شرایط و نحوه ثبت نام اهدای عضو

 انتقال اعضای یک فرد به فرد دیگر برای نجات زندگی یا بهبود کیفیت زندگی را اهدای عضو  می گویند.با اهدای عضو فرد می تواند کاری  کند که زندگی را به چند نفر نیازمند و امید را به چند خانواده برگرداند.  اهدای عضو می تواند هم توسط افراد زنده و هم کسانی که دچار مرگ مغزی و یا افراد مرگ قلبی در شرایط خاص و با تجهیزات و تمهیدات ویژه انجام شود ولی بیشتر زمانی صورت می گیرد که فرد دچارمرگ مغزی شده باشد.

همان طور که گفتیم افراد زنده در بعضی شرایط میتواند اهدا کننده باشند. کلیه یکی از معمولترین اعضای اهدایی افراد زنده می باشد، زیرا یک فرد سالم با یک کلیه هم می تواند به زندگی طبیعی خود ادامه دهد. قسمتی از ریه والدین به کودک زیر 6 سال، قسمتی از کبد به افراد دیگر و در موارد نادر قسمتی از روده کوچک نیز قابل اهدا می باشد.

اعضای قابل اهدا

قلب ، ریه ها ، کبد ، روده ها ، لوزالمعده و کلیه ها،اعضای قابل اهدا می باشد. علاوه بر این اعضا برخی دیگر از بافت های بدن هم قابل پیوند کردن می باشد.گاهی هم می توان با اهدای قرنیه بینایی رابه فردی که دچار صدمه شدید به چشم شده است، باز گرداند.

 همچنین پیوند استخوان می‌تواند مانع قطع عضو در سرطان استخوان شود.افرادی که دچار سوختگی شدید پوست شده اند با پیوند پوست می توانند دوباره سلامتی خود را به دست آورند.همچنین پیوند مغز استخوان تنها درمان ممکن در بعضی از سرطان‌های خون است. برخلاف عضو، بافت می تواند تا 24 و یا حتی 48 ساعت بعد از مرگ فرد اهدا شود و حتی می توان آن را برای مدتهای طولانی ذخیره کرد.

 در واقع هر فردی که دچار مرگ مغزی می شود، میتواند با اهدای ارگانهای حیاتی خود جان 1تا8 نفر را از مرگ حتمی نجات دهد و با اهدای بافت و نسوج خود 1 تا 53 نفر را از معلولیت رهایی بخشد.

فردی هم دچار مرگ کامل به صورت طبیعی شده است تا 48 ساعت می تواند نسوجی مانند قرنیه ، دریچه قلب ، استخوان و تاندون  خود را به بیماران نیازمند اهدا کند.

مرگ مغزی

مرگ مغزی عبارت است از قطع غیر‌قابل برگشت کلیه فعالیت‌های مغزی کورتیکال (قشر مغز)، ساب کورتیکال (لایه زیر قشر مغز) و ساقه مغزی به طور کامل.

غربالگری اهدا کنندگان

افرادی که اعضای بدن آنها برای بیمارن نیازمند به کار می رود باید از بیمارهایی مانند هپاتیت، ایدز، ویروس های مشابه و یک سری بدخیمی ها مورد بررسی قرار بگیرند، در صورتی که مشکلی داشته باشند نمی توانند اعضای خود را اهدا کنند.

آیا خانواده های  فرد اهدا کننده و فرد گیرنده عضو پیوندی یکدیگر را ملاقات خواهند کرد ؟

خانواده های  فرد اهدا کننده و فرد گیرنده عضو پیوندی یکدیگر را ملاقات نخواهند کرد و هویت طرفین به دلائلی محرمانه خواهد ماند،البته تعدادی از خانواده ها تمایل دارند که از طریق نامه های بی نام و نشان و با همکاری مرکز اهدای عضو با هم مکاتبه داشته باشند.

گاهی هم  به ندرت دیده شده برخی از اعضای خانواده ی اهدا کننده، پس از مدتی از خانواده ی گیرنده ی عضو، در خواست مادی دارند ویا ممکن است گاهی اوقات بیمار پیوند شده ، پیوند را رد کند و زنده نماند و چون بیمار گیرنده در حکم فرزند جدید خانواده ی اهدا کننده می باشد ، مثل این است که  گویی این خانواده، دو بار فرزندشان را از دست داده اند.

گاهی اوقات  هم خانواده ی اهدا کننده توقع دارند که گیرنده نیز از نظر شرعیات و شیوه ی زندگی ، کاملاً مانند زنده یاد فرد مرگ مغزی باشد ، که این برای گیرنده و خانواده اش مشکلاتی را ایجاد می کند.بعضی مواقع هم خانواده های اهدا کننده تمایل دارند گیرنده را ملاقات کنند تا خاطرات عزیز از دست رفته شان را زنده کنند ، که این هم باعث ایجاد مزاحمت و اختلال در روند زندگی گیرنده خواهد شد.

نحوه ثبت نام اهدای عضو

اهدا زندگی، هم با اهدا خون انجام می شود و هم با اهدا عضو. برای آنکه عضو افراد پس از مرگ، امکان پیوند به دیگران را داشته باشد، باید کارت اهدا اعضا داشته باشد و اطلاعات آنها در این سایت درج شده باشد.  هر سال تقریبا ۹ هزار مرگ مغزی در کشور اتفاق می افتد که طبق اعلام مسئولان، حدود ۷۰ درصد خانواده این افراد نسبت به پیوند اعضای عزیزانشان به دیگر هموطنان، موافقت می کنند.

 همان طور که گفتیم هر بیمار مرگ مغزی می تواند جان ۸ نفر از هموطنان را نجات دهد. در ایران، سالانه بیش از ۴۵ هزار پیوند کلیه انجام می شود که رکوردی قابل ملاحظه در جهان به شمار می رود.

برای ثبت‌نام کارت اهدای عضو ابتدا به صفحه ثبت‌نام کارت اهدای عضو بروید و اطلاعات خواسته‌شده را وارد کنید و فرم را پر کنید و روی دکمه «ثبت» کلیک کنید. شماره موبایل و آدرس ای‌میل را با دقت وارد کنید؛ چون بعدها در صورت فراموشی گذرواژه، با استفاده از آن‌ها می‌توانید گذرواژه را بازیابی کنید.

حتما پس از پایان ثبت نام پرینت کارت را تهیه کرده و آن را پیش خود و در محلی امن و مطمئن نگه دارید. شما می توانید در خصوص محل نگهداری کارت اهدای عضو، به یکی از اعضای درجه یک خانواده اطلاع رسانی کرده و وی را در موضوع تصمیم خیرخواهانه تان، قرار دهید.

اما برای ثبت نام کارت اهدای عضو، باید مراحلی را که بسیار ساده و ابتدایی نیز هستند، در سامانه اهدا طی کنید. برای این موضوع با سه گروه متقاضی روبرو هستیم؛ یکی عده ای که تا به حال اقدامی جهت ثبت نام انجام نداده اند، دوم گروهی که قبلا ثبت نام کرده و سوم نیز گروهی که علی رغم ثبت نام در سامانه؛ رمز عبور خود را از دست داده اند.

برای ثبت نام باید به سامانه اهدا وارد شده و در آن جا کلیه اطلاعات از جمله نام، نام خانوادگی، جنسیت، نام پدر، شماره شناسنامه، استان محل تولد، تاریخ تولد، شغل، تلفن، کدپستی، تحصیلات و … را با دقت و صحت کامل وارد کنید و سپس از فرد اهدا کننده  در خصوص اعضای اهدایی پرسیده می شود. این اعضای قابل اهدا شامل قلب، ریه، کبد،کلیه ها و نسوج می باشند و به این صورت فرد تعیین می کند که  در صورت فوت، کدام یک از اعضای بدنش بخشیده شده و قابل پیوند به دیگر افراد خواهد بود.

همه می‌توانند درامر اهدای عضو پیشقدم شوند و محدودیت سنی برای آن در نظر نگرفته اند.تنها عاملی که می‌تواند مانع اهدای عضو شود شرایط بالینی فرد اهداکننده است که در زمان فوت وی توسط پزشک متخصص تشخیص داده خواهد شد.

کارت  اهدای عضو به صورت فیزیکی

داشتن کارت فیزیکی اهدای عضو یا همراه داشتن همیشگی آن اصلاً نیاز نیست. مهم کد ملی‌ است که در سیستم ثبت شده است اما برای دریافت کارت موقت اهدای عضو می توانید وارد سایت اهدای عضو شوید .

افرادی که پیش از این در سامانه ثبت نام کرده اند و پرینت کارت خود را دارند، نیازی به انجام مراحل دیگری ندارند و در دست داشتن همان پرینت کافی است. افرادی نیز در سامانه ثبت نام کرده، ولی پرینت کارت خود را دریافت نکرده اند. این افراد می بایست وارد سایت شوند و با وارد کردن کد ملی و رمز عبور، کارت اهدای عضو خود را پرینت تهیه کنند. اگر چه امکان تهیه پرینت کارت، اغلب وجود دارد؛ اما بهتر است در نگهداری آن کوشا بوده و این کارت را در محل امنی قرار دهید.

اگر فرد گذرواژه‌ را فراموش کرد، می‌تواند از طریق سایت اهدای عضو آن را بازیابی کند و برای دریافت مجدد رمز عبور، در بخش ورود به سیستم، وارد قسمت (رمز خود را فراموش کرده اید؟) شوید و کد ملی خود را به همراه ایمیلی که از طریق آن ثبت نام کرده اید، وارد کنید. در این حال یک ایمیل با محتوای رمز جدید به آدرس ایمیل فرد ارسال می شود وفرد به راحتی می تواند وارد حساب کاربری خود شود. در اینجا می توانید رمز عبور را تغییر دهید و یا آن را به شکلی که در خاطرتان بماند، تعویض کنید.

ممکن است به دلایلی قادر به دسترسی مستقیم به ایمیل خود نباشید  و از این طریق امکان بازخوانی رمز عبور وجود نداشته باشد، در این شرایط می توانید با وارد کردن اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی، کدملی یا آدرس ایمیلی که به آن دسترسی دارید (ولی قبلا آن را در سیستم ثبت نکرده اید) در سامانه، شرایط دریافت رمز جدید را فراهم سازید. در این شرایط آدرس جدید به اطلاعات شما افزوده می شود و می توانید از روش قبلی که در بالا ذکر کردیم؛ رمز عبور جدید را دریافت کنید.

اولویت با کیست؟

لیست انتظار بیماران نیازمند در مرکز مدیریت پیوند و بیماری‌ها خاص وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تنظیم و به روز می‌شود و در زمان اهدا، تخصیص اعضا فقط توسط این مرکز صورت خواهد گرفت. علاوه بر سازگاری خونی و بافتی بیمار، وخامت شرایط بالینی و طول مدت انتظار در لیست پیوند و فاصله مکانی شخص از واحد پیوند نیز در اولویت‌بندی و انتخاب گیرنده عضو پیوندی نقش دارد.

باطل کردن کارت اهدای عضو

شاید این سوال برای برخی از افرادی که ثبت نام کرده اند پیش بیاید که آیا باطل کردن کارت اهدای عضو بعد از تکمیل فرم امکان پذیر است یا خیر؟ در جواب این سوال باید گفت که بله ؛ در هر زمان که از داشتن کارت منصرف شوید می‌توانید با اعلام خواسته خود به مسئولین تقاضای خود را لغو کنید. هر چند با در نظر داشتن نیاز به رضایت اولیای دم برای اهدا تنها با اعلام خواسته خود به اولیای دم خویش نیز می‌توانید انصراف خود را از اهدا اعلام کنید.

---