طرز تهیه لواشک خانگی

 با فرا رسیدن فصل تابستان، میوه های متنوع تابستانی خوشمزه هم به بار می آیند که خیلی ها ترجیح می دهند که به صورت لواشک از آنها استفاده کنند. لواشک در عین حال که خوراکی مورد علاقه اکثر افراد است، در دسته تنقلات سالم جای می‌گیرد.

لواشک را می توان هم با آفتاب آماده کرد و هم با فر،برای درست کردن لواشک در آفتاب،کف سینی فر، کاغذ روغنی یا سلفون بگذارید. آن را کاملا پهن کنید تا کف سینی را کامل گرفته و کمی هم در لبه‌ها باشد. با این مقدار پوره، شما نیاز به ۳ تا سینی کلوچه دارید. پوره را کف سینی پهن کنید به طوری که صاف و یکدست باشد. آن را داخل آفتاب بگذارید تا زمانی که وقتی وسط آن را فشار می‌دهید چسبناک نباشد. اگر به کاغذ می‌چسبند بگذارید بیشتر بماند. این لواشک‌ها در صورت وجود آفتاب گرم مناطق گرمسیر در عرض یک روز و در سایر مناطق در عرض ۲ روز آماده می‌شوند.

در روش استفاده از فر، پوره را داخل سینی کلوچه که کاغذ روغنی داخل آن انداخته‌اید، بریزید. فر را با حرارت ۲۰۰ درجه فارنهایت (۹۵ درجه سلسیوس) روشن کنید و سینی‌های فر را داخل آن قرار دهید. به مدت ۳ و ۱/۲ ساعت بگذارید سینی‌ها بمانند. البته این بستگی به ضخامت پوره موجود در سینی دارد. تا زمانی که وسط آن را فشار دهید و چسبناک نباشد، کافی است. توجه: فر را از قبل گرم نکنید، چون باعث سوختن لواشک می‌شود.

طرز تهیه لواشک

لواشک در واقع عصاره میوه است که خشک شده و به صورت نان لواش نازک و پهن شده است. همین خشک کردن میوه باعث می‌شود که عمر طولانی داشته باشد و ما بتوانیم لواشک میوه‌های تابستانی را در کل سال مصرف کنیم. معمولا لواشک طعم ترش و شوری دارد اما بعضی از لواشک‌ها هم شیرین است و این بستگی به میوه‌ای دارد که برای درست کردن آن به کار گرفته شده است.

در ادامه طرز تهیه برخی از این لواشک ها را بیان می کنیم:

لواشک زردآلو

از آنجایی که زردآلو میوه تابستانی است، لواشک آن را هم در تابستان درست می‌کنند. لواشک زردآلو طعم شیرین دارد و به رنگ قهوه‌ای روشن است. اگر لواشک شیرین دوست ندارید می‌توانید با چاشنی‌های مورد علاقه خود آن را شور یا ترش کنید. برای اینکار می‌توانید از نمک، تمبر هندی، سرکه یا آبلیمو و سرکه استفاده کنید اما به هیچ‌وجه از جوهرلیمو استفاده نکنید زیرا این ماده شیمیایی است و برای بدن ضرر دارد.

مواد لازم برای تهیه این لواشک ، زرد آلوی شیرین و شکر می باشد. طرز تهیه آن به این گونه است که زردآلو‌ها را بشوئید، آن‌ها را به دو نیم کرده و هسته را خارج کنید. زردآلو‌های دو نیم شده را روی سینی مخصوص کلوچه بچینید. سمت برش زده رو به بالا باشد. در فر با دمای ۲۰۵ درجه سلسیوس به مدت ۱۵ دقیقه بگذارید. حواستان باشد که حتما به صورت یک لایه قرار گرفته و روی هم نباشند. آن‌ها را از فر درآورده و بگذارید به حدی خنک شوند که به راحتی آن‌ها را در دست بگیرید.

آن‌ها را داخل مخلوط کن یا غذاساز بگذارید و دستگاه را روشن کنید تا زمانی که یک پوره صاف و یکدست بوجود آید. پوره زردآلو را داخل یک کاسه بزرگ بریزید. ۱/۲ پیمانه شکر را داخل آن بریزید و بهم بزنید تا شکر کاملا با آن مخلوط شود و بعد پوره را روی سینی پهن کنید و اجازه دهید تا خشک شود.

لواشک زردآلو و گلابی

اگر طعم شیرین را می پسندید بهتر است به سراغ زرد آلو بروید و برای شیرین تر شدن لواشک از چند گلابی استفاده کنید.

مواد لازم:

زردآلو: یک کیلوگرم

گلابی: سه عدد

نمک: نصف قاشق مرباخوری

آب: دو لیوان

طرز تهیه:

زردآلو‌ها را بشویید و بگذارید آبشان برود. تمام زردآلو‌ها را دو نیم کرده و هسته آن‌ها را خارج کنید. زردآلو‌های دو نیم شده را داخل قابلمه بریزید. گلابی‌ها را شسته و قاچ کنید. چوب و هسته میانی آن‌ها را خارج کنید و همراه زردآلو‌ها داخل قابلمه بریزید. آب را اضافه کنید. ابتدا با حرارت بالا و بعد از جوش آمدن با حرارت پایین آن را بپزید. نمک را فراموش نکنید. به خاطر بافت سفت گلابی این لواشک زمان بیشتری برای پخت نیاز دارد. باید آن را هم بزنید. بعد از گذشت تقریبا سه ساعت وقتی دیگر میوه‌ها قابل شناسایی نبودند، حرارت را خاموش کنید. بگذارید قابلمه سرد شود و بعد آن را داخل آبکش یا صافی بریزید که زیرش لگن مناسبی قرار دارد. دستکش بپوشید و مخلوط لواشک را صاف کنید، چون ممکن است دانه‌های بافت گلابی زیر دندان حس شود، صافی ریزتری انتخاب کنید. مخلوط غلیظ تری نسبت به لواشک آلو رو به رو می‌شوید. پس حواستان باشد سینی بزرگ تری انتخاب کنید و لایه نازک تری از آن را داخل ظرف پهن کنید.

لواشک آلو

یکی دیگر از لولشک های خوشمزه ، لواشک آلو می باشد. معمولا لواشک آلو را به صورت ترکیبی با میوه‌های دیگر درست می‌کنند. مثلا برای درست کردن لواشک آلوی ترش، آلو را با آلبالو یا سایر میوه‌های ترش مخلوط می‌کنند. برای تهیه لواشک آلو سیاه مقداری آلو سیاه و مقداری دارچین یا میخک نیاز است.

طرز تهیه:

ابتدا آلوچه‌ها را خوب بشویید. پس از رفتن آب آنها، هسته آلوچه‌ها را با هسته گیر بگیرید. آلوچه‌های هسته گرفته را در قابلمه‌ای بزرگ بریزید. اگر میوه آبدار باشد معمولا نیازی به آب اضافی ندارد فقط کمی آب برای جلوگیری از چسبیدن میوه‌ها به ته قابلمه استفاده می‌شود. اگر نیاز به آب بیشتری داشتید، اضافه کنید. درب قابلمه را بگذارید و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه بگذارید بمانند تا نرم شوند.

محتویات داخل قابلمه را با گوشت کوب برقی، پوره کنید، به طوری که کاملا پوره و یکدست شود. در صورتی که گوشت کوب برقی ندارید آن‌ها را داخل مخلوط کن یا غذاساز بریزید. داخل سینی کلوچه، کاغذ روغنی یا لایه سیلیکونی مخصوص بگذارید. پوره را روی کاغذ مخصوص فر بریزید. طوری که ضخامت آن نیم سانتی متر یا کمی کمتر باشد.

حالا فر را روی حرارت ۱۴۰ درجه فارنهایت بگذارید، سینی کلوچه را در آن بگذارید. بگذارید ۲ ساعت در فر بماند. پس از یک ساعت آن را چک کنید. می‌دانید که وقتی سطح آن چسبناک نباشد، آماده است وقتی که لواشک هنوز کمی گرم است به راحتی از کاغذ جدا می‌شود. البته بهتر است که از لایه سیلیکونی داخل سینی استفاده کنید. آن را به صورت نوار‌های باریک ببرید و رول کنید.

لواشک آلبالو، زرشک و انار

یکی از لواشک های بسیار خوشمزه و پرطرفدار لواشکی است که از ترکیب آلبالو، زرشک و انار تهیه شده است. این معجون فوق العاده ترش، روز شما را می‌سازد البته اگر آن را با معده خالی مصرف نکنید، بهتر است این خوراکی هیجان انگیز را بعد از غذا میل کنید. توجه کنید تمام این میوه‌های قرمز، منبع مهم آنتی اکسیدان هستند و برای سلامتی بسیار مفید. خوبی این لواشک این است که بسیار سلامت است و خوردنش به کسانی که چربی و قند خون دارند، توصیه می‌شود.

مواد لازم برای تهیه این لواشک،یک کیلو آلبالو،250 گرم زرشک، چهار عدد انار ،مقداری نمک و گلپر و 4 لیوان آب می باشد.

طرز تهیه :

این لواشک پخت نسبتا سخت تری دارد و به خاطر گرانی میوه هاش، هزینه بر است. پختن این لواشک کمی سخت‌تر و متفاوت از آلوست. چون جنس و بافت این میوه‌ها با هم همخوان نیست، شیوه پخت جداگانه‌ای دارند. ابتدا انار‌ها را دانه کنید. به وسیله آبمیوه گیری یا با فشار گوشتکوب می‌توانید آب دانه‌ها را بگیرید. آب انار را داخل یک قابلمه بریزید. به آب انار نمک و گلپر اضافه کنید و بگذارید روی حرارت کم به جوش بیاید. حرارت را کم کنید و چند ساعتی صبر کنید تا مایع غلیظ شود. وقتی مایع به غلظت رب رسید، زیر آن را خاموش کنید و بگذارید سرد شود.

در این فاصله، آلبالو‌ها را شسته و بدون این که هسته گیری داخل قابلمه بریزید، زرشک‌ها را هم شسته و به قابلمه آلبالو اضافه کنید، چون هر دو میوه بافت یکسانی دارند، زمان پختشان شبیه هم است. آب و نمک را فراموش نکنید. با حرارت نیمه اجاق گاز، آن را دو ساعتی بپزید و چندین بار هم بزنید. وقتی شکل آلبالو‌ها از دست رفت و دیگر آلبالوی درسته‌ای ندیدید، حرارت را خاموش کنید. بعد از سردشدن، آلبالو و زرشک را از صافی رد کنید. ممکن است دانه‌های زرشک حل نشده باشند، اما نگران نباشید، خاصیتش را به مخلوط لواشک شما داده است. حالا مخلوط لواشک را از صافی رد کنید. آب انار سفت شده را هم به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید.

لواشک موز و توت فرنگی

یکی دیگر از لواشک های خوشمزه، لواشک موز و توت فرنگی می باشد.مواد لازم برای تهیه این لواشک نیم کیلو توت فرنگی دو نیم شده، ۲ عدد متوسط موز،مقدار کمی آب لیمو و دو قاشق غذا خوری عسل  و کمی نمک می باشد.

طرز تهیه:

فر را با حرارت ۱۸۰ درجه فارنهایت روشن کنید. کف یک سینی فر را با کاغذ مخصوص فر بپوشانید. همه مواد تشکیل دهنده را داخل غذاساز یا مخلوط کن با سرعت بالا بگذارید و تا زمانی که همه چیز کاملا پوره و یکدست شود، به پوره کردن ادامه دهید. مخلوط توت فرنگی و موز را توی سینی فر ریخته و پهن کرده تا سطح آن صاف و یکدست شود. با استفاده از کاردک یا قاشق سیلیکونی این کار را انجام دهید. چند بار این کار را انجام دهید تا کاملا یکدست شود.

در فر به مدت ۶ تا ۸ بگذارید بماند. موقعی لواشک آماده است که به راحتی از روی کاغذ بلند شود و هیچ بخش نرمی نداشته باشد. دقت کنید که فر زیاد گرم نباشد که باعث زیاد پختن آن شود. لواشک را با قیچی به صورت ۱۲ نوار یکسان برش بزنید، آن را در ظرفی دردار در یخچال به مدت حداکثر ۲ تا ۴ هفته نگهداری کنید.

لواشک ماست و تمشک

مواد لازم برای تهیه لواشک ماست و تمشک، یک پیمانه تمشک ارگانیک یخ زده، دو پیمانه ماست پرچرب، یک قاشق چای خوری اسانس وانیل و دو قاشق غذا خوری عسل می باشد.

طرز تهیه:

همه مواد را داخل مخلوط کن یا غذاساز بریزید. آن‌ها را پوره کنید تا صاف و یکدست شود. سینی‌های دستگاه خشک کن را با پلاستیک سلفون یا کاغذ فر بگذارید. مخلوط ماست و تمشک را روی ۲ تا سه سینی پهن کنید. دمای خشک کن را روی ۱۳۵ درجه بگذارید و زمان را روی ۶ تا ۸ ساعت. ابتدا از ۴ ساعت شروع کنید، چون میزان رطوبت ممکن است زمان را برای دیگری تغییر دهد. پس از آماده شدن لواشک، آن را به صورت نوار‌هایی با عرض ۵ سانتی متر برش بزنید.

لواشک کیوی:

 یکی دیگر از لواشک های خوشمزه و ترش ، لواشک کیوی می باشد.برای تهیه این لواشک ،تنها به مقداری میوه کیوی نیاز دارید. البته پس از خشک شدن لواشک کیوی ممکن است، رنگ لواشک برای شما جذاب نباشد، در این صورت برای خوش رنگ شدن این لواشک، باید از مقداری رنگ سبز خوراکی استفاده کنید.

طرز تهیه لواشک کیوی:

در ابتدا، کیوی ها را خوب بشویید و بعد از گرفتن پوست، آن ها را خرد کنید و یا به ۲ قسمت تقسیم کنید. در صورت تمایل، شما می توانید دانه های سیاه داخل کیوی را خارج کنید.بعد کیوی های خرد شده را داخل یک قابلمه بریزید و آن را بر روی حرارت قرار دهید. پس از مدتی کیوی به خودی خود آب می اندازد، پس به آن زمان دهید تا بپزد. بنابراین نیازی نیست تا از آب برای پخت و نرم شدن میوه استفاده کنید. پس از نرم شدن کامل کیوی و تبخیر آب آن، قابلمه را از روی حرارت بردارید و بعد با استفاده از گوشت کوب و یا پشت قاشق، کیوی های پخته را کاملا له کنید.

البته شما می توانید، به جای پختن و له کردن کیوی، از روش دیگری، پوره کیوی را تهیه کنید. برای این کار، باید کیوی های خرده شده را درون دستگاه مخلوط کن بریزید، تا به شکل پوره در بیاید.

در ادامه طریقه درست کردن لواشک کیوی باید داخل یک سینی را با سلفون و یا نایلون بپوشانید. سپس مایه لواشک یا پوره کیوی را داخل سینی به صورت یکدست پهن کنید.

در مرحله آخر، سینی را در فضای آزاد و در معرض تابش نور خورشید قرار دهید، تا لواشک کاملا خشک شود. البته می توانید به جای استفاده از این روش سینی را داخل فری که از قبل روشن کرده اید و گرم شده است، بگذارید(البته چند ثانیه پیش از قرار دادن سینی درون فر باید آن را خاموش کنید)، که برای خشک شدن کامل لواشک می توانید، چند مرتبه این عمل را تکرار کنید. همچنین برای خشک شدن لواشک می توانید، سینی را بر روی بخاری قرار دهید، تا با حرارت ملایم به مرور خشک شود. بعد از آن می توانید به صورت دلخواه به قطعات کوچک تر برش بزنید.

لواشک هفت رنگ

لواشک هفت رنگ یا رنگین کمان با چند نوع پوره میوه با رنگ‌های مختلف درست می‌شود. چند پوره با رنگ‌های مختلف مثل انبه برای رنگ زرد (زردآلو برای زرد تیره‌تر می‌توان استفاده کرد)، هلو یا زردآلو برای نارنجی، توت فرنگی برای قرمز، آلو سیاه یا بلوبری برای بنفش و تمشک و توت فرنگی یا گوجه و تمشک برای رنگ قرمز و در نهایت کیوی برای رنگ سبز آماده می‌کنید. یک سینی فر را کاغذ گذاشته و از هر رنگ یک نوار افقی داخل آن پوره می‌ریزیم. موقع ریختن پوره‌ها دقت می‌کنیم که در هم نروند. به همین منظور باید پوره غلیظ باشد. سپس به آهستگی آن را برداشته و داخل فر می‌گذاریم.

پس از خشک شدن کامل پوره‌ها، آن‌ها را بصورت عمود بر جهت ریختن پوره‌ها برش می‌زنیم تا بصورت چند رنگ در بیاید.

خواص و فواید لواشک:

در لواشک میوه‌ ها، خواص میوه‌ ها مانند فیبر و رنگدانه‌ های آنتی‌ اکسیدانی نیز وجود دارد. املاح میوه ها که به صورت لواشک یا آلوچه درمی‌ آید، نه تنها کم نمی‌ شود؛ بلکه با جوشاندن، تغلیظ و خشک‌ کردن، افزایش هم می ‌یابد.البته به این نکته هم باید توجه داشت که بسیاری از میوه‌ ها و سبزی‌ ها منبع خوبی برای دریافت ویتامین (سی) هستند که بخش زیادی از این ویتامین‌، طی فرآیند خرد و خشک‌‌ کردن، تخریب می ‌شود و از بین می ‌رود.

 همچنین لواشک های خانگی برخلاف لواشک های صنعتی، از نمک، شکر، اسید و مواد نگه دارنده تهیه نمی شوند و به لحاظ تغذیه ای و درمانی می توانند مفید باشند، اما نکته مهمی که در تولید این نوع لواشک ها وجود دارد، این است که برای خشک کردن آن ها از فضای آزاد استفاده می شود که حشرات موذی آلوده، گرد و غبار، میکروب های هوازی، ذرات سرب معلق در هوای شهری و فضولات پرندگان و چارپایان در مناطق روستایی، عواملی هستند که تمایل ما را به مصرف لواشک های صنعتی بیشتر می کند.

نکات:

لواشک را بیش از دو روز زیر نور خورشید قرار ندهید زیرا در این صورت بسیار خشک و غیرقابل‌خوردن می‌شوند.

لواشک آماده شده را تکه تکه کرده و برای تازه‌ماندن، داخل فریزر و یا جایخی یخچال نگه دارید.

اگر به حیاط یا بالکن دسترسی ندارید یا اینکه هوای آزاد مساعد خشک‌کردن لواشک زردآلو نیست، می‌توانید لواشک‌ها را داخل خانه و جلوی پنکه خشک کنید البته توجه کنید که این روش زمان بیشتری می‌برد.

خوردن بیش از اندازه لواشک باعث نرمی و از بین رفتن مینای دندان بخصوص در کودکان میشود . بعد از خوردنش بهتراست دندان ها را فقط با آب شست و غرغره ساده کرد و تا یکساعت , از خوردن خوراک های سفت و جویدنی خودداری کرد.

لواشک چون ملین ضعیفی هست , اگر در طولانی مدت مصرف شود , باعث تنبلی روده ها میشود و به محض قطع کردن یا نخوردنش , یبوست شدیدی ایجاد میکند . پس باید بصورت نرمال خورده شود نه بعنوان مصرف دارویی و یا دائمی.

---