مسلمانان چگونه هر روز به یگانگی خدا شهادت می‌دهند؟

مسلمانان هر روز در اذان و اقامه و نماز خود به یگانگی خداوند شهادت می دهند و او را ستایش می کنند. زیرا مهمترین شرط مسلمان بودن؛ شهادت به یگانگی خداوند است.

اهمیت یکتاپرستی

از دیدگاه قرآن، یکتاپرستی شرط لازم برای بخشیده شدن در روز قیامت است:

مسلماً خدا، این را که به او شرک ورزیده شود نمی‌بخشاید و غیر از آن را برای هر که بخواهد می‌بخشاید، و هر کس به خدا شرک ورزد، به یقین گناهی بزرگ بربافته‌است.

معنای توحید، این است که خدا یکی است و دومی برای او تصوّر نمی‌شود؛ به بیان دیگر ذات خدا هیچ‌گونه شبیه و مثل و نظیر ندارد؛ و از هر جهت یکتا و بی‌همتا است.

توحید و یکتا پرستی از دیدگاه قرآن

از دیدگاه قرآن انسان  به‌طور ذاتی یکتاپرست آفریده شده و توحید بنیادی‌ترین اعتقاد در دین اسلام است، توحید به معنای بی‌مانند دانستن خدا و بی‌شریک بودن او در آفرینش جهان هستی است.اولین چیزی که حضرت محمد در آغاز دعوت مردم به اسلام به آن اشار نمود؛ شهادت بر یکتایی خدا و دوری از شرک بوده است. باور به توحید مراتب مختلفی دارد که عبارتند از:

- توحید ذاتی: که به معنای اعتقاد به یگانگی ذات خدا است؛ در کتاب مقدس مسلمانان قرآن و روایات اسلامی، بر یگانگی و بی‌همتایی خدا و تعدد ناپذیری ذات او تأکید شده‌است.

از جمله آیات قرآن در این‌باره عبارتند از: خدا گواهی می‌دهد که معبودی جز او نیست و فرشتگان و صاحبان دانش گواهی می‌دهند، در حالی که خدا در تمام عالم به عدالت قیام دارد؛ معبودی جز او نیست که هم توانا و هم حکیم است.

طبق این آیه خدا، فرشتگان و عالمان به‌طور واضح بر توحید شهادت می‌دهند. در آیه ای دیگر آمده‌است: بگو: خدا، یکتا و یگانه است؛ خدای صمد، نه کس را زاده، نه زاییده از کس و برای او هیچ‌گاه شبیه و مانندی نبوده‌است.

- توحید صفاتی: توحید صفاتی به معنی یکی بودن ذات الهی با صفات او.

- توحید افعالی: به معنی است که خداوند یکتاست و  آنکه خدا نیازی به کمک و یاور ندارد.

- توحید عبادی: به معنای آنکه جز خدا کسی سزاوار پرستش نیست.

- توحید خالقیت: از منظر قرآن، توحید و شرک در زندگی انسان نقش اول را برعهده دارد؛ زیرا اعمال و رفتار انسان، جلوه عقیده و اندیشه او است. توحید در خالقیت بدین معناست که در عالم، آفریدگار و خالقی جز خدا، وجود ندارد و هر موجودی که لباس هستی پوشیده، مخلوق و آفریده اوست. بنابر گفته مسلمانان، علاوه بر قرآن، عقل آدمی نیز بر این توحید گواهی می‌دهد.

قرآن در این باره می‌گوید: بگو خدا خالق همه چیز است و او است یکتا و پیروز. اسلام، توحید در خالقیت را به معنای نفی اصل علیت در نظام هستی نمی‌داند. بر پایه دیدگاه اسلام، وجود علت و نیز علیت اشیا، از مظاهر اراده خدا به‌شمار می‌روند و خداست که به خورشید و ماه گرمی و درخشندگی عنایت کرده‌است و هرگاه بخواهد این ویژگی را از آنها می‌گیرد از این رو آفریدگار یکتا و بی همتاست. 

قرآن نظام علیت را در عالم تأیید می‌کند: خدا همان کسی است که بادها را می‌فرستد، تا ابرهایی را به حرکت درآورند، سپس آنها را در پهنه آسمان آن گونه که بخواهد می‌گستراند و متراکم می‌کند.

- توحید در ربوبیت: توحید در ربوبیت، به معنای آن است که تنها خدا در اداره و تدبیر و کارگردانی جهان و انسان مؤثر است. همچنین به معنای کشیدن خط بطلان در هر نوع اندیشه تدبیر مستقل از اذن الهی برای غیر خدا است.

- توحید تکوینی: مقصود از توحید تکوینی، کارگردانی جهان آفرینش است، بدین معنا که اداره جهان هستی، همانند ایجاد و احداث آن، فعل خداوند یکتا است.

در کارهای بشری تدبیر از احداث، تفکیک‌پذیر است؛ برای مثال فردی کارخانه می‌سازد و دیگری آن را اداره می‌کند؛ ولی در عالم آفرینش، آفریدگار و کارگردان یکی است، و نکته آن، این است تدبیر جهان جدا از آفرینش گری نیست. درواقع این دیدگاه می‌کوشد که خالق و اداره کننده را یکی بگیرد و با تفکیک آن مخالف است.

- توحید تشریعی: توحید تشریعی به این معنا است که: قانون گذاری و تشریع فقط ویژه خدا است. زیرا کسی که می‌تواند زمام امور زندگی بندگان خدا را به دست گیرد جز خدا نیست. این دیدگاه با توجه به اینکه خدا را دارای وجود و یکتایی می‌داند تصریح می‌کند: انسان خواهان زندگی اجتماعی است و هر اجتماعی نیازمند قانون است.
 

سوالات "درس اول" کتاب هدیه های آسمانی مقطع ششم ابتدایی(یکتا):

اصول دین در دین اسلام چیست؟
اصول دین برای ما مسلمان پنج چیز است: توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد روز قیامت

توحید یعنی چه؟
در دین اسلام توحید به معنای این است که خداوند یکتاست و جزء او خدایی نیست. 

مسلمانان چگونه هر روز به یگانگی خداوند شهادت می دهند؟ 
مسلمانان برای شهادت دادن به یگانگی خدا؛ هر روز در اذان، اقامه و نماز به یکتایی و یگانگی خداوند خود شهادت داده و او را ستایش می کنند.

چند صفت از صفات خداوند را نام ببرید.
از صفات خداوند می توان به  خالق بودن و آفرینش، توانا بودن به معنی اینکه خداوند قادر مطلق است، دانایی به معنای اینکه خداوند از همه چیز در جهان آگاه است و قوی بودن یعنی خداوند بالاترین قدرت ها است. 

در سوره توحید به کدام صفات خداوند اشاره شده است؟
در سوره توحید به بارز ترین صفات خدا که یگانگی و بی نیازی است اشاره می کند.

به نظر شما چه خدایی شایسته­ پرستش است؟
خدایی شایسته پرستش است که بی­نیاز باشد و بتواند خواسته­ های بندگان را اجابت کند، قدرتمند و عالم باشد، بخشنده و مهربان باشد، مثل و مانند نداشته باشد و یاد او وحشت را از دل ببرد.

اعتقاد به توحید کدام اصل ما مسلمانان است؟ 
توحیداز اولین اصول دین است یعنی این که ما مسلمانان باید در مرحله­ ی اول اعتقاد به وحدانیت و یگانگی خداوند داشته باشیم و برای او شریک و همتایی قرار ندهیم.

منظور از خدای جهانیان در اولین آیه­ سوره­ حمد چیست؟
یعنی دنیایی که ما انسان ها در آن زندگی می ­کنیم و جهان آخرت یعنی جهان بعد از ما؛ که در آن به اعمال انسان­‌ها رسیدگی می­ شود و خداوند یکتا خالق جهانیان است.

---