غذاهای سنتی شهرهای مختلف ایران (سمنان)

بدون شک شما هم همواره درپی آن بوده‌اید که در مهمانی‌ها بدرخشید و همه از دست پخت و تنوع غذاهای شما تعریف کنند، اما خود را به چند غذای تکراری محدود کرده‌اید، پس با ما همراه باشید تا با آموزش انواع غذاهای سنتی و خاص شهرهای مختلف کشور به کد‌بانویی بی‌نظیر تبدیل شوید. امروز به آموزش غذاهای سنتی و معروف شهر سمنان می‌پردازیم:غذا‌های محلی هر شهر و استانی، ممکن است در مکان‌هایی دیگر پخته و استفاده شوند و حتی دست‌مایه‌ی تغییر شده باشند. اما باید این نکته را به خاطر سپرد هر غذایی شناسنامه و اصالتی برای خودش دارد که همیشه با آن باقی می‌ماند. رژیم غذایی سنتی استان سمنان، به دلیل حضور غذاهای متنوع و لذیذ و استفاده از مواد غذایی بومی و محلی، ارزش غذایی مطلوبی دارد.

استان سمنان به خاطر اینکه در منطقه‌ی جغرافیایی ویژه با اقلیم بیابانی و نیمه بیابانی قرارگرفته است و  به دلیل وضعیت آب و خاک، از موقعیت کشاورزی مطلوبی برخوردار نیست.

گندم، جو، سیب زمینی، یونجه، چغندر، شبدر و پسته به‌عنوان محصولات کشاورزی این استان شناخته می‌شود. با این وجود می‌توان تنوع جالبی از غذاها و خوراک‌های سنتی و محلی را در برنامه‌ی غذایی خانواده‌های این منطقه مشاهده کرد.

خورشت هویج و پسته

استفاده از انواع مغز‌های خوراکی مانند بادام، گردو و پسته در تهیه‌ی غذاهای اصیل ایرانی، امری مرسوم است که علاوه بر ایجاد طعم و عطری بی‌نظیر، ارزش غذایی آن را دو چندان می کند.

در استان سمنان، نوعی غذای محلی به نام خورشت هویج و پسته طبخ می‌شود که شهرت فراوانی در سراسر ایران  دارد. با ترکیب موادی مانند هویج، گوشت سینه‌ی مرغ، پیاز، زعفران، نمک، فلفل، شکر، آبغوره، برنج، روغن حیوانی و خلال پسته به تهیه و طبخ می شود.

 

ته چین شهمیرزادی

شهمیرزاد یکی از زیبا‌ترین شهرهای استان سمنان محسوب می‌شود که مکان‌های گردشگری فوق العاده‌ای نیز دارد غذاهای مخصوص این شهر ته چین شهمیرزادی است که مواد اولیه آن برنج، عدس، سبزی خرد شده، گوشت، چغندر، بادمجان، اسفناج، سیب زمینی، پیاز، گردغوره، زعفران و ماست تشکیل شده است این ته چین بسیار خوش طعم و پرطرفدار است.

ته چین گرمسار

گوشت قرمز (گوسفند و گوساله)، از جمله پرمصرف‌ترین ماده‌ی اولیه‌ در طبخ انواع غذاهای سنتی و اصیل ایرانی است. ماده‌ای که متاسفانه به دلیل مصرف غیر متعادل آن، بسیاری از بیماری‌های حاد و نگران‌کننده را برای مصرف کنندگان به همراه داشته است.هرچند از مهم‌ترین خواص و ویژگی‌های گوشت قرمز می‌توان به پروتئین فراوان و تامین مقدار آهن مورد نیاز بدن اشاره کرد، اما آنچه مسلم است مشکلات فراوانی است که به دلیل مصرف بیش‌ از حد آن بوجود می‌آید.

مردم سمنان به ته چین علاقه خاصی دارند و انواع مختلف ته چین در شهرهای مختلف این استان پخته می شود ولی بهترین نوع ته چین که در مراسم های خاص مانند عروسی ها سرو می شود ته چین گرمسار است این ته چین از بهترین و مرغوبترین مواد تهیه می شود و بسیار لذیذ است .

مواد تشکیل دهنده این ته چین خوشمزه برنج، گوشت بره، زعفران، کشمش و ماست است و طعم بسیار بی نظیری دارد حتما امتحان کنید.

 

سبزی‌ پلو دامغان

در رژیم غذایی سنتی ایرانی، برنج یکی از اصلی‌ترین مواد اولیه‌ی مصرفی است که در سطح وسیع و قابل توجهی کشت می‌شود. این ماده‌ی غذایی ارزشمند خواص ویژه‌ای دارد که می‌توان به تثبیت قند خون، تامین ویتامین B، بهبود اثرات ناشی از بیماری فشار خون، مفید برای بیماری‌های قلبی و اسهال خونی و یکی از بهترین مواد در مرتفع کردن مشکلات پوستی اشاره کرد.

سبزی‌پلوی دامغان یکی از غذاهای بومی و سنتی استان سمنان است، با استفاده از موادی مانند برنج، سبزی‌پلویی، بادمجان، روغن حیوانی، کره، دارچین، سماق (در صورت تمایل می‌توان از گرد غوره استفاده کرد)، نمک، فلفل، زعفران و کدوحلوایی آن را می توان طبخ کرد.

خلال پلو

بادام یکی از ارزشمندترین موادی است که در تهیه‌ی انواع خوراکی‌های ایرانی از جمله شیرینی‌های سنتی، دسر و غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خلال‌پلوی استان سمنان یکی از معروف‌ترین و مغذی‌ترین غذاهای سنتی این استان است ، البته در رژیم غذایی استان کرمانشاه نیز خلال‌پلو با کمی تغییر در مواد اولیه‌ی مصرفی و سبک تهیه، نوعی غذای محلی در نظر گرفته می‌شود. در سمنان با استفاده از موادی مانند برنج، گوشت چرخ‌کرده، خلال بادام، خلال پسته، خلال هویج، خلال پرتقال، شکر، پیاز، زعفران، روغن حیوانی، نمک، فلفل و زردچوبه این غذای بومی طبخ می شود.  

چرتمه پلو

از دیگر غذاهای لذیذ و سنتی استان سمنان می‌توان به چرتمه‌پلو اشاره کرد که با استفاده از اعضای درونی بدن گوسفند تهیه و طبخ می‌شود. مواد اولیه‌ی  این غذا مجگر (جگر سیاه)، دنبه، سیر، ماست، نمک و ادویه‌های مخصوص است. درواقع چرتمه‌پلو، نوعی خورشت بومی و سنتی است که معمولا در کنار برنج مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

ته چین کشمش و لپه سمنان

در برنامه‌ی غذایی مردم سراسر ایران، تنوع جالب و بی‌نظیری از انواع غذاهای لذیذ و خوش‌عطر بومی و سنتی مشاهده می‌شود که هر کدام از آن‌ها، با توجه به مواد اولیه‌ی مورد نیاز، به روش و سبک خاصی تهیه و طبخ می‌شود.

ته‌چین یکی از این غذاهای دوست‌داشتنی و پرطرفدار ایرانی است و در رژیم غذایی مردم استان سمنان، نوعی غذای سنتی و محلی به نام ته‌چین کشمش و لپه‌ وجود دارد. مواد اولیه این غذا لپه، برنج، گوشت مرغ، نمک، فلفل، زردچوبه، کشمش، پیاز، ماست پرچرب، روغن، زعفران و زرده‌ی تخم‌مرغ است.

مانی پلو

مانی‌‌پلوی یکی دیگر از غذاهای اصیل بومی و سنتی این خطه از کشور است که طعمی لذیذ و عطری دلپسند دارد. بانوان هنرمند و خوش‌سلیقه‌ی دامغانی با استفاده از موادی مانند لپه، برنج، کشمش پلویی، زرشک سیاه، زعفران، گوشت خورشتی، رشته‌ی پلویی، پیاز، روغن، زیره‌ی سیاه (در صورت تمایل می‌توان آن را حذف کرد)، نمک و زردچوبه به تهیه و طبخ مانی پلوی مخصوص شهرشان می‌پردازند.

 

سبزی‌پلوی سمنانی

این پلو یکی از غذاهای استان سمنان می باشد که بیشتر در شهر سمنان و با ترکیب سبزی، برنج، رشته پلویی و لوبیا چشم بلبلی طبخ می گردد.

قبل از دم کشیدن، گوشت تازه گوسفندی به همراه دنبه در لابه‌لای برنج قرار می گیرد و پس‌ازآن پخته می شود. این پلو معمولاً با ته دیگ بادمجان درست می شود.

ته‌چین اسفناج

ته‌چین اسفناج را شاهرودی‌ها تقریبا هر روز درست می‌کنند این غذا با گوشت ماهیچه گوسفند، برنج، زعفران، روغن کره گوسفندی و اسفناج تازه درست می‌شود و مانند سایر ته‌چین‌ها مخلوط گوشت و برنج به‌صورت لایه‌ای طبخ می‌شود.

ته‌چین اسفناج شاهرودی ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از سایر غذاهای مشابه متمایزمی کند و آن‌هم این است که مخلوط گوشت و اسفناج پخته‌شده با گرد غوره کمی‌ترش شده و در انتهای دیگ با زعفران فراوان قرار می گیرد.

جوش بره

جوش بره یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای محلی استان سمنان است که البته یکی از دشوارترین دستورالعمل‌های پخت در بین آش‌های این دیار را نیز به خود اختصاص داده است.برای طبخ این غذای خوشمزه نخست باید خمیری متشکل از آرد گندم، آب، نمک و خمیرمایه درست کرد سپس به آن ساعتی استراحت داد خمیر پس از مدتی باید به‌وسیله وردنه پهن‌شده و به قطعات کوچک مربعی برش می‌خورد که این پایان‌بخش نخست تهیه جوش بره است.

در مرحله ی بعد موادی متشکل از لوبیا، نخود، سبزی آشی، زیره سیاه، فلفل؛ پس از مخلوط شدن به میانه خمیرهای مربعی افزوده‌شده سپس خمیر که از این موارد پرشده، به شکل گرد پیچیده و به دیگ جوشان آب و ادویه و آش افزوده می‌شود.

 

یخنی

یخنی یکی از غذاهای محلی بسطام است که آن را در دسته آبگوشت‌ها نیز می‌توان طبقه‌بندی کرد این غذا با پیازداغ، در دیگ مسی یا همان قلیف با افزودن آب، ادویه، نخود، لوبیا، سبزی آش و گوشت چرب گوسفند طبح می شود و در آن زردآلوی نارس که در شاهرود به آن چاقاله می‌گویند، تهیه می شود.

 

آبگوشت خربزه یا کالک قلیه

آبگوشت خربزه یا در زبان محلی کالک قلیه غذایی بسیار محبوب در میان مردمان استان سمنان است، شاید اسم این غذا برای شما عجیب باشد اما این غذا یکی از غذاهای محلی خاص و مورد علاقه مردم سمنان است، این آبگوشت شیرین از مواد اولیه مانند خربزه، پیاز، نخود، لوبیا و گوشت آبگوشتی تهیه می شود.

نان فطیر

این نان در شهرهای مختلف سمنان به شیوه های مختلفی طبخ می گردد. در برخی شهرها مانند شاهرود این نان شیرین و در سمنان این نان با روغن حیوانی و کره و بدون شکر پخته می شود.

نان‌روغنی

برای تهیه نان‌روغنی خمیر نان را با جزغاله دنبه(جزغاله ماده ای است که پس از تهیه روغن حیوانی از چربی حیوانی به‌جا می ماند) مخلوط می کنند و در تنور طبخ میشود. این نان یکی از پرطرفدارترین غذاهای استان سمنان می باشد.

گولاچ

گولاچ سمنان دارای یک خمیر خاص و سبک به همراه زردچوبه فراوان است که در روغن داغ سرخ شده و با شکر و دارچین سرو می شود.

نان سمنانی

یک نان سبک بوده که با آرد سبوس دار و در تنورهای سنتی طبخ می گردد و بعد از آماده شدن در مجاورت هوا قرار می گیرد تا خشک شود.

---