راه های درمان حواس پرتی کودکان

وضعیت تمرکز کودکان یکی از مواردی است که والدین باید به آن توجه داشته باشند. گاهی ممکن است پدر و مادر متوجه این موضوع شده باشند که فرزندشان نمی تواند بر روی درسهای خود متمرکز شود ویا دائم لوازم خود را گم می کند و این مسئله باعث نگرانی آنها می شود.

حواس پرتی و تمرکز حواس

حواس پرتی در مقابل تمرکز حواس قرار می گیرد. در واقع تمرکز حواس به حالت ذهنی و روانی گفته می شود که در آن تمام قوای حسی ،روانی و فکری فرد روی موضوع خاصی متمرکز می شود و یادگیری به صورت کامل می باشد و به گونه ای است که از خطرات احتمالی رها می شود.

 حواس پرتی در نقطه مقابل تمرکز حواس وجود دارد و به حالتی گفته می شود که فرد توانایی تمرکز کردن را ندارد و فرد نسبت به محیط اطراف خود واکنش نشان می دهد.

همچنین در حواس پرتی  ذهن فرد به گونه ای است بیشتر از چند دقیقه نمی تواند بر روی موضوعی تمرکز کند و ذهن به سمت مسائل دیگر منحرف می شود .

 در ابتدای موضوع باید این نکته اشاره کنیم که حواس پرتی سن و جنس نمی شناسد و ممکن است در هر فردی به وجود بیاید ، اما در این مطلب قصد داریم که درباه حواس پرتی کودکان اشاره ای داشته باشیم.

 حواس پرتی در کودکان

 حواس پرتی در کودکان موضوعی است که ممکن است در بیشتر آنها مشاهده شود. افزایش تمرکز در کودکان موضوع گسترده تری است.

افزایش تمرکز کودک تنها به یک جنبه از رفتار کودک اشاره نمی‌کند.  در واقع افزایش تمرکز کودک ،به میزان توانائی کودک در انجام یک تکلیف دشوار، انجام یا عدم انجام برخی وظایف از روی عادت، مهارت کودک در مقابله با حواس پرتی ، مشکل ذخیره اطلاعات در حافظه کوتاه‌مدت ، توجه پراکنده و غیره گفته می شود.

عوامل حواس پرتی در کودکان

دوگونه عوامل درونی و بیرونی باعث حواس پرتی کودکان می شود. در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:

عوامل درونی: عواملی مانند مشغله‌ های ذهنی مثل درد، رنج، غم و غصه ،اضطراب و نگرانی،گرسنگی و تشنگی، بیماری‌های گوناگون، بی‌علاقه‌گی به موضوع درسی و فشارهای روانی، از جمله عوامل درونی هستند که باعث حواس پرتی کودکان می شود.

 عوامل بیرونی: علاوه بر عوامل درونی ، عواملی هو وجود دارد که مربوط به امور بیرونی و اطراف کودک است و آنها باعث می شود که کودک تمرکز نداشته باشد. ازجمله این عوامل مثلا سردی و گرمی هوای کلاس درس؛ نور شدید و نور ضعیف؛ صداهای ناهنجار و گیج‌کننده، روشن بودن تلویزیون یا رادیو   می باشد.

گاهی هم ممکن است برخی حوادث و اتفاقات باعث شود که فضای روانی کودک مختل شود. از جمله این  عوامل می توانند مواردی مانند کمبود محبت و نشاط در خانواده، احساس نا امنی کردن، توقعات بیش از ظرفیت ازکودک، مقایسه کودک با همسالان خود باشد.

زمانی که کودک برای انجام کار ، انگیزه ی معینی داشته باشد، می تواند بر ان تمرکز کند.

 همچنین وضعیت جسمی یا روحی برای تمرکز کردن او نقش مهمی دارد.

 علایم و نشانه های عدم تمرکز در کودکان

همان طور که گفتیم عواملی باعث عدم تمرکز کودکان می شود. اما انشانه ها و علائمی وجود دارد که اطرافیان را متوجه بی تمرکزی کودک می کند . از جمله این علائم می تواند موارد زیر باشد:

ناتوانی کودک از توجه به جزئیات

مشکل داشتن در نگه داری توجه هنگام بازی و فعالیت

توجه نکردن و گوش ندادن به صحبتهایی که مستقیما با او می شود

ناتوانی در به اتمام رساندن کارها و پیگیری کردن آنها

گم کردن وسایل های خود

فراموشکار بودن

راهکارهایی برای افزایش تمرکز در کودکان

راه هایی وجود دارد که به پدر و مادر کمک می کند تا بتواند تمرکز کودک خود را زیاد کنند. در ادامه برخی از آنها را اشاره ای می کنیم:

ایجاد آرامش برای کودک

بهتر است والدین با به وجود آوردن تصورات مثبت در ذهن کودک ، آرامش را در آنها ایجاد کنند.در واقع این تصورات مثب کمک می کند که توانایی کودک برای  یادگیری بیشتر شود.

ذهن افراد از قابلیت‌های گوناگون و باور نکردنی برخوردار است . مثلا اگر فردی در ذهن خود انجام تمرینات ورزشی را تصور کند، هنگام انجام آن تمرینات در عالم واقع، عملکرد بهتری خواهد داشت.کودکان هم به همین صورت هستند و آنها اگر در ذهن خود تصور کنند که در کلاس به صحبت‌های معلم توجه می‌کنند یا در حال انجام تکالیف خود هستند و در نتیجه این تصور، عملکرد واقعی آنها نیز در زندگی بهتر می شود.

در واقع سعی  کنید در مورد مسئله ای که کودک احساس ناراحتی می کند به او آرامش دهید و نکات مثبت را به القا کنید.

 بازی با سکه

 یکی دیگر از راه های افزایش تمرکز کودکان، بازی کردن با سکه می باشد. این بازی را هم والدین دوست دارند هم کودکان. این بازی باعث بهبود حافظه کودک شده و توجه و تمرکز او را  زیاد می کند.کودکان هم از ریتم تند  این بازی و سرگرم کننده بودن آن لذت می‌برند.

 برای انجام این بازی به چند سکه و یک جعبه  ویک تایمر نیاز دارید. بهتر است اندازه و رنگ سکه‌ها با هم متفاوت باشند. آنها را به دلخواه خود روی زمین بچینید و از کودک بخواهید که با دقت به سکه ها نگاه کند و ترتیب آنها را در ذهن خود بسپارد و سپس با استفاده از جعبه کفش، روی سکه‌ها را بپوشانید و از او  بخواهید با استفاده از سکه‌های باقی مانده، آنچه را دیده است دوباره برای شما درست کند.

 زمانی که فرزندتان در حال انجام این کار است ، زمان بگیرید و ببینید در چه مدت زمانی می تواند این کار را انجام دهد. هر چه سرعت او در چیدن دوباره سکه‌ها بیشتر باشد، امتیاز او بیشتر خواهد بود.

 پس از تمام شدن کار او، جعبه کفش را از روی سکه‌های قبلی بردارید و با ترتیب سکه‌هایی که فرزندتان چیده است مقایسه کنید.

 اگر دیدید که ترتیب چینش  آنها غلط است ، از او بخواهید دوباره سکه‌ها را بچیند. او باید آنقدر این کار را تکرار کند تا به نتیجه درست برسد.

پازل های تصویری

 یکی دیگر از راه های افزایش تمرکز کودکان، بازی کردن با جدول ها و پازل های تصویری می باشد. شاید تصور کنید که این روش آسان است ، اما باید بدانید که کمک زیادی در افزایش تمرکز کودکان می کند. در واقع  در پازل‌های تصویری، برای پیدا کردن هر تکه مناسب باید توجه و تمرکز زیادی به خرج داد، تمرکز و توجه کودک را افزایش می‌دهند.

بازی‌های فکری

بازی‌های فکری به افزایش دقت و توجه کودک کمک زیادی می‌کنند. این بازی‌ها معمولا بسیار جذاب و مفرح هستند. به همین دلیل کودک اشتیاق زیادی را از خود برای انجام این بازی نشان می‌دهد.

 کودک با انجام این بازی های فکر بدون اینکه خود متوجه شود، در حال تقویت حافظه ی خود است. این بازی ها کمک می کند تا چرخه‌های تفکر در ذهن کودک تقویت شود و در نتیجه به مرور عملکرد ذهن بهتر می شود.

 البته والدین باید در هنگام خرید این بازی ها به سن فرزند خود توجه کنند، چون بازی‌هایی که برای کودک خیلی سخت باشند، نه تنها تاثیر مثبتی بر او ندارند، بلکه باعث می شود که کودک نسبت به این بازی ها دلزده و نا امید شود. همچنین توجه داشته باشند که فرزند نمی‌تواند تمام این تمرینات را به تنهایی انجام دهد.

برای اینکه کودک از این بازی ها لذت بیشتری ببرد ، بهتر است پدر و یا مادر به عنوان یک راهنما همواره در کنار او حضور داشته باشد و اگر لازم است به او کمک کند.

این بازی ها هم باعث تقویت ذهن کودک می شود و هم کمک می کند تا روابط کودک با اطرافیانش بهبود یابد.

 نکات مهم:

اگر کودک بر روی مسئله ای متمرکز نیست و یا تکالیفش را با دقت انجام نمی دهد ، بهتر است والدین محیط آرامی را در خانه برای او ایجاد کنند. سر او داد نزنید و اگر داد زدید، از او معذرت خواهی کنید و دلیل داد زدنتان را برایش توضیح دهید.

 زمانی که کودک در حال انجام تکالیفش است ، تلویزیون را برای او خاموش کنید و در دواقع قانون یک بار تلویزیون نگاه کردن در روز را اجرایی کنید. در واقع  بهتر است هر روز در یک زمان مشخص به مدت یک ساعت به کودک اجازه دهید از تلویزیون، تبلت یا گوشی استفاده کند.

 گاهی ممکن است دلیل حواس پرتی کودک در خانه و مدرسه ضعف و مشکلات شنوایی و یا بینایی باشد که در این صورت بهتر است است او را سنجش بینایی و شنوایی ببرید.

 بهتر است والدین در حضور کودک دعوا و جر و بحث نکنند. پدر و مادر باید بدانند که همان اندازه که آنها به کودک شان اهمیت می دهند، او هم به پدر و مادر توجه می کند.

 والدین باید هر روز در یک مدت زمان خاص، توجهشان را به طور کامل و صد دردصد به سوی فرزند خود بکشانند. به این معنا که با او صحبت کنند، بخندند و بازی کنند.

 برای افزایش تمرکز در کودک از او بخواهید که چند دقیقه بدون حرکت روی صندلی بنشیند. توجه کنید که چند دقیقه می تواند بدون حرکت روی صندلی بنشیند این ساکن بودن مربوط به بدن اوست ولی روی ذهن کودک هم اثر می گذارد و باعث تمرکز حواس او می شود.

استراحت کردن تمرکز را بالا می برد.

از مواد غذایی سالم برای تغذیه ی کودک خود استفاده کنید. از مواد کافئین دار استفاده نکنید.

اهداف کوتاه مدت برای فرزند خود برنامه ریزی کنید چون تمرکز بر روی این اهداف راحت تر است.

---