علت پنهان کاری نوجوانان چیست؟

پنهان کاری ها از زمانی شکل می گیرد که ارتباط خوبی در محیط خانواده شکل نمی گیرد حتی در میان والدین چون در یک جاهایی خانم به کارهای همسرش اعتراض می کند و مرد چون نمی خواهد چراها شکل بگیرد شروع به پنهان کاری می کند و با خود می گوید دلیل ندارد که بخواهم توضیح دهم، پس لازم نیست حرفی بزنم.

بیشتر والدین که فرزندشان به سن نوجوانی رسیده، از پنهان کاری نوجوان خود نگران می شوند و به سختی با آن کنار می آیند که کودک دلبند و شیرین آنها حالا که بزرگ شده و از آب و گِل در آمده رفتار بدی با آنها دارد و مخفی کاری میکند و والدینش برای او نامحرم شده اند، در حالی که در تمام طول زندگی اش و تا اینجا که رسیده پدر و مادرش بودن که برایش انواع رسیدگی رو داشتند .

والدین به عنوان پدر و مادر باید به گونه ای با آنها رفتار کنند که فرزندشان رابطه ی بهتری با آنها داشته باشند.

 در دوران نوجوانی  به خاطر ویژگی های دوران بلوغ و تلاش برای به دست آوردن هویت، هر دو جنس بیشتر با همسالان خود احساس راحتی می‌کنند، و رازهای بیشتری برای پنهان کردن از والدین نسبت به دوران کودکی دارند.این پنهان کاری باعث نگرانی والدین می شود و حتی  و ممکن است شروعی برای رفتارهای پرتنش در خانواده‌ها باشد.

پنهان كاری مشكلات و آسیب های زیادی را در تربیت، مسائل خانوادگی و روابط بین فردی به وجود می آورد. پنهان کاری فرزندان تبعات جبران ناپذیری دارد و ممکن است آینده آنان را به مخاطره بیندازد. هنگامی که فرزندان از سنین کودکی با پنهان کاری خو می‌گیرند ممکن است در نوجوانی و جوانی نیز با همین رویه، اشتباهات کوچک و بزرگ خود را از خانواده پنهان کنند از این رو باید والدین در روش‌های تربیتی خود، پنهان کاری در فرزندان را از میان ببرند.

احساس خجالت و شرمندگی نیز عامل و توجیهی رایج در پنهان كاری های ماست."حجب و حیا" در فرهنگ ما یعنی وارد نشدن به خط قرمزهایی كه گاهی دلایل مشخصی ندارند. فرزند از بیان تمایلات درونی خود به والدین ابا دارد، چون خجالت می كشد.

برخی از علل پنهان کاری نوجوانان

وقتی والدین با فرزندان خود رابطه‌ای دوستانه و صمیمی ندارند این خصوصیت، اولین گام در جهت پنهان کاری فرزندان است به گونه‌ای که بی مهری و بی توجهی والدین موجب فاصله گرفتن فرزندان می شود و آن ها را مجذوب دوستان و افرادی می‌کند که ممکن است صلاحیت لازم برای دوستی را نداشته باشند.

نداشتن شناخت کافی از خصوصیات دوره نوجوانی:

دلیل بیش تر مشکلات خانواده ها در رفتار با فرزندان نوجوان شان، این است که با خصوصیات و ویژگی های دوره نوجوانی آشنا نیستند. همین آشنا نبودن، باعث می شود تا باور نکنند که فرزندشان با ورود به دوره نوجوانی احساس می کند، بزرگ شده است و می تواند برای خودش تصمیم بگیرد.

  والدین باید بپذیرند که یک سری از رفتارهای جدید نوجوان شان، اقتضای سن آن هاست. مثلا اگر والدینی ببینند که نوجوان شان چرت می زند و به این درک برسند که او به جز کم خوابی هیچ مشکلی ندارد برای این موضوع با او به جر و بحث نمی کنند که آرامش خود و نوجوان شان را به هم بزنند.

نبود ارتباط صمیمانه بین والدین و نوجوان:

اگر والدین می خواهند نوجوان شان را هدایت کنند، اولین قدم این است که بدانند به هیچ وجه نباید ارتباط آن ها با فرزندشان قطع شود. اگر والدین بتوانند یک رابطه همدلانه و صمیمانه با فرزندان شان برقرار کنند نه تنها به شخصیت فرزندان شان بر نمی خورد بلکه آن ها احساس ارزشمندی هم می کنند. اگر نوجوان احساس کند والدین به او اهمیت می دهند، در همه مشکلاتش با آنها مشورت می کند و والدین به راحتی می توانند بر رفتارهای او کنترل بیش تری داشته باشند. زمانی که یک نوجوان می گوید پدر و مادرم مرا درک نمی کنند، یعنی رابطه بین والدین و نوجوان قطع شده است. وقتی ارتباط بین والدین و فرزندان قطع شود، فرزند اگر فعالیت یا رفتارهای اشتباهی داشته باشد، آن ها را پنهان می کند و این پنهان کاری نوجوان باعث می شود تا رفتارهای پر خطر او برای والدین آشکار نشود.

اعمال نظارت های مستقیم:

 یکی دیگر از دلایل پنهان کاری نوجوانان، اعمال نظارت های مستقیم والدین می باشد. در دوره نوجوانی نظارت مستقیم جواب نمی دهد و ممکن است مشکلاتی را برای نوجوان و والدین ایجاد کند. نظارت مستقیم برای 2 دوره 6 ساله اول زندگی کودک، مفید ، لازم و ضروری می باشد. در این 2 دوره فرزندان هم به نظارت مستقیم والدین هیچ واکنشی نشان نمی دهند،اما زمانی که فرزندان وارد دوره نوجوانی می شوند اگر نظارت والدین مستقیم باشد، معمولا فرزند آن را تحمل نمی کند و ممکن است در برابر آن واکنش های بسیار تندی هم داشته باشد. این که فرزندان نتوانند در دوره نوجوانی نظارت مستقیم را تحمل کنند، مشکل از والدین آن هاست که او را مورد نظارت مستقیم قرار می دهند. نوجوان وقتی خودش را تحت نظارت مستقیم والدین می بیند احساس می کند به حریم شخصی اش تجاوز شده است، بنابراین بسیار طبیعی است که واکنش منفی نشان دهد.

نداشتن اطلاعات از فناوری های روز:

یکی دیگر از دلایل پنهان کاری نوجوانان، اطلاعات نداشتن والدین از فناوری های روز می باشد. مثلا بعضی از والدین پیشرفته ترین تلفن همراه را برای فرزندان شان تهیه می کنند اما نمی دانند که در تلفن همراه نوجوان شان چه می گذرد. در واقع  با این کار والدین خودشان به نوجوان خود آسیب وارد کرده اند.

هماهنگ نبودن والدین در نحوه رفتار با نوجوان:گاهی هم یکی از دلایل پنهان کاری نوجوانان،هماهنگ نبودن والدین  در نحوه رفتار با آنها است. در بعضی خانواده ها، والدین در تربیت نوجوان شان یک صدا نیستند. یعنی رفتار پدر و مادر با نوجوان شان شبیه هم نیست. در این خانواده ها نوجوان راه خودش را می رود و پدر و مادر هم به فکر مشکلات خودشان هستند. در این حالت والدین و فرزندان فقط یک «هم خانه بودن» را در کنار یکدیگر تجربه می کنند. در این خانواده ها به جای این که والدین در رفتار با نوجوان شان وحدت رویه داشته باشند، خود نوجوان موضوع اختلاف می شود. مثلا مادر می گوید فرزندش اصلا این کار را انجام ندهد و پدر اصرار می کند که نوجوان حتما باید این کار را انجام دهد و نوجوان هم کاری را که دوست دارد، انجام می دهد.

آسیب های پنهان كاری در خانواده ها

پنهان کاری و ابهام همیشه آزار دهنده است و زندگی در ابهام، امنیت روانی انسان ها را مختل می كند. زمانی كه می دانیم چیزهایی را باید به یكدیگر بگوییم، پرده پوشی و كتمان،می کنیم و به اصطلاح خود را به بیراهه می زنیم، در واقع ناخواسته همدیگر را آزار می دهیم.

پنهان كاری فاصله ها را بیشتر می كند.وقتی نوجوانان مسائلی را از والدین خود پنهان کند، این پنهان کاریباعث می شود که بین آنها و والدینشان فاصله بیفتد. وقتی آنها  گفتنی ها را پیش خود نگه می دارند،زمینه های ارتباط را از دست می دهند.گاهی والدین یا معلمان توقع دارند كه كودكان و نوجوانان از طرز رفتار آنها، تشخیص دهند كه چه كاری خوب یا بد است. پرده پوشی، مانعی جدی برای ارتباط است و فاصله ها را افزایش می دهد.

پنهان كاری اعتماد به نفس را كاهش می دهد. وقتی نوجوانان با والدین خود  راحت نباشند و نتوانند خواسته ها، اعتقادها، ارزشها و باورهای خود را در محیطی مناسب بیان كنند،اعتماد به نفس آنها به تدریج افت می كند.

 در واقع پنهان كاری صداقت و درستی را كاهش و شك و تردید را زیاد می کند. پدر و مادر به فرزندشان شك می كنند كه مبادا با پنهان كردن مسئله ای، دچار انحراف شده باشد. فرزندان به والدین شك می كنند كه شاید به آنها اعتماد ندارند و به این ترتیب از بیان آشكار مسائل طفره می روند.

نحوه برخورد با پنهان کاری نوجوانان

حامی و پشتیبان نوجوان باشید

والدین در کنار اینکه سعی میکنند کمترین تنش رو با نوجوان داشته باشند، باید بدون اینکه زیاد سین جیم اش کنند بهش یاد آوری کنند که دوستش دارند و هر موقع بخواهد می تواند با آنها  حرف بزند و والدین برایش وقت دارند.

بهترین احساسی که یک نوجوان می‌تواند به خانواده‌اش داشته باشد این است که خانواده حامی او هستند و لازم نیست چیزی را از آن‌ها پنهان کند. به فرزندانتان یادآوری کنید که حامی آن‌ها هستید و هر مشکلی پیش بیاید خانواده شما از پس آن برخواهد آمد.

 تجسس ممنوع

با مخفی کاری فرزند قطعا والدین بعنوان پدر یا مادر کنجکاو میشوند که فرزند آنها چه چیزی را می خواهد پنهان کند؟! ولی کار اشتباهی که نباید به هیچ وجه سراغش بروید تجسس در وسایل و کارهایش هست. والدین  بعنوان بزرگتر باید با رفتار به او بگویند که به فرزندشان اعتماد دارند.

 در واقع اگر به هر دلیلی به نوجوان خود شک کردند، سعی نکنند که در اتاق یا وسائل او تجسس کنند. این کار باعث می‌شود احساس ناامنی در نوجوانان تشدید شود و بیشتر از قبل به مخفی کاری بپردازند. شما باید به آن‌ها این احساس را القا کنند که به عنوان پدر یا مادر به او اعتماد دارید.

به نوجوان خود خوش بین باشید

در این دوره فرزند ممکن است رفتارهایی انجام دهد که باعث می شود والدین را به خودش بدبین کند! اما والدین باید بصورت آگاهانه خوش بین باشند و اگر مثلا به تفریح رفتند و او مدام با گوشی اش در حال چت کردن بود، خودشان را کنترل کنند و در مورد موضوعاتی غیر از کارهای او صحبت کنند، این یک فرصت است که برای درک نگاه و تفکرش نسبت به محیط اطراف از او  بیشتر بدانید.

به نوجوانان احساس گناه یا ترس را القا نکنید

بسیاری از والدین زمانی که از فاصله با فرزندشان نگران می‌شوند سعی می‌کنند با القای احساس گناه به نوجوانان و مقصر جلوه دادن آن‌ها، جلوی این اتفاق را بگیرند. این رفتار کاملا غلط است و نتایج معکوسی دارد. هرچقدر نوجوانان راجع به توانایی و اقتدار والدین خود بیشتر شک کنند، فاصله و پنهان کاری آن‌ها بیشتر می‌شود. همچنین سعی نکنید با گفتن خبرهای منفی یا ترساندن آ‌ن‌ها، رفتارشان را تغییر دهید.

به حرف هایش گوش دهید

یه ویژگی مهمی که والدین باید در خودشان پرورش بدهند ،توانایی زیاد گوش دادن می باشد! یعنی والدین بتوانند بدون قضاوت کردن، نصیحت کردن و یا ابراز نظر فقط و فقط گوش بدهند … اکثر نوجوانانی که به بیرون از خانه پناه میبرند ودر خانه احساس تنهایی میکنند و معتقدند کسی در خانه آنها را درک نمیکند کسانی هستند که والدینشان نمی توانند بدون ابراز نظر حرفای آنها را گوش بدهند.

در واقع یکی از مهم‌ترین فاکتورهای برقراری ارتباط با نوجوانان این است که  والدین گوش شنوایی داشته باشند یعنی بتوانند به حرف‌های فرزندانان خوب گوش کنند و او خیالش راحت باشد که پدر و مادر نه قضاوتش می‌کنند و نه قصد نصیحت کردن او را دارند. بسیاری از نوجوانان به این دلیل از والدینشان فاصله می‌گیرند که اعتقاد دارند آن‌ها نمی‌توانند شنونده‌های خوبی باشند و به همین دلیل احساس تنهایی می‌کنند و در دنیای خودشان غرق می‌شوند.

مراقبت نامحسوس

درست است که در اکثر موارد پنهان کاری نوجوان برای مسائل غیر مهم و شاید بی اهمیت هست و صرفا در ادامه حس استقلال طلبی دوست دارد که یک چیزی برای پنهان کردن داشته باشد، اما گاهی پیش می آید که پشت  این پنهان کاری ها خطراتی پنهان شده اند،  مثل اعتیاد یا مصرف الکل و افسردگی و یا امثال اینها که باید والدین بطور کاملا نامحسوس کنترلش کنند. البته اگر والدین بتوانند آن رابطه خوب و دوستانه را با فرزندشان داشته باشند و شنونده ی خوبی باشند ،غالبا مشکلات نوجوانی به این حد نمیرسد.

در حقیقت اکثر فعالیت‌های پنهانی نوجوانان برای مسائل کم اهمیت و بی‌خطر است و صرفا به دلیل احساس استقلال طلبی آن‌ها اتفاق می‌افتد. در این بین ممکن است گاهی سعی کنند مسائل مهمی را مخفی کنند. والدین برای بهتر کنترل کردن اوضاع و شرایط باید به طور نامحسوس مراقب آن‌ها باشند یعنی به گونه‌ای که هم فرزندشان احساس نکنند روی زندگی‌شان به طور کامل کنترل دارند و هم حواستان به کارهای او باشد.

والدین به روزی باشید

برای ایجاد صمیمیت بیشتر بین والدین و فرزند و البته کمی مراقبت آن هم بصورت نامحسوس خوب است که از راههایی که نوجوان میپسندد، از دنیای خودش بهش نزدیک بشوند، مثلا اگه پیج اینستاگرام داره حتما دنبال و لایکش کنند.

 نوجوان هرچه زمان جلوتر می‌رود نوع ارتباطاتش پیچیده‌تر می‌شود و بیشتر در معرض بسیاری از اطلاعات جدید قرار می‌گیرند و اگر شما از آن‌ها جا بمانید به دلیل تفاوت دنیا و دیدگاه‌هایتان نمی‌توانید با فرزندانتان ارتباط خوبی برقرار کنید. سعی کنید همیشه اطلاعات خودتان را به روز کنید. برای مثال استفاده کردن از شبکه‌های اجتماعی برای نظارت غیر مستقیم روی نوجوانان فکر خوبی است.

پنهان کاری نوجوان یک دوره ی گذرا

تجربه ی والدین این را میگوید که این رفتار در نوجوانی بصورت دوره ای و گذراست که با رفتار مناسب والدین و عدم تحریک نوجوان همراه با صبر و عدم سختگیری آنها، این پنهان کاری ها و بد اخلاقی ها تمام میشود.

 در حقیقت نوجوانی زمان حساسی برای خانواه‌ها است چرا که برای نوجوانان زمان انتقال و شکل‌گیری شخصیت است و برای خانواده‌ها اولین مواجهه با رفتارهای متناقض و جدید فرزندانشان است. طبق گفته روان‌شناسان این دوره گذراست و لازم نیست والدین بیش از اندازه نگران رفتارهای فرزندانشان باشند.

سرزنش نکردن نوجوان

بسیاری از والدین برای جلوگیری از تکرار یک اشتباه در فرزند خود، با سرزنش شدید سعی می‌کنند او را تنبیه کنند و جلوی خطاهای بعدی را بگیرند. این رفتار باعث می‌شود نوجوانان هرکاری می‌کنند دور از چشم خانواده‌ها باشد که آن‌ها را عصبانی نکند.

---