گوشی‌های هوشمند را خاموش کنیم

شروع به نوشتن که می‌کنم از مسجد الغدیر، همان مسجد دیوار به دیوار روزنامه اذان مغرب پخش می‌شود.اذان زنده یاد آقاتی. همان موذنی که اذانش مرا یاد پدر مرحومم می‌اندازد. پدرم مرد مومنی بود، با سواد اکابری‌اش قرآن را حفظ بود و دیوان حافظ را.پدرم در هر مصیبت و اتفاق ناگواری بیشتر از این که حرف بزند، سکوت می‌کرد.بیشتر از این که واویلا کند، ذکر می‌گفت و بیشتر از این که بی‌تابی یا قضاوت کند، قرآن می‌‌خواند.می‌نشست یک گوشه خلوت، قرآن قدیمی‌اش را باز می‌کرد و با صدایی که بیشتر شبیه زمزمه بود، قرآن می‌خواند. الان که می‌خواهم این مطلب را بنویسم، از مسجد الغدیر صدای  اذان می‌آید، اذان مرحوم آقاتی و من در مصیبت‌هایی که این روزها پشت سر هم بر سرمان خراب می‌شود، یاد پدرم می‌افتم و منش او به عنوان یک مرد سنتی، مومن و به او فکر می‌کنم که در مشکلات ذکر می‌گفت، نماز می‌خواند و قرآن و ما را و همه اطرافیان را به سکوت و صبر دعوت می‌کرد.بچه که بودم در اتفاقات و مشکلات وقتی خانه از هجوم شلوغی و داد و بیداد لبریز می‌شد، خودم را به نزدیکی پدر می‌رساندم و گوشم را می‌دادم به زمزمه‌های او و قرآنی که می‌خواند. پدر پناهگاهم بود در همه شلوغی‌ها و اضطراب‌ها.

از مسجد صدای اذان شنیده می‌شود و من به پدرم فکر می‌کنم و به همه بچه‌هایی که این روزها در ازدحام اخبار بد گم می‌شوند و بزرگ ترها شاید که این گم شدن را نمی‌بینند یا اصلا نمی‌دانند در این روزهای پر از تلاطم اولین کاری که می‌کنند محافظت از بچه‌هاست که سردرگم و وحشت‌زده نشوند که اگر دچار ناامنی شوند همه زندگی‌شان در هراس تلف خواهد شد.

بچه‌ها نگاهمان می‌کنند

ندا ملکی، مجری برنامه‌ آفتاب شرقی شبکه یک که فارغ‌التحصیل رشته روان‌شناسی هم هست، درباره مراقبت از بچه‌ها در شرایط اضطرار و سخت می‌گوید: به نظرم مردم ایران عادت کرده‌اند مدام اخبار را رصد کنند. هر کسی که یک گوشی تلفن هوشمند دارد عضو ده‌ها کانال خبری است و همه این کانال‌ها را رصد می‌کند و بیشتر اوقات اخبار را برای دیگران هم فوروارد  و بازنشر می‌کند.این عطش خبرخوانی و بازنشر آنقدر مردم را به خود سرگرم کرده که بیشتر اوقات والدین از حال و روز حتی فرزندان خود بی‌خبرند و یک لحظه مکث نکرده و به این فکر نمی‌کنند وقتی با هیجان دارند اخبار را بلند بلند می‌خوانند یا درباره آنها با یکدیگر صحبت می‌کنند، بچه‌ها می‌شنوند و هیجان آنها را می‌بینند اما چون نمی‌توانند احساسات خود را دسته بندی کنند، توانایی بازگو کردن آنها را ندارند. از طرفی دایره واژگان کودکان محدود است و آنها نمی‌توانند منظور خود را با کلمه و جمله به دیگران منتقل کنند به همین دلیل این هیجانات در آنها باعث خشم، عصبانیت و افسردگی می‌شود و اگر والدین از این احساسات نهفته چیزی ندانند و نتوانند آنها را مدیریت کنند، این احساسات تا بزرگسالی همراه بچه‌ها خواهد بود. این روزها زیاد می‌بینیم که والدین به روان‌شناسان مراجعه کرده و درباره نوجوان خود مشاوره می‌گیرند که او پرخاشگر است یا به سمت کارهای خلاف گرایش پیدا کرده. در این شرایط باید به آن پدر و مادر گفت این رفتار‌ها نتیجه رفتار اشتباهی بوده که تو با کودک خود داشته‌ای و کودک دیروز و نوجوان امروز آنچه از تو دیده و در خاطره و ذهن سپرده امروز دارد بروز می‌دهد. خشم و دیگر هیجاناتی که کودک زیر چهار سال نمی‌تواند آنها را بروز دهد در نوجوانی و بزرگسالی به شیوه‌ها و صورت‌های معیوب خود را بازنمایی می‌کند.

به کودکان احساس امنیت بدهیم

مجری برنامه آفتاب شرقی به والدین توصیه می‌کند در شرایط اضطرار و زمانی که جامعه لبریز از اخبار بد است، آنها به شدت مراقب رفتار خود باشند. در جایی از خانه که بچه‌ها حضور دارند، اخبار تلویزیون را تماشا نکرده و مدام گوشی خود را رصد نکنند. در صحبت کردن و تحلیل اتفاقاتی که رخ داده مقابل بچه‌ها خودداری کنند.اگر پدر و مادری متوجه شدند فرزندشان دچار هیجان شده و شنیدن اخبار او را غمگین و وحشت‌زده کرده، حتما با او صحبت کنند.به او اجازه بدهند با کلمات اندکی که می‌داند احساسش را بروز دهد. برای او تا جایی که مقدور است شرایط را توضیح بدهند و به او یادآوری کنند او در امنیت است و خطری او و دوستان و اطرافیانش را تهدید نمی‌کند. این که کودکان احساس امنیت کنند و بدانند خطری آنها را تهدید نمی‌کند هم برای الان آنها مهم است و هم برای دوره بزرگسالی‌شان. کودکی که در معرض ناامنی روانی قرار می‌گیرد در بزرگسالی رفتار‌های اشتباهی از خود بروز خواهد داد و نخواهد توانست بین زندگی عادی و هیجانات و رفتارهایی که بیشتر اوقات لازم نیست،تعادل برقرار کند.

رسانه‌ها تعادل سازی کنند

ملکی بر این باور است که رسانه‌‌ها و به‌خصوص تلویزیون هم باید شرایط را درک کرده و تعادل لازم را در ارائه برنامه‌های متفاوت برقرار کنند.همه ما می‌دانیم در شرایط جنگی زندگی می‌کنیم. ترور سردار سلیمانی، اعلان جنگ از طرف آمریکا بود و مردم باید از شرایط کاملا آگاه باشند.شبکه‌های خبری کارشان رساندن اخبار واقعی و صد در صد درست به مردم است و باید در ارائه برنامه‌ها دقت بیشتری داشته باشند.آنها هم باید برنامه‌هایی را روی آنتن بفرستند که به نوعی تسلی بخش مردم داغدار باشد و از طرفی سوگواری و ناامیدی محض هم نباشد.رسانه‌ها در چنین شرایطی باید کاملا هوشمند باشند و جامعه را به سمت تعادل ببرند و از تنش‌زایی شدیدا پرهیز کنند.رسانه‌ها باید به مردم سپری کردن دوره سوگواری را آموزش دهند.اتفاقاتی مانند سقوط هواپیمای اوکراین تعدادی از هموطنان ما را عزادار کرده، آنها باید دوره سوگواری را سپری ‌کنند و مردم هم باید در کنار آنها باشند.تسلی‌بخشی و همدلی ملی یکی از کارهایی است که رسانه‌ها به‌خصوص تلویزیون باید آن را انجام دهد.

ملکی بر این باور است که انسان بنا به ذات و فطرت خود دنبال حقیقت است و حقیقت چیزی جز حق نیست.قرآن صراحتا به مقابله حق علیه باطل تاکید دارد.این مجری تلویزیون می‌گوید: آمریکا در همه کشورهای اطراف ما پایگاه نظامی دارد و مدام ما را تهدید می‌کند.استکبار جهانی تاب این را ندارد که استقلال و هویت جمهوری اسلامی را ببیند به همین دلیل مدام ما را تهدید می‌کند و فرمانده ارشد سپاه را در کشور ثالث ترور کرده و به شهادت می‌رساند.بنا به بشارت الهی حق بر باطل پیروز می‌شود.این پیام روشنی است که ملت ما به آن اعتقاد دارند.

---