غذاهای سنتی شهرهای مختلف ایران (یزد)

بدون شک شما هم همواره درپی آن بوده‌اید که در مهمانی‌ها بدرخشید و همه از دست پخت و تنوع غذاهای شما تعریف کنند، اما خود را به چند غذای تکراری محدود کرده‌اید، پس با ما همراه باشید تا با آموزش انواع غذاهای سنتی و خاص شهرهای مختلف کشور به کد‌بانویی بی‌نظیر تبدیل شوید. امروز به آموزش غذاهای سنتی و معروف شهر یزد می‌پردازیم: 

غذاهای محلی و سنتی یزد

تنوع غذایی زیادی در رژیم غذایی مردم استان کویری و زیبای یزد وجود دارد که انواع آش، از جمله‌ی این خوراکی‌های خوشمزه محسوب می شود.

آش در برنامه غذایی یزدی‌ها ارج و قرب ویژه‌ای دارد. فهرست بلند بالایی از آش‌های ایرانی وجود دارد و هر آشی، خود روشهای مختلفی تهیه می شود.

مردم هر منطقه با کمی تغییر، آشی می‌پزند که به مذاق‌شان خوش بیاید، اما آش‌هایی هم هست که فقط ویژه یک منطقه است یا حداقل آشپز‌های آنجا در طبخ آن آش دست بالا را دارند.

آش شولی یزد

از معروف‌ترین غذاهای سنتی یزد، آش شولی است. غذایی بسیار ساده و با روش طبخی آسان که در حین بی‌آلایشی از طعمی لذیذی برخوردار است. چاشنی اصلی این آش سرکه است که در نبود آن می‌توان از رب انار استفاده کرد.

برای تهیه این آش نیاز به چغندر، اسفناج، شوید، عدس، سرکه یا رب انار داریم. همین اضافه کردن سرکه یا رب انار است که به این آش طعمی خاص می‌دهد. مزه ملس آش شولی باعث می‌شود طعم غذاهای سنتی یزد به عنوان طعمی متفاوت و خاص همیشه زیر زبان آدم بماند.

آش آلو یزدی

یکی از آش‌های سنتی در استان یزد، آش آلو نام دارد. این غذا با طعم ترش آلو در فصول سرد سال به‌ویژه فصل زمستان، بسیار دلچسب خواهد بود.

مردم این استان با طبخ این خوراک مقوی، خونساز و خوشمزه، لحظاتی گرم را برای اعضای خانواده‌ی خود به ارمغان می‌آورند. برای تهیه‌ی این آش سنتی ترکیبی از مواد اولیه؛ لپه، پیاز، روغن، سبزی آشی، گوشت چرخ‌کرده، برنج، آلو خشک، نمک و فلفل استفاده می‌کنند. 

آش آبغوره یزدی

آش آبغوره از جمله آش‌هایی است که علاوه‌بر استان یزد در شهر تبریز نیز طبخ می‌شود. از جمله فواید این غذا می‌توان ازبین‌بردن عطش، کاهش قند خون، و کاهش کلسترون بیان کرد.مردم این استان برای تهیه‌ی این غذای سنتی و اصیل، از سبزی آش، بلغور گندم، عدس، لوبیا چشم‌بلبلی، برنج، آب مرغ، آبغوره، غوره، نعنای خشک، نمک، فلفل و روغن استفاده می‌کنند.

آش گندم یزدی

یکی دیگر از غذاهای سنتی استان یزد آش گندم است که به آش امام حسین (ع) نیز می گویند. این آش سنتی بسیار لذیذ و خوشمزه است که در انواع مختلف و با تفاوت‌هایی در روش تهیه و مواد اولیه روبه‌رو است.

این آش از کامل‌ترین و مقوی‌ترین نمونه‌ی غذاهایی است که از گذشته و توسط نیاکان ما تا به امروز نسل به نسل دستور طبخ آن حفظ شده تا در مراسم مذهبی مخصوصا ایام محرم و صفر بیش از همیشه طبخ و بین عموم مردم توزیع شود.

مردم استان یزد این آش سنتی را با استفاده از گندم پوست‌کنده، جوی پوست‌کنده، نخود، عدس، ماش، سبزی آش، لوبیاسفید، لوبیاقرمز، لوبیاچیتی، لوبیا چشم‌بلبلی، نمک، فلفل قرمز، زیره، آویشن، زردچوبه و پونه تهیه می‌کنند. 

آش ماش یزدی

یکی دیگر از غذاهای سنتی استان یزد آش ماش است که به‌ویژه در شهرستان مهریز به وفور پخته می‌شود. یکی از خصوصیات بارز در تهیه‌ی این غذای عالی و پرخاصیت پخت سریع آن است.

در استان یزد و شهرستان‌های توابع یزد این خوراک سنتی را در فصل سرد به‌عنوان صبحانه میل می‌کنند. آن‌ها برای تهیه‌ی آش ماش از برنج، ماش، سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز و اسفناج) رب‌گوجه‌فرنگی، پیازداغ، نعناع‌داغ، نمک، فلفل، زردچوبه و مقداری روغن استفاده می‌کنند. 

آش کدو

آش کدو از جمله غذاهای سنتی شهرستان تفت در استان یزد محسوب می‌شود که علاوه‌بر داشتن طعمی مطبوع، از خاصیت غذایی بسیار بالایی نیز برخوردار است. مصرف این غذای مفید برای بیماران دیابتی و حتی جلوگیری از دیابت بسیار توصیه شده است.

مردم استان یزد برای تهیه و تدارک آش کدو از مواد اولیه‌ای همچون: ماش، نخود، لوبیا، عدس، کدو، پیاز، روغن، فلفل، نمک، شوید، آرد و برخی از ادویه‌ها استفاده می‌کنند. طبخ این غذای سنتی اغلب در فصول سرد سال، به‌ویژه فصل زمستان صورت می‌گیرد.

آش انار

آش انار یکی از غذاهای سنتی شهر شیراز محسوب می‌شود، اما مردم استان یزد نیز این آش را به‌عنوان یکی از غذاهای محلی و قدیمی شهر خود می‌شناسند که بیشتر در شهرستان مهریز طبخ می‌شود. آن‌ها برای تهیه‌ی این غذای سنتی و مقوی از آب انار، عدس، لپه، سبزی برنج و مقداری گوشت استفاده می‌کنند. 

قیمه‌نخود یزدی

یکی از غذاهای سنتی و بسیار پرطرفدار استان یزد، خورشت قیمه‌نخود نام دارد. مواد مورد نیاز برای تهیه این نوع قیمه مثل قیمه معمولی است؛ اما نخود هم به آن اضافه می‌شود.

گوشت، لیموعمانی، پیاز، ادویه‌هایی مثل زعفران، هل سبز، دارچین و زردچوبه و البته نخود. استفاده از نخود در این غذا باعث می‌شود که آن را به اسم یزدی‌ها زده شود و قیمه نخود را یکی از غذاهای سنتی یزد به حساب آورد.یزدی‌ها برای پختن این غذا نخود را از شب قبل در آب خیس می‌کنند، بعد از پختن، پوست نخود را کنده و به گوشتی که در پیاز تفت داده شده، اضافه می‌کنند. لازم است سه تا چهار پیمانه آب به خورش اضافه کنیم، لیمو عمانی‌ها را داخل آن بریزیم و به میزانی که می‌‍پسندیم نمک و ادویه اضافه کنیم. کمتر از دو ساعت بعد غذایی با طعمی بی‌نظیر در انتظارمان است.

خورشت به‌آلو یزدی

خورشت به‌‌آلو یکی دیگر از غذاهای سنتی و اصیل استان یزد به شمار می‌رود. ترکیب موادی همچون به و آلو، شیرینی و ترشی جالبی را به این غذای لذیذ می‌بخشد. این خورشت از زمره غذاهای ملس محسوب می‌شود، چرا که با ترکیب مقداری شکر، می‌توان کمی از ترشی آلو را کاست و در عوض طعمی دلچسب‌تر را به‌وجود آورد.

این غذا طرفداران زیادی را در سراسر استان یزد دارد. خورش به‌آلوی یزدی جزو آن دسته از غذاهای سنتی یزد است که طعمی ملس دارد، اما مواداولیه آن طوری‌ست که می‌شود آن را با هر ذائقه‌ای سازگار کرد.

به، آلو و گوشت مهمترین مواد برای پختن خورش به‌آلو است. این غذا هم نمک و هم شکر دارد و بسته به طعمی که هرکس می‌پسندد می‌توان میزان نمک و شکرش را کم و زیاد کرد.

قلیه کدو یزدی

قلیه کدو، غذایی سرشار از آنتی اکسیدان و درواقع نوعی خوراکی ضد سرطان به شمار می‌آید. این غذای مفید و مقوی، از جمله غذاهای محلی استان یزد محسوب می‌شود.

مردم این استان با استفاده از کدوتنبل، لوبیاقرمز، ماش، روغن، پیاز، نمک، فلفل، زردچوبه، شکر، دارچین، گردو و پودر نارگیل به طبخ این غذای اصیل می‌پردازند. این غذا بهترین گزینه برای درمان سرماخوردگی است و از ویتامین‌هایی مانند E و C برخوردار است که مانع شیوع آنفلوآنزا خواهد شد.ترکیب لوبیا قرمز، ماش، کدو حلوایی، روغن، نمک، فلفل، زردچوبه، شکر، دارچین، گردو و پودر نارگیل می‌تواند به طعمی بی نظیر داشته باشد. قلیه کدو که جزء غذاهای سنتی یزد محسوب می شود در فصل زمستان در بسیاری از خانه‌های شهر بادگیر‌ها پخته می‌شود.

کوفته لپه یزدی

از دیگر غذاهای سنتی و محلی استان یزد، کوفته لپه‌ی یزدی است که با تفاوت‌هایی نسبت به کوفته‌ی مشهور تبریز طبخ می‌شود.

این کوفته بسیار لذیذ بوده و از رایج‌ترین و در عین حال پرطرفدارترین کوفته‌هایی است که در این استان تهیه می‌شود.  برای تهیه و طبخ کوفته لپه؛ از لپه، زرشک، پیازداغ، تخم‌مرغ خام و پخته، گوشت چرخ‌کرده، رب‌گوجه‌فرنگی، نمک و ادویه استفاده می‌شود. 

کوفته نخودچی یا کوفته یزدی

کوفته نخودچی که به کوفته یزدی نیز شهرت دارد، از جمله غذا‌های سنتی در استان یزد است که در میان مردم این استان، بسیار محبوب و پرمصرف محسوب می‌شود. این خوراک لذیذ و خوشمزه با استفاده از موادی مانند گوشت چرخ‌کرده، پیاز، آرد نخودچی، سبزیجات معطر مانند تره و جعفری، نمک، فلفل و زردچوبه تهیه می‌شود.

طرز تهیه این غذا تقریبا شبیه به دستور پخت کوفته تبریزی است، اما مواد اولیه‌ای که یزدی‌ها برای پخت از آن استفاده می‌کنند این نوع کوفته را از کوفته تبریزی و حتی کوفته نخودچی‌هایی که در شهر‌های دیگر طبخ می‌شود متفاوت می‌کند.

گوشت، پیاز، آرد نخودچی، تخم‌مرغ، نمک، ادویه و سبزیجات معطری مثل جعفری و تره، مواداولیه این غذای خوشمزه هستند. برخی در آب کوفته، هویج و سیب‌زمینی هم می‌ریزند که برای تزئین غذا به کار می‌رود. کوفته نخودچی یزدی‌ها بیشتر زرد رنگ است و رب گوجه‌فرنگی در پختش به کار نمی‌رود.

آبگوشت گوجه بادمجان یزدی

آبگوشت هم از جمله غذاهای ایرانی‌ست که انواع مختلفی دارد و مردم هر شهر و استان آبگوست ویژه خودشان را می‌پزند.

یزدی‌ها برای طبخ آبگوشت گوجه بادمجان که به آن آبگوشت تماته بادمجان هم می‌گویند، از ماهیچه گوسفند استفاده می‌کنند. برای تهیه این غذا، بادمجان، لپه، غوره، گوجه یا رب گوجه، سیب‌زمینی، ادویه و نمک لازم است. اضافه کردن نعنای خشک به این غذا که در مراحل آخر انجام می‌شود به آن طعم و رنگ ویژه‌ای می‌دهد.

---