فواید مصرف ماهی برای سلامتی

ماهی سرشار از موادمغذی است، حاوی پروتئین با کیفیت بالا، ید، ویتامین‌های مختلف و موادمعدنی است. با این حال، برخی از ماهی‌ها بهتر از انواع دیگر هستند و ماهی‌های چرب جزء سالم‌ترین نوع ماهی‌ها‌ محسوب می‌شوند.

ماهی دارای مقدار زیادی مواد مغذی

ماهی حاوی مقدار زیادی مواد غذایی است که بیشتر افراد کمبود آن‌ها را دارند. این مواد شامل پروتئین، ید، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. چربی‌ها نیز گاهی سالم هستند! به همین دلیل ماهی‌هایی مانند سالمون، ساردین، ماهی تن و ماهی قزل‌آلا که چربی بالایی دارند مفیدتر قلم‌داد می‌شوند. ویتامین D یکی از این چربی‌ها است که بسیاری از مردم کمبود آن را دارند.

ماهی‌های چرب همچنین دارای اسیدهای چرب و امگا3 هستند که برای فعالیت و عملکرد بدن و مغز بسیار مهم‌اند و می‌توانند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش دهند. برای بدست آوردن مقدار امگا3 مورد نیاز بدن، خوردن یک یا دو وعده ماهی چرب در هفته توصیه می‌شود.

ماهی غذایی خوشمزه با پخت آسان است

واقعیت این است که ماهی غذایی خوشمزه است و پخت و آماده‌سازی آن آسان است. به همین دلیل باید ماهی را در رژیم غذایی قرار داد. به‌نظر می‌رسد خوردن یک تا دو بار ماهی در هفته برای رسیدن به فواید بی‌شمار آن کافی است.

در صورت امکان، به‌جای ماهی پرورشی از ماهی آزاد استفاده کنید. ماهی‌های آزاد اسید چرب امگا ۳ بیشتری دارند و احتمال آلوده بودن آنها کمتر است. البته گفته می‌شود حتی مصرف ماهی‌های پرورشی هم فواید بیشتری نسبت به خطرات آن دارد. پس همه‌ی انواع ماهی برای شما مناسب هستند و نباید از خواص ماهی غافل شوید.

ماهی منبع خوب ویتامین D

در سال‌های اخیر به ویتامین D توجه زیادی شده است. این ویتامین مهم در واقع عملکردی شبیه هورمون استروئید در بدن دارد. بیش از ۴۱/۶ درصد جمعیت مردم ایالات متحده کمبود ویتامین D دارند. این عدد در ایران حدود ۸۰ درصد برآورد شده است.

ماهی و فرآورده‌های آن بهترین منابع غذایی ویتامین D هستند. ماهی‌های چرب مانند سالمون و شاه‌ماهی دارای بیشترین مقدار ویتامین D هستند. یک وعده‌ی غذایی شامل ۱۱۳ گرم ماهی سالمون پخته حدود ۱۰۰ واحد نیاز به این ویتامین را تأمین می‌کند.

برخی روغن‌های ماهی مانند روغن کبد ماهی ویتامین D فراوانی دارند و یک قاشق غذاخوری از آن بیش از ۲۰۰ درصد نیاز بدن را تأمین می‌کند. اگر هم کمتر آفتاب می‌گیرید و به‌طور منظم ماهی چرب نمی‌خورید، باید از مکمل های غذایی ویتامین D استفاده کنید. خلاصه اینکه، ماهی چرب منبع عالی ویتامین D، ماده‌ی غذایی مهمی است که بسیاری مردم با کمبود آن مواجه هستند.

کاهش حمله‌ی‌ قلبی و سکته‌های مغزی

حمله قلبی و سکته مغزی شایع‌ترین علت مرگ زودرس در دنیا هستند. اما نگران نباشید! یکی از بهترین غذاهایی که می‌توانید برای سلامت قلب بخورید، ماهی است. افرادی که به‌طور مرتب ماهی می‌خورند، کمتر در معرض خطر حمله‌های قلبی، سکته‌های مغزی و مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی هستند. احتمال ابتلا به بیماری قلبی میان کسانی که به‌طور مرتب یک بار یا بیشتر در هفته ماهی مصرف می‌کنند، تا ۱۵ درصد کاهش می‌یابد.

انواع ماهی‌های چرب به‌دلیل میزان بالای اسیدهای چرب امگا ۳ برای سلامت قلب مفیدتر هستند. خلاصه اینکه، خوردن حداقل یک بار ماهی در هفته خطر ابتلا به حمله‌‌های قلبی و سکته‌های مغزی، دو عامل بزرگ مرگ در دنیا را کاهش می‌دهد.

افزایش رشد حیاتی بدن

اسیدهای چرب امگا۳ برای رشد و نمو بدن بسیار ضروری هستند. اسید دوکوزاهگزائنوئیک یکی از انواع اسید چرب امگا3 است که بسیار اهمیت دارد، چون در سلول‌های در حال رشد مغز و چشم جمع می‌شود. به همین دلیل، اغلب توصیه می‌شود مادران باردار و شیرده به مقدار کافی اسیدهای چرب امگا۳ مصرف کنند.

اما در مورد بعضی ماهی‌هایی که مقدار زیادی جیوه دارند باید احتیاط شود، زیرا به‌طرز عجیبی با مشکلات رشد مغز در ارتباط هستند. برای همین به زنانی که در دوره‌ی بارداری هستند توصیه می‌شود ماهی‌های که کمتر در چرخه‌ی غذایی هستند، مثل سالمون، ساردین و قزل‌آلا را، آن هم تا ۳۴۰ گرم در هفته مصرف کنند.

ماهی دارای اسیدهای چرب امگا ۳ است که برای رشد مغز و چشم ضروری است. توصیه می‌شود مادران باردار و شیرده به مقدار کافی امگا ۳ مصرف کنند.

نکته مهم: زنان باردار باید از ماهی‌های خام و نپخته مثل سوشی پرهیز کنند، زیرا ممکن است حاوی میکروارگانیسم‌هایی باشند که به جنین آسیب وارد کنند.

افزایش ماده خاکستری مغز و جلوگیری از زوال عقل

یکی از عواقب پیری، فرسوده شدن عملکرد مغز است که به‌صورت کاهش عقل در رابطه با سن معرفی شده است. این موضوع در بسیاری موارد طبیعی است، اما پس از آن نیز بیماری‌های جدی عصبی مانند بیماری آلزایمر به وجود می‌آیند.

افرادی که بیشتر ماهی می‌خورند، میزان کمتری زوال عقل دارند. این مکانیسم ممکن است با ماده‌ی خاکستری در مغز مرتبط باشد. ماده‌ی خاکستری بافت عملکردیِ مهم در مغز، شامل نورون‌هایی است که اطلاعات را پردازش، خاطرات را ذخیره و در کل انسان را تبدیل به این چیزی می‌کنند که هست! افرادی که هر هفته ماهی مصرف می‌کنند، ماده‌ی خاکستری بیشتری در مراکز مغزی دارند که احساسات و خاطرات را تنظیم می‌کنند.

خلاصه اینکه، مصرف ماهی با کاهش زوال عقل و عملکرد مغز در سالمندان در ارتباط است. افرادی که به‌صورت منظم ماهی می‌خورند، ماده‌ی خاکستری بیشتری در مراکز مغز دارند. ماده‌ی خاکستری مسئول کنترل احساسات و حافظه است.

درمان افسردگی

افسردگی اختلال روانی بسیار شایعی است. افسردگی با احساس ناخوشی، غم، کاهش انرژی، از دست دادن علاقه به زندگی و فعالیت‌های روزمره توصیف می‌شود. اگرچه به اندازه‌ی بیماری قلبی یا چاقی از آن صحبت نشده، اما در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین مشکلات حوزه‌ی سلامتی در دنیاست.

احتمال افسردگی در افرادی که به‌طور مرتب ماهی می‌خورند، کمتر است. آزمایش‌های کنترل‌شده‌ی متعددی نیز نشان داده‌اند که اسیدهای چرب امگا ۳ برای افسردگی مفید هستند، و به‌میزان چشمگیری اثر داروهای ضدافسردگی را افزایش می‌دهند.

ماهی به‌معنای واقعی کلمه در افزایش شادی و نیز افزایش کیفیت زندگی مؤثر است. ماهی و اسیدهای چرب امگا ۳ به پیشگیری از دیگر اختلالات روانی مانند اختلال دوقطبی هم کمک می‌کنند. خلاصه اینکه، اسیدهای چرب امگا ۳ چه به‌صورت تنها و چه همراه داروهای ضدافسردگی مصرف شوند، می‌توانند برای بهبود افسردگی مفید باشند.

کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های خودایمنی، مانند دیابت

بیماری های خودایمنی زمانی اتفاق می‌افتند که سیستم ایمنی بدن اشتباها به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند و آنها را از بین می‌برد. مثال مهم آن، دیابت نوع ۱ است که سیستم ایمنی بدن به سلول‌‌های تولیدکننده‌ی انسولین در پانکراس حمله می‌کند.

مصرف امگا ۳ یا روغن ماهی با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع یک در کودکان و همین‌طور نوعی دیابت خودایمنی در بزرگسالان مرتبط است. نتایج ابتدایی است. مصرف ماهی می‌تواند خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید (رماتیسم مفصلی) و ام‌ اس را هم کاهش دهد، اما شواهد چندانی در این زمینه وجود ندارند. خلاصه اینکه، خوردن ماهی با کاهش خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع یک و چندین بیماری خودایمنی در ارتباط است.

پیشگیری از آسم در کودکان

آسم بیماری شایعی است که با التهاب شدید در مجرای تنفسی مشخص می‌شود. متأسفانه میزان ابتلا به آسم طی چند دهه‌ی اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است. پیشگیری از آسم در کودکان، یکی از خواص ماهی است. مصرف منظم ماهی ۲۴ درصد خطر ابتلا به آسم را در کودکان کاهش می‌دهد، اما تأثیر چندانی در بزرگسالان دیده نشده است.

محافظت از بینایی‌ در دوران پیری

بیماری‌ تباهی لکه‌ی زرد که منجر به اختلال بینایی و نابینایی می‌شود، و اکثرا افراد سالمند را تهدید می‌کند. اما شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند ماهی و اسیدهای چرب امگا ۳ می‌توانند از این بیمای پیشگیری کنند. مصرف منظم ماهی خطر ابتلا به تباهی لکه‌ی زرد را در زنان تا ۴۲ درصد کاهش می‌دهد. خوردن ماهی‌های چرب یک بار در هفته خطر ابتلا به نوعی تباهی لکه زرد را تا ۵۳ درصد کاهش می‌دهد.

خلاصه اینکه، خطر ابتلا به تباهی لکه‌ی زرد که علت اصلیِ اختلال بینایی و نابینایی است، در افرادی که بیشتر ماهی می‌خورند، بسیار کاهش می‌یابد.

بهبود کیفیت خواب

بهبود کیفیت خواب، یکی دیگر از خواص ماهی است. اختلالات خواب به‌طور چشمگیری در سراسر دنیا شایع شده است. دلایل مختلفی مانند افزایش انتشار نور آبی برای این اختلال وجود دارند، کمبود ویتامین D هم ممکن است در این زمینه نقش داشته باشد. مصرف ماهی سالمون به‌میزان ۳ بار در هفته باعث بهبود خواب و عملکرد روزانه می‌شود. خوردن ماهی چرب مانند سالمون باعث بهبود خواب می‌شود.

---