خواص گیاه کاکوتی

گیاه کاکوتی ، طبع گرم دارد.این گیاه چند ساله است و بوته‌های آن پرپشت و ارتفاع آن بین ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر می‌باشد. در خراسان شمالی در بین کرمانج ها و ترک ها به نام آنخ شناخته میشود و در میان فارس ها به کاکوتی معروف است. گیاه کاکوتی در بسیاری از کوهستان های شمال خراسان به وفور یافت می شود و مردمان زیادی را در فصل بهار به کوهستان ها برای جمع آوری آنخ می کشاند.

کاکوتی را اکثرا به همراه چای دم میکنند و اینگونه طعم خوبی را به چای اضافه میکند و بعضی اوقات هم آن را به تنهایی دم می کنند. این روش بسیار مورد استقبال است.

استفاده از این گیاه به عنوان ادویه در غذاها کاربرد دارد و عطر آن بسیار نزدیک به آویشن است. از برگ‌های خرد شده کاکوتی به عنوان طعم دهنده دوغ می‌توان استفاده کرد که اثرات سوء گوارشی آن نظیر دل درد و دل پیچه را کاهش میدهد.

در ادامه به برخی از خواص متنوع و خارق‌العاده این گیاه با ارزش اشاره می کنیم:

درمان اسهال:

یکی از خواص گیاه کاکوتی، درمان اسهال می باشد.این گیاه  برای درمان اسهال استفاده می شود؛ کاکوتی دارای خواص ضد عفونی کننده قوی است که روده را پاک سازی کرده و اسهال را درمان می کند.

درمان درد قاعدگی و پریود:

کاکوتی کوهی به عنوان یک گیاه قاعده آور شناخته می شود و می تواند به درمان قاعدگی نامنظم کمک کند. در طب سنتی، گیاه کاکوتی یک بادشکن طبیعی است و به دلیل خواص ضد درد که دارد برای درمان کمرد درد و دل درد شدید در دوران قاعدگی زنان استفاده می شود.

خواص آنتی‌اکسیدانی کاکوتی:

تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف نوشیدنی کاکوتی در حالت پایه می‌تواند سبب افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی تام شود. ساز و کار احتمالی، در رابطه با اثرات نوشیدنی کاکوتی بر افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی تام به این صورت است که نوشیدنی دم کرده کاکوتی با افزایش ضداکساینده های درون سلولی مانند بیلی‌روبین، اسید اوریک و آلبومین می‌تواند ظرفیت آنتی اکسیدانی را بالا ببرد.همچنین به اثبات رسیده است ترکیبات گوناگون فنولی موجود در کاکوتی از طریق افزایش فعالیت آنزیم‌های دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و حذف رادیکال‌های آزاد، موجب کاهش پراکسیداسیون لیپیدی نیز می‌شوند.

تقویت قوای جنسی:

کاکوتی یکی از بهترین گیاهان دارویی برای تقویت قوای جنسی در مردان بوده و به درمان ناتوانی جنسی و ناباروری مردان کمک می کند.

جلوگیری از خونریزی بینی:

برای اینکه از خونریزی بینی پیشگیری و جلوگیری کنید می توانید کاکوتی را دم کنید و سپس با استفاده از یک پنبه آغشته به کاکوتی آن را داخل بینی قرار دهید و از خواص آن بهره مند شوید.

کاکوتی و خواص آنتی میکروبیالی:

برای بیان مکانیسم کاکوتی در از بین بردن عوامل بیماری‌زا چنین اظهار شده است که یکی از ویژگی‌های مهم ترکیبات این گیاه دارویی خاصیت آبگریزی آن‌ها است که سبب می‌شود در بخش‌های لیپیدی دیواره سلولی و میتوکندریایی میکروارگانیسم‌ها توزیع شده و موجب تغییر و تخریب ساختمان و نفوذپذیری آن‌ها می شود. به دنبال آن بخش زیادی از یون‌ها و دیگر محتویات حیاتی سلول به بیرون تراوش کرده و در نهایت موجب مرگ عوامل بیماری‌زا می‌شود. همچنین این ترکیب‌ها قادر به ایجاد اختلال در عملکرد آنزیم‌های متصل به غشای سلولی بوده که در نهایت منجر به ایجاد نقص در سنتز بسیاری از ترکیب‌های پلی ساکاریدی دیواره سلولی و ممانعت از رشد سلول و مورفوژنز آن خواهد شد.

مشکلات گوارشی:

کاکوتی دارای خواص ضدالتهابی و آرام بخش طبیعی است که به درمان معده درد، نفخ شکم، دل پیچه و سلامت دستگاه گوارش کمک می کند. علاوه بر این کاکوتی به دلیل خواص ضد میکروبی که دارد، خطر ابتلا به زخم معده ناشی از هلیکو باکتر پیلوری را کاهش می دهد. توصیه می شود که برای بهبود هضم غذا و درمان معده درد، یک فنجان دمنوش کاکوتی را بعد از غذا بنوشید تا تاثیر بیشتری داشته باشد.

درمان روماتیسم:

جوشانده کاکوتی در رفع رماتیسم و نرمی استخوان مفید است و غرغره جوشانده آن ورم لوزتین را برطرف می‌کند.

کاکوتی و دیابت:

در پژوهش‌های حیوانی نشان داده شده است عصاره هیدروالکلی کاکوتی موجب افزایش تعداد سلول‌های بتا با فعالیت ترشحی انسولین و در نتیجه کاهش گلوکز سرم می‌شود. از سویی دیگر، محققان، اثر کاکوتی بر کاهش گلوکز را تقویتِ ترشح انسولین از سلول‌های بتای پانکراس نمی‌دانند بلکه معتقدند احتمال دارد کاکوتی در دیابت غیر وابسته به انسولین مؤثر باشد و به سبب افزایش مصرف محیطی گلوکز، موجب کاهش میزان قند خون شود.

کاکوتی و افسردگی:

در بررسی‌هایی که روی موجودات آزمایشگاهی صورت پذیرفته، عصاره کاکوتی توانسته در این جانوران اثر ضدافسردگی داشته باشد. هرچند مکانیسم دقیق این اثر ناشناخته است، محققان اظهار کرده‌اند، الگوی رفتاری ایجاد شده توسط عصاره کاکوتی مشابه چیزی است که با مصرف داروی فلوکستین دیده می‌شود. تشابه این دو الگوی رفتاری، بیانگر اثرِ عصاره کاکوتی به دلیل افزایش احتمالی انتقال عصبی سروتونرژیک است. خاصیت ضدافسردگی کاکوتی، می‌تواند به سبب وجود ترکیباتی مثل پولگون در آن باشد.

کاکوتی و زخم معده:

محققان با بررسی اثر عصاره‌ی آبی کاکوتی بر زخم معده‌ی ناشی از اسید استیک در موش‌های صحرایی، شاهد تأثیر مثبت عصاره این گیاه در تسریع و تسهیل‌ ترمیم زخم معده بودند. آن‌ها اثر عصاره کاکوتی را به نقش آن در کاهش نسبت مرگ سلولی به تکثیر سلولی و افزایش رگ زایی در غشای مخاطی معده مرتبط می‌دانند. یکی از ترکیبات اصلی کاکوتی ماده‌ای به نام پولگون است که اثر ضدالتهابی آن به‌خوبی شناخته شده است. علاوه بر این 1 و 8- سینئول و پولگون که از ترکیبات اصلی عصاره کاکوتی هستند از ترشح زیاد اسید معده نیز می‌کاهند.

پاکسازی پوست:

روغن کاکوتی یکی از بهترین روش ها برای پاکسازی پوست از آلودگی هاست که به روشن تر شدن پوست صورت کمک می کند.

مقوی قلب:

 کاکوتب مقوی برای قلب هم می باشد. برای این منظور کاکوتی را در مقداری آب جوش بیاورید  و 20 دقیقه دم کنید و بعد غذا میل کنید.

سیاتیك:

یکی دیگر از خواص کاکوتی، درمان سیاتیک می باشد. برای درمان سیاتیك از حمام كاكوتی استفاده كنند، به این صورت که مقداری کاکوتی را در آب جوشانده در وان ریخته داخل وان بنشینید و همچنین كاكوتی را به صورت ضماد در محل سیاتیك بگذارند.

عوارض کاکوتی:

مصرف کاکوتی در دوران بارداری بر جذب آهن بدن تاثیر دارد.

کاکوتی یک گیاه قاعده آور است و می‌تواند خطر سقط جنین در دوران بارداری را افزایش دهد، توصیه می‌شود که زنان باردار از زیاده روی در مصرف آن اجتناب کنند.

ممکن است کاکوتی باعث افزایش فشار خون شود، به همین دلیل توصیه شده که افراد مبتلا به فشار خون بالا از زیاده روی در مصرف این گیاه دارویی اجتناب کنند.

به طور کلی گیاه کاکوتی نباید به صورت مداوم و زیاد مصرف شود.

---