چرا کودکان استرس دارند؟

 استرس باعث به وجود آمدن اختلالات خلقی و عاطفی در بچه ها می شود. عوامل مختلفی در به وجود آمدن استرس کودک نقش دارند. این عوامل می تواند بر اثر عوامل بیرونی مانند محیط مدرسه، تغییر در خانواده ، درگیر شدن با یک دوست و یا طلاق والدین، باشد و یا عوامل درونی و احساسات و رفتارهای درونی کودک باشد.

استرس می تواند باعث افت تحصیلی و اختلال در ارتباط بین کودک و اطرافیان او شود و در درازمدت در او اضطراب و افسردگی  ایجاد کند.

علائم و نشانه‌های استرس:

 این اختلال همراه با علائم و نشانه هایی عاطفی یا فیزیکی همراه است. از جمله نشانه های فیزیکی می توان می‌توان به سردرد، دل‌درد، مشکلات خواب مانند بی‌خوابی یا شب‌ادراری و اختلالات گوارشی اشاره کرد. همچنین،ممکن است کودک واکنش‌های غیرمعمولی مانند  گریه کردن، جیغ کشیدن در قبال مشکلات بی‌اهمیت، را از خود نشان دهد که همه اینها می تواند از نشانه‌های بروز استرس باشد.

نشانه‌های عاطفی و رفتاری هم کاهش تمرکز و عملکرد تحصیلی، ناآرامی مداوم و...  می باشد.

 این استرس می تواند در رشد ذهنی و فیزیکی آنها تاثیر گذار باشد و گاهی هم تاثیرات جبران ناپذیری در زندگی کودک بر جای می‌گذارد.

دلایل استرس در کودکان:

 همانطور که گفتیم عوامل درونی و بیرونی باعث به وجود آمدن استرس در کودکان می شود. در ادامه برخی از این دلایل را بیان می کنیم:

مسائل و مشکلات خانوادگی

یکی از دلایل استرس کودک، مشکلات خانوادگی آنهاست. مسائل و مشکلات در خانواده کودک مانند مشاجره و اختلاف والدین، طلاق و جدایی، مرگ یکی از اعضای خانواده، جابجایی و یا حتی تولد یک فرزند جدید می تواند در کودک استرس ایجاد کند.

 این مسائل در خانواده، ممکن است احساس امنیت و آرامش بچه ها را به هم بزندو به آن ها حس اضطراب، استرس و سردرگمی بدهد.

مشغله ی زیاد والدین

 گاهی برنامه هایی که والدین برای فرزند خود آماده می کنند ،باعث ایجاد استرس در کودک می شود.این برنامه ها ممکن است  که وقت استراحت و بازی را از کودک بگیرد. کودکان بیش از آن که نیاز به برنامه های فشرده درسی داشته باشند، نیاز به استراحت و  وقت آزاد برای بازی و سرگرمی دارند.

 در واقع این برنامه ها و تکالیف فشرده آرامش کودک را بر هم می زند. در صورتی که فرزند مجبور باشد مدام از یک فعالیت به فعالیت دیگری برود، ممکن است احساس استرس و تنش به او دست دهد. پس در برنامه های کودک خود تعادل برقرار کنید و همه ی مولفه ها را برای او در نظر بگیرید.

 استرس مدرسه

یکی دیگر از دلایل استرس کودکان، وارد شدن به محیط مدرسه است . در این محیط عواملی مانند حس رقابت ،درگیری با دوستان، تکالیف درسی فشرده، مورد آزار و اذیت قرار گرفتن از طرف بچه های دیگر  و … می تواند از علل بروز استرس کودکان باشد.

البته این استرس بیشتر در سالهای اول ورود به مدرسه ایجاد می شود و استرس بچه ها در دوران مدرسه به مرور کمتر می شود و از بین می رود. اما همواره محیط مدرسه و مسائل آن می تواند آرامش بچه ها را به هم بزند.

مشکلات مالی

 گاهی هم ممکن است مشکلات مالی دلیلی بر استرس کودکان باشد. اگر والدین کودک تحت تاثیر مشکلات پولی و مالی قرار گیرند، کودک نیز به طور ناخواسته در معرض این مسائل قرار خواهد گرفت. مثلا اگر برای کودک کفش و لباس تازه خریداری نشود، ممکن است احساس کند که اتفاق بدی افتاده و دچار استرس شود.

فیلم های ترسناک

گاهی خواندن یک کتاب و یا دیدن یک فیلم باعث ایجاد استرس در کودک می شود. کودکان به طور معمول تحت تاثیر ترس، خشونت، صحنه های دردناک فیل یا داستان قرار می گیرند. بنابراین باید فیلم، داستان یا بازی های رایانه ای را متناسب با سن کودک انتخاب کرد و مراقب بود تا صحنه های ترسناک در آن نباشد.

زندگی های بی نظم

خانواده های که در آن ها رفت و آمد زیاد و یا محیط پر سرو صدایی دارند، ممکن است آرامش بچه های خود را بر هم بزنند. کودکانی که در چنین محیط های زندگی می کنند زندگی پر استرسی دارند.
استرس والدین

 گاهی دلیل استرس کودک ، خود پدر و مادر هستند و ممکن است استرس والدین باعث شود که کودک هم آرامش خود را از دست بدهد.در حقیقت استرس و مشغله های روزمره والدین و برنامه های کاری آن ها می تواند کودکان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین اگر والدین کودک در کارها و زندگی روزمره خود استرسی داشته باشند، کودک آن ها نیز استرسی خواهد شد.

اخبار ناگوار از رسانه ها

 گاهی ممکن است اتفاقاتی در جامعه بیفتد و والدین هم این اخبار را از رسانه گوش کنند و گوش کردن همین خبرها باعث ایجاد استرس در کودک می شود. در جامعه ی امروز که بیشتر اخبار رسانه درباره موضوع بیماری کرونا است ، گوش کردن اخبار کرونا توسط کودک باعث ایجاد استرس می شود و ارامش کودک از بین می رود.همچنین شنیدن اخباری مانند سیل و زلزله در مناطق دیگر  ممکن است استرس را در آنها ایجاد کند.

عدم تغذیه خوب

 نداشتن تغذیه خوب هم از دلایل استرس در کودک می شود.خوردن انواع مخلفات مانند نوشابه و پفک و همچنین اسنک ها و ساندویچ های غیر بهداشتی به جای غذای اصلی می تواند آرامش کودک را به هم بزند.این تغذیه نامناسب ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی از جمله افزایش وزن و عدم تامین نیازهای بدن شود.

 نداشتن خواب کافی

اگر کودک خواب کافی در طول شبانه روز نداشته باشد، آرامشش از بین خواهد رفت و دچار استرس می شود. در واقع می توان گفت که اکثر کودکان، امروزه خواب به اندازه کافی ندارند. به خاطر استفاده بیش از حد از موبایل و تبلت و… استراحت و خواب کافی ندارند. در نتیجه عدم خواب کافی موجب بروز استرس و حتی افت تحصیلی در بچه ها خواهد شد.

 سخن آخر:

والدین با آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان و با به‌کارگیری راهکارهایی ساده می‌توانند به کودک کمک کنند بر استرس خود غلبه کنند؛ راهکاری مانند وقت گذاشتن برای کودک و صحبت کردن‌ درباره‌ی مسائلی که باعث استرس آنها شده است ، بازی کردن با کودک، داشتن رابطه‌ی قوی با او، مدیریت خواب کودک، تشویق او به داشتن برنامه‌ی ورزشی منظم، ثبت‌نام کودک در کلاس‌های موسیقی .

---