خواص اکالیپتوس

اکالیپتوس درخت بومی استرالیاست و ریشه‌ی این درخت سه برابر وزن خود، آب جذب می‌کند. جوشانده‌ی این گیاه، بخور، روغن و برگ‌های آن معجزه می‌کنند. اکالیپتوس چهارصد گونه دارد که تنها چند گونه آن به ایران وارد شده است.این گیاه ، درختی بزرگ و پر شاخ و برگ است که ارتفاع آن بستگی به شرایط اقلیمی محل رشد آن دارد.

گونه‌های مختلف اکالیپتوس از لحاظ اندازه بسیار متفاوت‌اند. بااین‌حال همهٔ گونه‌های آن برگ‌هایی دارند که با غده‌های روغنی پوشیده شده‌اند. بیشتر خواص اکالیپتوس نیز از این غده‌های روغنی سرچشمه می‌گیرد. در بین گونه‌های مختلف اکالیپتوس «اکالیپتوس نیلی» عمده‌ترین منبع برای تهیهٔ روغن اکالیپتوس در سطح جهان است.

هزاران سال است در طب چینی‌ها، هندی‌ها، یونانی‌ها و سایر نقاط اروپا برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از اکالیپتوس استفاده می‌شود. پس از فرایندهای تبخیر و تقطیر برگ اکالیپتوس، روغنی به‌دست می‌آید. این روغن مایعی بی‌رنگ با بوی چوبی، شیرین و قوی است. روغن اکالیپتوس حاوی یک ترکیب شیمیایی به‌نام «اوکالیپتول» است.

همان طور که گفته شد اکالیپتوس فواید بسیاری برای سلامتی دارد. در ادامه مطلب برخی از انها را اشاره می کنیم:

خاصیت ضد میکروبی اکالیپتوس

یکی از خواص اکالیپتوس ، خاصیت ضد میکروبی آن می باشد.تحقیقات نشان می دهد روغن اکالیپتوس می‌تواند بر روی برخی باکتری‌های بیماری‌زای مجاری فوقانی تنفسی خاصیت ضدباکتریایی داشته باشد. ازجملهٔ این باکتری‌ها می‌توان به هموفیلوس آنفولانزا و برخی سویه‌های استرپتوکوکوس اشاره کرد. هموفیلوس آنفولانزا مسئول گسترهٔ عظیمی از عفونت‌هاست.

سرماخوردگی و مشکلات تنفسی

یکی دیگر از خواص اکالیپتوس، درمان سرماخوردگی و مشکلات تنفسی می باشد. اکالیپتوس در بسیاری از محصولات درمان سرماخوردگی وجود دارد و می‌تواند به کاهش علائم ناشی از آن مانند سرفه‌کردن کمک بکند. در درمان‌های گیاهی غرغره با برگ تازهٔ اکالیپتوس برای بهبود گلودرد، سینوزیت و برونشیت رایج است. همچنین استنشاق بخار روغن اکالیپتوس می‌تواند خاصیت ضداحتقان داشته باشد و استفاده از آن یک درمان خانگی معروف برای سرماخوردگی و برونشیت است.

 از این گیاه می توان به‌عنوان یک خلط‌ آور طبیعی برای کاهش خلط گلو و گرفتگی استفاده کرد. بسیاری از داروهای سرفه روغن اکالیپتوس دارند.

عناصر فعال موجود در برگ های اکالیپتوس مانند داروی اکسپکتورانت عمل می کنند که مخاط و خلط زیاد را از سینوس ها و دستگاه تنفسی ریشه کن می کند. تهیه یک حمام بخار با یک فنجان ِآب جوش مخلوط یا روغن اکالیپتوس و تنفس و استنشاق عمیق آن، موقر ترین روش برای التیام سرفه است.

همچنین می‌توانید 3 تا 4 قطره روغن اکالیپتوس را در مقدار کمی روغن بادام شیرین حل کنید و قفسه‌ی سینه یا پشتتان را ماساژ دهید. این کار را به مدت 3 تا 6 روز و هر روز 3 مرتبه انجام دهید. حواستان باشد زنان باردار، شیرده و بچه های زیر 3 سال نباید از روغن این گیاه استفاده کنند. بعد از ماساژ حتماً دست‌هایتان با دقت بشویید.

اکالیپتوس تسکین درد ماهیچه

در کنار اثرات تسکین درد، روغن اکالیپتوس آثار ضد التهابی و مسکن دارد که به التیام ماهیچه های خسته و دردناک کمک می کند. بهبود گردش خون مسئله ای حیاتی است که روغن اکالیپتوس با بزرگ کردن و عریض کردن سلول ها به آن می پردازد. برای استفاده از آن می توانید دو قطره روغن اکالیپتوس لیمویی را در چند قطره روغن گیاهی مانند روغن بادام حل کنید هر روز دو تا سه مرتبه مفاصل دردناک را ماساژ دهید.

اکالیپتوس و سلامت دندان

گیاه اکالیپتوس برای سلامت دندان ها هم مفید می باشد. در بسیاری از دهان‌شویه‌ها و محصولات دندانپزشکی از خاصیت ضدباکتری و ضدمیکروبی اکالیپتوس استفاده شده است. اکالیپتوس با مبارزه با باکتری‌های عامل پوسیدگی دندان و پیوره (بیماری‌ بافت‌های اطراف دندان) می‌تواند در سلامت دندان نقش مهمی داشته باشد.

مطالعات نشان داده اند که استفاده از عصارهٔ اکالیپتوس در آدامس‌ها می‌تواند به بهبود سلامت دندان و پیشگیری از برخی بیماری‌های دهان کمک بکند.

روغن اکالیپتوس برای آسم

کوتاهی نفس، به تنگ آمدن سینه، سرفه و مشکل بودن تنفس همگی علائم گویای مبتلایان به آسم است. پزشکان معمولا اسپری های بتا آگونیست و ضد کولینرژیک را برای درمان موثر این بیماری تجویز می کنند.

خلاص شدن از شر شوره‌ی سر

معمولاً شوره‌ی سر باعث نگرانی و نوعی استرس می‌شود. به خاطر اینکه برای هیچ کس خوشایند نیست این دانه‌های ریز سفید لابه لایه موهایش دیده شود و یا حتی روی لباس‌هایش را هم بپوشاند. برای مقابله با این مشکل از روغن گیاهی اکالیپتوس استفاده کنید. بهترین روش این است که قبل از هر چیزی از شامپوی مناسب ضد شوره استفاده کنید. شامپویی که انتخاب می‌کنید باید مناسب جنس موهایتان باشد. 40 قطره روغن اکالیپتوس را در 100 گرم شامپوی معمولی بریزید و موهایتان را با دقت بشویید. در نهایت نیز با آب خنک موها را آب بکشید.

عفونت‌های قارچی و زخم‌های پوستی

 این گیاه سبز رنگ در درمان‌های سنتی عفونت های قارچی و زخم‌های پوستی نقش موثری دارد. برای استفاده از این خاصیت اکالیپتوس می‌توانید از برگ، چای یا روغن اکالیپتوس استفاده بکنید. البته نباید فراموش بکنید که درصورت استفاده از روغن اکالیپتوس ابتدا آن را با روغن حامل رقیق بکنید.

 همچنین خواص ضد میکروب و ضد عفونی موجود در روغن اکالیپتوس در درمان دردها، سوختگی ها، زخم ها و بریدگی ها موثر است. این روغن می تواند در قالب یک پماد ساخته شده و بر روی علائم نیش ها مالیده شود. در کنار تسکین درد نواحی آسیب دیده، این روغن همچنین از هرگونه ابتلا به عفونت جلوگیری می کند.

پایین آوردن تب با اکالیپتوس

اکالیپتوس برای پایین آوردن تب موثر است و بدن را از ضعف نجات می‌دهد.برای استفاده از آن می توان 10 تا 15 قطره روغن گیاهی اکالیپتوس را در صابون مایع یا پودر شیر ریخته و آن را داخل وان حمام بریزید. به مدت 3 تا 4 روز، روزانه یک مرتبه با این آب حمام کنید، یا اینکه 10 قطره روغن گیاهی اکالیپتوس را در آب بریزید و هر روز دو مرتبه پاشویه کنید.

برانگیختن سلامت روان

گیاه اکالیپتوس احیا کننده است و عطر خوب آن به شدت تحریک کننده است. روغن اکالیپتوس جهت تقویت تمرکز و حفظ سطح هوشیاری مناسب است. بوی روغن اکالیپتوس احساس راحتی را تقویت می کند، پس باید آن را برای خواب بهتر شبانه بیفشانیم.

 این گیاه خاصیت آرامش بخشی دارد. چای اکالیپتوس به‌طور خاص برای کسانی که دچار استرس مزمن هستند، توصیه می‌شود. هورمون‌های استرس بدن می‌توانند تأثیرات مخربی بر سوخت‌وساز و سلامت عمومی بدن‌تان داشته باشند. بنابراین مصرف یک فنجان چای اکالیپتوس می‌تواند در کاهش این هورمون‌های خطرناک استرس و کاهش فشار روانی موثر باشد.

خاصیت ضدالتهابی

اکالیپتوس یک مادهٔ ضدالتهاب قوی است. بنابراین مصرف چای آن می‌تواند فواید بسیاری داشته باشد. از تسکین دردها گرفته تا محافظت از قلب از خواص ضدالتهابی اکالیپتوس سرچشمه می‌گیرد. چای اکالیپتوس اغلب برای افرادی که از التهاب مفصل و کشیدگی عضلات رنج می‌برند، توصیه می‌شود. مصرف چای اکالیپتوس می‌تواند به بهبود دردها کمک بکند. چای اکالیپتوس می‌تواند موجب کاهش التهابات در رگ‌های خونی و سرخرگ‌ها بشود. چای اکالیپتوس از بروز تصلب شرایین جلوگیری می‌کند و می‌تواند از شما در برابر حمله قلبی و سکته مغزی محافظت بکند.

اکالیپتوس برای درمان آکنه

یکی دیگر از خواص اکالیپتوس، درمان جوش و آکنه می باشد. روغن اکالیپتوس باکتری هایی که منافذ پوست را مسدود می کنند، از بین می برد و مانع از گسترش آن می شود که این خاصیت آن را به یکی از بهترین درمان های طبیعی آکنه تبدیل کرده است. بوی نعنا مانند این روغن مانند یک داروی ضد باکتری و ضد التهاب عمل می کند و نه تنها به کشتن باکتری ها بلکه باعث بهبود نواحی آسیب دیده و تسکین پوست تحریک شده می شود. استفاده از روغن اکالیپتوس بر روی نواحی آسیب دیده ناشی از آکنه می تواند روند چرب شدن پوست را کاهش دهد.

روغن اکالیپتوس برای از بین بردن شپش

یکی از خواص بیشتر شناخته شده ی این گیاه، ضد شپش و حشره کش بودن آن است، به طوری که به صورت رایج به عنوان یک درمان طبیعی برای شپش استفاده می شود. بسیاری از روش های درمان استفاده شده برای شپش می تواند شدید بوده و در بعضی موارد به مو آسیب بزند و همچنین حاوی مواد شیمیایی خطرناکی باشد که نباید در پوست شما جذب شود. چند قطره روغن اکالیپتوس را بر روی سر شخصی که مبتلا به شپش شده است بمالید، این لوسیون بسیار بهتر و سالم تر است.

تحریک دستگاه ایمنی

روغن اوکالیپتوس می‌تواند واکنش‌های دستگاه ایمنی را تحریک بکند. پژوهشگران دریافتند که روغن اکالیپتوس می‌تواند واکنش بیگانه‌خواری دستگاه ایمنی را در برابر عوامل بیماری‌زا در موش‌ها را زیاد کند. بیگانه‌خواری فرایندی است که در آن دستگاه ایمنی اجزای خارجی را نابود و مصرف می‌کند. چای اکالیپتوس نیز برای تقویت سیستم ایمنی بسیار مفید است. بنابراین اگر به‌دلیل استرس، بیماری یا خستگی دستگاه ایمنی‌تان ضعیف شده، چای اکالیپتوس می‌تواند دوباره آن را تقویت بکند.

از بین بردن انگل های روده با گیاه اکالیپتوس

روغن اکالیپتوس یک داروی ضد کرم است که به صورت رایجی برای از بین بردن انگل های روده استفاده می شود. شواهد پزشکی نشان داده اند که خوردن روغن اکالیپتوس می تواند بسیاری از بیماری های ناشی از باکتری ها، میکروب ها و انگل ها را که در قسمت های مختلف بدن رشد می کنند را از بین ببرد، به خصوص عفونت هایی که در روده ها وجود دارند.

 خاصیت آنتی اکسیدانی اکالیپتوس

برگ اکالیپتوس حاوی فلاوونوئیدها و تانن‌هاست. فلاونوئیدها آنتی اکسیدان های گیاهی هستند و تانن‌ها نیز ترکیباتی هستند که به کاهش التهابات کمک می‌کنند. بهترین شیوه برای بهره بردن از فوائد برگ‌های اکالیپتوس نه به شکل روغن بلکه به صورت استفاده از یک عدد برگ خشک این گیاه و تهیه دم‌نوش است. برگ‌های این گیاه سرشار از فلاونوئیدهاست که خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و مانع از آن می‌شود تا استرس اکسیداتیو و رادیکال‌های آزاد در بدن انباشته شوند. کوئرستین، فلورتین، کاتچین و لوتئولین از جمله ترکیب‌های فلاونوئید موجود در اکالیپتوس هستند که تمامی آن‌ها در پیشگیری از سرطان، بیماری‌ قلبی و زوال عقل موثر هستند.

کنترل دیابت با اکالیپتوس

مصرف روغن اکالیپتوس می تواند به کنترل قند خون کمک کند. خواص گشاد کننده آن به این معناست که بدن از افزایش جریان خون ناشی از این خاصیت بهره مند می شود. گردش خون در افراد مبتلا به دیابت خوب نیست و این عامل می تواند بسیار خطرناک باشد و حتی منجر به قطع عضو یا مرگ نیز شود.همچنین این ایده خوبی است که روغن اکالیپتوس را به صورت منظم بر روی پوست ماساژ دهید و همچین آن را به صورت بخار استنشاق کنید تا انقباض رگ ها التیام یابد. برای نتیجه گیری بهتر ،توصیه می شود که این روغن را بعد از دوش گرفتن بر روی پوست ماساژ دهید.

فواید آویزان کردن گیاه اکالیپتوس در حمام

 افراد می توانند حتی در زمانی که به حمام می روند ، از خواص آن بهره مند شوند .هنگام استحمام اگر یک شاخه از این گیاه را در حمام داشته باشید به سادگی بخور این گیاه مفید را استنشاق خواهید کرد. حین بخور اکالیپتوس برگ های این گیاه از طریق حرارت تحریک شده و روغن های مفید در برگها از طریق بخار تبخیر می شوند و شما هنگامی که  استحمام می کنید از این بخور استنشاق می کنید و تمامی دستگاه تنفسی تان را تمیز می کنید.همچنین بهتر است برگ های اکالیپتوس را در حمام و ترجیحا پشت دوش آب آویزان کنید و با آب گرم دوش بگیرید.

احتیاط و عوارض اکالیپتوس

بهتر است قبل از استفاده از اکالیپتوس یک آزمون آلرژی انجام بدهید. زیرا اکالیپتوس بسیار حساسیت‌زا (آلرژیک) است. برای انجام این تست می توانید یک قطره روغن اکالیپتوس را به روغن حامل  اضافه کنید و روی بازو بریزید. اگر تا ۲۴ ساعت هیچ واکنش منفی‌ای بروز نکرد، استفاده از اکالیپتوس برای‌تان بی‌خطر است.

اکالیپتوس می‌تواند باعث احساس سوزش و تحریک بشود. بنابراین نباید از آن در نزدیکی چشم استفاده بکنید.

 همچنین مصرف خوراکی روغن اکالیپتوس خطرناک است و می‌تواند باعث مسمومیت فرد بشود. اکالیپتوس می‌تواند وضعیت برخی مبتلایان به آسم را بدتر بکند. اما در غیراین‌صورت اکالیپتوس می‌تواند به کاهش علائم آسم کمک بکند.

 گاهی ممکن است اکالیپتوس عوارضی جانبی مانند اسهال، حالت تهوع ، استفراغ،نارحتی معده،ایجاد کند. همچنین گیجی، احساس خفگی و کوچک‌شدن مردمک چشم از علائم مسمومیت با روغن اکالیپتوس هستند. ممکن است اکالیپتوس با برخی داروها تداخل داشته باشد و بر روی کبد تأثیر بگذارد.

معمولا کودکان نسبت به روغن‌های ضروری حساس‌ترند. بنابراین آنها باید با احتیاط بیشتری این محصولات را مصرف بکنند. همچنین مصرف روغن اکالیپتوس باید در دوران بارداری متوقف بشود.

---