تلویزیون با کودک چه می‌کند؟

تماشای برنامه های مناسب تلویزیون به صورت معقول و متعادل، تاثیرات مثبتی مانند تفریح و سرگرمی، آموزش مهارت های اتباطی و هنجارهای اجتماعی و غنی کردن گنجینه لغات کودک دارد.

تماشای برنامه‌های تلویزیون به طور بی‌رویه و بدون نظارت برنامه های نامناسب تلویزیون، علاوه بر مختل کردن فعالیت های اصلی کودک، سبب آموزش زودتر از موعد برخی اطاعات غیر ضروری می شود و پیامدهایی مانند بی توجهی، حواس پرتی و پرخاشگری او را به همراه دارد. در ادامه به بررسی مختصر برخی از این تاثیرات مثبت و منفی می پردازیم.

بررسی تاثیرات مثبت و منفی تماشای تلویزیون بر کودکان

تاثیرات مثبت

تفریح و سرگرمی
کودکان زیر شش سال که هنوز به مدرسه نمی روند، عمده فعالیت روزانه شان بازی است. مهم ترین فعالیت روزانه کودکان دبستانی هم، درس و رسیدگی به تکالیف مدرسه است.

برای هر دو گروه از این کودکان، تماشای متعادل برنامه های مناسب تلویزیون، تفریح و سرگرمی خوبی برای ایجاد تنوع در برنامه های معمول روزانه است.

آموزش و یادگیری
تلویزیون یکی از ابزارهای موثر در آموزش، افزایش شناخت و ایجاد آگاهی در کودک است. کودک از طریق تلویزیون، از مسائل بی شماری مثل خودش، همسن و سالانش، خانواده، زندگی، دین، طبیعت، باید ها و نبایدها و آداب اجتماعی، جنسیت، مشاغل، وطن و غیره آگاه می شود و آموزش می بیند.درست است که پدر و مادر، مهم ترین نقش آموزشی و تربیتی را در زندگی کودک دارند اما به احتیاط روانشناسd، آموزه های تلویزیون به دلیل بی طرف و غیر مستقیم بودن، بالاتر است.

تکمیل چرخه اجتماعی شدن
بسیاری از کودکان امروز، تنگ، فرزندانی هست، که خواهر و برادر و معاشری که ارند و به دلیل مشغله های گوناگون بزرگ ترها، فقط سالی یکی دو بار فامیل را ملاقات می کنند.

تماشای تلویزیون، فرصت مناسبی برای اجتماعی کردن کودکان تنهای امروزی است.

در ک نقش های گوناگون خانوادگی متل همسری، پدری، مادری، خواهری و برادری و وظایف هر کدام در برابر هم در که نقش های گوناگون اجتماعی مثل شاگرد، استاد، رئیسة مرئوس، کاسب کارمند، کارگر، سرباز و غیره و وظایف اجتماعی هر کدام؛ شناخت اماکن عمومی مختلف مثل مسجد، دانشگاه، بیمارستان پاسگاه و کار کرد هریک و غیره قدم های موثری برای افزایش هوش هیجانی مهارته پرین فردی و تکمیل چرخه اجتماعی شدن کودک از تاثیرات مثبت تلویزیون است.

تاثیرات منفی

اختلال در فعالیت های اصلی کودک
به گفته روانشناسان، همه کودکان، چه مدرسه ای و چه غیر مدرسه ای به اصطلاح در این دانشمنده شدن شدند. به این معنا که باید بخش زیادی از روز شان، تصوف کشف دنیای پیرامونشان شود.

به دل طبیعت پرونده برگ و سنگ و قطرات باران را ببینند و لمس کنند و بو بکشند؛ سفر، سینما، تئاتر، پارک، بازی و ورزشگاه بروند و مطالعه کنند، بسازند، خراب کنند، بپزند و بچشند، تجربه کنند و با استفاده از ابزارهایی مثل میکروسکوپ، دوربین یا تلسكوپ، درک بهتری از پدیده های پیرامونشان به دست آورند. 

کاهش فعالیت مغز
بخش گسترده ای از مغز همه آدم ها از جمله کودکان، در هنگام تماشای تلویزیون، تحیر فعال است و این منفعل بودن در بلند مدت موجب تحلیل رفتن و تنبل شدن مغز و کاهش هوش و قدرت تحلیل می شود.

ورود پیش از موعد به دنیای بزرگسالی
کودکان در دنیای شاد و پاک و ساده و خیال انگیز کودکی به سر می برند، و در حالت ایده آل: باید تا پایان کودکی، در همین حال و هوا بمانند.

منتها تماشای تلویزیون، به خصونت برنامه هایی که ویژه بزرگسالان طراحی شده است، به شکل زود هنگام، اطلاعاتی غیر ضروری به کودک می دهد که ناخواسته بود را از دنیای رنگارنگ کودکی به دنیای خاکستری بلوغ زودرس و بزرگسالی پرت می کند.

اخبار تکان دهنده سیاسی و اجتمانی، تصاویر تراسنامه و هیجان انگیز با آگاهی ها و اطلاعات جنسی، از همین دسته اند.

پرخاشگری و خشونت
بحث تلویزیون و تاثیر خشونت شخصیت های کارتونی بر کودکان، یکی از دغدغه های جوامع مختلف است.وجود الگوهای خشنی که از طریق اعمال خشونت بار به پیروزی و قهرمانی می رسند مثل ابن تنها وجود حادئه های خشونت بار و هیجان انگیز در سناریوی برخی فیلم ها و پویانمایی هایی مثل لاک پشت های نینجا او برانگیختن حس خشم و هیجان کودک یا به چالش کشیدن قهرمان اصلی مثل "بتمن" یا "مرد عنکبوتی" تاثیر زیادی در پرخاشگری و تحریک پذیری کودکان دارد.

تاثیر مخرب آگهی های تبلیغاتی
این روزها تماشای تلویزیون مساوی است با تماشای روزانه صدها آگهی تبلیغاتی در زمینه های مختلف. هر روز تعداد بسیار زیادی آگهی تجاری از شبکه های مختلف رسانه ملی پخش می شود و هر کس که به قصد دیدن هر برنامه ای گیرنده خود را روشن کند، بی آن که بخواهد در معرض پخش انبوه، مداوم و سریع آگهی هایی قرار می گیرد که فقط روی مزیت ها و برتری های کالا مانور می دهند.

طبق آمار و تحقیقات، کودکان سالانه 40 هزار آگهی تبلیغاتی می بینند. پیام های بازرگانی مربوط به چیپس و پفک و اسباب بازی و وسیله های کمک آموزشی و غیره که بین کارتون های روزهای هفته پخش یا حین برنامه ها دیده می شود، افکار کودک را به شکل اساسی تحت تاثیر قرار می دهد.

بد نیست بدانیم کودکان زیر 6 سال، قدرت تشخیص بین آگهی های تبلیغاتی یا سایر برنامه ها را ندارند، به خصوص اگر در این آگهی ها از شخصیت های محبوب تلویزیونی استفاده شود.

کودکان زیر 8 سال هم تصور درستی از تجارت و فروش کالا ندارند و حتی برای کودکان 10 الی 12 ساله نیز باید اهداف صاحبان این آگهی ها را روشن کرد.

یک زنجیزه به هم پیوسته
یادمان باشد تماشای شخصیت های متنوع کارتونی و عروسکی، اول راه علاقه مند شدن کودک به کارکترها و شروع خرید و استفاده از محصولات و تولیدات جانبی این کارتون ها است.

کتاب، دفتر، پوستر، مجموعه عکس و برچسب، کیف و کفش و تی شرت، مداد و خودکار و تراش و غیره. حالا گاهی این شخصیت ها، عروسک های "شکرستان" است که به دلیل هماهنگی با فرهنگ و باورهای ما، حتی اگر تن به خرید این محصولات بدهیم، تاثیر منفی بر کودک ندارد؛ ولی گاهی شخصیت های خشن و "انتقام جویان" هستند که هیچ سنخیتی با هیچ کدام از ابعاد زندگی ما ندارند.اینجاست که داد بزرگ ترها در می آید، در حالی که باید پیش از این ها، موقع تماشای این کارتون ها توسط کودک، فکر تبعات و دردسرهای بعدی را می کردند.

---