روش های مراقبت از نوزاد تازه متولد شده

زمانی که یک کودک تازه متولد می شود، شادی و خوشحالی را برای پدر و مادرش به ارمغان می آورد. اما این شادی همه چیز نیست و این نوزاد تازه متولد شده نیاز به توجه ، مراقبت و نگهداری دارد.

 کسانی که تازه به حس زیبای پدر و مادری رسیده اند و فرزند اول آنها به دنیا آمده است، ممکن است خیلی از اصول و روشهای نگهداری از فرزند را ندانند و برای مدتی نیاز دارند که بزرگترها در کنار آنها بمانند،تازه  از این نوزاد تازه متولد شده مراقبت شود.

با آمدن نوزاد مسئولیت های جدیدی به وجود می آید. و بسیاری از تازه مادران که تجربه نگهداری از نوزاد را نداشته اند و در اطرافش نوزادی نبوده، ممکن است دچار استرس و عصبانیت شوند. در واقع بسیاری از والدین آمادگی واقعی را برای نگهداری زا نوزاد در خانه ندارند.

 در این مطلب می خواهیم روش های صحیح مراقبت از نوزاد را بیان کنیم:

نگه داشتن نوزاد

 زمانی که فرزند به دنیا می اید ،پدر و مادر نمی دانند که چگونه باید او را نگه دارند، و ممکن است ترس و استرس در وجود آنها پیدا شود.

گردن کودک بسیار ظریف است و وقتی آن ها را بلند می کنید باید دست تان را زیر سر او نگه دارید، از آنجا که کودک به طور فیزیکی نمی تواند از خود به تنهایی حمایت کند، وظیفه شما این است که مطمئن شوید همیشه کودک را راست نگه دارید.

برای نگهداشتن کودک بر روی دست باید یک دست زیر سر و دست دیگری زیر باسن باشد و شما همچنین باید مراقب نقاط نرم روی سر نوزاد باشید. تا جایی که امکان دارد از تماس با سر نوزاد اجتناب شود، برای اینکه بیش ترین حفاظت را بکنید و کودک خود را ایمن نگهدارید، همیشه آن ها را نزدیک سینه خود داشته باشید.

 مراقبت از بند ناف کودک

در زمان بارداری، غذا و اکسیژن از طریق بند ناف به بدن جنین منتقل می شود. اما بعد از زایمان این بند ناف با گیره ای بسته می شود و ارتباط جنین با بدن مادر جدا می شود و بند ناف به شکل پوست سیاه و خشکی دیده می شود.

باید از این بند ناف مراقبت کنید و آن را تمیز و خشک نگه دارید تا دچار عفونت نشود .اگر تا افتادن بند ناف قرمزی یا ترشح موادی را در این ناحیه مشاهده کردید، به نزد پزشک بروید زیرا ممکن است نشانه عفونت باشد.

تا زمان افتادن بند ناف ، بهتر است نوزاد را زیاد حمام نبرید، تا این قسمت از پوست، کاملاً خوب شود و اضافه ی  بند ناف کاملاً از بین برود. خوب شدن بند ناف در کودکان متغیر است و معمولا تا دو هفته بطول می انجامد.برای برخی ممکن است سه چهار روز اول بیفتد و نوزاد راحت شود، اما برخی دیگر از نوزاتدان ممکن است تا ده رو ز هم طول بکشد. در روز اول و دوم خشک شدن بند ناف نوزاد آغاز می شود و رنگ آن در ابتدا زرد و بعد قهوه ای می شود.

 زمانی هم که می خواهید نوزاد را پوشک کنید،باید مراقب بند ناف باشید و پوشک را پایین تر از بند ناف او ببندید تا جریان هوا بند ناف را سریعتر خشک کند. برای سریعتر افتادن بند ناف هرگز از الکل استفاده نکنید و فقط کافی است این قسمت را خشک و تمیز نگه دارید.

قنداق کردن بچه

 برای اینکه یک کودک آرامی داشته باشید ، بهتر است که او را قنداق کنید. برای قنداق کردن  اول، ملافه را به شکل الماس تا کنید، گوشه بالا را تا کنید و کودک را روی ملافه بگذارید، یک طرف ملحفه را به طرف سینه کودک بکشید تا به زیر بغل او برسد.

حالا قسمت پایین ملافه را بگیرید، آن را روی پاهایش بگذارید و پشت شانه های او قرار دهید، و بعد قسمت باقی مانده ملحفه را روی سینه کودک بکشید و آن را در زیر نوزاد قرار دهید، یک قسمت به درستی پیچیده شده و کودک را نزدیک سینه خود نگه دارید، از آنجا که کودک به اندازه کافی راحت است، زودتر به خواب می رود.

 تعویض پوشک

یکی از مشکلاتی که والدین در روزهای ابتدایی تولد نوزاد دارند، نحوه بستن و یا تعویض پوشک است.برای اینکار ابتدا  پارچه یا تشک تمیزی که مخصوص تعویض نوزاد می باشد را روی سطح صاف و بدون شیب مثل زمین قرار دهید.

توجه داشته باشید که این سطح باید به گونه ای صاف باشد که تعادل نوزاد به هم نخورد و نیفتد، زیرا نوزاد کنترل حرکات خود را ندارد و زمانی که مادر مشغول به تعویض او شود، ممکن است حرکت کند.

حالا برای تعویض پوشک باید پشت پوشک تمیز را زیر بچه بگذارید. قسمتی از پوشک که نوارهای چسبدار دارد، پشت آن است. چسب های پوشک کثیف را باز کنید. آنها را روی پوشک تا کنید که به پوست بچه یا پوشک تمیز نچسبد.

پوشک کثیف را بیرون بیاورید. اگر خیس است، از پشت آن و در صورتی که روی آن مدفوع وجود دارد، از جلوی آن برای تمیز کردن بدن نوزاد استفاده کنید. پوشک کثیف را روی هم جمع کنید و کنار بگذارید. وقتی عوض کردن پوشک تمام شد، آن را دور بیندازید. بدن بچه را با یک پارچه خشک یا مرطوب تمیز کنید.حواستون باشد که همه جای بچه تمیز شده باشد.

قسمت جلوی پوشک تمیز را به سمت بالا بیاورید و چسب دو طرف آن را ببندید. مطمئن شوید که پوشک را به اندازه کافی محکم بسته اید اما بیش از حد تنگ نیست. نباید جای پوشک روی بدن نوزاد بماند یا اینکه قرمز شود و سپس لباش نوزاد را بپوشانید.

 گاهی ممکن است نوزاد در زمان پوشک کردن،سروصدا و گریه کند، در این لحظه بهتر است حواس او را پرت کنید و یا در این زمان اجازه دهید که با یک اسباب بازی ، بازی کند.

 اگر نمی توانید نوزاد را با آب بشویید و امکان این کار وجود ندارد،باید  دستمال تمیز و مرطوب را بردارید و از قسمت جلوی نوزاد به عقب او بکشید تا آلودگی از بدن او پاک شود.

مواقعی که نوزاد فقط ادرار کرده است، بهتر است با دستمال مرطوب او را پاک کنید  و در مواردی که مدفوع کرده است، بهتر است زیر شیر آب، بدن او را بشویید. البته شستشوی بیش ازحد ممکن است باعث خشکی پوست نوزاد شود. بنابراین در شستشوی نوزاد، وسواس به خرج ندهید و افراط نکنید.

شیر دادن

شیر مادر بهترین غذا برای نوزاد و رشد او میباشد، از این رو مادر باید نحوه صحیح شیر دادان را بداند. معمول ترین روش شیر دادن،‌ بغل گرفتن نوزاد است به طوریکه شانه نوزاد روی خم آرنج و سرش روی بازوی مادر قرار گیرد.

صورت نوزاد مقابل پستان مادر و سر و بدنش در یک امتداد باشد. دست نوزاد که در تماس با بدن مادر است در پهلوی مادر قرار گیرد نه بین نوزاد و مادر و نشیمنگاه او با دست مادر حمایت شود. بهتر است لباس مادر و نوزاد کم باشد تا تماس بدن مادر و نوزاد بهتر برقرار شود. در صورت امکان تماس پوست با پوست هنکام شیر دادن مناسب تر است.

پس از ایجاد وضعیت راحت برای مادر و در آغوش گرفتن نوزاد، مادر می تواند پستان را بگیرد و نوک پستان را به گونه و لب نوزاد تماس دهد تا او دهانش را باز کند.

شاید لازم باشد که این کار چند بار تکرار شود تا نوزاد کاملا دهانش را باز کند ،به طوری که لبه تحتانی هاله پستان، ‌هم سطح لب پایین نوزاد قرار گیرد.

زمانی که  دهان نوزاد کاملا باز شده است مادر می تواند او را با ملایمت ولی به سرعت به طرف پستان خود بیاورد تا نوزاد نوک و هاله پستان را در دهان بگیرد.

در وضعیت صحیح شیر دهی تمام بدن شیر خوار روبروی مادر در تماس نزدیک با بدن اوست. صورت شیر خوار روبروی پستان مادر قرار دارد. چانه اش روی پستان مادر قرار گرفته است .

دهانش کاملا باز است. لب پایین او بطرف خارج برگشته است. قسمتی از هاله پستان در بالای لب فوقانی و قسمت بسیار کمی از هاله در زیر لب تحتانی او قابل دیدن است. زبان او را که به حالت مقعر و دور تا دور پستان را گرفته است می توان مشاهده نمود. مکیدن هایش آرام و عمیق است.
مادر هم هنگام شیر دادن باید در وضیعت راحتی قرار گیرد، او می تواند به پشت یا پهلو بخوابد. روی صندلی، زمین یا تخت بنشیند، ‌از چند بالش به عنوان تکیه گاه استفاده کند تا هنگام شیر دادن خسته و دچار کمر درد یا پشت درد نشود. مخصوصا خانمهایی که سزارین می شوند بیشتر باید این نکات را رعایت کنند.

 حمام بردن نوزاد

یکی از دغدغه های مادران حمام بردن نوزادش است مخصوصا زمانی که هنوز بند ناف او نیفتاده است.مادر ،هنگام حمام بردن نوزاد، باید مراقب باشد که آب و یا کف صابون در دهان نوزاد نرود.

اول از همه باید صابون و شامپوی مخصوص کودک را آماده کنید . برای حمام بردن، ابتدا حوله ای را زیر کودک بگذارید تا از سر خوردن و غوطه ور شدن تمام وسایل، در آب جلوگیری کنید و هنگام به اتمام رسیدن حمام، همیشه یک حوله خشک داشته باشید تا همه چیز را تمیز نگه دارید.

برای جلوگیری از رفتن هر نوع ماده ی خارجی در چشم کودک، دست، خود را روی پیشانی کودک قرار دهید تا از آن جلوگیری شود.

 اگر بند ناف خیس شد، نگران نشوید و به راحتی با یک حوله نرم خشک کنید، و حمام کودک خود را ادامه دهیدهمانطور که گفتیم بند ناف کودک پس از دو یا سه هفته بعد از تولد از ناف جدا خواهد شد.

با کودک خود بسیار حساس برخورد کنید ، کودک خود را با حوله بپوشانید و هر قسمت از بدن را موقع شست و شو از حوله خارج کنید ؛ اگر زمان حمام برای کودک ناراحت کننده نیست، شما می توانید آن را به آرامی بدون داشتن یک حوله شستشو دهید.

برای شست و شوی کودک در یک وان پلاستیکی ، آب گرم بریزید. توجه کنید که آب خیلی گرم و رو به داغی نرود. این دما، باید بین 23 تا 25 درجه سانتیگراد باشد.

مقداری از آب را، تا قفسه سینه کودک بریزید به طوری ک به قفسه سینه نرسد و بعد شروع به شست و شوی کودک از سر تا پای او کنید.

کودک را به آرامی بچرخانید تا پشت و باسن او را بشویید ؛ توجه داشته باشید که در این موقعیت، فرزند باید بر روی یک دست باشد تا از هر اتفاقی در زمان شستن جلوگیری شود.

برای خشک کردن کودک از حوله نرم استفاده کنید و برای خشک کردن گوشها از گوش پاک کن استفاده نکنید.

بهتر است بعد از حمام کردن نوزاد، بدن او را چرب کنید. برای این کار می توانید از روغن بچه و روغن های مایع گیاهی خوراکی، مانند روغن زیتون، بادام شیرین، آفتاب گردان استفاده کنید و همچنین برای کاهش خشکی پوست و جلوگیری از پوسته پوسته شدن بدنش و نرم کردن پوست صورت او استفاده کنید فقط باید مراقب باشید روغن وارد چشم و دهانش نشود.

هرگز زمانی که عجله دارید و یا به دلیل خاصی، عصبی و بی حوصله هستید، کودک را حمام نکنید، زیرا عصبانیت و رفتار خشن مادر نه تنها کودک را از حمام کردن بیزار می کند، بلکه او را نسبت به آب متنفر می کند.

 خواباندن کودک

روزهای اول ، خواباندن کودک برای مادر کمی سخت می باشد.مادر باید اتاق را در طول روز روشن نگاه دارد و در شب نور را کم کند، این کار به کودک کمک می کند تا تفاوت بین شب و روز را درک کند.

نحوه خواباندن کودک و شکل دهی عادت خواب در فرهنگها ، قبایل و حتی خانواده ها متفاوت است بعضیها بچه را وقت خواب قنداق می‌کنند، بعضی لباس نازک به او می‌پوشانند و یا حتی بعضی او را لخت می‌خوابانند.

 بهتر است برای خواباندن کودک، زمان تعیین کنید. با تعیین و رعایت زمان مشخصی برای خواب، کودک یاد می‌گیرد، خوابیدن قانون و روال مشخصی دارد  و به هیچ‌وجه قابل تغییر نیست. هدف از تعیین زمان خواب فقط خوابیدن در زمان معینی نیست بلکه کودک باید از فضای عمومی خانه به فضای شخصی خود برود تا فراغتی برای بچه‌های بزرگ‌تر و از همه مهم‌تر پدر و مادر فراهم‌ آید.

 پدر و مادر ، زمان نزدیک شدن به وقت خواب، تا حد امکان آرامش را ایجاد کنند. فعالیت‌ها و هیجان‌های کودک باید پیش از فرا رسیدن زمان خواب کم شود تا او آرامش لازم برای خوابیدن را به دست آورد.

 گاهی بعضی از نوزادان تازه متولد شده ، نتوانند به راحتی بخوابند، در این زمان باید بزرگترها به دنبال مشکل باشند و آن را برطرف کنند. مثلا ممکن است نوزاد دچار دل دردهای شدید شود و یا ممکن است کودک عادت به بغل گرفتن، کرده باشد.
 همچنین بهتر است خواب روز را کم کنید تا در شب زودتر و راحت تر بخوابد.

---