کم‌خونی فقر آهن؛ علائم و عوارض

آنمی انواع گوناگونی دارد و هر کدام علت‌های خاص خود را دارند. فقر آهن، شایع‌ترین نوع آنمی است. دیگر انواع آنمی می‌توانند ناشی از کمبود ویتامین B12 یا فولات (اسید فولیک) در بدن باشند.

علائم آنمی از نوع فقر آهن

خیلی از افرادی که دچار فقر آهن هستند، چند علامت دارند. شدت علائم تا حدود بسیار زیادی به سرعت ایجاد آنمی بستگی دارد. ممکن است شما خیلی زود متوجه علائم شوید، یا اگر علت آنمی شما ناشی از یک مشکل بلندمدت باشد (مثلاً زخم معده)، کم‌کم علائم را احساس کنید.

شایع‌ترین علائم فقر آهن شامل موارد زیر می‌شوند:
. خستگی و کمبود انرژی
. تنگی نفس
. تپش قلب قابل توجه
. رنگ پریدگی

علائم کمتر شایع:
. سردرد
. شنیدن صداهایی که از درون بدن می‌آیند، نه اینکه منبع خارجی داشته باشند (تینیتوس)
. تغییر حس چشایی
. احساس خارش
. ریزش مو
. زخم روی زبان یا نرم شدن غیرعادی زبان
. تمایل به خوردن چیزهایی که خوراکی نیستند مثلاً یخ، کاغذ یا خاک رس
. مشکل در بلع (دیسفاژی)
. زخم‌های دردناک و باز در گوشه‌های دهان
. قاشقی شدن ناخن‌ها

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائم فقر آهن را دارید باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با انجام یک آزمایش خون ساده، این عارضه را تشخیص دهد.

چه چیزی سبب آنمی از نوع فقر آهن می‌شود؟

عوامل زیادی هستند که می‌توانند منجر به فقر آهن در بدن شوند. در مردان و زنانی که در سنین بعد از یائسگی هستند، شایع‌ترین دلیل، خونریزی در معده و روده‌هاست. این خونریزی به علت زخم معده، سرطان معده، سرطان روده و یا مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی رخ می‌دهد.
در مورد زنانی که در سنین باروری به سر می‌برند، پریودهای سنگین و بارداری، شایع‌ترین علت فقر آهن محسوب می‌شوند؛ زیرا بدن در زمان بارداری به آهن بیشتری نیاز دارد.
به ندرت پیش می‌آید آنمی از نوع فقر آهن تنها به دلیل کمبود آهن در رژیم غذایی رخ بدهد، مگر اینکه باردار باشید. اما اگر آهن غذایی به اندازه کافی دریافت نکنید، ممکن است به این معنی باشد که بیشتر در معرض آنمی هستید تا اینکه یکی از مشکلات گفته شده در بالا را داشته باشید.

عوارض ناشی از فقر آهن

اگر فقر آهن درمان نشده باقی بماند، می‌تواند شما را بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌ها و عفونت‌ها کند. زیرا کمبود آهن بر سیستم دفاعی طبیعی بدن اثر می‌گذارد. فقر آهن شدید می‌تواند ریسک ابتلا به عوارضی را افزایش بدهد که بر قلب و ریه‌ها اثر می‌گذارند، مثلاً ضربان قلبی که به صورت غیرمعمول تند است یا نارسایی قلبی که در آن قلب شما نمی‌تواند خون کافی به سراسر بدن پمپاژ کند.
خانم‌های بارداری که دچار آنمی شدید یا درمان نشده هستند نیز بیشتر در معرض مشکلات قبل و بعد از زایمان قرار می‌گیرند.
فقر آهن به ندرت عوارض بلندمدت به جا می‌گذارد اما با این وجود، برخی از افرادی که دچار فقر آهن می‌شوند زندگی‌شان تحت تأثیر این عارضه قرار می‌گیرد:

خستگی
فقر آهن می‌تواند باعث شود احساس خستگی و بی‌انرژی بودن بکنید. در نتیجه عملکرد کاری‌تان تحت تأثیر قرار گرفته و ممکن است به سختی بتوانید بیدار و هشیار بمانید و احساس کنید نمی‌توانید خوب و مرتب ورزش کنید.

افزایش احتمال عفونت‌ها
تحقیقات نشان می‌دهد فقر آهن می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن اثر بگذارد. فقر آهن باعث می‌شود بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌ها شوید.
مشکلات قلبی و ریوی
افراد بزرگسالی که دچار فقر آهن شدید هستند در معرض عوارضی قرار می‌گیرند که بر قلب و ریه‌هایشان اثر می‌گذارد. مثلاً ممکن است شما دچار تندی ضربان قلب یا تاکی‌کاردیا شوید. یا ممکن است دچار نارسایی قلبی شوید که طی آن، قلب قادر نیست با فشاری مناسب، خون را به خوبی به تمام بدن پمپاژ کند.

مشکلات بارداری
زنان بارداری که فقر آهن شدید دارند، در معرض مشکلات بارداری خصوصاً حین و بعد از زایمان هستند. این خانم‌ها ممکن است دچار افسردگی پس از زایمان شوند. تحقیقات نشان می‌دهد بچه‌هایی که از مادرانی متولد می‌شوند که آنمی درمان نشده دارند بیشتر در معرض مشکلات زیر هستند:
. تولد نارس؛ پیش از هفته‌ی سی و هفتم بارداری
. وزن کم هنگام تولد
. پایین بودن سطح آهن کودک
. توانایی ضعیف در تست‌های ذهنی

سندرم پای بی‌قرار
برخی از موارد سندرم پای بی‌قرار می‌توانند ناشی از فقر آهن باشند. پزشکان اغلب به این عارضه، سندرم پای بی‌قرار ثانویه می‌گویند.
سندرم پای بی‌قرار عارضه‌ای متداول است که بر سیستم عصبی اثر می‌گذارد و تمایلی بی‌قرار کننده به حرکت دادن مداوم پاها ایجاد می‌نماید. سندرم پای بی‌قرار اگر ناشی از فقر آهن باشد با مصرف مکمل آهن قابل درمان است.

ادامه دارد...

---