چگونه بازی کردن، تمرکز کودک را افزایش می دهد؟

گرایش کودکان به بازی کردن امری طبیعی است و بازی کردن کمک می کند تا استعدادهای کودکان شکوفا شود.تحقیقات نشان داده است که هر کودکی نیاز به بازی کردن دارد و والدین و اطرافیان نباید او را بخاطر شیطنت از این کار منع کنند؛بلکه آنها باید کودک را کنترل کنند تا کارهای خطرناک انجام ندهد و آسیبی به خود نرساند.

انسان برای رشد ذهنی و اجتماعی خود نیاز به تفکر دارد و بازی خمیر مایه تفکر است . در ابتدا بشر برای بازی کردن از  مواد و اشیا خام و طبیعی به دست آمده از طبیعت استفاده می کردند. در واقع یک قطعه سنگ را در دست می گرفتند و حرکت می دادند و سرانجام آن را یا می غلتاندند و یا پرتاب می کردند ؛ و این بازی آنها محسوب می شد.

در حقیقت بازی کردن راهی است که بچه ها با آن می توانند امور را بشناسند و واقعیت های خارجی را کشف کنند.  فلسفه ی بازی های کودکان ، آمادگی جسمی و روحی آنها برای مواجهه با مشکلات است و به همین جهت هرچه گسترده تر و پیچیده تر و اجتماعی تر باشد ، به آنها نیرو و آمادگی بیشتر می دهد و آنها را از وجود روانی هرچه مصونیت یافته تر برخوردار می سازد.

بازی کردن باعث شکوفایی استعدادهای نهفته کودک می شود وموقعیت استفاده از قوه تخیل را در کـــودک به وجود می آورد.

 کودک با بازی کردن می تواند با اصول و قوانینی که در اجتماع وجود دارد، آشنا شود و رفتارهای هوشمندانه خود را تقویت کند.

 بعضی از بازی ها هستند که باعث تقویت حافظه کودک و افزایش تمرکز آنها می شود. در این مطلب می خواهیم ببینیم چه بازی هایی تمرکز کودکان را افزایش می دهد.

تمرکز در کودکان

 گاهی ممکن است کودک مدام جست و خیز کند، به حرف های والدین گوش ندهد،تکالیف مدرسه اش را به طور کامل انجام ندهد و اگر قرار است در بازی نوبت را تحمل کند، صبر نمی کند ؛ همچنین قبل از اینکه فکر کند کاری را شروع می کند و نصفه آن را رها می کند، اینها همه نشان از این است که کودک شما در کارهایش تمرکز ندارد.

اما والدین می توانند تمرکز آنها را بالا ببرند. گاهی به نظر می آید بچه هایی که تمرکز ندارند ، انرژی زیاد تخلیه نشده ای دارند که در زمان انجام کارهایی مهم آنها را وا می دارد شیطنت کنند.  و.الدین نباید حواس پرتی یا عدم تمرکز در کودک را نشانه بیش فعالی او بدانند. کودک حق دارد که بازی و شیطنت کند.کودک می تواند  با بازی کردن و تحرک جسمی انرژی های زیاد خودش را تخلیه کند. متاسفانه برخی از والدین شیطنت و تحرک کودک را نشانه بیش فعالی او تصورمی کنند که این تصور اشتباهی است.

مثلا یک کودک چهار پنج ساله کمتر می تواند بشیند یا راه برود، دوست دارد که جست و خیز کند و بالا و پایین بپرد. اگر این بالاو پایین پریدن ها نباشد ، مغز کودک کامل نمی شودبچه ها حتما باید بازی کنند. چون بازی هم انرژی شان را تخلیه می کند و هم باعث تکامل مغزشان می شود.

در واقع انتظار بیش از حد والدین از کودک باعث می شود که او تمرکز کافی در کارهایش نداشته باشد. گاهی پدر و مادر از کودک خود انتظار انجام کاری را دارند که  کودک نمی تواند آن را انجام دهد؛در این حالت کودکان مجبور به تحمل فشار می شوند و آرامش خود را از دست می دهند و  نظم فکری آن ها به هم می ریزد. آنها حتی ممکن است احساس ترس و نا امنی کنند و در نهایت بی قرار و مضطرب شوند.پس والدین هیچوقت نباید از کودک خود کاری را بخواهند که بیش از توان وظرفیت اوست و هرگز او را با دیگر همسالانش مقایسه نکنند.

توجه، تمرکز و دقت

بازی هایی وجود داند که اگر کودک روزی یک ربع تا بیست دقیقه آنها را انجام دهد ، مغز او فعال می شود، دقتش بالا می رود و تمرکز او افزایش می یابد.
 برای اینکه دقت و تمرکز کودکان زیاد شود، والدین باید با واژه های " توجه" "تمرکز" و "دقت" آشنا شوند.
توجه: یعنی پاسخ دادن به محرک خاص و نادیده گرفتن سایر محرک‌ها؛ محرک می‌‌توانند دیداری باشد یا شنیداری. به عبارت دیگر، اگر محرکی پیش بیاید و کودک نتواند به این محرک‌ خاص به درستی پاسخ بدهد، او در حوزه توجه مشکل دارد.
تمرکز: به نگه داشتن توجه، «تمرکز» می گویند. یعنی کودک در موقع تدریس و یا در زمان پاسخ به محرک به وجود آمده بتواند توجه خود را نگه دارد. کودکی که تمرکز ندارد وسط کلاس بلند می­شود، راه می­رود، وسط درس حواسش پرت میشود، حرف می­زند، زود خسته می­شود، در زمان انجام تکلیف، نمی‌تواند یک جا بنشیند و تکالیفش را به اتمام برساند. این کودک تمرکز کافی ندارد چون نتوانسته توجهش را روی کاری که انجام می‌‌دهد حفظ کند.
دقت: معنای دقت، در نظر گرفتن جزئیات برای خوب فهمیدن است. پس اگر کودک نتواند به جزئیات مسائل خوب توجه کند و به آنها اهمیت بدهد یعنی دقت کافی ندارد.
اگر کودکی مشکلات جسمی و روحی داشته باشد، توجه ، تمرکز و دقت  او دچار مشکل می شود. مثلا اگر او فردی مضطرب باشد ، نمی تواند توجه، دقت و تمرکز کافی داشته باشد.
 در واقع تغذیه نامناسب، صبحانه نخوردن، کم‌خونی، کمبود ویتامین، استراحت ناکافی و کمبود خواب شبانه از جمله مواردی هستند که باعث می شوند دانش‌آموز دقت و تمرکز کافی نداشته باشد و نتواند کارآیی کافی را در زمان لازم از خود نشان بدهد.

بازی هایی که تمرکز کودکان را افزایش می دهد

در ادامه شما را با بازی ها و تکنیک هایی آشنا می کنیم که توجه ، تمرکز و دقت کودک را افزایش می دهد.باید به این نکته توجه داشته باشید بازی‌هایی که حرکت بیشتری داشته باشند هیجان و در نتیجه یادگیری کودک را بالا می‌‌برند. از طرف دیگر، بازی‌های پرهیجان می توانند ارتباط والدین و کودک را تقویت کنند.همچنین بهتر است والدین با کودک همبازی شوند و به‌صورت مسابقه، این بازی‌ها را برگزار کنند. اگر والدین بتوانند فضای رقابتی و مسابقه ایجاد کنند، می توانند انگیزه کودک را برای اجرا و ادامه بازی ها بالا ببرند.

هدایت توپ با فوت کردن
یکی از بازی هایی که تمرکز کودکان را بالا میبرد، هدایت توپ با فوت کردن می باشد. در این بازی توپ سبکی را روی میز بگذارید. یک طرف میز کودک باشد و طرف دیگر میز، فردی سبدی را نگه دارد و کودک باید با فوت کردن این توپ را به داخل سبد هدایت کند.
 این بازی علاوه بر اینکه تمکز و دقت کودک را بالا می برد، کمک می کند تا کودک در تنفس و کنترل دم و بازدم هم  تمرین داشته باشد.

بازی با اعداد
 یکی از بازیهایی که باعث افزایش تمرکز کودکان می شود بازی با اعداد است که جزء بازی های سنتی به شمار می آید. این بازی را به چند شکل می‌توان انجام داد:اول اینکه یک عدد را انتخاب می‌کنیم تا افراد از آن شروع کرده و تا 1 بشمارند یا یک عدد را انتخاب می‌کنیم و افراد از یک به‌نوبت شروع به شمارش می‌کنند ؛اما باید هر وقت به مضارب عدد تعیین‌شده رسیدند به‌جای آن عدد بگویند :هپ.
هردوی این بازی‌ها به‌دقت و تمرکز افراد وابسته است و باعث افزایش قدرت تمرکز می‌شود.

توپ مزاحم
این یک بازی هیجانی است که بهتر است سه نفره انجام شود. بازی با دو تا توپ با رنگ‌های مخالف (مثلا زرد و قرمز) انجام می شود. بازی با توپ زرد شروع می شود و این توپ را با کودک برای هم پرتاب می کنیم و می گیریم. در زمان بازی نفر سوم بدون هماهنگی توپ قرمز یا همان توپ مزاحم را برای کودک پرتاب میکند. کودک باید توپ قرمز را بگیرد و خیلی سریع آن را به همان شخص برگرداند و نباید با آن بازی کند و حواسش باشد که توپ اصلی، توپ زرد است.

اهمیت این بازی از آن جهت است که گیرنده‌های مغز کودک را فعال می کند و ذهن آماده می شود که صرفا باید به موضوعی که برایش مهم است توجه کند.همچنین این بازی یاد می دهد کودک یاد بگیرد محرک‌های مزاحم را از ذهن دور کند و فقط به موضوعات اصلی توجه کند.

راه رفتن با یک لیوان آب
یکی دیگر از بازی هایی که تمرکز کودک را بالا می برد، ره رفتن با یک لیوان آب است. در این بازی یک لیوان پلاستیکی را آب کنید و روی کف دست کودک بگذارید و از او بخواهید طول مسیر اتاق را طی کند، بدون اینکه حتی قطره‌ای از آب لیوان بریزد. در مرحله بعدی میتوانید دو دست کودک را درگیر کنید. به این ترتیب که کودک دو لیوان را روی دست‌هایش بگذارد و هر دو دستش را باز کند و راه برود.

دوز بازی
دوز بازی هم یکی از بازی هایی است که بچه ها از قدیم آن را انجام می دادند. این بازی هم در افزایش تمرکز کودکان نقش مهمی دارد. برای انجام این بازی می توانید یک مربع رسم کنید وقطرها را بکشید و وسط ضلع‌ها  را به هم وصل کنید و برای هر بازیکن سه مهره  که می‌تواند از کاغذ دکمه یا هر چیز دیگری تهیه شود، آماده کنید.
 البته این بازی فقط مختص کودکان نیست و بزرگتر ها هم می توانند ان را بازی کنند.برای سنین بالاتر می‌توان مربع‌هایی دیگر نیز به آن اضافه کنید و نه مهره برای هربازیکن استفاده کرد. هدف این است که بازیکن سه مهره خود را روی یک خط ردیف کند و البته مانع از پیروزی رقیبش شود. این بازی قدرت فکر کردن و تمرکز برای تصمیم‌گیری را بالا می‌برد.

راه رفتن با کتاب روی سر
یکی دیگر از بازیهایی که باعث افزایش توجه ؛تمکز و دقت کودک می شود این است که کتاب روی سر راه برود.برای انجام این بازی کتابی را روی سر کودک بگذارید و از او بخواهید بدون اینکه کتاب از روی سر او بیفتد در مسیر راه برود. حتی با خلاقیت می توانید دو بازی را با هم ترکیب کنید، یعنی در زمان راه رفتن با کتاب، زنگوله‌ای هم به دست کودک بدهید و از او بخواهید که راه برود بدون اینکه زنگوله صدا بدهد. این بازی در حفظ تعادل نیز کاربرد دارد.
شطرنج
بازی شطرنج علاوه بر اینکه باعث افزایش توجه و دقت و تمرکز می شود، هوش هیجانی بچه‌ها را هم تقویت می‌‌کند و به آنها می آموزد که چطور تصمیم‌های لحظه‌ای بگیرند و مهمتر اینکه با توجه به تغییر شرایط بتوانند واکنش‌های سریع و صحیح و عاقلانه از خود نشان بدهند.این تمرین برای روزهای سخت زندگی بسیار مهم است که بتوانند مهارت حل مسأله و تصمیم‌گیری داشته باشند.

بازی های ساختی- چیدنی
بازی های ساختنی  و چیدنی مانند لگو یا برج هیجان از بازی هایی هستند که باعث افزایش تمرکز کودکان می شود.در این نوع بازی ها بازیکنان باید از خلاقیت و تمرکز خود برای تکمیل یک پازل یا ساخت یک سازه مثل خانه استفاده کنند.

گردو شکستم
 این بازی هم از بازی هایی است که از زمانهای قدیم بین بچه ها رواج داشته است. این بازی به این گونه است که کودک روی خط صافی راه می رود و یک پا را از پاشنه به پنجه پای دیگر می چسباند و همین‌طور روی مسیر راه می رود بدون اینکه تعادل خود را از دست بدهد. این بازی در مراحل اولیه با چشم باز و بعد با چشم بسته تمرین خواهد شد، البته بهتر است شرایط امنیت کودک را هم مد نظر قرار دهید. 
دلیل اجرای بازی با چشم بسته این است که وقتی چشم بسته باشد مغز ضعیف می شود اما با تکرار و تمرین بازی‌ها می‌‌توانیم کاری کنیم که یادگیری و تمرکز و رشد ذهن بچه‌ها تقویت شود.
تمرین‌هایی مثل لی‌لی و روی پاشنه و پنجه پا راه رفتن و در کل هر بازی دیگری که به تعادل کمک کند، می تواند در تقویت تمرکز مؤثر باشد.

بازی های مشاغل
یکی دیگر از بازی هایی که تمرکز کودک را افزایش می دهد، بازی های مشاغل است.کودکان عاشق تجربه کردن شغل های مختلف اند. در این بازی ها مجموعه ای از ابزارهای مشاغلی مثل پزشکی، آتش نشانی و ... به شکل کودکانه طراحی و ساخته شده تا کودکان در فضایی امن به تجربه شغل مورد علاقه شان بپردازند.

کلاغ‌پر:
کلاغ پر از بازی هایی قدیمی است که کودکان در سنین پایین تر آن را بازی می کنند و همین بازی قدیمی هم می تواند در افزایش توجه و دقت آنها کمک کند.در این بازی همه انگشت اشاره خود را روی زمین می‌گذارند و یکی اسامی حیوانات را می‌گوید،بقیه اگر آن اسم ؛اسم پرنده بود انگشتان خود را بالا می‌برند و در غیر این صورت هیچ حرکتی نمی‌کنند. کسی که اشتباه حرکت کند می‌سوزد. این بازی قدرت تمرکز کودک را بالا می برد و توانایی او را در جهت هماهنگ کردن شنوایی و حرکات بدنی افزایش می‌دهد.

جا به جا کردن توپ های رنگی
 بازی جابه جا کردن توپ های رنگی، توجه و دقت و تمرکز کودکان را بالا می رود و دو نیمکره مغز را فعال و درگیر می کند.برای انجام این بازی توپ‌هایی با تعداد مساوی و رنگ‌های متفاوت انتخاب کنید ( مثلا ۲۰ عدد توپ سیاه و ۲۰ عدد توپ سفید)، سپس توپ‌های سیاه را در یک ظرف و توپ‌های سفید را در ظرف دیگری بریزید. با هر دو دست توپ ها را برمی دارید و به ظرف‌های برعکس رنگ خودش انتقال دهید.برداشتن توپ‌ها باید به‌صورت همزمان اتفاق بیفتد تا زمانی که همه توپ‌ها تمام شوند.
در زمان بازی باید با استفاده از کورنومتر، تایم بازی را یادداشت کنید و کودک در دفعات بعد به‌صورت رقابتی با شخص دیگری و یا خودش، رکورد جدیدی به دست آورد.

روبیک و سودوکو
بازی روبیک گیرنده‌های مغز را فعال می کند و در دست‌ورزی و حل مسأله مؤثر است و ماهیچه‌های دستهای کودک تقویت میشود.با این بازی‌های هدفمند علاوه بر افزایش توجه، دقت و تمرکز کودکان میتوانید در این روزهای سخت و شرایط در خانه ماندن، سرگرمی‌های شاد و پرهیجانی را برای فرزندان خود داشته باشید و خاطراتی به یادماندنی را در ذهن آنان به یادگار بگذارید.

بازی با حبوبات مخلوط
یکی دیگر ا بازی هایی که تمرکز کودک را زیاد می کند، بازی با حبوبات مخلوط است.در این بازی چند مدل از حبوبات ریز مثل عدس، لپه، ماش را مخلوط کنید و داخل ظرفی مثل سینی بریزید و از کودک  بخواهید  یک مدل از حبوبات را جدا کند و در شیشه‌ای با دهانه کوچک مثل شیشه‌های یکبار مصرف آب معدنی بریزد و تایم را یادداشت کند. در مرحله بعد، حبوبات را از ظرف خالی کنید و از کودک بخواهید حبوبات دیگری را انتخاب کند و درون شیشه بریزد.
مطمئن باشید که با تشویق‌های شما، کودک این بار بازی را در زمان کوتاه‌تری انجام می دهد و سرعت عمل او به صورت چشمگیری بهتر می شود.

---