تبیان، دستیار زندگی

نکاتی برای والدین دارای فرزند معلول

با کودک معلول چگونه باید رفتار کرد؟

تربیت صحیح کودک هنری است که همه والدین از آن برخوردار نیستند. حال اگر کودک، معلولیت جسمی یا ذهنی داشته باشد، تربیت به ظرافت بیشتری نیاز دارد و لازم است والدین در نحوه برخورد با کودک به رعایت یکسری اصول توجه داشته باشند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
کودک معلول،والدین،معلولیت جسمی،معلولیت ذهنی
اینکه به شما گفته شود فرزند شما دارای معلولیت است می‌تواند به‌اندازه مرگ ناگهانی یکی از اعضای خانواده آسیب‌زا باشد. بسیاری از والدین از چنین خبری حیرت‌زده می‌شوند و ممکن است دچار شوک، اضطراب، ناباوری، ترس و ناامیدی شوند اما افسوس خوردن هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد؛ بنابراین بهتر است این را بپذیریدکه کودکان معلول هم مانند دیگر انسان‌ها می‌توانند از یک زندگی عادی برخوردار باشند. کودک معلول ممکن است نیاز به مراقبت و نوع رفتار ویژه در تمام دوران رشد خود داشته باشد اما از هر چیزی مهم‌تر این است که باید خیلی طبیعی و مانند کودکان دیگر با او رفتار شود. یادتان باشد حتی با معلولیت جسمی و ذهنی هم، کودک می‌تواند شاد و اجتماعی بار بیایید اما این بستگی به نوع رفتار و تربیت شما به‌عنوان پدر و مادر دارد. همچنین آگاهی از نحوه مواجهه با چالش‌های پیش رو، نحوه مراقبت از روابط زوجین و نحوه برخورد با کودک معلول ازجمله مسائل مهمی است که می‌تواند تا حد زیادی از فشارهای روانی بکاهد و نظم و آرامش را در زندگی برقرار سازد.

چالش والدین دارای فرزند معلول

مراقبت و نگهداری از کودک معلول نیز می‌تواند چالش‌های جدید و فشارهای زیادی را به همراه داشته باشد اما همکاری و تقسیم وظایف در مراقبت از کودک می‌تواند به شما کمک کند تا از پس این چالش‌های پیش رو بربیایید:

1-امور مالی
مراقبت از کودک معلول طبیعتاً با یکسری هزینه‌های اضافی مانند هزینه حمل‌ونقل، تجهیزات، درمان یا تغییرات اساسی در خانه همراه است که این امور می تواند هزینه های زیادی را در پی داشته باشد؛ بنابراین سعی کنید از همان ابتدا با کمک یکدیگر به فکر کاهش یکسری هزینه‌ها باشید . به‌عنوان‌مثال،  با در دسترس داشتن مدارک لازم ازجمله یک قطعه عکس (4*3)، اصل شناسنامه و کارت ملی می‌توانید به نزدیک‌ترین سازمان بهزیستی محل سکونت مراجعه کرده تا با تشکیل پرونده و تعیین شدت معلولیت، کودکتان را تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دهید؛ در این صورت، با در دست داشتن کارت شناسایی می‌توانید از خدمات درمانی و توان‌بخشی برخوردار شوید.

2-رفتار کودک
رفتار کودک معلول می‌تواند برای هر رابطه‌ای استرس‌زا باشد. اگر کودک شما دارای اختلالات و ناسازگاری‌های رفتاری است، می‌توانید باهم تصمیم بگیرید که چگونه از پس رفتارهای کودکتان بربیایید. همچنین یک متخصص یا روانشناس معلولیت می‌تواند به شما کمک کند تا استراتژی‌های مناسب رفتاری را برای کودک خودتنظیم کنید.

3- نداشتن زمان کافی
داشتن کودک معلول مستلزم توجه طولانی‌مدت برای تغذیه، امور درمانی و مراقبت‌های عمومی است. از این لحاظ، رسیدگی به امور کودک می‌تواند تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر کیفیت روابط زوجین داشته باشد. گذراندن اوقات خوشایند در کنار هم، انجام کارهایی که از آنها لذت می‌برید و صمیمی بودن به‌عنوان یک زن و شوهر می‌تواند شمارا به هم نزدیک‌تر کند. برای سپری کردن اوقات خوشایند با یکدیگر می‌توانید از یک دوست یا اعضای خانواده که بتواند از کودک پرستاری کند یا مراکز روزانه نگهداری از کودکان معلول که در مراقبت از این نوع کودکان آموزش‌دیده‌اند، کمک بگیرید.

از خود و رابطه تان مراقبت ‌کنید

این وظیفه شماست که به دنبال رفع نیازهای فرزند خود باشید اما مراقبت و اهمیت دادن به خواسته و نیازهای خود نیز

 

انتظارات شما از کودک معلولتان ممکن است لزوماً پایین باشد اما این بدان معنی نیست که باید رفتار بد و بی‌انضباطی را تحمل‌کنید. او نیز مانند خواهران و برادران خود باید به قوانین خانه احترام بگذارد و با روال خانوادگی سازگار باشد.
مهم است. بخشی از مراقبت از خود، یافتن فرصتی برای انجام کارهایی است که به آنها علاقه دارید؛ مثل کتاب خواندن، ورزش کردن، تفریح با دوستان و... انجام این کارها به شما کمک می‌کند تا احساس خوبی داشته باشید و وقتی خودتان احساس خوبی دارید، انرژی بیشتری برای برقراری رابطه با خانواده خواهید داشت.
تربیت فرزند به‌طور طبیعی کار بزرگ و سختی است و تربیت کودک معلول به‌مراتب سخت‌تر و طاقت‌فرساتر است؛ بنابراین در چنین شرایطی تقسیم‌کار مراقبت از کودک، کارهای خانه و حتی امور مالی می‌تواند تا حد زیادی شرایط را برای هردوی شما قابل‌تحمل‌تر کند. شما می‌توانید با تهیه یک جدول هفتگی، کارها و مسئولیت‌ها را تقسیم‌بندی کنید تا امور منصفانه و عادلانه تقسیم شود. این کار همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا هر هفته برای خود وقت بگذارید.

نحوه رفتار والدین با کودک معلول

دقت کنید که کودک معلول شما از فشارهای روانی حاصل از عکس‌العمل اطرافیان و تفاوت ذهنی و جسمی با دیگران مصون نیست. ضعف مهارت‌های اجتماعی می‌تواند باعث شود او در برخی زمینه‌ها کنار گذاشته شود و اگر در برقراری ارتباط مشکل داشته باشد، ناامیدی وی افزایش می‌یابد. همچنین القای این حس که او نمی‌تواند مانند خواهران و برادرانش مسئولیت‌هایی را متقبل شوند، ممکن است عزت‌نفس او را پایین بیاورد؛ بنابراین والدین برای تقویت اعتماد‌به‌نفس کودک معلول خود باید یکسری نکات را رعایت کنند:
-او را با دیگران مقایسه نکنید- کودکان معلول هنگام مقایسه‌شدن با همنوعان خود اغلب احساس ناکافی بودن می‌کنند و عزت‌نفس خود را از دست می‌دهند؛ بنابراین سعی کنید رشد و پیشرفت کودک معلولتان را با خواهر و برادرانش مقایسه نکنید؛ در عوض بر روی توانایی‌های او تمرکز کنید تا عزت‌نفس او را افزایش دهید.

- او را درک کنید- ممکن است فکر کنید که او یکسری رفتارها را از روی عمد مرتکب می‌شود درحالی‌که انجام بیشتر رفتارها در کودکان معلول ناشی از فقدان مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های حرکتی ضعیف و عدم توانایی است؛ در چنین مواردی بی‌احترامی، پرخاشگری و رفتار بد با کودک می‌تواند عواقب بسیاری بدی داشته باشد.

-سطح توقعتان را به‌درستی ارزیابی کنید- سعی کنید بپذیرید، رؤیاهایی که برای فرزند خود در نظر داشته‌اید ممکن است غیرممکن باشد اما روی معلولیت فرزندتان تمرکز نکنید و  او را دست‌کم نگیرید. در عوض، آرزوها و رؤیاهای دیگری برای او داشته باشید و به او کمک کنید تا توانایی‌های بالقوه خود را محقق کند.

-به او کمی استقلال دهید- با انجام هر چه بیشتر کارها توسط خود او و تصمیم‌گیری در برخی امور، در کودک عزت‌نفس و استقلال ایجاد کنید.

-اصول تربیتی را رعایت کنید- انتظارات شما از کودک معلولتان ممکن است لزوماً پایین باشد اما این بدان معنی نیست که باید رفتار بد و بی‌انضباطی را تحمل‌کنید. او نیز مانند خواهران و برادران خود باید به قوانین خانه احترام بگذارد و با روال خانوادگی سازگار باشد. سعی کنید همه‌چیز را از دید او ببینید و بپذیرید که اصول تربیتی ممکن است برای رشد او مناسب باشد؛ بنابراین داشتن انتظارات مناسب، به کودک معلول شما کمک می‌کند تا تمام توانایی‌های خود برای به دست آوردن رضایت شما را به کار گیرد.

-با او به زبان خودش صحبت کنید- این امر می تواند باعث کنترل رفتار بد کودک شده و در تصمیم‌گیری به او کمک کند. به‌عنوان‌مثال، کارت‌های فلش با انواع غذاها یا گزینه‌های لباسی که روی آنها کشیده شده است، می‌تواند به او کمک کند تا انتخاب کند چه چیزی می‌خواهد بخورد یا بپوشد.

-با کودکتان ارتباط برقرار کنید-برخی کودکان معلول قادر به صحبت کردن هستند و برخی دیگر نه؛ در هر دو صورت آنها قادر به برقراری ارتباط با شما هستند، حتی اگر صحبت نکنند. کودکان توسط همه‌چیز در محیط خود تحریک می‌شوند: توسط صداها، تعاملات و حتی لبخند زدن؛ بنابراین سعی کنید با فرزند معلول خود صحبت کنید، با زبان ساده توضیح دهید که چه‌کاری انجام می‌دهید و به او لبخند بزنید. همچنین شما می‌توانید با ساختن اسباب‌بازی‌های کوچک در خانه و قرار دادن سنگ یا حبوبات در بطری و تکان دادن آن، مغز کودک را تحریک کرده و با او ارتباط برقرار کنید.(1)

پی نوشت: 1-فرزند بسیار خاص شما / ترجمه شده از سایت supernanny.co.uk