تعادل کار و زندگی پس از کرونا

البته باید متذکر شد که مفهوم ایجاد تعادل میان کار و زندگی برای افراد متفاوت است ولی وقتی به این تعادل دست پیدا می‌کنیم که زمان کافی برای کار و علائق شخصی خود داشته باشیم. با همه‌گیری ویروس کرونا در جهان نیاز به این تغییرات در زیر ساخت‌های کسب و کارها بیش از پیش احساس می‌شود.

شیوع ویروس کرونا و لزوم ماندن در خانه، در بسیاری از خانواده‌ها کار و زندگی را زیر یک سقف کشانده است. قرنطینه و خانه نشینی، تعطیلی موقت شرکت‌ها، کارخانه‌ها، بنگاه‌های اقتصادی و بسیاری از بخش‌های خدماتی باعث شده که فعالیت‌ نیروی کار انسانی به پایین‌ترین بهره وری خود برسد. زیرا تعادل میان کار و زندگی در زمان قرنطینه در مقایسه با روزهای عادی به طور کامل تغییر کرده است.

برای ایجاد تعادل میان کار و زندگی در این دوران سخت، انعطاف‌پذیر بودن ساعات کاری، توجه به کیفیت به جای کمیت، ایجاد بستر دورکاری و جلسات آنلاین بیشتر، از مواردی است که مدیران کسب و کارها با ایجاد زیرساخت‌های لازم می‌توانند مقدمات آن را فراهم کنند.

شاغل بودن والدین، به‌‌ خودی خود زمانی برای مدیریت همه بخش‌های زندگی باقی نمی‌گذارد؛ جلسه مجازی صبحگاهی مدرسه فرزندمان یکی دیگر از مواردی است که باید با تردستی در برنامه کاری روزمره‌ خود؛ در کنار تلاش برای دورکاری تمام‌ وقت از خانه بگنجانیم.

بحران کووید 19 اجبارا، کار و زندگی هر دو را در خانه و به زیر یک سقف آورده است، البته بعد از گذشت چند ماه  اکنون تقلا برای مدیریت این وضعیت برای بسیاری از افراد ملموس شده است. 

تاثیر تعادل میان کار و زندگی

زمانی که حس می‌کنیم کنترل اوضاع از دستمان خارج شده، بیماری و فرسودگی می‌تواند به‌سرعت در این فضا شکل گیرد. برای مثال، عدم موفقیت در دستیابی به تعادل در زندگی منجر به اضطراب، غیبت در محل کار و بهره‌وری کمتر در کار می‌شودو تعادلِ کم دلیل اصلی نارضایتی شغلی است.

همچنین واضح است که ساعت کاری طولانی می‌تواند اضطراب و استرس را افزایش دهد، که این امر می‌تواند تاثیرات زیادی روی سلامت فرد داشته باشد. این تاثیرات عبارتند از: سردردهای مداوم، فشار خون بالا، بی‌خوابی مداوم، افسردگی بالینی یا مشکلات مدیریت خشم، ضعف سیستم ایمنی که این مشکلات در دوران بحران کرونا ممکن است خسارات زیادی در سلامتی افراد وارد کند و بازدهی کاری آنها را نیز به مراتب پایین بیاورد.

وضعیت کاری والدین در این دوران مقداری سخت تر شده است و برقراری تعادل میان کار و زندگی برای والدین ممکن است با مشکلاتی همراه باشد. به طور مثال والدین شاغل در حین ویدئوکنفرانس‌های کاری باید با کلاس‌های مجازی بچه‌ها نیز سروکله بزنند. همچنین بسیاری از والدین به‌دلیل شرایط موجود، ملزم به دورکاری تمام‌وقت هستند و رسیدگی به نیازهای بچه‌ها و کارهای منزل نیز به تمام مشغله‌های این دوران اضافه شده؛ به همین دلیل بعضی مواقع برای تمرکز بیشتر، دورکاری خارج از ساعت اداری  انجام می شود.

بدون تردید، کرونا و بحران‌های مانند آن تغییرات ماندگار در سبک زندگی و کار و باورهای مردم به وجود می‌آورند. یکی از باورهای اشتباهی که می‌توان امید به تغییر آن داشت، این است که کار ۲۴ساعته در ۷ روز هفته، پربازده‌ترین روش برای تمام افراد است.

همان‌طور که در زندگی شخصی فرد‌  نیازبه زمان تغییر می‌کند، در زندگی کاری نیز این نیاز متغیر است. وقتی بالاترین تقاضا در یک حیطه با پایین‌ترین تقاضا در حیطه‌ای دیگر به لحاظ مقدار منطبق باشند، تعادل برقرار می‌شود. اما وقتی تقاضا در هر دو حیطه با هم بالا یا با هم پایین باشند، تعادل از میان رفته و ما در هر دو حیطه نارضایتی، استرس، اضطراب، افسردگی و مشکلات زیاد دیگری را تجربه می‌کنیم. این موضوع حاکی از اهمیتِ برقراری تعادل کار و زندگی است.

داشتن ساعات کاری منعطف گاهی تاوان سنگینی دارد. کارمندانی که کار خود را برای مدتی ترک می‌کنند و یا به‌صورت پاره‌وقت کار می‌کنند، معمولا نمی‌توانند جایگاه و دستمزد حرفه‌ای واقعی خود را بازیابند.

زمانی‌که کارمندان برای کاهش تعدادانجام کار به‌صورت پاره‌وقت و داشتن ساعات کاری منعطف به کارفرما اصرار می‌کنند، کارفرما عملکرد آنها را ضعیف ارزیابی می‌کند و احتمال ترفیع شغلی این کارمندان بسیار کم می‌شود. گاهی حتی اقدام به درخواست ساعات کاری منعطف، ضعف حرفه‌ای برداشت می‌شود.

شرایط کارمندان زن در دوران کرونا

داشتن توقع یک کارمند ایدئال از مادران شاغل در این دوران سخت شیوع ویروس کرونا دور از انصاف است، زیرا مادران در این روزها غیر از انجام امور خانه و مراقبت از فرزندان می بایست ساعاتی را نیز به انجام کارهای اداری اختصاص دهند و همچنین اگر فرزندان مدرسه ای داشته باشند باید به امور درسی و ارتباط  با معلم فرزند را نیز در لیست کارهای روزانه خود بگنجاند. در نتیجه بوجود آوردن تعادل میان کار و زندگی ممکن است کمی دشوار باشد.

شرایط دشوار کارگران و شاغلان کم‌درآمد

در دنیای لپ‌تاپ‌ها و تلفن همراه و ویدئوکنفرانس‌ها، بسیاری از وظایف فکری و تحلیلی کارمندان شرکت های دانش بنیان می‌تواند در خانه انجام شود. نقطه مقابل این کارمندان، کارگران کم‌درآمدی هستند که حضور فیزیکی آنها در محل کار ضروری است.

این قبیل کارگران امنیت شغلی چندانی ندارند و انعطاف‌پذیری شغلی در شغل آنها جایی ندارد؛ علاوه‌براین، درآمد این گروه در مقایسه با درآمد کارمندان بسیار کمتر است. اما جالب اینجاست که توقع مسئولیت‌پذیری از این کارگران در مقایسه با کارمندان پردرآمد بسیار بیشتر است.

در دوران بحران کرونا، بسیاری از متصدیان فروش، پیک‌های تحویل کالا و کارگران انبارها مجبورند که کارمندان ایدئال باشند، درحالی‌که خودشان در معرض ابتلا به بیماری هستند و خانواده‌هایشان هیچ حامی و پشتیبانی ندارند.

تأثیر بحران کرونا بر نگرش کارفرمایان

تاکنون درخواست‌های زیادی برای بازبینی برخی شیوه‌های رایج شغلی ازجمله ۸ ساعت کار در روز یا تقاضای اختصاص زمان بیشتر به خانواده، وجود داشته است. اکنون وقت آن رسیده است که سازمان‌ها درمورد برخی قوانین تجدیدنظر کنند.

مدیران این فرصت را دارند که به‌جای کمیت، کیفیت کار را معیار سنجش خود قرار دهند. آ‌نها می‌توانند یک ایده خلاقانه  یک کارمند را ترجیح دهند. مدیران باید به عملکرد بهتر پاداش دهند نه عملکرد سریع‌تر. در سیستم شغلی جدید، روز کاری پربازده باارزش‌تر از روز کاری طولانی است.

در مدت شیوع این بیماری همه‌گیر، کارفرمایان متوجه می‌شوند که اگر خیال کارمندان از بابت مسئولیت‌هایشان در زندگی راحت نباشد، عملکرد کاری خوبی نخواهند داشت. خانواده‌ها برای هماهنگی کار و امور خانواده به آزادی عمل بیشتری نیاز دارند.

اگر سیستم شغلی در دوران پساکرونا، به‌جای الگوی دور از واقعیت با کارکرد افراد عادی وفق داده شود و بهبود یابد، کارمندانی سالم‌تر و سازمان‌هایی با بازدهی بیشتر خواهیم داشت. شیوع کرونا این روزها کشورهای جهان را تنها درگیر بحران سلامت و بهداشت جامعه نکرده است، بلکه موضوعاتی چون معیشت، اقتصاد و کمبود امکانات نیز به دغدغه‌های اصلی دولت‌ها بدل شده است.

کرونا، فرهنگ مراودات و تعاملات اجتماعی را تغییر می دهد؟!

- جمع‌های دوستانه کوچکتر می‌شوند.

- حضورفیزیکی افراد جای خود را به تصاویر مجازی می‌دهند.

- دنیای بعد از کرونا، شاید میزها و صندلی‌های زیادی خالی از حضور شوند.

- دلتنگی‌ها بیشتر می‌شود و آهسته آهسته این سیطره تلفن‌ها و دنیای اینترنت، جای خالی افراد و عزیزانمان را پر می کنند.

انسان پس از کرونا بیشتر به تکنولوژی علاقه‌مند می‌شود؟!

- سیستم آموزش انسانی تغییر خواهد کرد.

- ویدئو کنفرانس‌ها و آموزش‌های تحت شبکه اینترنت، سرفصل تازه ای از آینده ی علم و آموزش خواهد بود.

- تمامی مدارس به ناچار به جدیدترین ابزار انتقال علم مجهز خواهند شد و تعاریف بسیاری از علوم آموزشی دچار تحولی بزرگ می‌شوند.

---