تبیان، دستیار زندگی

کمیسیون مشاوران املاک به چه نحوی محاسبه می‌شود؟

دریافت کمیسیون در معامله مسکن توسط مشاوران املاک یک امر قانونی است، که تمام بنگاه‌های ملکی ملزم به رعایت فرمولی مشخص در نحوه محاسبه و دریافت کمیسیون هستند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
مشاوران املاک
حق کمیسیون مانند دستمزد مشاغل دیگر در تمام بنگاه های معاملات املاک پرداخت می‌شود. با توجه به بازار املاک، این مبلغ بر اساس مصوبه صنف برای هر معامله بر اساس فاکتورهای خاصی محاسبه می‌شود.

حق الزحمه مشاوران املاک در قدیم بنا به اختیار خریدار و فروشنده به آژانس املاک پرداخت می‌شد، اما از سال 1379 بر اساس قانون فرمول خاصی برای محاسبه حق کمیسیون ایجاد شد، محاسبه حق کمیسیون بنگاه‌های ملکی یک فرمول ساده دارد که برای تمامی معاملات اجرا می‌شود و رعایت نکردن این فرمول از سوی بنگاه‌های املاک تخلف محسوب می‌شود.

مشاورین املاک موظفند، بر اساس تعرفه‌ای که هر سال از سوی اتحادیه مشاورین املاک شهر ابلاغ می‏شود، از طرفین معامله کارمزد دریافت کنند. البته گاهی برخی از مشاورین املاک حق کمیسیون خود را بر اساس تعرفه رسمی اعلام شده دریافت نمی کنند و در خصوص نحوه محاسبه آن به مراجعه کنندگان توضیحی نمی‌دهند.

مشاوران املاک

پرداخت مالیات برای حق‌ الزحمه بنگاه معاملاتی

بر اساس قانون تصویب‌شده در اتحادیه صنف مشاورین املاک، 9درصد مالیات به حق کمیسیون بنگاه تعلق می‌گیرد که طرفین معامله ملزم به پرداخت آن هستند.

در صورتی که طی یک معامله حق کمیسیون بنگاه معاملاتی، مبلغی بیشتر از ارزش واقعی آن برآورد شود، طرفین معامله می‌توانند از طریق مراجع قانونی این مورد را پیگیری کنند.

اتحادیه مشاورین املاک در تهران به عنوان ناظری عادل بر کار مشاورین املاک و بنگاه‌های معاملات ملکی نظارت می‌کند، ارجاع شکایات به اتحادیه منجر به پیگیری این امر از طرف این واحد خواهد شد.طرفین معامله باید از بنگاه معاملاتی بابت حق‌الزحمه املاک رسید دریافت کنند، همچنین مشاورین املاک باید مبلغ دریافت شده بابت حق کمیسیون بنگاه را در اجاره‌نامه عنوان کنند.

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای خرید و فروش مسکن

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای خرید و فروش مسکن

همانطور که اشاره کردیم، تعرفه کمیسیون مشاورین املاک هر ساله از طرف ا اتحادیه مشاورین املاک تعیین می شود. در سال ۹۶ حق کمیسیون فروش و خرید ملک در شهر تهران به شرح زیر محاسبه می‌گردد که این تعرفه برای تمامی املاک تجاری، اداری و مسکونی یکسان است.

اگر ارزش ملک تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان باشد: بنگاه معادل ۰.۵ درصد ارزش ملک خرید و فروش شده را به عنوان حق کمیسیون دریافت می‌کند.
(نیم درصد از فروشنده و نیم درصد از خریدار)

اگر ارزش ملک بیش از ۵۰۰ میلیون تومان باشد: بنگاه برای ۵۰۰ میلیون از طرفین معامله ۰.۵ درصد اخذ می‌کند و برای مازاد آن نیز ۰.۲۵ درصد به عنوان حق کمیسیون از فروشنده و خریدار می‌گیرد. به حق کمیسیون محاسبه شده، مالیات بر ارزش افزوده نیز تعلق می‌گیرد که وظیفه پرداخت آن نیز بر دوش خریدار و فروشنده است.
(مالیات بر ارزش افزوده سال ۹۶ برابر با ۹ درصد است)
به طور مثال اگر ملکی به مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان فروخته ‏شود. چون این مبلغ کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان است حق کمیسیون مشاور املاک شامل ۰.۵ درصد ارزش ملک و ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده است.

- ارزش ملک فروخته شده ضربدر ۰٫۵ درصد
- حق کمیسیون ضربدر ۹ درصد مالیات
- جمع حق کمیسیون و مالیات 
- سهم پرداختی هر یک از طرفین قرارداد به بنگاه املاک

فرض کنید ملکی به مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان فروخته می‏شود. چون ارزش ملک بیشتر از ۵۰۰ میلیون تومان است، مشاور املاک باید برای ۵۰۰ میلیون ۰.۵ درصد و برای ۱۰۰ میلیون مازاد ۰.۲۵ درصد از فروشنده و خریدار اخذ کند که به این مبلغ ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز اضافه می‎شود.

- ۵۰۰ میلیون ضربدر ۰٫۵ درصد
- ۱۰۰ میلیون باقی مانده ضربدر ۰٫۲۵ درصد
- جمع دو عدد به دست آمده 
- حق کمیسیون ضربدر ۹ درصد مالیات
- جمع حق کمیسیون با مالیات
- سهم پرداختی هر یک از طرفین قرارداد به بنگاه املاک 

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای خرید و فروش مسکن

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای اجاره مسکن

نحوه محاسبه حق کمیسیون مشاور املاک بر اساس ارزش اجاره ملک است. به این صورت که یک چهارم اجاره نوشته شده در قرارداد میان موجر و مستاجر به عنوان کمیسیون دفتر مشاور املاک پرداخت می شود.

کمیسیون محاسبه شده برای خانه های اجاره ای فقط یک چهارم مبلغ اجاره یک ماه خانه است و برای املاک رهنی به ازای هر یک میلیون تومان رهن معادل 30 هزار تومان اجاره در نظر گرفته می شود و براساس رقم معادل، کمیسیون مشاور املاک محاسبه می شود.

نکته مهم: البته باید اشاره کنیم که این روش محاسبه حق کمیسیون مشاوران املاک مربوط به شهر تهران است و در سایر شهرهای کشور سایت اتحادیه مشاوران املاک آن شهر نحوه محاسبه این کمیسیون را اطلاع رسانی می کند.مشاورین املاک مجاز هستند برای قراردادهای اجاره ملک، ۲۵ درصد از مبلغ اجاره بها ماهیانه را به عنوان حق کمیسیون اخذ کنند. یعنی اگر در قرارداد هیچ مبلغی به عنوان رهن یا پول پیش نوشته نشود و موجر تنها در ازای دریافت اجاره بها ماهیانه ملک خود را در اختیار مستاجر بگذارد.

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای خرید و فروش مسکن

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای اجاره ملک

به طور مثال اگر مبلغ اجاره بها ماهیانه ملکی ۲ میلیون تومان باشد، حق کمیسیون بنگاه املاک برای این قرارداده به شکل زیر محاسبه می‏‌شود:

- مبلغ اجاره ضربدر ۲۵ درصد
- حق کمیسیون ضربدر ۹ درصد مالیات
- جمع حق کمیسیون با مالیات 
- سهم پرداختی هر یک از طرفین قرارداد به بنگاه املاک
 نحوه محاسبه حق کمیسیون برای رهن ملک

در قراردادهای رهن کامل ابتدا باید مبلغ رهن را به اجاره تبدیل کرد؛ به این صورت که هر یک میلیون تومان رهن در ۳۰ ضرب می‌شود.

سپس ۲۵ درصد عدد به دست آمده و ۹ درصد مالیات آن به عنوان حق کمیسیون به مشاور املاک پرداخت می‌‏شود. به طور مثال اگر مبلغ رهن کامل ملکی ۷۰ میلیون تومان باشد، حق کمیسیون بنگاه املاک به شکل زیر محاسبه می‏شود:

- تبدیل رهن به اجاره
- مبلغ اجاره ضربدر ۲۵ درصد
- حق کمیسیون ضربدر ۹ درصد مالیات
- جمع حق کمیسیون با مالیات
- سهم پرداختی هر یک از طرفین قرارداد به بنگاه 

مشاوران املاک

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای رهن و اجاره ملک

در صورتی که در اجاره نامه علاوه بر رهن مبلغی به عنوان اجاره نیز تعیین شده باشد، ابتدا باید میزان رهن را به اجاره تبدیل کرد،سپس عدد آن را با اجاره بها ماهیانه تعیین شده در قرارداد جمع بست، ۲۵ درصد عدد به دست آمده حق کمیسیون بنگاه است که باید به آن ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز اضافه کرد.

مثلا اگر در قرارداد مبلغ ۲۰ میلیون تومان رهن و ۱ میلیون تومان اجاره بها نوشته شده باشد؛ حق کمیسیون مشاور املاک به شکل زیر محاسبه می‌شود:

- تبدیل رهن به اجاره
- جمع رهن تبدیل شده با اجاره بها
- عدد به دست آمده ضربدر ۲۵ درصد 
- حق کمیسیون ضربدر ۹ درصد مالیات
- جمع حق کمیسیون با مالیات
- سهم پرداختی هر یک از طرفین قرارداد به بنگاه املاک

مشاوران املاک

بی اطلاعی از نحوه محاسبه حق‌  کمیسیون مشاوران املاک باعث بروز چه مشکلاتی می شود؟

محاسبه حق‌ کمیسیون مشاورین املاک بر اساس قوانین تصویب‌شده در اتحادیه انجام می‌شود و هر گونه تخلفی از این امر می‌تواند توسط مشاورین املاک و طرفین معامله قابل پیگیری باشد.

باید توجه داشت که حق کمیسیون بنگاه حق عرفی و قانونی و صنفی است و همه طرفین قرارداد ملزم هستند بلافاصله پس از امضای عقد قرارداد به صورت نقد پرداخت کنند.



از جمله اختلافاتی که در معاملات پیش می‌آید این است که بنگاه ادعا دارد، ارزش ملک چیزی بیشتر از رقم معامله شده است و به این صورت درخواست مبلغ بالاتری برای حق کمیسیون بنگاه در نظر می‌گیرد.

در صورت بروز چنین مواردی طرفین معامله باید بدانند که ملزم به پرداخت هزینه‌ای بیش از مبلغ تصویب‌شده از طرف اتحادیه نخواهند بود.

بی‌اطلاعی افراد از نحوه محاسبه مبلغ حق‌الزحمه املاک باعث بروز چنین مشکلاتی می‌شود. اما اگر طرفین معامله نیز آگاهی کامل از نحوه محاسبه حق کمیسیون بنگاه داشته باشند، به طور قطع تخطی از قوانین صادرشده برای هیچ کس امکان‌پذیر نخواهد بود.

گاهی پیش می‌آید که افراد به شیوه‌های مختلفی ملک خود را اجاره می‌دهند یا می‌فروشند و تنها برای نوشتن قرارداد به بنگاه املاک مراجعه می‌کنند، تفاوتی ندارد که مشتری را بنگاه برای معامله پیدا کند، یا فروشنده به صورت شخصی با فرد خریدار آشنا شود، در صورت انجام معامله، هزینه حق‌الزحمه مشاورین املاک باید پرداخت شود. 

حق کمیسیون بنگاه حق عرفی و قانونی و صنفی است و همه طرفین قرارداد ملزم هستند بلافاصله پس از امضای عقد قرارداد به صورت نقد پرداخت کنند.

مشاوران املاک

تخلف در نحوه محاسبه حق کمیسیون مشاورین املاک

اتحادیه مشاورین املاک و بنگاه‌های معاملات ملکی، بر اساس قانون صادرشده از طرف اتحادیه صنف، موظف هستند نحوه محاسبه حق کمیسیون بنگاه را در دفتر خود نصب کنند تا مشتریان با آگاهی کامل اقدام به پرداخت مبلغ حق‌الزحمه مشاورین املاک کنند.

اما با توجه به رشد دفاتر املاک نظارت درستی بر این امر از طرف اتحادیه صنف انجام نمی‌شود و همین موضوع بروز تخلفات در نحوه محاسبه و پرداخت حق کمیسیون بنگاه می‌شود.

- دفاتر املاکی که بدون مجوز صادر شده از طرف اتحادیه اقدام به انجام معاملات کنند، به جزای نقدی و حبس محکوم خواهند شد.

- پیش از انجام هر گونه معامله، از داشتن مجوز‌های لازم بنگاه اطمینان حاصل کنید.
- گرفتن مبالغ اضافی از طرف بنگاه به عنوان شیرینی یا عیدی کارمندان نیز جزو تخلفات است.
- هیچ فردی، اعم از خریدار یا فروشنده موظف به پرداخت هزینه‌ای مازاد بر حق‌الزحمه بنگاه معاملاتی که بر حسب معامله و ارزش ملک تعیین‌شده، نیستند.

​دفاتر املاکی که بدون مجوز صادر شده از طرف اتحادیه اقدام به انجام معاملات کنند، به جزای نقدی و حبس محکوم خواهند شد، پیش از انجام هر گونه معامله، از داشتن مجوز‌های لازم بنگاه اطمینان حاصل کنید.

مشاوران املاک

آیا داشتن دفتر ثبت حق کمیسیون برای مشاوران املاک الزامی است؟

هر بنگاه املاکی باید کلیه معاملاتی را که انجام می‌گیرد، در دفتری ثبت کند. در این دفتر باید نام طرفین معامله مالی که موضوع معامله است، نوع معامله، شرایط معامله، و این که تسلیم موضوع معامله فوری است یا دارای شرایط است عوض مالی که باید پرداخت شود ( وجه نقد است چک است و … ) و امضای طرفین معامله آورده شود.

هر شخصی که بدون مجوز مبادرت به دلالی کند، به حبس از شش ماه تا دو سال و نیز جزای نقدی محکوم خواهد شد و اگر معلوم شود عمل دلال بر خلاف مقررات مربوط به دلالی است مورد تعقیب واقع شده و از شغل دلالی موقتا محروم و پروانه او نیز باطل می شود.

حق کمیسیون بنگاه نیز جزو مواردی است که باید در این دفتر ثبت شود و به امضای طرفین قرارداد برسد. یکی از مواردی که توسط بازرس اتحادیه صنف معاملات ملکی بازرسی می شود، دفتر ثبت معاملات است.  ثبت نکردن معاملات در این دفتر جزو تخلفات و سرپیچی از قوانین محسوب می‌شود.

 

مشاوران املاک

ضرورت صدور قبض رسید حق کمیسیون توسط بنگاه های مشاورین املاک

صدور قبض رسید توسط بنگاه معاملات ملکی امری ضروری است، اما بسیاری از مشاورین املاک از ارائه رسید به مشتریان پرهیز می‌کنند. این مورد بر اساس قانون اتحادیه مشاورین املاک تخلف محسوب می‌شود.

مشاورین املاک در ازای دریافت حق کمیسیون بنگاه ملزم به ارائه رسید به مشتری هستند، همان‌طور که گفته شد در معاملات اجاره، ذکر مبلغ حق کمیسیون بنگاه در اجاره‌نامه الزامی است.

اتحادیه مشاورین املاک تمام فرم‌های مربوط به محاسبه حق‌ کمیسیون بنگاه را در اختیار تمام بنگاه‌ها و مشاورین املاک قرار داده و مشاورین املاک بر اساس قانون نظام صنفی ملزم به نصب این فرم هستند. اتحادیه به صورت منظم به بنگاه‌ها سرکشی می‌کند تا تخلفی از طرف بنگاه صورت نگیرد.

براساس بند (ب) قانون نظام صنفی، اگر دفاتر املاک از نصب نرخ نامه‌های مصوب یا مجوز کسب خود سر باز بزنند با آن‌ها برخورد و در مواردی حتی مجازات سخت‌تری چون پلمب دفتر اعمال می‌شود. 

بنابراین، قانون پیش‌بینی‌های لازم را در این زمینه به عمل آورده و اتحادیه صنف مشاوران املاک، به عنوان متولی و ناظر بر عملکرد مشاوران املاک، مرجع رسیدگی به تخلفات آژانس‌های املاک به هرگونه شکایت در این زمینه رسیدگی می‌کند.

بنا بر اعلام اتحادیه صنف مشاوران املاک، تمام مشاوران املاک موظف به رعایت قانون دریافت کمیسیون هستند و در صورت هرگونه تخلف، شهروندان می‌توانند به اتحادیه املاک مراجعه کرده یا جهت سهولت در رسیدگی به تخلف‌های بنگاه‌های مشاوران املاک، در سراسر کشور از سامانه تلفنی 7334 استفاده کنند.

مشاوران املاک

اتحادیه صنف بنگاه‌های معاملات املاک

اتحادیه صنف بنگاه‌های معاملات ملکی در هر شهری موظف به ارائه فرم‌های مربوط به محاسبه حق کمیسیون بنگاه است. همچنین این اتحادیه موظف است تا سرکشی‌های لازم در خصوص داشتن مدارک معتبر و نحوه محاسبه حق‌الزحمه املاک در بنگاه‌ را به صورت منظم انجام دهد تا هیچ تخلفی در این موارد صورت نگیرد.

مشاورین املاک هر شهر ملزم به رعایت دستورالعمل محاسبه کمیسیون معامله در شهر خود هستند و مشتریان در صورت مشاهده تخلف در دریافت حق‌الزحمه مشاورین املاک، می‌توانند به اتحادیه مشاورین املاک شهر خود مراجعه کنند.

نرخ حق کمیسیون بنگاه در شهر تهران بر اساس فرمول ذکرشده محاسبه می‌شود، اما در سایر شهرهای کشور سایت اتحادیه مشاورین املاک آن شهر نحوه محاسبه حق‌الزحمه مشاورین املاک را اطلاع‌رسانی می‌کند. 

اتحادیه صنف املاک موظف است تا سرکشی‌های لازم در خصوص داشتن مدارک معتبر و نحوه محاسبه حق‌الزحمه املاک در بنگاه‌ را به صورت منظم انجام دهد تا هیچ تخلفی در این موارد صورت نگیرد.

مشاوران املاک

در صورت فسخ معامله ملک حق‌الزحمه مشاورین املاک چه می شود؟

چنانچه معامله‌ای با رضایت طرفین یا به واسطه یکی از شرایط قانونی فسخ شود بنگاه حق دریافت اجرت را دارد، مشروط به آنکه خود بنگاه عامل فسخ معامله نباشد.

اگر معامله ملکی بر اساس درخواست طرفین معامله یا بر اساس یکی از بندهای ذکر شده در معامله فسخ شود، بنگاه معاملات ملکی حق کمیسیون بنگاه را دریافت می‌کند. 

با توجه به شرایط در هر مرحله از معامله ممکن است طرفین و بنگاه رقمی کمتر را با یکدیگر توافق کنند، اما پرداخت حق‌الزحمه مشاورین املاک همچنان باید انجام گیرد. 
بیشتر بخوانید:
دعاوی حقوقی و کیفری
اگر معامله ملکی بر اساس درخواست طرفین معامله یا بر اساس یکی از بندهای ذکرشده در معامله فسخ شود، بنگاه معاملات ملکی حق کمیسیون بنگاه را دریافت می‌کند.

این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .