چرا کیسه‌های پلاستیکی تهیه شده از مواد بازیافتی را ضخیم درست می‌کنند؟

همانطور که می دانید کیسه های پلاستیکی تهدیدی بزرگ برای محیط زیست است، به همین دلیل بهترین کار برای اینکه ضایعات پلاستیکی دورریز کمتری پیدا کند و به محیط زیست کمتر آسیب وارد کند، بازیافت آن هاست.

مراحل بازیافت پلاستیک

برای بازیافت مواد پلاستیکی، مهمترین نکته ای که باید مد نظر داشت نوع پلیمرى كه باید بازیافت شود. به این صورت كه هر نوع پلیمر جدا از انواع دیگر بازیافت مى شوند، در غیر این صورت فرایند بازیافت با اشكال روبه رو خواهد شد.

(به عنوان مثال: پلى اتیلن ها با هم، پلى پروپیلن ها با هم و پلى آمیدها با هم بازیافت مى شوند)، بنابراین اگر تركیبى از مواد پلاستیكى مختلف مانند ظروف یکبار مصرف با انواع مختلف خرد و سپس ذوب شوند، با توجه به متفاوت بودن نقطه ذوب تركیب ناهمگونى ایجاد مى شود.

مسئله بعدى نداشتن رنگ در مواد پلاستیكى است كه اهمیت بسزایى در این فرآیند دارد. به همین دلیل برای بازیافت کیسه های نایلونی بعد از جمع آوری ضایعات پلاستیکی در کارگاههای مخصوص، پلاستیک ها را بر مبنای جنس و رنگ تفکیک می کنند. تفکیک پلاستیک ها به طور معمول از نظر جنس به دو نوع بادی و تزریقی و از لحاظ رنگ بندی آنها به انواع بی رنگ، سفید، آبی، سبز و زرد تفکیک می شوند.

پلاستیک‌های بادی ساختمانی بسیار فشرده دارند و خشک و شكننده‌ هستند، در حالی كه پلاستیک‌های تزریقی نرم‌تر و انعطاف‌پذیرترند. هدف از جدا کردن این دو نوع مواد پلاستیکی این است که كیفیت حاصل از مخلوط كردن این دو نوع مطلوب نمی شود و مخلوط حاصل در آخر به صورت شن‌ریزه می شود.

از نظر رنگ‌بندی می توان گفت پلاستیک های بی رنگ و کریستالی قیمت بالاتری نسبت به پلاستیک های كدر و مشكی دارند.

بعد از جدا سازی پلاستیک ها از نظر نوع و رنگ آنها را در یک آسیاب بزرگ می‌ریزند و آنها را به صورت تكه‌های بسیار ریز خرد می‌كنند. پلاستیک‌های خرد شده در این مرحله آماده فروش به كارخانه‌های بازیافت پلاستیک هستند.

کارخانه های بازیافت ضایعات پلاستیکی

در نخستین مرحله بعد از اینکه پلاستیک های خرد شده به کارخانه تحویل داده شد، پلاستیکها در یک ظرف شستشو ریخته شده و پس از شست و شو در یک سبد خشک كن پخش می شوند. در قسمت زیر این سبد یک منبع حرارت‌زا با گرمای ملایم وجود دارد، تا پلاستیک ها را خشک کند.پس از اینكه پلاستیک‌ها خشك شد، در دستگاه اكسترودر قرار می گیرند. این دستگاه شبیه به چرخ گوشتی بزرگ است، با این تفاوت كه ناحیه میانی آن مجهز به سیستم‌های حرار تی است (سیستم‌های حرارتی از تعدادی المنت با مقاومت بالا تشکیل شده كه توان حرارتی بسیار بالایی دارند). حرارتی كه از این سیستم متساعد می شود، به طور متوسط بین 250 تا 150 درجه سانتی‌گراد است. به كمک حرارت تولید شده، پلاستیک‌های خردشده به صورت خمیری از دهانه ی این دستگاه خارج می شوند.

در این مرحله خمیرها در ظرف آبی ریخته می شوند تا سرد و سفت شوند. بعد آنها را در داخل آسیاب ریخته و این دستگاه خمیر سفت شده را به گویچه‌های پلاستیكی به نام گرانول تبدیل می‌كند.

این گویچه‌های گرانولی ماده خام ثانوی است.  در مرحله پایانی این گرانول‌ها را در دستگاه‌های قالب گیری ریخته و محصول مورد نظر در قالبی كه از قبل طراحی شده است تولید می‌شود.

محصولاتی را كه در مرحله قالب‌گیری به شكل نامطلوب و ناقص تولید شوند را  دوباره آسیاب کردهد و مورد استفاده قرار می‌دهند.

ساخت كیسه هاى پلاستیكى

مسئله مهم استفاده از مواد بازیافتی، استفاده مجدد این مواد در مصارف غذایى است. در واقع صحبت از آن دسته از مواد بازیافت شده اى است كه براى بسته بندى و نگهدارى مواد غذایى غیرمجاز هستند.

در حال حاضر كارخانه هاى صنایع غذایى مجاز نیستند مواد بازیافتى را براى نگهدارى و بسته بندى مواد غذایى به كار ببرند. دلیل اصلى آن نیز عدم رعایت اصول بازیافت مواد پلاستیكى در ایران است.

گفتنى است براى تولید كیسه هاى پلاستیكى شفاف از مواد اولیه بكر استفاده مى شود در حالى كه اكثریت پلاستیک هاى مشكى موجود در بازار از مواد بازیافتى تهیه مى شود.

برای ساخت کیسه های پلاستیکی در ابتدا گرانول هاى پلى اتیلن را به شكل فیلم هاى نازک درآورده و پس از برش فیلم ها در ابعاد دلخواه به كیسه تبدیل مى كنند. و در صورت تولید كیسه هاى رنگى هنگام تبدیل گرانول پلى اتیلن به فیلم از رنگدانه پلاستیک استفاده می کنند.

پلاستیک ها در كاربردهاى غذایى

تمامى پلیمرها از بكر تا آن هایى كه بازیافتى هستند و همچنین ظروف پلاستیكى حتماً باید قبل از استفاده در صنعت غذایى تحت آزمون رتبه بندی غذایی قرار گیرند. این آزمون تحت استانداردهاى (EEC) و (FDA) انجام مى شود. در واقع وزارت بهداشت مقاومت و میزان مهاجرت مواد سازنده پلیمرها را در حلال ها یا محلول هاى مشابه مواد غذایى را مى سنجد.

دلایل بسیاری برای بازیافت پلاستیک ها وجود دارد؛ مانند احداث پتروشیمی های جدید و در نتیجه تولید بیشتر پلاستیک ها، مصرف بیشتر حاصل از پدیده شهر نشینی برای مثال ظروف غذای یک بار مصرف و همچنین مصرف بیشتر به دلیل کاربرد در صنایع مختلف، تجزیه نشدن و ماندگاری در طبیعت حداقل به مدت ۳۰۰ سال و ایجاد آلودگی های زیست- محیطی و مهمترین عامل یعنی افزایش قیمت مواد نو پتروشیمی به دلیل حذف یاران ی حامل های انرژی و همچنین افزایش قیمت جهانی و غیره موجب گردیده استقبال از مواد و گرانول های بازیافتی بیشتر و بیشتر گردد.

از نظر قیمت، بهای گرانول های بازیافتی معمولا در حدود ۳۰ درصد پایینتر از گرانول های نو پتروشیمی می باشند. در واقع دلیل پیشرفت صنعت بازیافت در دنیا علاوه بر بحث محیط زیست نیز این است که محصولات ارزشمندی را می توان از موادی تهیه نمود که نسبت به نو از لحاظ قیمت پایین ترند و همین باعث ایجاد ارزش افزوده می گردد.

پرسش و پاسخ کتاب علوم پایه ششم

مقاومت کیسه هایی که بازیافت می شوند به مراتب بیشتر از کیسه های نایلونی تهیه شده از مواداصلی هستند.به دلیل اینکه موادی که مجددا برای تهیه و ساخت کیسه ها به کار می رود باعث ضخیم تر شدن و مقاوم تر شدن کیسه ها می شود و همین امر سبب می شود که کیسه های تولید شده از مواد بازیافتی از کیسه های تولید شده با مواداصلی مقاوم تر باشند.

- چرا کیسه های نایلونی تهیه شده از مواد بازیافتی را ضخیم تر درست می کنند؟

برای بازیافت کیسه ها موادی را به آنها اضافه می کنند همین مواد سبب ضخامت کیسه های نایلونی می شود. زیرا مواد بازیافتی نسبت به مواد اولیه، مقاومت و استحکام کمتری دارند و ممکن است کیسه های نایلونی پاره شوند. به همین علت آن ها را ضخیم تر تولید می کنند تا به مقاومت مطلوب آن دست یابند.

- مزایای بازیافت کردن ضایعات چیست؟

ضایعات کمتری سوزانده و یا دفن میگردد.

انرژی و مواد خام کمتری برای تولید مواد ضایعاتی نسبت به نو نیاز می باشد.

کاهش ضایعات و استفاده مجدد آن باعث کاهش آلودگی محیط زیست می گردد.

---