مساوی بودن همیشگی طول روز و شب در منطقه استوا/ مطالعات اجتماعی نهم

فاصلهٔ نقاط بر روی خط استوا از قطب‌های شمال و جنوب به یک اندازه است. خط استوا مبدأ عرض جغرافیایی و درجهٔ آن صفر می‌باشد. ۹۰ درجهٔ عرض جغرافیایی به سوی شمال خط استوا و ۹۰ درجهٔ دیگر آن به سوی جنوب خط استوا کشیده شده‌است. در کرهٔ زمین، هر یک از این عرض‌ها به فاصله‌های برابر قرار گرفته است.

خط استوای زمین همچنین بزرگترین محیط را با درازای ۴۰٬۰۷۶ کیلومتر دارد و هر اندازه به سوی شمال یا جنوب خط استوا برویم، محیط عرض جغرافیایی کوچکتر می‌شود تا اینکه در نقطهٔ قطب به درجهٔ صفر می‌رسد.

حرکت وضعی زمین

چرخش زمین به دور خود را حرکت وضعی زمین می گویند. زمین در هر 24 ساعت یک دور به طور کامل به دور خود می چرخد.
 زمین روشنایی خود را از خورشید می گیرد و به وسیله خورشید همه جا روشن می شود اما ، خورشید فقط در زمان معین به زمین می تابد و بر اثر همین روز و شب به وجود می آید . یعنی نیمی از زمین که خورشید به آن می تابد و در واقع به سمت زمین است  روز  به وجود آمده و نیمی دیگر که رو به زمین نیست ؛ شب وتاریک است.

خورشید هر روز از سمت شرق طلوع می کند و هنگام ظهر بالای سرمان قرار می گیرد و کم کم به سمت مغرب می رود و غروب می کند. در واقع این جابه جایی بر اثر حرکت زمین صورت گرفته است،چون خورشید که نمی چرخد ، این زمین است که به دور خورشید می چرخد و روز و شب به وجود می آید.

 حرکت انتقالی زمین

زمین در همان زمانی که به دور محور خود می چرخد ، به دور خورشید هم می چرخد. در حقیقت یک دور کامل زمین به دور خورشید یک سال طول می کشد که به آن حرکت انتقالی می گویند. مدتن زمانی که زمین به دور خورشید می چرخد، 365 روز  و 6 ساعت است.

فصل

یکی از تقسیمات سال بر اساس تغییرات آب و هوایی کره زمین، فصل است. بعلت مایل بودن محور گردش زمین به دور خورشید نسبت به صفحه استوا و در نتیجه تغییر طول روز و شدت تابش و دما فصل‌ها پدید می‌آیند.

مدار زمین در دوسوی صفحه فرضی صفحه مداری یا استوا قرار دارد. محور زمین نسبت به صفحه استوا زاویه ۲۳٫۵ درجه می‌سازد. این انحراف سبب نامساوی شدن طول روز و شب در زمان‌های متفاوت سال در یک مکان می‌شود.

انحراف محور زمین در اول مهر و اول فروردین تاثیری بر چگونگی تابش نور خورشید به نیمکره شمالی و جنوبی زمین ندارد و هر دو نیمکره به یک اندازه نور خورشید را دریافت میکنند. در این ۲ روز ، در همه جای زمین ، طول روز و شب مساوی و برابر ۱۲ ساعت است. به این ۲ روز اعتدال بهاری و اعتدال پاییزی گفته میشود. زمانی که در نیمکره شمالی اعتدال بهاری است ، در نیمکره جنوبی اعتدال پاییزی است.

زمین دو بار در مدار خود صفحه مداری استوا را قطع می‌کند ، و دو بار در بیشترین حالت انحراف قرار می‌گیرد .هرکدام از نقاط چهارگانه مبدأ یکی از فصولند. ساکنین نیمکره شمالی، نقطه اعتدال شمالی را اعتدال بهاری و نقطه اعتدال جنوبی را اعتدال پاییزی و نقطه انقلاب شمالی را انقلاب تابستانی و نقطه انقلاب جنوبی را انقلاب زمستانی می‌گویند.

 در استوا طول روز و شب مساوی است . تغییر فصل ها  در نتیجه تغییر موقعیت زمین در برابر خورشید و نامساوی بودن درازای روز شب به وجود می آید  و چون در منطقه استوا همیشه طول روز و شب یکسان است در این منطقه تغییرات فصلی وجود ندارد.      

در این منطقه همیشه هوا معتدل بوده یا به عبارت دیگر همیشه در اعتدالین (اعتدال پاییز و زمستان) قرار دارد.

---