چرا مردم سال جدید را دوست دارند؟

بیشتر مردم آغاز سال جدید را دوست دارند، زیرا باعث می شود که مردم به تکاپو افتاده تا از آداب و رسوم پیش از نوروز جا نمانند و سنت‌ها را به جا آورند، این تکاپوها برای استقبال از بهار سبب ایجاد شادی و نشاط عمومی شده به همین دلیل مردم علاقه زیادی به شروع سال جدید دارند.

دلایل علاقه مردم به سال جدید چیست؟

یکی از علائق انسان‌ها در طول تاریخ، رسیدن ایام عید و تعطیلات سال جدید بوده است و کلا دلایل آن بسیار زیاد است. 

دلایل سیاسی: با آغاز تعطیلات عید چند اتفاق خوب و ویژه رخ می‌دهند:
- بسیاری از از روزنامه‌ها در طول این دوران تعطیل هستند و این تعطیلی باعث می‌شود، ذهن و روح و روان انسان در راحتی باشد، هرچند خطر فعالیت برخی از سایت‌های خبری وجود دارد اما شما می‌توانید با سفر به روستاهای دور افتاده که در آنجا اینترنت وجود ندارد، به مغز خود آرامش تزریق کنید.- با تعطیلی مملکت، برخی از مسئولین هم به تعطیلات نوروز می‌روند و به همین دلیل مملکت از گزند اقدامات و اظهار‌نظرهای آنها، چند روز بیشتر در امان خواهد بود.

دلایل اقتصادی: آنهایی که 365 روز از 12 ماه سال را بی‌پول هستند، در شب عید درآمد بیشتری پیدا می کنند و کارمندان مبالغی بابت عیدی و پاداش آخر سال گرفته و سال جدید را با جیبی پر پول آغاز می کنند.

دلایل صنعتی: تعطیلی نوروز تنها تعطیلی‌ای است که کل مملکت در کنار بسیاری از کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی تعطیل هستند! منتها فرق اساسی اینجا است که این بار بابت تعطیلی کارخانه‌ها نباید حقوق بیکاری به کارگران بدهند.

دلایل ترافیکی: در ایام نوروز شاهد آن هستیم که ترافیک شهری کاملا از بین رفته و مردم برای رسیدن به مقصد مجبور نیستند ساعت ها در ترافیک بمانند. این موضوع نیز یکی از دلایل علاقه به شروع سال جدید است. 

دلایل نوستالوژیک: با کمک برنامه‌های شاد و متنوع صدا و سیما، شما مجددا به دوران کودکی خود رفته و کلاه قرمزی و غیره را تماشا خواهید کرد.

این عوامل در شاد کردن مردم نقش بسزایی دارد

با نزدیک شدن به سال جدید همه به کار‌های خاصی مشغول می‌شوند که این کارها باعث خوشحالی و شادی می شود. عواملی که در شاد کردن مردم نقش دارد، از گذشته‌های دور به یادگار مانده اند. این عوامل عبارتند از:

خانه تکانی و زدودن آلودگی‌ها

اواسط بهمن که از راه می‌رسد کم کم ذهن خانم خانه به شستن، تمیز کردن، وسایل نو خریدن، تعمیر کردن ابزارها، شستن فرش‌ها و لباس‌ها مشغول می‌شود. طبق رسم دیرین، برنامه ریزی برای خانه تکانی را خانم خانه برعهده می‌گیرد؛ اما کسی نباید از زیر کار در برود و این مراسم مشارکت همه اعضای خانواده را می‌طلبد.دلیل خانه تکانی چیست؟ در ایران باستان اعتقاد بر این بود که نباید هیچ گونه آلودگی از سال پیش، بر جسم و جان خانه باقی بماند و باید سال نو در محیطی پاکیزه برای اعضای خانواده آغاز شود.

بهتر است در این میان فراموش نکنیم که خانه تنها یک نمود بیرونی از زندگی ماست و آنچه اهمیت دارد این است که با دلی پاک و عاری از هر گونه کینه و نفرت به استقبال عید نوروز برویم.

خرید‌های نوروزی 

با آغاز ماه اسفند بازار‌ها و مراکز خرید رنگ دیگری به خود می‌گیرند. همهمه‌ای در بازار‌ها و خیابان‌ها برپا می‌شود و بساط دست فروشان در همه جا به چشم می‌خورد. هرکس بسته به وسع مالی خود سعی می‌کند تکه‌ای لباس نو بخرد و وسایل پذیرایی از مهمانان عید نوروز را آماده کند. 

میوه و شیرینی و یا سایر خوردنی ها هم قسمت‌های خوشمزه این خرید هستند که در بخش پایانی از فهرست خرید‌های نوروزی قرار دارند و معمولا دیرتر از همه اقلام دیگر تهیه می‌شوند.
 

از راه رسیدن حاجی فیروز و عمو نوروز

حاجی فیروز یک چهره شناخته شده در فرهنگ فولکلور ایرانی است که در روزهای پایانی سال، به شهرها و روستاها می آید تا خبر رسیدن نوروز را به مردم بدهد. حاجی فیروز مردی لاغراندام است که کلاه دوکی بر سر دارد و گیوه های نوک تیز با لباسی سُرخ برتن می کند. او یک دایره‌ زنگی یا تنبک در دست می گیرد و به شیرین‌کاری و خواندن آواز می پردازد و هرکس می تواند بسته به وسع خود مقداری پول به او پرداخت کند.

به جز حاجی فیروز، چهره فولکلور دیگری نیز در خیابان ها به چشم می خورد که آمدن سال نو را نوید می دهد و با نام عمو نوروز یا بابا نوروز شناخته می شود. این شخصیت افسانه ای به همراه حاجی فیروز می آید و در شهرها و روستاها به گردش می پردازد. از ویژگی های ظاهری او می توان به مو و ریش سفید، کلاه نمدی، کمربند ابریشمی آبی، شال سفید، شلوار کتان و گیوه تخت‌ نازکش اشاره کرد.
 

کاشتن سبزه

سبزه کهن‌ترین و بارزترین نمادی است که بر سر سفره هفت سین قرار می‌دهیم. اهمیت این نماد به حدی است که در گذشته‌های دور و در ایران باستان، ۲۵ روز مانده به پایان سال، دوازده ستون از خشت خام در میدان شهر می‌ساختند تا به نشانه ۱۲ ماه سال بر روی هریک دانه یا غله‌ای بکارند.

گندم، جو، برنج، باقلا، کاجیله (گیاهی از تیره مرکبات)، ارزن، ذرت، لوبیا، نخود، کنجد، عدس و ماش را بر روی هر یک از این ستون‌ها سبز می‌کردند. مردم در ششمین روز فروردین، شادی کنان این سبزه‌ها را می‌کندند و جشنی برپا می‌ساختند.

درست است که امروزه دیگر خبری از آن ستون‌ها نیست؛ اما هنوز هم بسیاری در خانه‌های شان رسم سبزه سبز کردن را انجام می‌دهند و ده روز یا دو هفته پیش از نوروز، در ظرف‌های کوچک و بزرگ دانه‌هایی، چون گندم، عدس، ماش و … را سبز می‌کنند تا بر سر سفره هفت سین قرار گیرد.
 

پنجشنبه آخر سال

یادکردن از رفتگان یکی دیگر از مراسم استقبال از نوروز است که از دیرباز میان مردم رواج دارد. این مراسم برای آن‌هایی که به تازگی و در طول سال گذشته عزیزی را از دست داده اند، رنگ و بوی دیگری دارد و از اهمیت خاصی برخوردار است. حتی برخی سبزه و وسایل هفت سین یا نماد‌هایی از نوروز را بر مزار رفتگان می‌نهند تا روح آن‌ها را در شادی این جشن سهیم کنند.

برای آنکه سال با حال و هوایی معنوی خاتمه یابد، به جز زیارت اهل قبور، رفتن به زیارتگاه‌ها و امامزاده‌ها و مزار شهدا نیز در این روز انجام می‌شود و اماکن متبرکه را مملو از جمعیت می‌کند.

سمنوپزون

سمنو یکی از اجزای خوشمزه سفره هفت سین است که در بسیاری از مناطق ایران طی مراسم خاصی طبخ می‌شود. اعضای خانواده و دوستان دور هم جمع می‌شوند و با خواندن آواز‌های خاص و حتی برگزاری رقص‌های محلی سمنوی هفت سین را تهیه می‌کنند.

جوانه گندم و آرد مواد اصلی تشکیل دهنده این خوراکی هستند که علاوه بر نقش نمادین در هفت سین، خواص زیادی نیز برای سلامتی انسان دارد.
 

آماده سازی وسایل هفت سین

سفره هفت سین مهم‌ترین نماد نوروز است که در خانه‌ها برپا می‌شود. از دیرباز این سفره رنگین، ۷ روییدنی و خوراکی که با حرف “سین” شروع می‌شوند را در خود دارد: سیب، سبزه، سنجد، سماق، سیر، سرکه و سمنو.

علاوه بر این خوراکی ها، قرآن، آینه، شمع، تخم‌مرغ رنگ شده، ماهی قرمز، نان و سبزی، گلاب، گل، سکه و … نیز بر سر این سفره قرار می‌گیرند. جالب است بدانید که مردم هر شهر و دیار به گونه‌ای متفاوت این سفره را می‌آرایند و سعی می‌کنند به بهترین شکل آن را آماده کنند.
 

چهارشنبه سوری

غروب آ‌خرین سه شنبه سال به چهارشنبه سوری مشهور است و در این شب مراسم مختلفی انجام می‌گیرد. مردم در شهر‌ها و روستا‌ها جشنی برپا می‌کنند و نشاط و شادمانی در همه جا به چشم می‌خورد.
هرچند در سال های اخیر برخی با آتش سوزی و مواد منفجره خطرات زیادی برای خود و دیگران ایجاد کرده اند، اما در حقیقت این یک سنت دیرینه است که در شهرهای مختلف به صورت های متفاوت برگزار می شود.

خوردن سبزی پلو 

به شب پیش از سال تحویل شب عرفه می‌گویند و در طی آن از خانه ها، بوی سبزی پلو با کوکوسبزی، سیر تازه و ماهی به مشام می‌رسد. در قدیم، آن‌هایی که توانمندتر بودند برنج، روغن، ماهی و تخم مرغ برای مستمندان تهیه می‌کردند تا آن‌ها نیز بتوانند از این شب بهره ببرند.

اعتقاد بر این است که خوردن این غذا در این شب، دل را زنده می‌کند و نشاط و سرزندگی به همراه می‌آورد. امروزه تهیه ماهی بسیار آسان است، اما در گذشته امکان تهیه آن به این راحتی وجود نداشت پس آن را بعد از صید در آ‌ب نمک غلیظ می‌خواباندند، دود می‌دادند و خشک و نمک سود می‌کردند تا ماهی دودی تهیه کنند و در شب عید به مصرف برسانند.نوروز با همه آداب و رسومی که دارد، در فرهنگ عامه پر از تبصره و قاعده و قانون است. این که سال از کدام روز هفته شروع شود، مقارن با نام کدام حیوان باشد، غذای لحظه سال تحویل چه باشد و رخت و لباسش چه، همه در خرافه‌های عامیانه تهران قدیم تعریف و تفسیر دارند.

---