حتماً تاکنون در شبکههای اجتماعی با آگهیهایی تحت عنوانکار در منزل، کسب درآمد در منزل، در خانه میلیونر شوید «برخورد کردهاید. اغلب اینها مجرمان سایبری هستند که با اغفال شهروندان و با به دست آوردن مدارک هویتی آنها اعمال مجرمانه خود را پیش میبرند. این مجرمان با تبلیغات گسترده، پس از ترغیب و جلب اعتماد کاربران، اقدام به اخذ اطلاعات بانکی در قبال پرداخت مبالغی میکنند و پس از اخذ اطلاعات کارتهای بانکی مبالغ سرقتی و وجوه نامشروع حاصل از اعمال مجرمانه را به این حسابها انتقال میدهند. «مدرک دانشگاهی بدون کلاس»، «مدرک دانشگاهی از دانشگاههای معتبر خارج یا داخل کشور» و... از دیگر آگهیهایی است که در سطح شهر مشاهده میکنید اما تمام این آگهیها دروغ بوده و در برخی موارد افراد کلاهبردار بعد از گرفتن پول، دیگر پاسخگو نیستند و متواری میگردند و یا مدرکی هم که ارائه میشود، جعلی است. گرو گذاشتن مدارک هویتی همچون شناسنامه، کارت ملی، گواهینامه و... یکی دیگر از عواملی خطرناک و جبرانناپذیری است که باعث میشود مجرمان بهراحتی با اطلاعات هویتی شما کلاهبرداری کنند. همچنین برخی کاربران در صفحه عمومی خود محتوایی شامل اطلاعات شخصی خود مانند تاریخ تولد، لوکیشن و محل سکونت، تصویر کارت ملی یا پاسپورت را به اشتراک میگذارند و در دسترس دیگران قرار میدهند که مجرمان سایبری و سایر افراد سودجو بهراحتی میتوانند از آن سوءاستفاده نمایند. اینها نمونهای از مواردی است که تعدادی از شهروندان با اعتماد بیجا بهراحتی در دام متهمان و کلاهبرداران گرفتار میشوند اما ماجرای فروش و اجاره اوراق هویتی چیست؟!
در جریان مسدودسازی سایتهای شرطبندی افرادی که کارتهای بانکی خود را اجاره میدادند، دستگیر شدند. گردانندگان سایتهای شرطبندی با اجاره کردن کارتهای بانکی اقدام به پولشویی میکردند. ماجرای اجاره دادن اوراق هویتی در کشور سالهاست اتفاق میافتد. (واردات خودروهای لوکس به نام زنان روستایی، فروش کد ملی برای ثبتنام خودرو، اجاره کارتبانکی به شرکتها و پزشکان برای فرار مالیاتی) ازجمله اتفاقاتی است که در حوزه فروش اوراق هویتی رخداده است. این روزها کاربران برای ثبتنام در هر سامانهای مانند (سجام، ثبت دامین، صرافیهای آنلاین، پرداخت یارها) ناچار به احراز هویت خود بهصورت آنلاین هستند. با فروش کارتهای هویتی، روش فعلی احراز هویت در سامانههای مختلف نیز میتواند بهراحتی جعل شود. از طرفی، سایتهای مختلف هم بدون هیچگونه نظارتی، هر اطلاعاتی که از کاربران خود بخواهند، دریافت میکنند. این در حالی است که اغلب سایتها و کسبوکارهای آنلاین، تأمین امنیت اطلاعات هویتی کاربران را تضمین نمیکنند. اخیراً نیز اطلاعات هویتی کاربران یک صرافی آنلاین هک شده و در فضای مجازی به فروش گذاشته شد اما آیا دریافت اطلاعات هویتی کاربران مانند سلفی باکارت ملی و کارتبانکی و... قانونی است؟ امیر ناظمی رئیس سازمان فناوری اطلاعات در توییتی درباره نحوه احراز هویت فعلی نوشته است: قانونی نیست!» ناظمی سامانه شاهکار را برای احراز هویت کاربران به کسبوکارها معرفی کرده است اما برخی کسبوکارها میگویند که نهادهای نظارتی احراز هویت از طریق سامانه شاهکار را قبول ندارند. اخیراً هم شنیدهشده برخی از کسبوکارهای آنلاین پس از احراز هویت کاربران خود، برخی از این اوراق را به فروش میرسانند. به نظر میرسد کسبوکارها و سامانههای مختلف میبایست شرایط نگهداری از اوراق هویتی کاربران را مشخص و تضمین کنند.