مراحل و نکات مهم برای آموزش جدا کردن کودک از پوشک

یکی از مشکلات همیشگی و البته دشوار والدین نحوه برخورد با دستشویی رفتن و نیز آماده سازی جداکردن کودک از پوشک است. کودک در ماه‌های اولیه زندگی به‌خاطر عدم توانایی نگهداری ادرار و مدفوع پوشک می‌شود اما اگر از سنی به بعد کودک را از پوشک جدا کنیم توانایی نگهداری خود را به‌خوبی به دست نمی‌آورد و می‌تواند موجب مشکلات بعدی برای او شود.

اگر پدر و مادر هستید این متن را می‌خوانید احتمالاً بارها تجربه کرده‌اید که کودکتان جایی خارج از دستشویی ادرار و مدفوع کرده است و باعث شرمندگی شما و یا حتی عصبانیت و برخورد بد با کودک شده است.

اما راه آشناکردن کودک با دستشویی و آماده کردن کودک برای جداکردن از پوشک چیست؟ چگونه می‌توانیم بدون عصبانی شدن و دعوا کردن با کودک را قانع کنیم که زمان دستشویی را تشخیص و به ما اطلاع دهد.

سن مناسب برای جداکردن کودک از پوشک
بسیاری از پدر و مادرها فرایند جداکردن کودک از پوشک را به تأخیر بیندازند چرا که این کار استرس و توجه بسیار زیادی لازم دارد و پدر مادرها توان رویارو شدن با این استرس را ندارند. البته این استرس در برخی از پدر و مادرها باعث می‌شود زودتر از موعد دست به این کار بزنند. ممکن است یکی از دلایل عجله پدر و مادرها برای گرفتن کودک از پوشک هزینه‌های بالای پوشک باشد.

باتوجه‌به توصیه کارشناسان مختلف سن دقیقی را نمی‌توان برای گرفتن کودک از پوشک معین کرده اما از ۱۸ ماهگی تا ۳۰ ماهگی زمان مناسبی برای این کار است. باید به این نکته توجه کنید که معمولاً فرزندان دختر زودتر از پسرها وارد این فرایند می‌شوند.
کودک در خلال این فرایند و حتی پس از آن در مقابل دستشویی رفتن و به‌موقع این کار را انجام‌دادن مقاومت می‌کند بااین‌حال متخصصان اطفال معتقدند اگر کودک پس از سه‌سالگی نیز دچار این مشکل بود باید برای درمان این مشکل به پزشک خود مراجعه کنید.

البته نباید این مقاومت در مقابل دستشویی رفتن را با شب ادراری اشتباه بگیرید چرا که به عقیده کارشناسان کودک شب ادراری می‌تواند حتی تا سنین نوجوانی نیز ادامه پیدا کند و ربطی به این ماجرا ندارد.

آموزش جداکردن کودک از پوشک

اولین مرحله آموزش جداکردن کودک پوشک زمانی آغاز می‌شود که هنوز او را پوشک می‌کنید. باید فرایند تعویض پوشک را به فرایندی لذت‌بخش برای کودک تبدیل کنید تا بتوانید تمیز شدن پس از تعویض پوشک را برای او جذاب و لذت‌بخش کنید. هر چه بیشتر در انجام این کار موفق باشید کودک آمادگی بیشتری برای جداشدن از پوشک و نیز میل بیشتری به تمیز بودن بدن خود پیدا می‌کند. اما نباید برای این کار عجله کنید کودک یک‌ساله احساس ادرار یا مدفوع ندارد و نمی‌تواند با این مسئله مواجه شود.

اگر قرار است پوشک کودک خود را عوض کنید این کار را با ترش‌رویی و بداخلاقی انجام ندهید چرا که کودک نمی‌تواند تشخیص بدهد دلیل بداخلاقی شما چیست.

بداخلاقی در جداکردن کودک از پوشک

بسیاری از مواقع کودک تلاش می‌کند کارهای شما از جمله مسواک زدن و یا شستن دست را تکرار کند.اگر در این مواقع کودک خود را تشویق کنید باعث می‌شود عزت‌نفس بیشتری پیدا کند و برای انجام کارهای خود قابلیت‌های بیشتری در او پرورش پیدا کند. هر چه عزت‌نفس و تمایل کودک برای انجام کارهای خود بیشتر شود راحت‌تر می‌توانید او را از پوشک جدا کنید.

استفاده از کلمات دلخواه کودک می‌تواند فرایند جداشدن از پوشک را راحت‌تر کند. اگر کودک با گفتن کلماتی مانند پی پی یا مانند آن بهتر و راحت‌تر می‌تواند احساس ادرار یا مدفوع خود را بیان کند به او اجازه بدهید این کار را انجام دهد تا فرایند جداشدن از پوشک برای او آسان‌تر شود.

نشستن طولانی ممنوع

در سنین پایین کودک توانایی نشستن طولانی‌مدت را ندارد و ممکن است پس از ۳ تا ۵ دقیقه از روی صندلی و یا میز بلند شود بنابراین باید تلاش کنید مدت‌زمان زیادی او را روی لگن و یا دستشویی نگاه ندارید. سعی کنید با سرعت بخشیدن به فرایند از خسته کردن کودک خود اجتناب نمایید.

اگر بخواهید فرایند جداشدن کودک از پوشک را زود شروع کنید ممکن است با مخالفت‌ها و درگیری‌های زیادی از سمت کودک مواجه شود و این فرایند را بسیار خسته‌کننده و ناامیدکننده بیابید پس سعی نکنید زودتر از موعد مقرر این کار را انجام دهید.

فرایند جداشدن کودک از پوشک باید آهسته باشد و در ابتدا می‌توانید با استفاده از یک لگن و صندلی کوچک مانند دستشویی برای کودک فراهم کنید تا او نیز کم‌کم به دستشویی رفتن و نشستن بر روی دستشویی عادت کند. این کار را در حمام یا دستشویی انجام دهید تا کودک کم‌کم احساس بزرگ شدن و انجام فعالیتی مستقل بکند.

انتخاب لباس

لباس‌هایی برای کودک انتخاب کنید که بتواند به‌راحتی آن را بیرون بیاورد و برای دستشویی رفتن نیاز به تلاش فراوان برای بیرون آوردن لباس‌ها نداشته باشد.

نحوه مواجهه کودک با ادرار یا مدفوع خود با بزرگسالان متفاوت است و ممکن است در اوایل جداشدن از پوشک این فرایند برای او جذاب باشد. گاهی کودک علاقه دارد تا شستن دستشویی و کشیدن سیفون را خود مشاهده کند. در این مواقع با آرامش و صبر این فرایند را به او نشان دهید تا هم جداشدن از پوشک با دردسرهای کمتری انجام شود و هم یاد بگیرد تا چگونه باید به دستشویی برود.

ممکن است در طی فرایند جداشدن کودک از پوشک بارها احساس مدفوع ادرار کند اما پس از نشستن روی لگن یا دستشویی این اتفاق نیفتد.هرگز این در این موارد کودک را درمان کنید و سعی کنید با آرامش به او توضیح دهید که اشکالی ندارد و می‌توانید چند دقیقه دیگر دوباره این کار را امتحان کنید اما از نشاندن او بر روی لگن یا صندلی به مدت طولانی خودداری کنید.

پشیمان شدن کودک

ممکن است پس از انجام همه این موارد بازهم کودک نتواند احساس ادرار یا مدفوع کند و نیاز باشد که دوباره او را پوشک کنید.با کودک صحبت کنید و به او بگویید که می‌تواند به‌زودی خود به دستشویی برود و با آرامش فرایند موردنظر خود را برای کودک توضیح دهید.

ممکن است کودک در ابتدا با جداشدن از پوشک و نشستن روی لگن احساس خوبی داشته باشد اما بعد از چند هفته این احساس از بین رفته و تمایل به پوشک شدن دوباره داشته باشد اما نباید از این مسئله عصبانی باشید چرا که می‌توان با آرامش و صحبت‌کردن با کودک آن را برطرف کرد.

فراموش نکنید که کودک به هر دلیلی با جداشدن از پوشک مخالفت کند و یا همراهی کمی با شما داشته باشد اگر عصبانی شوید و سر او داد بزنید و نتوانید با آرامش با او برخورد کنید این عصبانیت مانع دیگری بر سر راه شما خواهد بود.

نکات تکمیلی جداکردن کودک از پوشک و آماده کردن او برای دستشویی

علامت ادرار یا مدفوع داشتن کودک را به‌دقت بررسی کنید.گاهی اوقات زیاد تکان می‌خورد و یا این‌طرف و آن طرف می‌رود و گاهی اوقات بهترین حالت رخ می‌دهد یعنی خود کودک به شما خبر می‌دهد که دستشویی دارد.
پس از هر بار دستشویی حتماً کودک خود را به‌خاطر این کار تحسین کنید. دستشویی کودک را به یک بازی شبیه کنید تا برای کودک لذت‌بخش شود.

هرگز با مقایسه کودک خود نسبت به هم سن‌وسال‌ها برای جداکردن او از پوشاک عجله نکنید چرا که هرکس سن خاص خود برای جداشدن از پوشاک را دارد. به حرف دیگران در مورد این مسئله توجه نکنید چرا که گاهی برخی از اطرافیان نسبت به دیر جداشدن کودک از پوشک شکایت می‌کنند اما این مسئله نباید باعث شود که شما اضطراب و استرس پیدا کنید.

از مجازات کردن کودک پس از ادرار یا مدفوع کردن در خانه و یا در جای نامناسب خودداری کنید چرا که کودک شما هنوز آن‌قدر بزرگ نشده است که این اشتباه را اختیاری انجام داده باشد.انتقاد و ایرادگیری از روند جداشدن کودک از پوشک و نحوه دستشویی کردن او فقط این فرایند را پیچیده و طولانی‌تر می‌کند. می‌توانید پس از این جدا شدن کودک از پوشک لباس‌هایی برای او بپوشید که در عین راحت بودن مانع از آن می‌شوند که در صورت ادرار یا مدفوع کودک خانه شما کثیف شود.