سپاسگزاری چگونه سلامتی‌تان را تحت تأثیر قرار می‌دهد

وقتی زندگی سرناسازگاری با شما می‌گذارد، انرژی‌تان را می‌بلعد و قدرت تصمیم‌گیری را از شما می‌گیرد، آخرین چیزی که به ذهنتان می‌رسد سپاسگزاری است. چون به هر حال، قدردانی و سپاسگزاری یک واکنش هیجانی برای تحسین چیزهایی است که داریم. وقتی احساس ناامیدی و ناتوانی می‌کنیم، قدردانی کردن غیرممکن به نظر می‌رسد؛ اما واقعیت این است که سپاسگزاری حین سختی‌ها همان چیزی است که به آن نیاز دارید چون احساس پوچی و ناامیدی را از شما دور می‌کند. ضمناً سپاسگزاری، کلید پیشگیری از آسیب‌های فیزیکی و هیجانی در زمان‌هایی است که با استرس و اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنید.
موقعیت‌های سختی که در آن‌ها قرار می‌گیریم، چالش‌هایی هستند که باید در آن‌ها، قدردانی کردن را تمرین کنیم. هر چند درست است که سپاسگزاری می‌تواند یک واکنش هیجانی ناخودآگاه نسبت به خیلی از موقعیت‌های زندگی باشد؛ اما این تمام ماجرا نیست. چیزی که بیشتر واقعیت دارد این است که سپاسگزاری یک دیدگاه درونی است؛ لنزی که ما دنیا را با آن می‌بینیم و دقیقاً همان چیزی که می‌توانیم کنترلش کنیم. جدال برای سپاسگزاری کردن از این توقع ناشی می‌شود که انتظار داریم زندگی برای ما حتماً جور خاصی باشد و وقتی چنین نیست، ناامید و عصبانی می‌شویم.

دیدگاهتان را ارزیابی کنید

شاید قبلاً به آن فکر نکرده باشید: انتظار دارید زندگی چگونه باشد؟ مثلاً سال 2020 را در نظر بگیرید: آیا انتظار داشتید با یک پاندمی جهانی روبرو شوید؟ مطمئناً خیر!
آیا واقعاً می‌توانیم متوجه شویم چه اتفاقی قرار است بیفتد؟ طی سال گذشته، خیلی از افراد مبتلا به سرطان شدند، خیلی از افراد در سوانح رانندگی جان خود را از دست دادند، خیلی از پدر و مادرهای خوشحال و امیدوار، فرزندشان با نقص‌های مادرزادی متولد شد. هیچ‌کدام از این اشخاص انتظار این حوادث متحول کننده را نداشتند، اما با این وجود این اتفاق‌ها افتاد. وقتی دیدگاه ما نسبت به زندگی با این باور محدود می‌شود که زندگی باید جور خاصی که ما می‌خواهیم باشد، عجیب نیست که سپاسگزاری کردن برایمان کار بسیار سختی به نظر برسد.

سپاسگزاری تنها زمانی ممکن می‌شود که درک کنیم هر آنچه داریم یک نعمت است.
تجربه نشان داده ما هر چه بیشتر داشته باشیم، کمتر قدردانی خود را نسبت به داشته‌هایمان ابراز می‌کنیم. به عبارتی دیگر، زیاد داشتن باعث می‌شود احساس کنیم مستحق آن هستیم؛ اما عکس این حالت در مورد کسانی که در فقر به سر می‌برند وجود دارد: آن‌هایی که در فقیرترین کشورهای دنیا زندگی می‌کنند، بابت آنچه دارند بسیار سپاسگزار و شاکرند. ضمناً این افراد، با نارضایتی و هیجان زیاد منتظر نیستند تا به داشته‌ی خوب بعدی برسند.

زندگی را به عنوان یک هدیه دیدن

هیچ چیزی به اندازه خوردن یک وعده غذای ساده یا یک فنجان چای در خانه کسی که بضاعت چندانی ندارد اما متواضع و مهربان است لذت‌بخش نیست. چنین افرادی به جای اینکه بابت چیزهایی که ندارند خشمگین و تلخ و بدخلق باشند، بابت چیزهایی که دارند قدردان هستند و می‌توانند با لذت قدم بزنند، نفس بکشند و به زندگی ادامه دهند. آن‌ها زیبایی آسمان شب را می‌بینند و متوجه مهربانی‌ها و محبت‌هایی که از جانب خانواده و دوستان دریافت می‌کنند هستند. آن‌ها با وجود اینکه در فقر به سر می‌برند، قادرند همان چیزهایی که دارند را به کسانی که نیاز دارند ببخشند.
در اینجا یک تمرین ساده وجود دارد؛ این بار که در یک ترافیک کلافه کننده ماندید و با این فکر درگیر شدید که باید به موقع به مقصد برسید، سعی کنید توجه‌تان را تغییر دهید و اثرش را بر حس و حالتان ببینید. مثلا به حس‌هایتان توجه کنید: گرمای خورشید را که از شیشه اتومبیل به شما می‌رسد حس کنید (یا گرمای بخاری اتومبیل)، مزه‌ی گوارای آبی را که از بطری همراهتان می‌نوشید حس کنید، به موسیقی، پادکست و ... مورد علاقه‌تان گوش دهید، به عابران پیاده نگاه کنید و حس کنجکاوی‌تان را به کار ببرید و سعی کنید حدس بزنید کجا قرار است بروند. به این فکر کنید که این افراد هم مانند شما امیدها و آرزوها و ناامیدی‌ها و نگرانی‌هایی دارند. حواستان را از استرس فعلی‌تان پرت کنید و تمرکزتان را روی هدیه‌های کوچک در زندگی بگذارید. حتی شاید موفق شوید همه‌ی زندگی را به عنوان هدیه‌ای که واقعاً هست ببینید.

فواید سپاسگزاری

وقتی به این باور می‌رسید که هر آنچه دارید یک هدیه است و سپاسگزاری خود را بابت آن نشان می‌دهید، نگاهتان از چیزهایی که ندارید به سمت آنچه دارید معطوف می‌شود. با سپاسگزاری کردن بابت داشته‌ها، تغییرات مهمی در مغز و بدنتان روی می‌دهد. ضمناً ابراز قدردانی هر روزه، فواید زیادی برای سلامتی دارد که شاید از شنیدن آن‌ها شگفت‌زده شوید.

کاهش علائم فیزیکی و روانی اندوه
طبق مطالعات انجام شده، آن‌هایی که بابت داشته‌های خود سپاسگزار هستند، کمتر دچار افسردگی، اضطراب، خستگی، التهاب و بی‌خوابی می‌شوند.

ایجاد تغییرات مثبت در مغز
وقتی سپاسگزاری را واقعاً احساس و ابراز می‌کنید، حجم قشر خاکستری در قسمت‌هایی از مغز افزایش می‌یابد. این اتفاق به شما کمک می‌کند هیجانات خود را مؤثرتر کنترل و تنظیم کنید. ضمناً دوپامین و سروتونین در مغزتان افزایش یافته و هورمون‌هایی که به ترس و اضطراب مربوط‌اند کاهش می‌یابند.

تقویت ارتباط با دیگران
وقتی سپاسگزاری و قدردانی خود نسبت به دیگران را ابراز می‌کنید، نه تنها آن‌ها متوجه اهمیت و ارزش خود نزد شما می‌شوند بلکه ارتباط قوی‌تری با آن‌ها برقرار کرده و احساس می‌کنید اطرافیان شما حامی و پشتیبان شما هستند. حتماً می‌دانید که ثابت شده داشتن حمایت اجتماعی، فاکتور مهمی در صبر و تحمل در سختی‌های زندگی است.

کاهش درد و افزایش فعالیت بدنی
وقتی هر روز داشته‌ها و سپاسگزاری‌هایتان را یادداشت می‌کنید، دردتان کمتر می‌شود و بهتر می‌توانید به فعالیت‌های بدنی بپردازید. در نتیجه به سمت سلامتی قدم برمی‌دارید و از درد و ناتوانی بدنی دور می‌شوید.

کاهش استرس
سپاسگزاری کمک می‌کند هورمون کورتیزول یا استرستان کمتر شود. کنترل سطح هورمون استرس، به عملکرد بهتر قلب و عروق در زمانی که استرس دارید کمک کرده و توانایی حفظ تعادل هیجانی‌تان تقویت می‌شود.

بذر سپاسگزاری را بکارید

سپاسگزاری را مانند دانه‌هایی بدانید که در باغچه زندگی‌تان می‌کارید. وقتی سپاسگزاری و قدردانی را وارد فعالیت‌های زندگی روزمره‌تان می‌کنید، ابتدا هیچ تغییر فوری در نگرشتان نسبت به زندگی رخ نمی‌دهد. چون فواید بلندمدت بر سلامت هیجانی و فیزیکی، زمان‌بر هستند اما اگر پیگیر و جدی باشید، به آن‌ها خواهید رسید. در واقع اگر هدف خود را روی کاشتن بذر سپاسگزاری بگذارید، کم‌کم خواهید دید که ظرفیت امید و رضایتتان در زندگی بالا و بالاتر می‌رود. زمانی که میوه‌ی درخت سپاسگزاری‌تان را ببینید، متوجه می‌شوید که ارزش تلاشتان را داشته است.

---