خواص عناب چیست؟

عناب میوه ای کوچک به اندازه یک زیتون است، در طب سنتی از میوه و هسته آن برای درمان اضطراب و بی خوابی و همچنین بهبود هضم غذا استفاده می شود. عناب تازه بافتی نرم و طعمی شیرین مانند سیب دارد اما عناب خشک دارای طعمی شبیه خرما می باشد.

ارزش غذایی عناب

این میوه منبع خوبی از ویتامین C و حاوی مقادیر قابل ملاحظه‌ای مواد معدنی است. همچنین دارای پروتئین، کربوهیدرات و مواد معدنی کلسیم، فسفر، آهن، کاروتن، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین و فلور می‌باشد. در ضمن حاوی پکتین (به عنوان کلسیم پکتات) به عنوان فیبر محلول موثر در کاهش چربی و قند خون است.

محتوای چربی کل میوه عناب بسیار کم است. نسبت اسیدهای چرب اشباع نشده به کل چربی در میوه عناب بالا است، بنابراین متخصصین تغذیه می‌توانند عناب را به عنوان بخشی از رژیم غذایی توصیه نمایند.

خواص میوه عناب در طب سنتی

آنتی اکسیدان‌ها و مواد مغذی ارگانیک قویِ موجود در این میوه‌ی پرخاصیت طیف گسترده‌ای از خواص را به همراه دارد.

- رفع مشکلات خواب: حل مشکلات خواب یکی از خواص عناب است. مصرف عصاره‌ی عناب می‌تواند درمان خانگی مناسبی برای کسانی باشد که مشکل بی خوابی یا بی‌قراری دارند. خاصیت آرامش‌بخشی که در ترکیبات ارگانیک این میوه‌ی مفید وجود دارد ذهن و بدن را آرام می‌کند و بنابراین اگر شب‌ها راحت به خواب نمی‌روید کمی جوشانده‌ی عناب می‌تواند همان چیزی باشد که برای یک خواب راحت و عمیق به آن احتیاج دارید.

- کاهش استرس و اضطراب: یکی دیگر از خواص عناب کاهش استرس و اضطراب است. در واقع ثابت شده است که عناب مانند برخی داروهای کاهنده‌ی اضطراب و تسکین‌دهنده عمل می‌کند. با استفاده از عصاره عناب یا مصرف میوه‌ی آن هورمون‌های شما تنظیم می‌شود و این به ذهن و بدن شما آرامش می‌بخشد. در افرادی که مرتب دچار استرس مزمن و اضطراب می‌شوند مصرف عناب خشک یا خوردن یک مکملِ‌ حاوی عناب موجب آرامش فکری می‌‌شود و بدن را در مقابل اثرات جانبی افزایش هورمون‌های استرس محافظت می‌کند.

- درمان سرماخوردگی، سرفه و گلودرد: در طب سنتی ایران نیز مصرف جوشانده عناب برای درمان سرفه، سرماخوردگی و آنفلوانزا و انواع گلودرد بسیار توصیه شده است. چای عناب در شرق آسیا یک نوشیدنی بسیار گوارا محسوب می‌شود که به جلوگیری از سرماخوردگی نیز کمک می‌کند. اگر دچار سرماخوردگی شده‌اید و از خشکی سینه و سرفه رنج می‌برید، عناب داروی گیاهی مناسب و کارآمدی است. عناب دارای لعاب فراوان، پروتئین، مواد قندی و مقدار زیادی ویتامین C است. عناب به دلیل داشتن لعاب زیاد، نرم کننده سینه و ضد سرفه است. جوشانده عناب گرفتگی صدا را برطرف می‌کند. به علاوه آسم و تنگی نفس را برطرف می‌کند.

طرز تهیه شربت خوب مخصوص سرفه و سینه درد و خلط آور و ملین: عناب + انجیر + كشمش + خرما از هر كدام 50 گرم در یك لیتر آب جوشانده صاف نموده روزی 3 فنجان میل شود. جوشانده عناب گرفتگی صدا را برطرف می‌کند. به علاوه آسم و تنگی نفس را برطرف می‌کند. برای تهیه جوشانده عناب 50 گرم عناب را در یک لیتر آب ریخته و بجوشانید تا حجم آن دو سوم شود. عصاره آن همراه با زنجبیل، شیرین بیان و نعناع آرام‌بخش عضلات گلو است.

- افزایش سیستم ایمنی بدن: عناب به‌دلیل داشتن مقدار زیادی از آنتی‌اکسیدان‌ها ازجمله ویتامین سی،‌ ویتامین A و ترکیبات ارگانیک مختلف و اسیدها به شیوه‌های مختلفی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. این آنتی اکسیدان‌ها می‌توانند رادیکال‌های آزاد را که عامل بسیاری از امراض و بیماری‌ها هستند خنثی کنند. علاوه‌براین ویتامین C منجربه افزایش تولید گلبول‌های سفید می‌شود و همان‌طور که می‌دانید گلبول‌های سفید اولین خط دفاعیِ سیستم ایمنی بدن ما هستند.

- تقویت قلب و عروق: عناب از بروز مشکلات قلبی جلوگیری می‌نماید. كاهش دهندة چربی خون است. عناب برای تصلب شرائین مفید می‌باشد. کاهش‌دهنده فشارخون است.

- درمان روماتیسم: استفاده از پودر عناب همراه با شیر، برای درمان روماتیسم استفاده می‌شود. پماد آن نیز به درمان روماتیسم كمک می‌کند.

- تنظیم گردش خون: عناب یکی از منابع غنی از آهن و فسفر است که هر دو از عناصر مهم در گلبول‌های قرمز خون هستند. اگر به فقر آهن یا کم‌ خونی دچارید ممکن است علائمی مانند ضعف عضلانی، خستگی، سوءِهاضمه،‌ سرگیجه و اختلال شناختی در شما بروز کند. با افزایش آهن و فسفرِ دریافتی از طریق میوه عناب،‌ گردش خون شما بیشتر می‌شود و در نتیجه‌ اکسیژن‌رسانی به اندام‌های شما بهتر انجام می‌شود.

- تقویت استخوان‌ها: با افزایش مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر و آهن که آنها را با مصرف عناب دریافت می‌کنید سلامت و استحکام استخوان هایتان را تضمین می‌کنید. وقتی پا به سن می‌گذارید مشکلاتی نظیر تحلیل و پوکی استخوان گریبان‌گیر شما می‌شود بنابراین اضافه کردن عناب به رژیم غذایی‌تان می‌تواند این روند را کُند کند.

- کمک به هضم غذا: عناب به‌دلیل داشتن فیبر فرایند هضم را در بدن بهبود می‌بخشد. البته ساپونین‌ها و تری ترپنوئیدها نیز با بهینه‌کردن فرایندِ جذب مواد مغذی و حرکات سالم غذا در روده‌ها در این قضیه نقش دارند. این کار به جلوگیری از بروز یبوست، شکم‌درد، نفخ شکم و بیماری‌های دستگاه گوارش مانند سرطان روده‌ بزرگ کمک می‌کند.

- کنترل وزن: خوردن میوه و سبزیجات برای کاهش وزن، زیاد پیشنهاد شده است. عناب را هم می‌توان در فهرست این خوراکی‌ها گنجاند. در واقع یکی از خواص عناب کمک به کنترل وزن است. این میوه با کالری کم،‌ و میزان بالایی از پروتئین و فیبر نیازهای تغذیه‌ای شما را تأمین می‌کند و شما را سیر نگه می‌دارد. در نتیجه بین وعده‌های غذایی اصلی سراغ میان‌وعده و تنقلات نمی‌روید و می‌توانید به رژیم غذایی‌تان پایبند بمانید و به این ترتیب وزن اضافه نمی‌کنید.

- درمان سرطان: بین ترکیبات زیست‌فعال در عناب و کاهش فعالیت رادیکال های آزاد و گسترش سلول‌های سرطانی همبستگی مثبتی وجود دارد. آنتی اکسیدان‌های موجود در عناب عامل بسیار مؤثری در پیشگیری از سرطان و سایر بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی هستند.

-  تصفیه خون: ساپونین‌ها و آلکالوئیدهای موجود در عناب مستقیما با تصفیه خون و سم زدایی بدن در ارتباط‌ اند. این اثر آنتی اکسیدانی می‌تواند جلوی بسیاری از بیماری‌ها را بگیرد و نیز موجب کاهش استرس در سیستم‌های ایمنی و لنفاوی بدن شود.

- خواص ضدالتهابی: عصاره آن موجب مهار اثر رادیکال‌های آزاد (به عنوان عامل افزایش التهاب) می‌گردد. حاوی آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی چون ویتامین C، کاروتنوئیدها و فلاوونوئید است. همچنین موجب تقویت سیستم ایمنی می‌شود.

- مفید برای اعصاب و روان: عناب مقوی مغز و حافظه است. آرامش‌بخش طبیعی است. شستشودهنده سلولهای مغزی است. عناب آرام‌کننده اعصاب است و بدخلقی را از بین می‌برد. عناب خواب‌آور بوده و بی‌خوابی و خستگی را برطرف می‌کند. تسکین‌دهنده اضطراب و استرس است. هرگاه كه احساس غمگینی كرده و گریه می كنید یك فنجان دم كرده عناب لبخند به لبهای شما می آرود.
 
- تقویت دستگاه گوارش: عناب در زمان ابتلا به اسهال می‌تواند حرکات مربوط به دستگاه گوارش را کاهش دهد. مخلوط را با نمک و فلفل به عنوان هضم کننده مصرف کنید. میوه خشک رسیده به عنوان ملین می‌باشد. حتی تأثیر آن برای کمک به درمان یبوست با مطالعات بالینی مختلف به اثبات رسیده است و به تمام افرادی که از یبوست رنج می‌برند توصیه می‌شود هر روز صبح یک تکه زنجبیل تازه و چند دانه عناب را در یک لیوان آب جوش قرار داده و پس از چند دقیقه این نوشیدنی را میل کنند. عناب تقویت‌کننده دستگاه گوارش است و مطالعات بالینی، تأثیرات آن برای رفع مشکلات مختلف گوارش را نشان داده است. مصرف عناب به هضم غذا کمک کرده و در جلوگیری از نفخ موثر است.

- حفاظت از کبد: مصرف عناب به طور معنی‌داری سطوح آنزیم‌های کبدی را کاهش می‌دهد. این آنزیم‌ها نشانگر آسیب بافتی هستند. یافته‌های بافت شناسی نشان می‌دهند که این میوه اثرات محافظتی در برابر بیماری‌های کبدی دارد. عناب در درمان کبد چرب نیز مفید است.

- مفید برای دندان: عناب دندان‌ها را در برابر پوسیدگی مقاوم می‌سازد. برای درمان دندان درد سائیده عناب را در محل كرم خوردگی دندان بگذارید.

- رفع سردرد و سرگیجه: كسانی كه سردرد یا سرگیجه دارند به مدت 14 روز ، روزی 5 دانه عناب میل كنند. برای سردردهای ناشی از سوء هاضمه عناب + بنفشه + گل پنیرك جوشانده با ترنجبین شیرین كنید میل نمایید. برای درمان سردرد 30 عدد عناب + 5 گرم تخم گشنیز در یك لیوان آب جوش دم كرده صبح ناشتا میل شود.

- درمان كمردرد: كسانی كه از كمر درد رنج می برند می باید به مدت 7 روز، روزی ده دانه عناب ابتدا مكیده سپس میل كنند.

- کاهش دیابت: مصرف عناب برای تنظیم قند خون مفید است . ترکیبات اتری موجود در عناب عامل مهار کننده‌ای در افزایش قند خون است. همچنین مقادیر پارامترهای بیوشیمیایی مانند قند خون، اوره، کراتینین، کلسترول سرم، تری‌گلیسیرید سرم، HDL، LDL، هموگلوبین و هموگلوبین گلیکوزیله را به طور قابل توجهی به سطح نرمال نزدیک می‌کند. افرادی كه دچار بیماری قند خون هستند روزی 5 دانه عناب بخورند.

- مفید برای جنین و بارداری: مصرف عناب در درمان نازایی مفید است. خوردن عناب در دوران بارداری و مخصوصا در ماه دوم بارداری برای جنین مفید است. به جلوگیری از تهوع و استفراغ و برای تسکین درد‌های شکمی در دوران بارداری کمک می‌کند. در همین خصوص در طب اسلامی توصیه شده که مادر در ماه دوم بارداری هر روز سوره ی مبارکه توحید را بر دو عدد عناب بخواند و آن را ناشتا میل کند.

خواص عناب برای پوست و مو

عصاره و آب عناب به‌صورت موضعی برای درمان التهابات مختلف پوستی ازجمله پسوریازیس، اگزما، و آکنه استفاده شده است. میوه عناب هم اثر مشابهی دارد. عناب همچنین از ظهور چین و چروک و جای زخم روی صورت جلوگیری می‌کند و با اکسیژن‌رسانی و افزایش گردش خون، موجب شادابی پوست صورت می‌شود.

- رشد موی سر را زیاد می كند.

- عناب برای  خشکی و خارش پوست،استفاده می شود.

- به علت داشتن اسیدآمینه های مهم، باعث بهبود روند زخم است.

- برای رفع خارش بدن جوشاندة عناب را با شكر شیرین كنید، میل شود.

- به علت دارا بودن انتی‌اکسیدان‌ها، روند پیری پوست را کاهش می‌دهد.

- عناب خون را تصفیه و سموم را از بدن دفع می‌کند و سبب روشنی پوست می‌شود.

- خوردن عناب بیماری پوستی گال یا جرب را كاهش می‌دهد روزانه چند دانه میل كنید.

- استفاده از مغز این میوه در زخم‌ها و بریدگی‌ها، سبب سرعت بخشیدن به بهبود آن‌ها می‌شود.

- برای درمان كهیر و خارش پوست 50 عدد عناب را با یك لیوان آب جوشانده صاف كرده، صبح ناشتا با سكنجبین مخلوط نموده میل شود. عناب خشك شده را با عسل مخلوط كرده در محل خارش و كهیر بمالید.

سایر خواص شگفت انگیز عناب

- تب بر
- ادرارآور
- دفع بلغم
- تصفیه خون
- درمان کم‌خونی
- تسکین‌دهنده درد
- برطرف كننده ورم چشم
- کاهش دهنده ی تشنگی
- افزایش‌ سیستم ایمنی بدن
- برطرف کننده خستگی شدید
- كسانی كه بواسیر دارند صبح ناشتا یک استكان آب جوشانده ی عناب به مدت 4 روز میل كنند.

فواید گل و برگ درخت عناب

- برای سرعت بخشیدن در ترمیم شكستگی استخوان از ضماد برگ درخت عناب استفاده كنید.
- از برگ‌های عناب بصورت ضماد می‌توان در محل گزش عقرب گذاشت.
- دم کرده برگ‌های گیاه عناب برای درمان تب تیفوئید، از بین بردن انگل و حذف چربی‌های اضافی بدن مؤثر است.
- گل و برگ درخت عناب می‌تواند برای دفع حشرات استفاده شود.

فواید برگ عناب برای کاهش وزن

برای درمان چاقی، ‌یک مشت از برگ‌های عناب را در یک پیمانه آب بریزید و به مدت یک شب آن را خیس کنید و صبح روز بعد، قبل از این که چیزی بخورید آب برگ‌های خیس خورده را بخورید. این کار را به مدت یک ماه انجام دهید و شاهد تغییر وزن خود باشید. شما با این رژیم، عضلات خود را افزایش می‌دهید و از چربی بدن کم می‌کنید و حذف چربی بدن، جزء اصلی از بین بردن چاقی است.

فواید پوست و ریشه درخت عناب

- دم کرده ریشه عناب رشد و تقویت موی سر را زیاد می‌کند.
- جوشانده پوست درخت عناب، داروی ضد اسهال است.
- ریشه گیاه عناب در درمان سوء هاضمه مفید است.

مضرات و عوارض جانبی عناب

عناب به‌طور کلی عوارض جانبی بسیار کمی دارد مگر در کسانی که حساسیت‌های طبیعی به میوه‌ها دارند. عناب حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده است و می‌تواند بر سطح قند خون اثر منفی بگذارد؛ بنابراین برای مبتلایان به دیابت خطرناک است.

- زیاده روی در خوردن عناب باعث كم شدن غرایز جنسی می‌شود.
- عناب در اشخاص سرد مزاج، تولید گاز و نفخ می‌کند و این گونه افراد باید عناب را با مَویز میل نمایند.
- عناب موجب ازدیاد ویتامین k می‌شود که در نتیجه آن خون غلیظ می‌شود بنابراین مصرف زیاد آن برای افرادی که دچار غلظت خون هستند، توصیه نمی‌شود.
- افرادی که از نفخ بیش از حد، انگل‌های روده‌ای و خلط بیش از حد رنج می‌برند، بهتر است قبل از مصرف عناب با پزشک مشورت کنند.

---