علل و فواید حرف زدن کودک با خود

انسان ها در سنین مختلف، ممکن است خیال پردازی داشته باشند اما معمولا خیال پردازی و حرف زدن با خود، از سالهای خردسالی و قبل از دبستان شروع می شود. اینگونه رفتارها را نمی توان بیمارگونه در نظر گرفت بلکه در واقع کودک درگیر تخیلاتی می شود که شامل احساسات و آرزوهای خوب است و می تواند در آینده او تاثیر مثبت و سازنده داشته باشد. نمونه ای از این خیال پردازی ها را می توان در حرف زدن کودک با خودش زمانی که مشغول بازی کردن با اسباب بازی هایش و یا نقاشی کردن است، مشاهده کرد.

حرف زدن کودک با خودش در سن 3 تا 5 سالگی طبیعی است و راهی برای بیان افکار و احساسات درونی به حساب می‌آید. حرف زدن کودک با خودش معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که کودک مشغول بازی کردن و یا نقاشی کردن است . این حرف زدن‌ های کودک با خودش ، گفتار خود محور گفته می‌شود.

در حالت کلی گفتار خود محور و یا حرف زدن کودک با خودش جزیی از مرحله رشد کودک است و عموماً بعد از سن هفت سالگی و ورود کودک به مرحله گفتار درونی، تمام می شود.

حرف زدن کودک با خودش موجب رشد گفتاری و زبان کودک می شود و در تنظیم رفتار و اعمال کودک به او کمک می کند. کودکان در این حالت با صدای بلند با خود صحبت می کنند و در دنیای خیالی خود غرق می شوند.در واقع حرف زدن کودک با خودش، او را با محیط اطرافش آشناتر کرده و باعث بهتر شدن گفتارش می‌شود. چگونه حرف زدن والدین با فرزندانشان تاثیر عمیقی در آموزش و توانایی گوش دادن آنها می گذارد.

در زمان حرف زدن کودک با خودش، آنها  به شکل واضح‌‌تر و حتی با صدای بلند با خودشان صحبت می‌کنند. آن‌ها دنیای اطراف خود را فراموش می کنند و کاملاً وارد دنیای خیالی‌شان می‌شوند.آنها با خودشان یا عروسک‌هایشان حرف زده و از حرکات بدنی هم استفاده کنند.

دلایل صحبت کردن کودک با خود

کودکان در سنین رشد گفتاری با خود صحبت می‌کنند. اما در حالت کلی صحبت کردن کودک با خودش می تواند بر اثر دلایل زیر باشد:

متناسب با سن کودک عموماً ۳ تا ۵ سالگی

خیال پردازی و صحبت با افراد خیالی

بیان فعالیت های روز در قالب بازی و حرف زدن با خود

پیدا کردن راه حل برای پرسش های خود به شکل حرف زدن

صحبت کردن کودک با خودش به علت تنهایی و عدم توجه به پدر و مادر به او

یکی از دلایل حرف زدن کودک با خودش تنهایی و یا کم توجهی می باشد، بنابراین برای کودکانتان ارزش قائل شوید. با توجه و دقت به حرفهای آنها گوش دهید و در این کار تظاهر نکنید. هنگامی که با فرزند خود صحبت می کنید با همه حواس و با دقت به حرف های او گوش دهید. در واقع با این رفتار کودک احساس ارزشمندی می کند و در نتیجه اعتماد به نفس وی تقویت می شود.

نحوه رفتار پدر و مادر با این کودکان

پدر و مادر معمولا به سه شیوه با اینگونه بچه ها ارتباط برقرار می کنند، بعضی از آنها رفتاری خشونت آمیز دارند و مدام کودک را تحقیر می کنند؛ کودکان در مقابل این رفتار والدین به شیوه های مختلفی واکنش نشان می دهند. مثلا عده ای از آنها ترسو و گوشه گیر می شوند، برخی بسیار بازیگوش و شیطان می باشند و یا  گستاخ و نافرمان می شوند.

گروه دوم، پدر و مادرانی هستند که با نرمی و محبت رفتار می کنند و با ملاطفت سخن می گویند، اما نرمی و ملایمت در مواقعی که باید اقتدار و یا محدودیتی را به کودک نشان دهند مانع از رفتار درست آنها می شود؛ آنها به جای شیوه صحیح برخورد با کودک ناگهان تغییر روش می دهند و با خشونت رفتاری یا کلامی، کودک را وادار به انجام کاری می کنند.

گروه سوم، والدینی می باشند که شیوه ارتباط درست و صحیح با کودکان را می دانند. آنها همیشه به یک صورت درست و ثابت عمل می کنند، روش حرف زدن آنها با فرزندانشان مثبت، گرم، صمیمی و به طور واضح می باشد. برقراری این شیوه از ارتباط کلامی به کودک می فهماند که پدر و مادرش موقعیت را می شناسند و مطابق با آن حرف می زنند و عمل می کنند.

والدین باید از جملات مثبت در حرف زدن با کودک استفاده کنند؛ به کار بردن جملات منفی، مثل: نکن، نه، به لیوان دست نزن، لباست را کثیف نکن و… باعث ایجاد احساس گناه در کودک می شود. کودکان از ابتدا، بسیاری از چیزها را نمی توانند درک کنند، بنابراین نباید به خاطر اشتباهاتشان آنها را سرزنش کرد، زیرا استفاده از واژه های تحقیر آمیز باعث می شود که وی احساس بی ارزش بودن کند.

کودکان بسیار باهوش هستند و به حرفهای شما با دقت گوش می دهند؛ هنگام صحبت کردن کودک با خودش می توانید انعکاس رفتارتان را در او مشاهده نمایید؛ در واقع کودک با مشاهده رفتار والدینش از او الگو برداری می کند و همین امر باعث تقویت فن بیان کودکان می شود.

والدین باید توجه داشته باشند که در هنگام صحبت کردن با کودکان لازم نیست تن صدای خود را تغییر دهند و یا اینکه بچگانه با آنها صحبت کنند، زیرا کودکانه حرف زدن، نوعی اهانت به آنها تلقی می شود.

در هنگام مشاهده حرف زدن کودک با خودش ، با او در مورد دوست خیالی اش صحبت کنید و از او سوالاتی را در مورد آن بپرسید، در واقع با پرسیدن این سوال ها شناخت بهتری نسبت به کودک خود پیدا می کنید و با ترس ها، علایق و خلا های فرزندتان بیشتر آشنا می شوید. ضمن اینکه توجه به گفته های وی باعث رشد تکلم کودک نیز می شود.

تاثیر سن بر خود گویی های کودک

تحقیقات نشان داده کودکانی که درزمان انجام دادن کارها با خودشان حرف می‌زنند از عملکرد بهتری برخوردارند. کودکان با گفتار خصوصی، دنیای درونی، تجربیات کسب شده، احساسات و افکار خود را آشکار می‌کنند. موضوع صحبت‌های کودکان 4 ساله محدودتر و گزینشی‌تر از کودکان سه ساله است. با رسیدن به سن 6 و 7 سالگی در اغلب کودکان این صحبت‌ها تمام می‌شود و هنگام انجام فعالیت‌ها و مواجهه با چالش‌ها و مشکلات گفتار خصوصی و بلند حرف زدن کودک با خود، تبدیل به گفتار درونی می‌شود.

فواید حرف زدن با خود در کودکان

تحقیقات نشان داده‌است که صحبت کردن کودک با خودش می‌تواند مزایای بسیاری برای آ‌ن‌ها داشته‌باشد.

یکی از عوامل مهم در حرف زدن کودکان با خودشان، هوش است. تحقیقات نشان داده است کودکانی که با خودشان صحبت می‌کنند نسبت به آن‌هایی که این کار را انجام نمی‌دهند از هوش بالاتری برخوردارند.

 حرف زدن کودک با خود، نشان دهندۀ این است که کودک در حال رشد کردن است؛ زیرا هنگامی که کودکی با خودش صحبت می‌کند، خانواده و اطرافیان خود را از مفاهیم و موضوعاتی که دربارۀ آن‌ها یاد گرفته آگاه می‌کند.

کودکانی که بیشتر با خودشان حرف می‌زنند، خود-کنترلی در حال رشدی دارند و کمتر تکانشی عمل می‌کنند.

گفتار خصوصی با استفاده از تصویرسازی ذهنی و قدرت تخیل به کودکان کمک می‌کند تا بتوانند کارهای خلاقانه‌ای انجام دهند و بتوانند تجارب کسب شده خود را به شیوه ای جدید ارائه دهند.

حرف زدن کودک با خودش منجر به تقویت قوه‌ی تخیل و پرورش خلاقیت در او می‌شود. علاوه بر حرف زدن، هنر و نقاشی کشیدن از جمله مسائلی است که خلاقیت کودک را پرورش می‌دهد.

آیا باید نگران صحبت کردن کودک با خودش باشیم؟

آیا کودکی که با خودش حرف می زند، بیمار است؟ راه حل چیست؟ این ها سوالاتی است که برخی از والدین همواره مطرح می کنند.

همانطور که گفته شد حرف زدن کودک با خود یا گفتار خود محور در حالت عادی امری طبیعی است و پس از آن که کودک به سن دبستان رسید، این مسئله کمرنگ شده و از بین می رود، در این شرایط کودک وارد مرحله گفتار درونی خواهد شد.

 در واقع کودکان اغلب در دنیای خیالی خود با خودشان، عروسک‌ها، دوست‌ها و حتی حیوانات خیالی صحبت می‌کنند. ممکن است چیزهای جدیدی که یاد گرفتند را در مکالماتشان استفاده کنند یا حرف‌های بزرگ‌ترها را تکرار کنند. اما این مسئله مهم است که چه موقع باید نگران این حرف‌ زدن‌ها باشیم؟ برخی کودکان در مکالماتشان با خودشان جملات و حرف‌هایی را تکرار می‌کنند، اگر این امر برای مدتی طولانی و به شکلی غیرعادی ادامه پیدا کند، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات رشدی باشد. لازم است والدین از آموزش‌های لازم برای شناسایی مشکلات کودکشان استفاده کنند.

صحبت کردن تکراری با خود یکی از نشانه‌های اوتیسم است. والدین اگر متوجه شدند که با برخی تغییرات مشخص در برنامۀ کودک، عصبی شده و برای آرام شدن با خودش صحبت می‌کند بهتر است با یک مشاوره کودک مشورت کنند. البته درنظر داشته باشید که صحبت‌های تکراری با خود، عامل تعیین کننده برای اوتیسم به حساب نمی‌آید و به طور قطع مشخص نمی‌کند که کودکی مبتلا به اوتیسم است.

همچنین اگر هنگامی که کودک با خودش صحبت می کند، والدین متوجه حالاتی از جمله، قطع ارتباط کودک با دنیای اطراف و واقعیت، عدم شناخت مرز واقعیت و خیال، بیان حرف های تکراری به شکل مداوم و زیاد،شدند بهتر است با مشاور مشورت کنند.

 نتیجه گیری

صحبت کردن کودک با خودش در سنین یادگیری و مراحل رشد گفتاری و زبانی، امری کاملاً طبیعی است و به علت رشد گفتاری کودک می باشد.

گفتار خود محورباعث افزایش توانایی و بهبود گفتاری و زبان کودک خواهد شد و پس از آن مرحله گفتار درونی برای کودک وجود خواهد داشت.

در صورتی که حرف زدن کودک با خودش مرتبط با اتفاقات روز یا پیدا کردن راه حل و… باشد، جای نگرانی وجود ندارد.

اما اگر کودک از عبارات تکراری استفاده کند و واقعیت و خیال را تشخیص نمی دهد، ممکن است به اختلال فراگیر رشدی مانند بیماری اتیسم مبتلا بوده باشد و در این صورت والدین باید با روان پزشک و مشاور مشورت کنند.

---