چرا منطقه جنوب غربی آسیا استراتژیک است؟ مطالعات اجتماعی پایه هشتم

کشور ما ایران در جنوب غربی آسیا یکی از مهمترین مناطق استراتژیک دنیا است، زیرا این منطقه در کانون اتصال آسیا، اروپا و آفریقا قرار دارد و آبراه های مهمی مانند تنگه هرمز، داردانل، بسفر و باب المندب در این منطقه واقع شده است.

وجود بندرگاه‌ها برای تمام کشورها از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا استفاده از حمل و نقل ارزان کالاها و انرژی را میسر می سازد و  این آبراههای واقع در  کشور ما باعث می شود تا دریاهای منطقه به یکدیگر پیوسته و به آبهای آزاد اقیانوس ها راه می یابند.

چرا جنوب غربی آسیا منطقه پر تنش است؟

همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم بیشترین منابع انرژی مورد نیاز کشورهای صنعتی در این منطقه قرار دارد و بخاطر منابع انرژی مورد نیاز کشورهای صنعتی و راه های مهم حمل ونقل دریایی این منطقه مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی است.البته در گذشته نیز دسترسی به آبهای خلیج فارس و اقیانوس هند یکی از دغدغه های مهم کشورهای قدرتمند بود و به همین دلیل همیشه بر سر این موضوع با یکدیگر رقابت داشتند.

متأسفانه حکومت بعضی کشورهای منطقه به قدرت های بزرگ وابسته اند و از نظر سیاسی از آنها پیروی می کنند و اسرائیل با حمایت آمریکا و انگلیس علاوه بر سرکوب مردم فلسطین به توطئه و دشمنی با مسلمانان کشورهای منطقه می پردازند.

همچنین آمریکا، انگلستان و برخی کشورهای قدرتمند دیگر برای حفظ منافع خود در منطقه در کشورهای وابسته پایگاه های نظامی ایجاد نموده و در این پایگاه ها، تسلیحات نظامی مختلف انبار و نیروهای نظامی مستقر کرده اند.

جایگاه ایران در منطقه جنوب غرب آسیا

آسیای غربی یا باختر آسیا منطقه‌ای در آسیا است که با جنوب خاور اروپا و شمال خاور آفریقا همسایه است. ایران هم به لحاظ این تقسیمات در آسیای غربی واقع شده‌است. 

جایگاه و موقعیت استراتژیک ایران، نشان می‌دهد که بین کشور‌های منطقه در زمینه‌ی برخورداری از شاخص‌های مورد بررسی اختلافات چشمگیر و معناداری وجود دارد و کشور ایران، با توجه به برنامه‌ی بلند مدتی که برای رسیدن به جایگاه برتر منطقه در دست دارد و همچنین با توجه به توانمندی‌ها و مزیت‌های بالقوه‌ای که جهت تحقق بخشیدن به آرمان‌های سند چشم انداز دارد، دستیابی به رتبه برتر منطقه فاصله زیادی دارد و در شرایط فعلی نیازمند تقویت و تجهیز خود در اکثر شاخص‌هایی است که معرف توسعه و پیشرفت می باشند.

مردم ایران به رهبری امام خمینی در سال1357به پیروزی رسیدند. انقلاب اسلامی ایران الگویی برای مردم کشورهای دیگر است تا علیه ظلم و استبداد داخلی و قدرت های خارجی به پا خیزند و چهره ای متعالی از اسلام به جهانیان عرضه کنند.

کشور ایران اگر چه از اقوام مختلف تشکیل شده است، اما این اقوام همواره با یکدیگر وحدت و همبستگی داشته و از کشور دفاع کرده اند، کشور ایران دارای منابع مهم انرژی است و از نظر داشتن منابع نفت، مقام چهارم و منابع گاز مقام اول را در این منطقه دارد.ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشرفت های زیادی در علم و فناوری به دست آورده است، ایران همچنین  به دلیل داشتن سواحل طولانی و موقعیت بندرگاهی و دسترسی به آب های آزاد جایگاه ممتازی در منطقه دارد.

سوالات درس مطالعات اجتماعی پایه هشتم

چرا منطقه جنوب غربی آسیا یکی از مناطق استراتژیک (راهبردی) است؟
- این منطقه در کانون اتصال سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا قرار دارد. آبراهه های مهمی چون تنگه های هرمز، بسفر، داردانل و باب المندب در این منطقه قرار دارد.
- این منطقه انبار مهم منابع انرژی جهان است.
- این منطقه کانون جهان اسلام است.

چرا دسترسی به دریاها و آبهای آزاد اقیانوسها تا این حد برای کشورها مهم است؟
به دلیل حمل و نقل ارزان کالاها و انرژی و به لحاظ تجاری، بازرگانی، نظامی، سیاسی و منابع غذایی.

علل وجود جنگ  در منطقه آسیای جنوبی غربی را توضیح دهید.
وجود منابع نفت و گاز مورد نیاز کشورهای صنعتی و راههای مهم حمل و نقل دریایی، وابستگی سیاسی حکومت برخی از کشورهای منطقه، وجود رژیم اشغالگر قدس با حمایت آمریکا و انگلیس، ایجاد استقرار پایگاه نظامی و تسلیحاتی توسط آمریکا و انگلیس.

اگر در منطقه به جای اختلاف ها، صلح و همکاری بین کشورها وجود داشت، چه پیامدهای مثبتی برای منطقه به همراه داشت؟
باعث ایجاد اتحاد و همبستگی کشورهای منطقه شده و توسعه همکاری روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی شده و همچنین سبب آرامش سیاسی، اجتماعی و کاهش نفوذ قدرت های جهانی می شود.

وجود آبراهه ها در منطقه جنوب غربی آسیا چه اهمیتی دارد؟
از طریق این آبراهه های مهم، دریاهای منطقه به یکدیگر می پیوندند و به آب های آزاد اقیانوس ها راه می یابند.

چرا موقعیت بندرگاهی برای کشورها اهمیت زیادی دارد؟
چون استفاده از حمل و نقل ارزان کالاها و انرژی را میسر می سازد.

چرا منطقه جنوب غربی آسیا انبار مهم منابع ان رژی جهان محسوب می شود؟
زیرا حدود دو سوم ذخایر شناخته شده نفت جهان و حدود یک سوم منابع گازی جهان در این منطقه قرار دارد که البته بخش بزرگی از آن ها در منطقه ی خلیج فارس واقع است.

کشورهای عمده صادر کننده نفت در منطقه جنوب غربی آسیا کدامند؟
عربستان، ایران، عراق، کویت و امارات متحده عربی.

کشورهای جنوب غربی آسیا برای همکاری بیشتر با یکدیگر چه تدبیری اندیشیده اند؟
سعی می کنند که از طریق پیمان های اقتصادی و فرهنگی با یکدیگر، بیشتر همکاری کنند مانند پیمان سازمان همکاری اقتصادی ) اکو (که نخست در سال 1341بین ایران، پاکستان و ترکیه بسته شد و هم اکنون ده کشور منطقه عضو آن هستند.

چرا جنوب غربی آسیا منطقه ای پر تنش است؟
- بخاطر منابع انرژی مورد نیاز کشورهای صنعتی و راه های مهم حمل و نقل دریایی این منطقه مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی است.

- متأسفانه حکومت بعضی کشورهای منطقه به قدرت های بزرگ وابسته اند و از نظر سیاسی از آنها پیروی می کنند.

- رژیم اشغالگر قدس (اسرائیل) با حمایت آمریکا و انگلیس علاوه بر سرکوب مردم فلسطین به توطئه و دشمنی با مسلمانان کشورهای منطقه می پردازند.

- آمریکا، انگلستان و برخی کشورهای قدرتمند دیگر برای حفظ منافع خود در منطقه در کشورهای وابسته پایگاه های نظامی ایجاد نموده و در این پایگاه ها، تسلیحات نظامی مختلف انبار و نیروهای نظامی مستقر کرده اند.

در گذشته چه عاملی سبب رقابت و تلاش در منطقه جنوب غربی آسیا شده است؟
دسترسی به آب های خلیج فارس و اقیانوس هند.

چه عواملی جایگاه ایران را در منطقه جنوب غربی آسیا پر اهمیت تر کرده است؟
- مردم ایران به رهبری امام خمینی در سال 1357به پیروزی رسیدند. انقلاب اسلامی ایران الگویی برای مردم کشورهای دیگر است تا علیه ظلم و استبداد داخلی و قدرت های خارجی به پا خیزند و چهره ای متعالی از اسلام به جهانیان عرضه کنند.

-کشور ایران اگر چه از اقوام مختلف تشکیل شده است، اما این اقوام همواره با یکدیگر وحدت و همبستگی داشته و از کشور دفاع کرده اند.

- کشور ایران دارای منابع مهم انرژی است و از نظر داشتن منابع نفت، مقام چهارم و منابع گاز مقام اول را در این منطقه دارد. 

- ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشرفت های زیادی در علم و فناوری داشته است.

- کشور ایران به دلیل داشتن سواحل طولانی و موقعیت بندرگاهی و دسترسی به آب های آزاد جایگاه ممتازی در منطقه دارد.

طول سواحل ایران در جنوب چقدر است و از کجا تا کجا کشیده شده است؟
طول سواحل ایران با در نظر گرفتن بریدگی های ساحل 2043کیلومتر است که از اروند رود در جنوب غرب تا تنگه هرمز و از آنجا تا بندر گُواتر در جنوب شرق امتداد دارد.

جزیره های مهم ایران در آب های خلیج فارس را نام ببرید؟
خارک، کیش، قشم، لارک، لاوان، تنب بزرگ، تنب کوچک، ابوموسی.

جزایر ایران در خلیج فاس از چه نظر اهمیت دارند؟
از نظر استخراج نفت، بازرگانی، تجارت و نظامی اهمیت دارند.

تنگه هرمز چگونه آبراهی است؟
یک آبراهه بین المللی است که همه کشورها حق دارند بر طبق قوانین رفت و آمد در تنگه ها با کشتی از آن عبور کنند.

نقش نیروی دریایی ایران در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و زمان صلح را بنویسید؟
نیروی دریایی همانند نیروهای زمینی و هوایی در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، با شجاعت و رشادت فراوان در آب ها با دشمنان جنگیدندو از کشور دفاع کردند و نگذاشتند که در رفت و آمد کشتی های تجاری و واردات کالا به ایران مشکلی پیش بیاید. در زمان صلح نیز حافظ منافع کشور ایران در دریاهاست.

---