غذاهای سنتی شهرهای مختلف ایران (هرمزگان)

بدون شک شما هم همواره درپی آن بوده‌اید که در مهمانی‌ها بدرخشید و همه از دست پخت و تنوع غذاهای شما تعریف کنند، اما خود را به چند غذای تکراری محدود کرده‌اید، پس با ما همراه باشید تا با آموزش انواع غذاهای سنتی و خاص شهرهای مختلف کشور به کد‌بانویی بی‌نظیر تبدیل شوید. امروز به آموزش غذاهای سنتی و معروف هرمزگان می‌پردازیم:استان هرمزگان به دلیل شرایط خاص آب و هوایی، دارای غذاهای متنوع است. همچنین با توجه به شرایط اقلیمی، تنوع بسیاری در غذاهای مختلف به ویژه غذاهای دریایی دارد. طعم خوب غذاهای تند و پر ادویه هر ایرانی را به یاد غذاهای جنوبی می‌اندازد.

استان هرمزگان به دلیل هم‌جواری با خلیج فارس و داشتن شرایط خاص آب‌و‌هوایی تنوع غذایی گوناگونی دارد. علاوه‌بر موارد گفته شده فرهنگ غذایی هندی‌ها، که سال‌ها در این استان زندگی می‌کردند، تاثیر زیادی بر رژیم غذای اهالی استان هرمزگان گذاشته است.

غذاهای محلی استان هرمزگان

دوپیازه میگو

دو پیازه غذایی است که در بسیاری از شهرهای ایران پخته می‌شود و شیوه درست کردن و مواد اولیه آن در هر شهر با شهرهای دیگر متفاوت است. دو پیازه میگو از غذاهای محلی جزیره قشم است که در شهرهای دیگر استان هرمزگان هم پخته می‌شود. به دلیل داشتن میگو علاوه‌بر طعم خوشایند خواص بی‌شماری هم دارد.پیاز، میگو، رب، نمک و فلفل مواد تشکیل‌دهنده این غذا هستند. البته در بعضی از شهرها به این مواد سیب‌زمینی هم اضافه می‌کنند. با اینکه دوپیازه میگو نوعی خوراک است و بیشتر با نان خورده می‌شود اما بعضی‌ها آن را با برنج هم نوش جان می‌کنند.

برنج دیشو

دیشو به معنی شیره خرماست و برنج دیشو یکی از غذاهای محلی استان هرمزگان است که با شیره خرما پخته می‌شود. برای درست کردن این غذا باید شیره خرما را با آب رقیق کنید و روی حرارت قرار دهید. زمانی‌ که در حال جوشیدن بود برنجی که از قبل خیس شده  است را بدون آب اضافی به شیره خرما اضافه کنید و اجازه دهید تا برنج دم بکشد.

این برنج یکی از غذاهای محلی هرمزگان است و با شیره‌ی خرما درست می‌شود. در این غذا برنج با شیره خرما دم می‌کشد؛ این برنج را همراه با ماهی می‌خورند. در این برنج از شیره‌ی خرما استفاده می‌کنند، چون ماهی طبع سرد دارد و خرما طبع گرم و اثر هم را خنثی می‌کنند.

در شهرهای استان هرمزگان این غذا با ماهی تلال سرخ‌شده سرو می‌شود. طعم برنج دیشو به دلیل استفاده از شیره خرما شیرین است.

هزاری

هزاری از غذاهای محلی استان هرمزگان است که بیشتر در بندرعباس پخته می‌شود. این غذا از ماهی، برنج، پیاز، فلفل دلمه‌ای و پودر لیمو تهیه می‌شود.برای درست کردن این غذا بعد از تفت دادن پیاز به آن ماهی، فلفل سبز، پودر لیمو و نمک اضافه می‌کنند و بعد از پخته شدن همه این مواد را با برنج مخلوط می‌کنند و اجازه می‌دهند تا دم بکشد.

بلالیت

آیا تا به حال ماکارونی را به‌عنوان وعده صبحانه خورده‌اید؟ در استان هرمزگان غذایی به نام بلالیت را با ماکارونی درست می‌کنند که بیشتر هنگام صبحانه خورده می‌شود. ترکیبات این غذا شامل ماکارونی، هل، گلاب، روغن و شکر یا شیره خرما می‌شود و طعم شیرینی دارد.بلالیت از غذاهای محلی شهر بندرعباس و بوشهر است. این غذا از ماکارونی، شکر یا شیره خرما، گلاب، روغن، هل درست می‌شود. بسیاری بلالیت را به عنوان وعده‌ای در صبحانه سرو می‌کنند و غذایی مقوی به حساب می‌آید و گاها برای خوش‌رنگ و خوش‌طعم شدن آن از زعفران نیز استفاده می‌کنند.

هوارى

هواری یا هووری از غذاهای بسیار خوشمزه و مخصوص بندر عباس است، هواری را می توان هم با میگو و ماهی درست کرد و یکی از غذاهای پرطرفدار جنوب ایران است.

برای تهیه‌ی این غذای خوشمزه ابتدا پیاز را کمی تفت داده، سبزی(گشنیز، شوید، شنبلیله و سیر) را در روغن سرخ ‌کنید. سپس ماهی را نیز به سبزی‌ها اضافه کرده وو سرخ کنید و  فلفل، ادویه و زردچوبه را بیافزایید. بعد از این که ماهی کاملا سرخ شد، برنج را با مواد سرخ‌شده دم ‌کنید. برای تهیه هواری به جای ماهی از میگو نیز می‌توان استفاده کرد.هواری که نام دیگر آن ماهی پلو است در استان هرمزگان و بیشتر در بندرعباس پخته می‌شود. برای درست کردن هواری از انواع ماهی استفاده‌ می‌کنند اما ماهی هوور طعم بهتری به این غذا می‌دهد. سیر، پیاز، کره، نمک، فلفل قرمز و ادویه مواد دیگری هستند که جنوبی‌ها برای پختن ماهی هواری از آن‌ها استفاده می‌کنند.

موفلک

موفلک از غذاهای خوشمزه و خوش‌طعم هرمزگان محسوب می‌شود، استان هرمزگان دارای غذاهای محلی بی‌نظیری است که خاص بوده و البته برای قسمت های دیگر کشور جالب و متنوع می باشد، ترکیبات اصلی این غذای لذیذ و دوست داشتنی را ماهی و گندم تشکیل می دهند.این غذا از غذاهای محلی قشم است. برای طبخ این غذا گندم دلانده (گندم یا جو پرک شده) را در دیگ برشته مى‌کنند تا رنگ آن قهوه‌اى شود. و سپس با ماهی مخصوص جنوب که استخوان و پوستش جداشده و با پیاز تفت داده‌شده دم می‌کنند. در حال دم کشیدن مقدارى تخم گشنیز و ادویه هندی به آن اضافه می‌شود.

زیبون

این غذا دارای طرفداران بسیاری است و به عنوان یکی از غذا های محلی قشم بحساب میاید. برای پخت این غذا باید اول سیب زمینی ها به صورت درشت و خلالی به خوبی سرخ شوند. بعد از اینکه سیب زمینی ها را سرخ کردید نوبت به اضافه کردن ادویه و زردچوبه به ماهی ها میباشد و بعد باید ماهی را در روغن به صورت کامل سرخ کرد.

بعد از انجام مراحل بالا پیاز را خرد میکنید و با گوجه فرنگی رنده شده تفت میدهید. بعد از تفت دادن داخل قابلمه روغن میریزید و روی آن نان حلی را میگذارید و مواد مورد نظر را بر روی نان خواهید ریخت و بعد برنج پخته شده را بر روی مواد میریزید و میگذارید دم بکشد.
زیبون آماده است و میتوانید مصرف کنید،این غذا دارای طبع سرد است بهتر است که بعد از نوش جان کردن کمی رطب و خرما میل کنید.

سوراخ یا سوراغ

سوراغ یکی دیگر از غذاهای محلی مردم استان هرمزگان است که البته باید آن را نوعی دسر نامید؛ چون برای طعم دادن به غذا از آن استفاده و همراه غذای اصلی میل می‌شود.

سوراغ یک نوع خورشت بندری است که قدمت هزار ساله دارد. در بندرعباس مخلوط ماهی مومغ (حشینه) و آب نمک و خاک سرخ جزیره هرمز و پوست نارنج (برای ای نکه خوشبو شود) را با نمک زیاد در ظرفى که درب آن محکم بسته شود، به مدت ۱۰ روز می گذارند که غلیظ شود.

سپس ماهى‌هاى مانده را در این محلول زده و دوباره در ظرف مى‌ریزند. سوراغ در شکل‌های مختلفی مصرف می‌شود؛ آن را بر روی نان مالیده و سرو می‌کنند یا به عنوان مواد استبلی با برنج دم کرده و نوش جان می‌کنند.

مهیاوه

یکی از غذاهای معروف استان هرمزگان مهیاوه است که نوعی سس محسوب می‌شود. به این غذا مهیابه یا مهوه هم می‌گویند و از دو کلمه‌ی ماهی و آب در زبان محلی به وجود آمده است. این غذا از ماهی به اسم موتو یا ساردین درست می‌شود و طعمی نمکی و تند دارد.

برای درست کردن این غذا پودر ماهی موتو را با زرد چوبه، فلفل، گشنیز و خردل مخلوط می‌کنند و همراه نمک در ظرفی ریخته و ظرف را محکم می‌بندند و به مدت یک ماه در آفتاب قرار می‌دهند تا آماده شود.

مهیاوه را همراه با برنج یا با نان سرو می‌کنند و همچنین گاها در عنوان صبحانه، جایگزین پنیر استفاده می‌شود.

برای درست کردن مهوه به یک ظرف سفالی نیاز دارید که از آب و نمک پر شده باشد و ماهی به مدت ۲۰ تا ۳۰ روز داخل آن نگهداری شود. در این مدت باید روزی دو مرتبه ماهی را هم بزنید تا فاسد نشود. ظرف سفالی را در برابر آفتاب قرار دهید تا ماهی به‌‌‌اندازه کافی نرم و برای مراحل بعدی آماده شود.

بعد از این مدت ماهی را از ظرف خارج و با دست له کنید و بعد از رد کردن از صافی تفاله‌های آن را دور بریزید. به آب باقی‌مانده داخل ظرف سفالی خردل، ماهی له‌شده، پوست نارنج و زیره سبز را اضافه کنید و در ظرف را به مدت ۱۵ روز ببندید تا مهوه آماده و قابل خوردن شود.

ماهى برشته یا کباب ذغالی

ماهی برشته یکی از غذاهای محلی جزیره‌ی قشم است. برای درست کردن این غذا از ماهی‌های ساردین، گاریز، بیاح، سنگسر، سرخو، هور و زرده استفاده می‌کنند. برای پخت آن ابتدا داخل شکم ماهی‌های بزرگ‌تر را خالی می‌کنند و با سبزی‌های معطر، پیاز و ادویه پر می‌کنند و روی یک ظرف با شعله‌ی آتش مستقیم قرار می‌دهند.

ماهی‌های کوچک‌تر مانند ساردین را به طور درسته می‌پزند. در طبخ آن ماهى‌‌ها را حداقل یک ساعت جلوتر نمک زده تا کاملا نمک را به خود جذب کند و همچنین ورقه فلزى که ماهی بر روی آن قرار می‌گیرد، باید کاملا داغ باشد؛ در غیر این صورت پوست ماهى به ورقه فلزى مى‌چسبد و کنده مى‌شود.

مالوکی

مالوکی یک نوع شیرینی سنتی متعلق به استان هرمزگان است که از موادی مثل آرد، تخم مرغ، ماست و پودر قند تشکیل می‌شود. برای درست کردن مالوکی همه مواد را با هم مخلوط می‌کنند و نزدیک به دو ساعت به خمیر به‌‌دست‌آمده استراحت می‌دهند.

بعد از آن خمیر را به‌صورت برش‌های نازک دایره‌ای درمی‌آورند و در روغن داغ سرخ می‌کنند. بعد از سرخ و خنک شدن روی آن پودر قند می‌ریزند و نوش جان می‌کنند.

نوعی شیرینی سنتی در استان هرمزگان است که از ترکیب ماست، تخم مرغ، آرد و پودر قند تهیه می‌شود. زرده‌های تخم مرغ و روغن ذوب‌شده را با هم ترکیب کرده و آرد را کم‌کم به آن اضافه می‌کنند و خمیر به‌دست آمده را در نایلون قرار می‌دهند و نزدیک به دو ساعت آن را استراحت می‌دهند؛ سپس خمیر را به شکل دایره‌های کوچک درآورده و در روغن فراوان سرخ می‌کنند و بعد از آن که روغن اضافی آن را گرفتند، در پودر قند غلتانده و سرو می‌کنند.

نان های سنتی هرمزگان

نان چم‌چمو

نان تخم‌مرغی یا چم‌چمو یکی از نان‌های سنتی استان هرمزگان است که در جزیره قشم پخته می‌شود. این نان از ترکیب کردن آرد، تخم‌مرغ، آب یا شیر، روغن و شکر درست می‌شود. بعد از مخلوط کردن مواد با همدیگر و به دست آمدن یک مایع رقیق روغن را داخل یک تابه داغ می‌کنند و مایع نان را با ملاقه داخل تابه می‌ریزند تا هر دو طرف نان کاملاً سرخ شود.این نان خوش‌طعم یکی از نان‌های محلی جزیره‌ی قشم است که به آن نان تخم مرغی نیز گفته می‌شود. برای درست کردن این نان از آرد، روغن، تخم‌مرغ و شکر استفاده می‌شود. این نان را معمولا در صبحانه می‌خورند. نان چم چمو یکی از نان‌های معروف قشم است که قدمت بسیار زیادی دارد و از غذاهای سنتی قشم نیز به شمار می‌رود. اندازه نان بستگی به اندازه پیمانه‌ دارد. شما می‌توانید از قاشق یا ملاقه به‌عنوان پیمانه استفاده کنید.

نان توموشی

قشمی‌ها این نان محلی بسیار نازک را به همراه سس مخصوصی می‌پزند. در این نان تخم‌مرغ و پنیر می‌ریزند که همزمان با نان می‌پزد و اغلب با مهیاوه این نان را سرو می‌کنند.

ترشی انبه

ترشی انبه از ترشی‌های مخصوص هرمزگان است که در میناب و رودان متداول است و به دو صورت ترشی انبه چغاله یا انبه نارس سالم تهیه می‌شود.

برای تهیه این نوع ترشی، تمبر هندی را با زردچوبه و انبه و رب گوجه فرنگی، به شیره تمبر هندی اضافه می‌کنند، همه مواد را با سرکه ترکیب کرده و برای مدتی در ظرفی با در محکم نگهداری می‌کنند تا حاضر شود.

---