خود یاد دهیم که سر سفره غذا موبادنه رفتار کند؟
-سعی کنید به کودکتان توضیح دهید که چرا چنین کارهایی اشتباه است و ازنظر اجتماعی قابل‌قبول نیست.
-به او بیاموزید که به سفره غذا احترام بگذارد.
-هنگامی‌که چیزی را به کودک می‌آموزید، در مسیر یادگیری تداوم داشته باشید و مدام کارها را برایش یادآوری کنید. مثلاً، هنگامی‌که کودک با دست پنیر برمی‌دارد، به او قاشق بدهید یا هنگامی‌که لیوان او را پر می‌کنید، تشکر کردن را به او یادآوری کنید.
-هنگامی‌که کودک سر میز مؤدبانه رفتار می‌کند، در حد اعتدال (تاجایی که لوس نشود) او را تشویق کنید.

عادت‌های بدغذایی

عادت‌های غذایی غلط می‌تواند شامل عدم خوردن وعده‌های غذایی مناسب، خوردن بیش‌ازحد غذاهای شیرین مثل شکلات و بستنی، خوردن تنقلات مثل چیپس و پفک باشد.
نخوردن غذای مقوی ممکن است منجر به مشکلات سلامتی در کودک شود و اصلاح نکردن عادات غذایی غلط در او منجر به انتخاب غذای نامناسب در زندگی آینده او خواهد شد.

چگونه می‌توان از عادت‌های بدغذایی جلوگیری کرد؟
-اگر کودک شما یک وعده غذایی را حذف کرد، سعی کنید در این مدت میان وعده یا غذای سالم موردعلاقه خود را در آن قرار دهید.
-سعی کنید غذاهای متنوعی ارائه دهید تا کودک حق انتخاب داشته باشد. از میوه، مواد غذایی حاوی کربوهیدرات و پروتئین استفاده کنید.
-اگرکودک از خوردن غذا امتناع می‌کند، به‌زور غذا ندهید. بگذارید گرسنگی‌شان آن‌ها را به سمت غذا بکشاند.
-کودک را ازنظر جسمی فعال نگه‌دارید تا کالری بیشتری بسوزاند و احساس گرسنگی کند.
-برای صرف وعده‌های غذایی برنامه‌ریزی کنید تا کودک به زمان غذایی خود عادت کند.