تبیان، دستیار زندگی

لجبازی در دوران نوجوانی

یکی از موضوعاتی که ممکن است خانواده ها درگیر آن شوند، لجبازی فرزندشان در دوران نوجوانی می باشد. فرزند آنها دیگر کودک نیست یک روز ممکن است خوش اخلاق باشد و روز دیگر در خود فرو رود و اخلاق خوشی ندارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
لجبازی نوجوان

گاهی ممکن است والدین ادعا کنند که نوجوانشان حرف گوش نمی دهند و کار خودشان را می‌کنند و به دنبال علت آن می‌گردند. بهترین کار این است که خانواده‌ها نحوه برخورد مناسب با نوجوانان لجبازشان را بدانند و به درستی با آن‌ها برخورد کنند. همچنین والدین باید از شرایط روحی و فضای ذهنی نوجوان خود بیشتر آگاه باشند تا بتوانند ریشه لجبازی‌ آن‌ها را کشف کنند.

والدین گاهی نمی توانند نوجوان را باور کنند. به همین خاطر آنها می خواهند که مدام او را تحت کنترل داشته باشند تا از او اشتباهی سر نزند؛ در صورتی که لازم است گاهی نوجوان در زندگی خود ریسک کردن را تجربه کند که البته این حرف، به معنای اجازه داشتن او برای امتحان راه های اشتباه و خطرناک نیست. بلکه باید اجازه داد نوجوان هیجانات خود را به نوعی نشان دهد و والدین هم نباید مانع بروز آن ها شوند. گاهی نوجوان فقط دوست دارد خودش را بیشتر نشان دهد. بنابراین باید او را درک کنیم؛ در غیر این صورت او برای رسیدن به خواسته های خود پافشاری بیشتری خواهد کرد.

لجبازی چیست؟


اصولا لجبازی یك نوع رفتار و واكنش نامطلوب است كه به صورت های مختلفی  مانند آسیب رساندن به دیگران ،ناسزا گفتن ،گریه كردن، گریه كردن وفریاد كشیدن ، شكستن وسایل، آسیب رساندن به خود ودیگران و... خود را نشان می دهد . افرادی که لجباز هستند  اعتماد به نفس پایینی دارند  و خودواقعی شان را باور ندارند.

نوجوانان، با توجه  به شرایط روحی، جسمی و فشار اجتماعی  که بر دوششان است می توانند با انجام هر یک از رفتارهای بالا، اعتراض خود را اعلام کنند و ، با لجبازی کردن  کارشان را پیش ببرند. بسیاری از والدین نمی دانند که با یک نوجوان لجباز باید چگونه رفتار کنند تا رفتارش را کنترل کنند و یا نمی دانند علت و منشا لجبازی در دوران نوجوانی چیست؟  بنابراین برخورد نادرستی با آن ها خواهند داشت و هر لحظه از نوجوانشان بیشتر فاصله می‌گیرند.


دلیل لجبازی نوجوان


بسیاری از والدین دوست دارند بدانند که چرا فرزندشان لجبازی می کند؟ دلایل مختلفی می‌تواند باعث لجبازی دردوران نوجوانی شود اما به طور کلی بلوغ و استقلال طلبی آنها می تواند از دلایل اصلی لجبازی آنها باشد.

بلوغ  یکی از مواردی است که همزمان با دوره نوجوانی اتفاق می‌افتد و این موضوع کار را برای والدین سخت‌تر می کند. تغییرات هورمونی با تاثیری که روی بدن و روان نوجوانان می‌گذارند، می توانند از عللی باشند که موجب لجبازی در آن‌ها می‌شود. این هورمون‌ها آنقدر موثر هستند که باعث می‌شوند نوجوانان رفتا‌رهای غیر قابل قبولی داشته و یا از خط قرمز خانواده‌ها عبور کنند.

 یکی دیگر از دلایل مهم لجبازی نوجوان ، حس استقلال طلبی آنها  و بحران دستیابی به استقلال و اظهار نظر و علاقه پیدا کردن به بحث با بزرگسالان می باشد. همین موارد باعث می شوند که گاه نوجوان لجبازی کند تا استقلال خودش را ثابت  و حرفی برای گفتن داشته باشد. ‌آن‌ها دوست دارند بگویند که رفتار و نوع فکر والدین اشتباه  و کاری که خودشان انجام می‌دهند درست است. در واقع استقلال سبب شکل گیری شخصیت نوجوان می شود.

 والدین قبل از هر چیز باید بدانند لجبازی در دوران نوجوانی تا حد زیادی طبیعی می باشد. پس برخورد والدین در این دوران اهمیت زیادی دارد و والدین باید بدانند چطور می‌توانند لجبازی را در نوجوانشان کم رنگ تر کنند تا کمترین آسیب را برایشان داشته باشد. 


 بحران دوران نوجوانی را می توان به سه مرحله تقسیم کرد: مرحله اول ، همان آغاز نوجوانی می باشد و این دوران  زمانی اتفاق می‌افتد که نوجوان هنوز کاملا رشته‌های ذهنی خود را از دوران کودکی نگسسته، ولی قطع بعضی از آنها را شروع کرده و همین انقطاع اولیه باعث برخی ناآرامی‌های روحی یا به‌اصطلاح تکانش‌های روانی می‌شود؛ اضطراب، زودرنجی، افسردگی، درونگرایی و البته لجبازی و ...

مرحله دوم زمانی است که نوجوان در برابر محیط خود موضع مشخصی را گرفته  و برای زندگی‌اش طریقه رفتار معینی را درنظر گرفته، مشخصه این مرحله، در خود فرو رفتن و به گوشه‌ای خزیدن است.

 و مرحله سوم مربوط به گشایش است. نوجوان در این مرحله فعال و مثبت می‌شود و این نشان از آن است که نوجوان در حال بیرون رفتن از بحران هویت می باشد و می‌توان امیدوار بود که نوجوان ثبات شخصیت خود را بازیافته باشد.


 چگونگی برخورد با نوجوان لجباز


والدین قبل از هر چیز باید بدانند لجبازی در دوران نوجوانی تا حد زیادی طبیعی می باشد. پس برخورد والدین در این دوران اهمیت زیادی دارد و  والدین باید بدانند چطور می‌توانند لجبازی را در نوجوانشان کم رنگ تر کنند تا کمترین آسیب را برایشان داشته باشد. در ادامه راه های چگونگی برخورد با نوجوان لجباز را بیان می کنیم:

در ک کردن نوجوان

والدین نباید فراموش کنند که بلوغ جنسی و جسمی فرزندشان می‌تواند روحیات آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. تقریبا تمامی انسان‌ها این سیر تکاملی را به صورت طبیعی طی می‌کنند. والدین با بروز یکسری علائم در فرزندشان باید نسبت به تغییر رفتار آن‌ها خود را آماده کنند. به طور معمول تغییرات فیزیکی در سن‌های ۸ تا ۱۴ سال و یا کمی بیشتر، کاملا قابل تشخیص است. والدین می‌توانند تغییرات ظاهری فرزندشان را مشاهده کنند. وقتی پدر و مادرها در فرزندان خود چنین تغییراتی را مشاهده کنند، باید خود را با شرایط جدید که در فرزندشان به وجود آمده، سازگار کنند.

برای اینکه بتوانیم نوجوان را به خوبی درک کرده و ارتباط بهتری از هر لحاظ با او برقرار کنیم، بهتر است نگاهی به دوران نوجوانی خودمان و خواسته ها و علایق در آن دوران بیندازیم. گاهی زبان گفتار ما به درون ما و تجربیاتمان بر می گردد. وقتی با خشونت و تلخی با ما ارتباط برقرار شود، ما هم ناخودآگاه آن را به فرزندانمان منتقل می کنیم. درواقع والدین باید ببینند در تاریخچه خود چه اندوخته ای دارند و از چه ادبیاتی برای برقراری ارتباط با دیگران استفاده می کردند. درواقع والدین باید به این نتیجه برسند آن فضایی که سال ها پیش میان آنان و والدینشان حاکم بود، امروزه دیگر جو دلخواهی تلقی نمی شود؛ ضمن اینکه خود آن ها هم معمولا رضایتی از نوع ارتباط خود با والدینشان نداشته اند؛ ولی بدون اینکه متوجه باشند، دارند مثل آن ها رفتار می کنند.

سرزنش نکردن

بهتر است والدین نصیحت کردن، سرزنش، طعنه و کنایه را کنار بگذارند. این کارباعث می شود  اثرات مخربی روی نوجوان داشته باشد. به جای نصیحت کردن، سعی کنید دلایل تان را توضیح  و نظرتان را بگویید. او را مطمئن کنید که هر تصمیمی بگیرد شما کمکش می کنید.

 بودن کنار نوجوان

یکی از نکاتی که والدین باید رعایت کنند این است که فضای صمیمی با نوجوان خود داشته باشند  و با آنها رابطه دوستانه برقرار کنند. اگر موضوعی مطرح شد، کنارش باشند و او را در هیچ شرایط تنها نگذارند. احساس اعتماد و اطمینان به شما، می‌تواند لجبازی را تا حد زیادی کم کند.

صحبت کردن با نوجوان

مادرها می‌توانند با دختران خود در مورد مشکلاتی که معمولا در سن بلوغ با آن روبه‌رو می‌شوند، صحبت کنند و همچنین پدرها با پسران خود درباره مشکلات دوران بلوغ که معمولا هر پسری با آن روبرو می‌شود، صحبت کنند. اما بهتر است که  بیش از اندازه درباره موضوعات جنسی با آنها گفتگو کنید. چون اگر این موضوعات باز شود حریم بین فرزند و والدین از بین می رود. در حد نیاز با آن‌ها درباره مشکلات بلوغ جسمی و جنسی صحبت کنید و آن هم به صورت کاملا خصوصی.
لجبازی نوجوان

 آوردن دلیل منطقی برای نوجوان

اگر در زمینه ای با او مخالف هستید و فعلا دوست ندارید کاری را انجام بدهد، دلایل منطقی برایش بیاورید. به او نگویید مخالفت شما دلیل خاصی ندارد و شما دوست ندارید این کار را انجام بدهد. این جملات می‌توانند لجبازی او را بیشتر کند. برای این کار می توانید بگویید: من برای مخالفت با این کار چند دلیل دارم که اگر دوست داشته باشی درباره شان صحبت کنیم و یا به خاطر این دلیل، من با این کار مخالفم. والدین باید سعی کنند علت اصلی را مشخص  و با او منطقی و روشن صحبت کنند.

 تشویق کردن نوجوان

لجبازی در دوران نوجوانی با تشویق از بین می‌رود. برخلاف چیزی که فکر می کنید، نوجوانان عاشق مسئولیت پذیری هستند. سعی کنید از کارهای به ظاهر کوچک شروع  و مسئولیت‌های بزرگتری را به آن ها محول کنید. یادتان نرود که او را تشویق کنید و از توانمندی هایش تعریف کنید. با این کار او می فهمد که شما او را دوست دارید و بهترین تصمیم‌ها را برایش می‌گیرید.

 به کار نبردن جملات دستوری

یکی از مواردی که در این دوره باید رعایت کنید، این است که به نوجوان اصلا دستور ندهید. به دلیل شرایط سنی و ویژگی‌های جدیدی که به او اضافه شده است، دستور دادن شما فقط اوضاع را خراب‌تر می کند. اگر خواسته‌ای دارید سعی کنید دوستانه مطرحش کنید و مثل بزرگترها با او برخورد کنید.

بهتراز جملاتی مانند "اگر ممکن است این کار را انجام بده"، "اگر وقت داشتی ..."، "خیلی خوب می شد اگر این کار را انجام می دادی"، "کاش بتوانی در این زمینه به من کمک کنی"، "اگر نظر من را بخواهی..."، استفاده کنید تا نتایج بهتری بگیرید.

 گیر ندادن به نوجوان

 یکی دیگر از راه های چگونگی برخورد با نوجوان لجباز این است که به او گیر ندهید. به چیزهای کوچک و کم اهمیت گیر ندهید. یکی از اشتباهات والدین این است که سعی دارند نوجوان را کنترل و مدیریت کنند. معلوم است که نوجوان لجبازی کرده و کار خودش را انجام می‌دهد! مثلا اگر موهایش را طوری کوتاه کرده که شما دوست ندارید و این مورد آسیبی برایش ندارد، گیر ندهید. بگذارید بعضی چیزها را تجربه و بدانند که در مواردی استقلال دارند.

تنظیم کردن انتظارات

نوجوانان ممکن است، از انتظاراتی که والدین‌شان از آن‌ها انتظار دارند، ناراحت شوند. نوجوانان معمولا می‌دانند که والدین از آن‌ها انتظار دارند تا نمرات خوب بگیرند و رفتار قابل قبول داشته باشند و همچنین مقررات خانه را به خوبی اجرا کنند. معمولا نوجوانان از این انتظارهای والدین باخبرند. لزومی ندارد که پدر ومادرها بیش از حد روی یک موضوع خاص تمرکز کنند، چرا که ممکن است، نتیجه عکس داشته باشد. همچنین اگر والدین  از نوجوان خود انتظارات خاصی نداشته باشند، آن‌ها پیش خودشان فکر می‌کنند که برای پدر و مادرش  اهمیتی ندارند و این برداشت ممکن است رابطه بین والدین و نوجوانان را تیره و تار کند.

 گاهی مادر از نوجوان حمایت می کند؛ در حالی که پدر، مخالف است و او را شماتت می کند. یادمان باشد بدترین کار این است که والدین با راه انداختن جنگ قدرت بین خود، هر لحظه بخواهند نوجوان را به سمت خود بکشانند، چون در این صورت نه تنها مسائل بین خودشان را حل نمی کنند، بلکه مشکلات آنان با فرزندانشان بیشتر خواهدشد


 حساس بودن والدین درباره دوستان فرزند نوجوان

 وقتی فرزند به دوران نوجوانی خود می رسد ،بیشترین الگو برداری را از دوستان خود می کند و آنها را الگوی خود برای انجام کارها قرار می دهد. والدین باید در مورد دوستان نوجوان خود حساس باشند، چون که اگر دوست فرزند شان مشکل اخلاقی داشته باشد، به راحتی می‌تواند او را گمراه کند، چرا که نوجوانان تبعیت بی‌چون و چرایی از دوستان خود دارند. سعی کنید، قبل از آنکه رابطه دوستی فرزند شما با یک هم سن سال خلافکار و مشکوک محکم شود، این رابطه را قطع کنید. فقط دوستان سیگاری و یا الکلی خطرناک نیستند، در برخی از موارد کسانی که سرکش و قلدر نیز هستند، می‌توانند الگوی بسیار نامناسبی برای نوجوان باشند. با شناختن دوست فرزند‌تان می توانید تسلط بیشتر و غیر محسوس‌تری روی آن‌ها داشته باشید.

جدی گرفتن علائم هشدار جسمی نوجوان‌

مقداری تغییر در شکل ظاهری در نوجوانی امری عادی است، اما اگر این تغییرات غیر معمول باشد، حتما فرزندتان را به یک پزشک معرفی کنید تا در صورت لزوم درمان‌های مورد نیاز را اجرا کند.

انتخاب زبان مناسب بین والدین

مهم ترین زبان و ارتباط در خانواده، زبان یا ارتباطی است که والدین با یکدیگر برقرار می کنند. درواقع جایی که نوجوان نخستین الگوی خود را انتخاب می کند و از آن تاثیر می پذیرد، محیط خانواده و نوع ارتباطی است که بین والدینش برقرار است. همچنین میزان هماهنگی ای که بین پدر و مادر در انتخاب نحوه برقراری ارتباط با فرزندشان وجود دارد، نقش مهمی در یادگیری نوجوان برای برقراری ارتباط با دیگران ایفا می کند. گاهی مادر از نوجوان حمایت می کند؛ در حالی که پدر، مخالف است و او را شماتت می کند. یادمان باشد بدترین کار این است که والدین با راه انداختن جنگ قدرت بین خود، هر لحظه بخواهند نوجوان را به سمت خود بکشانند، چون در این صورت نه تنها مسائل بین خودشان را حل نمی کنند، بلکه مشکلات آنان با فرزندانشان بیشتر خواهدشد.از این رو اگر والدین مشکلی با یکدیگر دارند، نباید آن را به فرزندانشان منتقل کنند و یا بدتر از آن، بخواهند فرزندانشان را وسیله ای برای تلافی مشکلاتشان قرار دهند.
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .