پشت پرده دنیای اینترنت
چرا پلتفرمهای ایرانی نمیتوانند روی اپل نصب شوند؟
حدود 40 سال پیش برای اولین بار پدیدهای به نام اینترنت پا به جهان بشریت گذاشت و امروزه بخش عظیمی از زندگی روزانه بیش از 1.5 میلیارد نفر را به خود اختصاص داده است اما حقایقی پشت پرده دنیای اینترنت وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
اینترنت روی شالودهای از روترسرورها، نقاط دسترسی شبکه NAP و سیستمهای کامپیوتری کار میکند.
اینترنت بهعنوان یک اَبَر فناوری در سال 1983 میلادی از امکان اختصاصی ارتش امریکا خارجشده و در اختیار عموم قرار گرفت.
از سال 1983 تا 1998 میلادی اینترنت تنها بهصورت درونسازمانی مورداستفاده قرار میگرفت.
اینترنت شامل شبکه محلی (LAN)، شبکه گسترده (WAN) و شبکه جهانی (WWW) است. شرکتهای فراهمکننده خدمات اینترنت (ISP) مثل های وب شاتل و اپراتورهای همراه شامل ایرانسل، همراه اول و رایتل، ترافیک مصرفی را به دولتها، شرکتها و مردم میرسانند.
زیرساختهای ارتباطی شامل ابزارها و شبکههایی از خطوط مخابراتی و فیبر نوری هستند که امکان حرکت و جابجایی اطلاعات و دادهها را بر پایه حرکت الکترونها و یا پرتوهای نوری در شبکه اینترنت ممکن میکند.
سرورهای بنیادی یا همان روترسرورها شامل سیزده سرور اصلی هستند که نقش ستون فقرات شبکه اینترنت در جهان را بازی میکنند. این سرورها از همان ابتدا در امریکا بودند و بعداً با اعتراض دیگر کشورها شش سرور آن از امریکا خارجشده است.
آدرسهای اینترنتی، نشانیهای IP، شماره پورتهای برنامهها در لایه انتقال در اصل توسط شرکت آیکان در امریکا مدیریت میشود. سرورهای اولیه و آیکان یعنی همان آدرسدهنده اصلی دنیای اینترنت متعلق به امریکاست.
اینترنت خنثی نیست!
مسئله کنترل بر اینترنت آنچنان اهمیت دارد که در دوره ترامپ، رئیسجمهور امریکا دستور محدودسازی هواوی، شرکت چینی سازنده نسل بعدی اینترنت را داده است. جدا از بازداشت خانگی دختر مدیرعامل هواوی در کانادا و برکناری وزیر دفاع بریتانیا به دنبال آشکار شدن نتایج مذاکرات همکاری انگلیس با شرکت هواوی حتی گوگل محدودیتهایی در استفادهی هواوی از سیستمعامل اندرویدش اعمال کرده است. هواوی، دومین شرکت بزرگ سازندهی تلفن همراه در جهان است و اقدام گوگل به معنای آن است که محصولات جدید این شرکت امکان دسترسی به بعضی اپلیکیشنها را نخواهند داشت.امریکا تهدید کرده است که تبادل اطلاعات با هر یک از اعضای کشورهای این گروه که تجهیزات ۵G هواوی را نصب کنند، قطع خواهد کرد. آنچه دیده میشود این است که امریکا نمیخواهد اجازه دهد تا کنترلش بر زیرساخت را از دست بدهد چراکه کنترل زیرساخت، کنترل بر اطلاعات و شبکه را به دست میآورد و میتواند بر اطلاعات اشراف داشته باشد و شبکه را کنترل و مختل کند.
رایانهها، لپتاپها، موبایلها و... از مهمترین دستگاههایی هستند که در دسترس عموم قرار دارند و آنها را به فضای مجازی متصل میکنند. دستگاهها میزبان پلتفرمها هستند و آنها اجازه فعالیت به پلتفرمها را میدهند.
ایپیآیهای گوگل هم دسترسی به پلتفرمها را امکانپذیر میکند و اپلیکیشن ها به دستگاهی وابسته است که دارای امتیاز گوگل پلی است.
اپل با سیستمعامل انحصاری آیاواس خود، کنترل شدیدی را بر پلتفرمها و اپهای دیگر اعمال میکند. آمریکا میتواند از نفوذش روی اپل و گوگل استفاده کند و هر اپلیکیشنی را از اپاستور و گوگل پلی حذف کند. قدرت و تسلط دستگاهها بر پلتفرمها اینگونه خود را نشان میدهد. همین موضوع باعث میشود اپلیکیشنی مثل تلگرام پروژه ارز دیجیتال خود را متوقف کند تا آمریکا آن را تحریم و از روی دیوایسها حذف نکند.
دستگاهها با میزبانی پلتفرمها، امکان این را فراهم میکنند تا محتواها و خدمات بهصورت اینترنتی قابلارائه به مردم شوند.مثلاً چند وقت پیش دستگاه اپل با سیستمعامل آیاواس اعلام کرد که جلوی فعالیت تمام پلتفرمها و اپهای ایرانی مثل دیجیکالاو اسنپ را در دستگاه خود میگیرد. همچین مواجههای را گوگل با هواوی کرد.
مردم این امکان را دارند که داراییها و دادههای خود را جمعآوری نمایند و روشهای جدیدی برای تهیه و استفاده از کالاها و خدماتشان فراهم سازند. بدین ترتیب این پلتفرمها موانع کسبوکار در بین افراد را برداشته و با تغییر محیط شخصی و حرفهای ثروت ایجاد میکنند.
قوانین پلتفرم، حاکم بر محتواست. مثلاً اینستاگرام اجازه نمیدهد که هر عکس، هشتک و توضیحی در صفحات شخصی افراد منتشر شود. در دی سال 98 شمسی هر عکسی از حاج قاسم سلیمانی را اینستاگرام از صفحات افراد حذف کرد و در تکرار آن حتی اکانتهای افراد را یا تعلیق کرد و یا آنها را بست. همچنین فیسبوک در سند سیاستگذاریش اعلام کرده که مطالب حاوی خشونت را حذف میکند.
یا مثلاً بعد از تخطی ترامپ از حاکمیت آمریکا؛ پلتفرمها تصمیم گرفتند اکانتهای ترامپ را مسدود کنند؛ چرا؟! چون ناچار به تبعیت از صاحب اینترنت هستند.
آمریکا با مجموعه مقرراتی که تعیین میکند چه کسی، چگونه در زیستبوم مشارکت داشته باشد، ارادهی خود را پیش میبرد. در عصر شبکه، با ایجاد روابط فرامکانی و بیزمانی بر بستر اینترنت کنشگر شبکه خلق میشود.
بیشتر بخوانید
بررسی ماجرای جاسوسی اینستاگرام از کاربرانچرا اینستاگرام برای کودکان و نوجوانان مناسب نیست؟سایت های شرط بندی چطور از شبکه بانکی استفاده میکنند؟