تبیان، دستیار زندگی

روایتی از لغو اجبار در غربالگری جنین

غربالگری دستیار مادران یا قاتل نوزادان؟!

انجام تست غربالگری می‌تواند اطمینان والدین را از داشتن فرزند سالم بالا ببرد. این تست‌ها برای همه زنان باردار ضرورت دارد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : عارف چراغی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
آزمایشات غربالگری
آزمایشات غربالگری میزان خطر یا شانس اینکه ممکن است جنین به طور بالقوه دارای نقایص مادرزادی خاصی باشد، ارزیابی می‌کند. به همین دلیل به طور معمول زنان در سه ماهه اول و دوم بارداری آزمایش‌های غربالگری ژنتیکی مختلفی را برای ارزیابی خطر مشکلات احتمالی در نوزاد متولد نشده خود انجام می دهند.

با افزایش سن زن، خطر متولد شدن نوزادی با اختلال کروموزومی یا سندرم داون افزایش می یابد. به همین دلیل مدتی است که ارائه آزمایش ژنتیکی به خانم‌های بارداری که 35 سال یا بیشتر دارند، اجباری شده است.

برخی از زنان باردار تصور می‌کنند در صورت نتیجه مثبت آزمایش غربالگری حتماً باید جنین را سقط کنند، درحالیکه اینطور نیست. درست مثل اینکه با انجام سونوگرافی از جنسیت نوزاد مطلع شده و خود را برای انتخاب اسم و تهیه سیسمونی آماده می‌کنید، غربالگری کمک می‌کند تا در صورت نتیجه مثبت غربالگری و تصمیم به ادامه بارداری، خانواده را از قبل آماده کنید. غربالگری همپنین به مادر این امکان را می‌دهد تا مراحل انجام حین تولد و پس از آن را برای کودک خود تنظیم کند. اگر نتیجه آزمایش غربالگری مثبت شد و مادر متوجه شد کودک به یک بیماری مبتلا است، می‌تواند برای رفع مشکل برنامه‌ریزی کند. همچنین برنامه‌ریزی های طولانی مدتی نیز باید در نظر گرفته شود، مانند تهیه فیزیکی محیط خانه‌ای که برای نوزادی با نیازهای ویژه امن باشد. در صورت وجود کودکان دیگر در خانه، ممکن است فایده‌ای داشته باشد که آنها را از نظر روحی و روانی برای نوزادی که دارای اختلال ژنتیکی است، آماده سازید تا بتوانند مراقبت لازم برای این نوزاد را فراهم کنند. این امر کیفیت زندگی کودک را بهبود می‌بخشد و به مادر آرامش خاطر می‌دهد. غربالگری همچنین این فرصت را به مادر می‌دهد تا تحت مشاوره قرار گرفته و امکانات بهترین بیمارستان‌ها را که تجهیزات و پرسنل لازم را دارند، شناسایی کند.

 


در روزهای اخیر یک توییت جنجالی درباره لغو اجبار در غربالگری جنین حواشی زیادی را به دنبال داشت. آزمایش‌های غربالگری مجموعه‌ای از تستهای خون و سونوگرافی برای بررسی سلامت جنین است.این آزمایشات از اوایل دهه 80 با هدف تشخیص زودهنگام اختلالات ژنتیکی و کروموزومی در کشور آغاز شد.
حذف غربالگری اجباری در مجلس با هدف، عدم تحمیل پزشک به بیمار بررسی شده است. با این حال بسیاری از مادران با به دنیا آوردن نوزاد معلول طرح شکایت کرده و پزشکان در مراجع قضایی محکوم شده‌اند.
نبود اجبار در انجام غربالگری‌ باعث می‌شود، پزشک بتواند از خود در مراجع قضایی دفاع کند. با این وجود هنوز هم غربالگری برای زنان بالای ۳۵ سال و افرادی که در خانواده سندروم داشتند، اجباری‌ست.
همچنین گفته می‌شو غربالگری تکمیلی برای مادرانی که غربالگری اولیه‌شان مشکوک بود، الزامی است، این یعنی اگرچه اجباری برای انجام غربالگری وجود ندارد اما برای اطلاع از انجام دادن یا ندادن غربالگری ثانویه، انجام غربالگری اولیه لازم است.
جنجال‌ها بر سر اجباری بودن غربالگری باعث شده اساسا نقش این آزمایشات نادیده گرفته شود. غربالگری صرفاً برای شناسایی ناهنجاری‌ها منجر به سقط نیست، اغلب این ناهنجاری‌ها قبل از تولد نوزاد و با دارو یا عمل جراحی قابل درمان هستند. با این وجود شهریاری رییس کمیسیون بهداشت مجلس می‌گوید: «لغو غربالگری اجباری، مصوبه مجلس نیست.»
طبق اعلام سازمان بهزیستی سالانه 29 تا 35 هزار کودک معلول در کشور متولد می‌شوند که نیمی از آنها حاصل اختلالات ژنتیکی‌اند. بررسی‌های علمی نشان میدهد با علت‌یابی ژنتیکی می‌توان معلول‌زایی را کاهش داد.