بایدها و نبایدهای غذاخوردن کودک از نوزادی تا ۳ سالگی

تقریباً همه متخصصان غذایی و افراد باتجربه در تربیت فرزند تاکید می‌کنند که در شش ماه اول زندگی هر نوزاد صرفاً شیر مادر برای تغذیه استفاده شود و از دادن مواد غذایی و دیگر چیزهای مشابه به نوزاد اجتناب شود مگر با دستور پزشک.
با این حال کم کم پس از چهار ماه اول و مخصوصاً پس از ماه ششم مادر و پدران باید به دنبال یادگیری غذاهای متنوعی برای تغذیه کودکشان باشند تا بتوانند بر پایه توصیه های علمی کودکشان را با غذاهای مختلف آشنا کنند.

این برنامه ریزی طی ماه های مختلف به دلیل رشد سریع نوزاد تغییر میکند و در واقع باید هر ماه انواع مختلفی از غذاها که با سن کودک سازگار است را به او داد.

چه زمانی باید شروع به دادن غذای کمکی به کودکان کرد؟

در ابتدا باید توجه کنید که دادن غذاهای کمکی پس از ۶ ماه به کودکان بیش از آنکه به خاطر تامین مواد مغذی مورد نیاز کودک باشد برای آشنا کردن او با بلعیدن و نیز خوردن و نیز جویدن غذا است بنابراین نباید از این جهت دلهره زیادی داشته باشید. 



شیر مادر به اندازه کافی مغزی می باشد و تا وقتی که کودک با شیر مادر تغذیه می شود نیازی به مواد مغذی تکمیلی نخواهید داشت.البته این در صورتی است که کودک شما رشد طبیعی داشته باشد و اگر به شیر مادر حساسیت داشته باشد و یا اختلالاتی در بدن وجود داشته باشد که نتواند شیر مادر را به خوبی هضم و برای تغذیه بدن استفاده کنند باید با مشورت پزشک دیگر موارد مورد نیاز برای تغذیه کودک را نیز رعایت کنید. 

مهمترین نکته در آشنا کردن کودک با غذاهایی به جز شیر مادر فرایند این مسئله است به گونه‌ای که کودک باید با احساس راحتی و استخر خوشایندی این مسئله را فراگیرد. با امتحان کردن روش های مختلف در این زمینه بفهمید که کودکتان در چه صورت با این مسئله بهتر کنار می آید. ممکن است لازم باشد بلافاصله پس از خوردن شیر و غذا دهید و یا بگذارید چند ساعت از این مسئله بگذرد.

 خوردن شیر مادر ضروری است

همانطور که می دانید تا زمانی که کودک نه ماهه شده است باید روزانه ۶ مرتبه شیر بخورد و از ۹ ماهگی تا ۱۲ ماهگی نیز در شبانه روز به خوردن ۴ وعده شیر مادر نیاز دارد.

کودک پس از این مدت خود به خود و کم کم با دیدن غذاهای مختلف هیجان زده می‌شود و اشتیاق خود برای امتحان کردن آنها را نشان می دهد. بنابراین شما می توانید با استفاده از این اشتیاق کم کم خوردن غذای کمکی را به او یاد دهید. 

چگونه به کودک غذا خوردن یاد دهیم؟

یادگیری کودک با یادگیری بزرگسالان تفاوت های بسیاری دارد بنابراین نباید انتظار داشته باشید که کودک فوراً همه چیزهایی که جلوی او می‌گذارید و انتظار دارید بخورد را میل کند.از طرفی این فرآیند می‌تواند تا سال ها بر روی نحوه غذا خوردن کودک تاثیر بگذارد بنابراین از هرگونه استرس غذایی برای کودک باید جلوگیری کنید.

تلاش کنید از روی واکنش کودک به غذاهای مختلفی که به او می دهید بفهمید چه مواردی را دوست دارد و چه مواردی را دوست ندارد و توسط همین موارد خوردن غذای کودکی توسط او را تسهیل کنید. 

اگر نمی دانید با چه غذایی باید خوردن غذای کمکی کودک را آغاز کنید میوه‌ها و سبزیجات بهترین انتخاب است چرا که به راحتی می‌توان آنها را پوره کرد و برای جویدن توسط کودکی هنوز لثه و دندان مناسب برای جویدن ندارد گزینه خوبی است.

می توانید از هویج و سیب زمینی پخته شده و یا کدو استفاده کنید تا کودکتان را با غذاهای نرم و کمکی آشنا کنید. اگر حس می کنید کودکتان بد غذاست با تزیین غذا خوشمزه تر کردن آنها سعی در برطرف کردن این عادتو داشته باشید چرا که بد غذایی در درازمدت اثرات بدی بر روی بدن و کودک خواهد داشت. 

اگرچه نباید فرایند خوردن غذای کمکی توسط کودک را شتاب داد اما صبر کردن زیاد برای دادن غذا های مختلف به کودک نیز اشتباه است چرا که بدن کودک برای وزن گرفتن و نیز دریافت ویتامین ها و مواد مغذی مختلف نیاز به غذاهای جامد نیز دارد. 

توجه داشته باشید که تا قبل از یک سالگی نباید به کودکتان عسل بدهید. همچنین می توانید ۳ تا ۴ بار در روز مجموعه به اندازه حداکثر یک فنجان به کودک خود غذا دهید. 

تا شش ماهگی چه غذای کمکی به کودک می‌توان داد؟

با توجه به این که کودک در ماه‌های اولیه زندگی خود به آهن نیاز دارند بنابراین می توانید برای جبران این آهن از غذاهای کمکی واجد این ماده غذایی استفاده کنید.

غلات مختلفی وجود دارند که با آهن غنی شده اند و می توانید از آنها استفاده کنید. مخلوط کردن این غلات با شیر مادر یکی از راههای دادن غذای‌کمکی واجد آهن به کودک است.

البته نباید صددرصد همینطور باشید که در دفعه اول کودک به راحتی این غذا را بپذیرد چراکه معده ممکن است در دفعات اول غذا را پس بزند اما نباید دست از تلاش خود برای دفعات بعد بردارید. به هیچ و غذای غیر پوره شده و سفت به کودک ندهید و همه غذاهایی که با شیر مخلوط می کنید را کاملاً نرم و پوره کنید.

اگر کودک تان در برابر خوردن غذا مقاومت کرد بلافاصله پس از چند دقیقه او را مجبور به خوردن غذا نکنید بلکه چند روز صبر کنید و دوباره این کار را امتحان نمایید. 

غذای کمکی کودک از ۷ تا ۸ ماهگی چیست؟

پس از شش ماه اول می‌توانید برخی از غذاها را با یکدیگر مخلوط کنید و آنگاه به کودک به صورت پوره شده و نرم شده دهید. ممکن است کودک دفعات اول نتواند به خوبی این غذا را بخورد و یا مثل کسی که بیفتد و ما نباید نگران این مسئله باشید. اما اگر مقاومت بسیار زیاد در مقابل غذاهای رژیم از کودک خود دیدید سعی کنید با پزشک خود مشورت کنید.

همچنین ممکن است بدن کودک تان در مقابل برخی از غذاها واکنش‌های بدی نشان دهد. در این مواقع برای فهمیدن حساسیت های معده و بدن کودکتان باید به پزشک مراجعه کنید.

در این سن می توانید غذاهای مختلف را در دسترس کودک بگذارید تا خود او انتخاب کند. البته منظور از غذاهای در دسترس موارد سبک و نرم شده مانند هویج پخته شده یا مرغ پوره شده است.

به هیچ وجه در این سن به کودک غذای سفت ندهید و اگر کودک تان تمایل دارد با غذا بازی کند به او اجازه این کار را بدهید. پر بودن و نبودن غذا باعث می‌شود کودک به عنوان یک وسیله بازی نیز به آن نگاه کند. این مسئله در آشنا کردن کودک با غذاها و سرگرم کننده کردن فرآیند یادگیری خوردن غذا مفید است. 

از ماه نهم تا ماه دوازدهم به کودک خود چه غذایی بدهیم؟

عزیزم کم کودک می‌تواند قطعات و تکه‌های کوچک غذا را بجود بنابراین می‌توانید او را با مواد غذایی دیگری نیز آشنا کنید.کم کم ماست موز و سیب زمینی پخته شده را جایگزین پوره های نرمی کنید که پیش از این می خورده است.

همچنین می توانید از گوشت های مختلف مانند گاو و مرغ استفاده کنید و با پوره کردن آنها نیاز مواد مغذی بدن کودکتان را نیز تامین کنید.

البته باز هم می توانید اگر کودک تان در مقابل خوردن این غذاها مقاومت کرد با درست کردن فینگر فود هایی تشکیل شده است این مواد غذایی خوردن غذا را برای او لذت بخش تر و سرگرم کننده تر کنید. 

خوردن چه غذاهایی برای کودکان مناسب نیست؟

همانطور که گفته شد تا پایان یک سالگی نباید به کودک خود عسل دهید چرا که ممکن است او را دچار بوتولیسم کند.

از دادن میوه های حساسیت زایی مانند توت فرنگی و گوجه به کودک خود در ماه های اول خودداری کنید چرا که ممکن است حساسیت‌های زیادی در بدن او ایجاد کند.

دادن خوراکی های کافئین دار و یا شکلات به کودک باعث بیقرار شدن او می‌شود بنابراین از دادن این مواد غذایی خودداری کنید.

به هیچ وجه در سال اول به کودک خود بادام زمینی و غذاهای حاوی این ماده غذایی را ندهید چرا که ممکن است باعث مشکلات زیادی در او شود. 

علاوه بر مواردی که بالاتر گفته شد ممکن است با دادن برخی از مواد غذایی و واکنش بدن کودک بفهمید نسبت به برخی از آنها حساسیت دارد بنابراین با مشورت پزشک نیز مشاهده دقیق عادت های غذایی واکنش های غذایی کودک خود غذاهای نامناسب برای بدن او را از لیست غذاهای تان حذف کنید.

همچنین حتماً از دادن مواد غذایی سفت و یا مواد غذایی که باعث خفگی می شوند به کودک خودداری کنید. آجیل آبنبات و یا پاک کورن غذاهایی مناسب برای کودک در سال اول نیستند.

شروع یادگیری وعده‌های غذایی از یک سالگی کودک

از ماه سیزدهم سن فرزندتان باید او را کم کم با نظم در غذا خوردن نیز آشنا کنید. اختصاص ظرف مخصوص غذا خوردن و نیز زمان مناسب و منظم برای خوردن غذا می تواند کودک را با این فرآیند آشنا کند.با این حال در این فرایند هیچ عجله نباید داشته باشید چرا که کودک در این سن هم بی نظم و کثیف غذا میخورد و هم سرعت غذا خوردن او کند است.

سعی کنید در هنگام غذا خوردن کودک خود را تنها نگذارید و با او صحبت و نیز ارتباط چشمی داشته باشید تا از غذا خوردن لذت ببرد و احساس استرس و ترس نکند.

تشویق کودک در هنگام غذا خوردن یکی از مهم ترین مواردی است که باعث می شود به ادامه این فرآیند تشویق شود و غذا خوردن به فعالیتی لذت بخش برای او تبدیل شود.همچنین دادن چربی های مفید به کودک می‌تواند در رشد او کمک کننده باشد.
 

به کودک ۱ تا ۳ ساله چه غذاهایی بدهیم؟

از این سن می توانید غذاهای سالمی که خانواده مصرف می کنند را کم کم به کودک خود بدهید.مواردی مانند ماهی غذاهای غلات کامل و پروتئینی ونیز سبزیجات و میوه‌های مختلف از جمله غذاهایی است که کودک می‌تواند کم کم از این سن بخورد. قزل آلا و کره های گرفته شده از آجیل جزو چربی های سالم و مورد نیاز کودک هستند.

همچنین می توانید از یک سالگی شروع به مصرف شیرهای غنی شده مخصوص کودک به همراه شیر مادر کنید. از طرفی اگر کودک خود را از شیر گرفته اید و نمی توانید به او شیر دهید می‌تواند از شیر گاو در کنار وعده های غذایی یا میان وعده استفاده کنید.

توجه کنید که رشد کودک شما در این سن مستقیمی با وعده‌های غذایی وجود دارد بنابراین نباید در این مورد سهل انگاری کنید. 

مصرف نوشابه برای کودک ممنوع

تا جایی که می‌توانید در این سن به کودک خود نوشیدنی هایی مانند نوشابه و یا آب میوه های قندی ندهید و در عوض از شیرهای کم چرب یا شیر سویا استفاده کنید تا بدن کودکتان مواد مغذی بیشتری جذب کند و از آسیب به ناشی از نوشیدنی های مضر در امان بماند. حتی اگه می خواهید به کودک خود آب می دهید حتماً از آبمیوه های کاملاً طبیعی استفاده کنید.

بین سن ۲ تا ۳ سالگی نیز می توانید از تکه های کوچک مرغ و یا گوشت یا سبزیجات در غذاهایی که به کودک خود می‌دهید استفاده نمایید. دادن آب میوه ها و یا شیر در کنار غذا ها می تواند به رشد کودک شما کمک کند. همچنین می توانید از میوه های مختلف و نیز آجیلهای ریز برای تغذیه کودک خود استفاده کنید. فراموش نکنید که برای رشد فرزندتان حتماً از ماست و غذاهای غنی شده و میوه استفاده نمایید. 

برخی از غذاهایی مناسب ۲ تا ۳ سالگی

درست کردن پنکیک و صرف آن با میوه های خرد و ریز شده.  استفاده از فرنی یا برنج به همراه تکه های گوشت یا ماهی برای وعده غذایی و میان وعده کودک.

سوپ سبزیجات و غلات سبوس دار پر از لوبیا یا گوشت نیز از جمله موارد مناسب است.

همچنین می توانید به کودک خود در این سن ماکارونی به همراه گوشت چرخ کرده دهید.

قطعات خرد شده گوشت مرغ یا گوشت گاو در کنار سبزیجات گزینه مطلوب دیگری است که می‌توانید از آن برای رشد کودک خود استفاده کنید.

سخن پایانی درباره غذای کودکان

تغذیه کودک در سنین پایین یکی از مهمترین مراقبت ها برای داشتن آینده ای سالم و بهتر است بنابراین سعی کنید با یادگیری نکات مختلف و نیز غذاهای خوشمزه کودک خود را به خوردن غذاهای کمکی و نیز غذاهای اصلی ترغیب کنید.