نظر سازمان‌های خصوصی درباره دورکاری چیست؟

اکنون و پس از گذشت یک سال، گرچه آمار ابتلا و فوتی‌های بیماری کرونا افزایش پیدا کرده؛ اما بسیاری از اقدامات پیشگیرانه متوقف شده‌اند و حساسیت‌ها در این‌باره کاهش پیدا کرده است. وضعیت کارمندان و اجرای رویه دورکاری در سازمان‌ها هم از این قاعده مستثنا نیست.

در ابتدای شیوع همه­گیری کرونا، برخی سازمان‌ها همه یا بخشی از کارکنان خود را دورکار کردند. برخی دیگر با توجه به ماهیت کار خود، مجبور شدند به حالت تعطیل یا نیمه‌تعطیل درآمده و منتظر پایان این بیماری بمانند. اما تعدادی از سازمان‌ها بر حضور کارمندان در محل کار اصرار کرده و از اجرای شیوه دورکاری سرباز زدند.

سایت کاریابی و استخدام جاب ویژن با توجه به شیوع ویروس کرونا در ایران و امکان ادامه شیوه دورکاری، یک نظرسنجی گسترده بین سازمان‌ها برگزار کرد تا به بررسی وضعیت دورکاری کارمندان در ایران و یافتن دلایل سازمان‌ها برای بهره نبردن از این روش بپردازد که در این نظرسنجی 507 سازمان شرکت کردند.
در ادامه به بررسی برخی از اطلاعات به دست آمده از این نظرسنجی می‌پردازیم. برای مطالعه کامل گزارش آماری دورکاری کلیک کنید.

حوزه کاری شرکت‌کنندگان در نظرسنجی

سازمان‌های شرکت کننده در این نظرسنجی، در صنایع مختلفی مشغول به کار هستند. اما بیش از نیمی از این سازمان‌ها در چهار صنعت زیر فعالیت می‌کنند:

·  فناوری اطلاعات، نرم افزار و سخت افزار
·  تولیدی و صنعتی
·  اینترنت، تجارت الکترونیک و خدمات آنلاین
· خدمات مهندسی

استقبال سازمان‌ها از دورکاری

بر اساس آمارهای منتشر شده، حداقل نیمی از سازمان‌ها همه یا بخشی از نیروهای خود را دورکار کرده‌اند. این در حالی است که سایر سازمان‌ها همچنان در برابر این تغییر رویه مقاومت می‌کنند. سازمان‌ها برای اتخاذ این رویکرد دلایل خاص خود را دارند؛ اما آنچه اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد؛ خطراتی است که سلامتی کارکنان آنها را تهدید می‌کند.

رضایت از دورکاری

برخلاف باور عمومی، اکثر سازمان‌هایی که این شیوه را در دستور کار خود قرار داده‌اند؛ رضایت بالاتری از عملکرد کارکنان خود داشته‌اند. تنها حدود 30% از سازمان‌ها معتقد به تاثیر منفی دورکاری در بازده کارکنان بوده‌اند و حدود 70% از کارفرمایان اعتقاد دارند دورکاری تاثیر منفی بر عملکرد کارمندان نداشته و حتی منجر به بهتر شدن راندمان هم شده‌ است.

این سازمان‌ها، عوامل زیر را از عمده‌ترین دلایل بهتر شدن بازده کارکنان دانسته‌اند:

· حذف رفت‌ و آمد به شرکت
· صرفه‌جویی در هزینه و زمان
· انعطاف زمانی افراد
· دور شدن از حواس‌پرتی‌های موجود در محیط کار

سازمان‌هایی که معتقد بودند بازده کارکنان در دوران دورکاری افت می‌کند، عوامل زیر را از عمده‌ترین دلایل کاهش راندمان برشمرده­اند:

· نبود نظارت کافی روی افراد
· سخت بودن تعامل اعضای تیم
· عدم برخورداری کارکنان از تمرکز کافی
· عدم دسترسی بعضی کارکنان به امکانات و زیرساخت‌های مناسب (اینترنت پرسرعت، تلفن سازمانی و ...)
· تاثیر روحی روی کارکنان به علت تنهاتر شدن و از دست دادن زندگی اجتماعی محیط کار

خداحافظی با دورکاری در وضعیت سفید

با وجود بالا رفتن بازدهی کارمندان در ایام دورکاری و رضایت سازمان‌ها از این شیوه، اکثر سازمان‌ها اعلام کرده‌اند که با پایان همه‌گیری و اعلام وضعیت سفید، کار کردن به‌صورت حضوری را ادامه خواهند داد. تنها 17% از سازمان‌ها تمایل دارند پس از خروج از شرایط بحران هم دورکاری را ادامه بدهند.

چرا برخی از سازمان‌ها از اجرای دورکاری سر باز زدند؟

با وجود گسترش موج جدید کرونا در کشور، تعدادی از کارفرمایان با استناد به دلایل خاص خود، هنوز این شیوه را اجرایی نکرده‌اند. در تصویر زیر دلایل این سازمان‌ها به تفکیک فراوانی نشان داده شده است. به غیر از مشاغل فعال در صنعت تولیدی که به دلیل ماهیت کارشان امکان دورکاری ندارند؛ تعدادی از سازمان‌ها هم اعلام کرده‌اند که «نبودن نظارت کافی بر روی کار افراد»، موجب افت بازده کارکنان شده و به همین دلیل شیوه دورکاری را مناسب سازمان خود نمی‌دانند.

البته ذکر این نکته ضروریست که در نظرسنجی برگزار شده، سازمان‌ها می‌توانستند بیشتر از یک گزینه را انتخاب کنند. به همین دلیل جمع فراوانی گزینه‌ها، بیشتر از 100 درصد شده است.

افزایش بهره‌وری کارکنان در دورکاری

در نظرسنجی برگزار شده از سازمان‌ها خواسته شد تا تجربه‌ها و نظرات خود جهت بهبود محیط‌های کاری در شرایط کرونا را بیان کنند.

سازمان‌هایی که با اجرای شیوه دورکاری در ماه‌های اخیر علاوه بر حفظ سلامتی کارمندان، بهره‌وری آنها را هم بالاتر برده‌اند؛ کاهش سخت‌گیری، ایجاد حس اعتماد دوطرفه و استفاده از ابزارها و روش‌های مدیریتی جدید را از مهم‌ترین عوامل موفقیت خود برشمرده‌اند.

سازمان‌های موفق در اجرای دورکاری، استفاده از ابزارهای مدیریت پروژه و کار تیمی، مکالمه تصویری، کنفرانس ویدیویی و جلسات مجازی و ابزارهایی برای زمان‌بندی و برنامه‌ریزی را به فرآیندهای گذشته خود اضافه کرده‌اند.

بر اساس گزارش آماری منتشر شده در سایت www.jobvision.ir، برنامه‌هایی که بیشترین استفاده را داشته‌اند به ترتیب فراوانی عبارتند از:

·  68% ابزارهای مکالمه تصویری و جلسه مجازی
·   34% ابزارهای ذخیره‌سازی و به اشتراک‌گذاری
·    27%  ابزارهای مدیریت پروژه
·     21% ابزارهای برنامه‌ریزی و زمان‌بندی

سخن آخر

همان‌گونه که در گزارش آماری منتشر شده در سایت جاب ویژن مشاهده می‌کنید؛ همچنان نیمی از سازمان‌های شرکت کننده در نظرسنجی به دلایل مختلف از جمله نوع فعالیت، نیاز به تعامل پیوسته بین کارکنان یا اصرار بر نظارت بر کارمندان از اجرای شیوه دورکاری سرباز می‌زنند. این در حالی است که حدود یک سال از شیوع این همه‌گیری در ایران می‌گذرد و شرایط بحرانی همچنان ادامه دارد.

با وجود مقاومت این سازمان‌ها در برابر اجرای دورکاری، اکثر کارفرمایان معتقد هستند دورکاری در خیلی از موارد نه تنها بازده کاری را کاهش نمی‌دهد، بلکه می‌تواند سبب افزایش بازده کارکنان به دلایل متعددی مانند صرفه‌جویی در زمان و هزینه شود.

بسیاری از سازمان‌های بزرگ هم در سراسر دنیا با درک مقتضیات دوران جدید، همه یا بخشی از نیروهای خود را دورکار نموده و نتایج بهتری کسب کرده‌اند؛ گرچه هنوز خیلی از کارفرمایان ترجیح می‌دهند با توجه به بهتر شدن اوضاع همه‌گیری ویروس کووید-۱۹، به شیوه قبلی خود و انجام کارها به‌صورت حضوری بازگردند.

اما با استناد به آمار و گزارش‌های منتشر شده می‌توان گفت که سازمان‌ها در صورت اعتماد بیشتر به کارکنان خود و فراهم سازی زیرساخت‌های لازم برای دورکاری، از جمله تامین اینترنت و وسایل مورد نیاز، می‌توانند ضمن کاهش رفت و آمدهای غیرضروری و حفظ سلامت کارمندان،  فعالیت‌های پیشین خود را با بازدهی بیشتری از سرگیرند.