درمان کسالت و بی‌حالی

خستگی توصیفی برای احساس بی‌حالی یا نداشتن انرژی به کار می‌رود. خیلی افراد دچار این مشکل هستند و کسالت مشکلی استکه باعث تضعیف عملکرد انسان می شود. بی‌حالی حالت پیچیده‌ای است، و چیزی که بر پیچیدگیِ مشکل می‌افزاید این حقیقت است که فرد همیشه احساس کسالت و خستگی می کند.

ممکن است احساس خستگی به‌طور نامحسوس در زندگی روزانه‌ی ما رخنه کند و  سلامتی فیزیکی و روانی ما را تأثیر قرار دهد و انجام کارهای روزمره را، سخت می کند. کسالت و بی حالی روابط افراد را با دیگران تحت تاثیر قرار می دهد.

علت کسالت و بی‌حالی چیست؟

کنترلِ خستگی کار سختی است، چون نشانه های آن بسیار مبهم می باشد. کسالت و خستگی انواع متفاوتی دارد: 


- خستگی فیزیکی
- خستگی احساسی
- خستگی به عنوان خودِ بیماری
- خستگی به عنوان نشانه‌ی یک بیماری

این احتمال هم وجود دارد که کسالت و بی حالی، از علائم افسردگی یا قند خون پایین است. اگر نتوانستید علت دقیق خستگی‌تان را بفهمید، می‌توانید منشأ آن را در سبک زندگی و برخی از عادات زندگی در دنیای مدرن امروزی جست‌وجو نمایید. اما این را بدانید که کسالت و بی حالی درمان‌های طبیعی زیادی دارد که می‌توانید برای مبارزه‌ی مؤثر با این خستگی، از آنها بهره ببرید.

رفع کسالت و بی‌حالی بدون دارو

برای رفع کسالت و بی حالی و اینکه خستگی دست از سرمان بردارد باید چند توصیه طب سنتی را در رابطه با خوردن، خوابیدن و حتی استحمام کردن را انجام دهیم.

خوردنی ها و آشامیدنی هایی که طبع سرد دارند مانند ماست، خیار و عدس باعث کسالت و خواب آلودگی می شود درحالی که به و سیب، از میوه های شادی بخشی هستند که توصیه می شود به صورت میوه تازه، مربا، خورش و آب میوه از آن ها استفاده شود. زرده تخم مرغ عسلی، گوشت گوسفندی و نخود نیز با داشتن طبع گرم باعث افزایش جریان خون لطیف در بدن و به دنبال آن احساس نشاط و شادابی می شوند.

خوراکی های انرژی زا

اولین اقدام برای اینکه به خواب آلودگی و کسالت نیمروزی دچار نشویم، صرف صبحانه ای با کیفیت بالاست، برای صبحانه می توانید:

- غذاهایی که از غلات (گندم، جو) تهیه شده و با شیر مصرف می شوند که البته شیر باید کم چرب باشد.
- کلوچه خانگی، املت، نان و پنیر کم چرب
- نان سبوس دار، کره بادام زمینی و موز
- یک لیوان آبمیوه یا یک عدد میوه تازه

برای فعالیت روزانه بدن به کربوهیدرات احتیاج دارد؛ زیرا کربوهیدرات ها سوخت اصلی مغز و عضلات به حساب می آید. افزودن پروتئین به کربوهیدرات، تمرکز را افزایش می دهد و از نظر ذهنی و جسمی احساس بهتری پیدا خواهید کرد.

برای ناهار از غذاهای پرچرب بپرهیزید؛ چون مدت زیادی در دستگاه گوارش می مانند تا هضم شوند و احساس پُری به شما دست می دهد. این غذاها اگرچه پرکالری هستند اما باز هم حس می کنید انرژی کافی ندارید چون آنقدر حس پُری و سنگینی آنها زیاد است که شما را کسل و بی حال می کند.

توصیه های طب سنتی برای رفع کسالت و بی حالی

- خواب کافی و با کیفیت: در طب سنتی کیفیت خواب وبیداری افراد متناسب با سن، موقعیت، مزاج و جنس افراد تعریف می شود؛ برای مثال جوانی که می خواهد روز بانشاطی را سپری کند باید حداقل شش ساعت خواب شبانه مفید داشته باشد. دقت داشته باشید که با کیفیت ترین خواب مربوط به ساعات 9 شب الی 1 نیمه شب است، به طوری که جالب است بدانید هر یک ساعت خواب در این ساعات معادل دو ساعت خواب بعد از نیمه شب است.

- ورزش: فعالیت حرکتی منظم مثلاً سه روز در هفته، هر بار 20 دقیقه پیاده روی باعث افزایش کیفیت زندگی و پیش گیری از ابتلا به انواع بیماری ها می شود.

- ازدواج به موقع: ازدواج به موقع و داشتن روابط زناشویی سالم و متعادل باعث افزایش نشاط و شادابی می شود و بالا رفتن سن ازدواج و افراط وتفریط در رابطه جنسی موجب کسالت و افسردگی می شود.

- استحمام: حمام کنید، برای این که احساس طراوت را در روزها و شب های پاییزی پیدا کنید کافی است یک فنجان نمک داخل وان حمام بریزید و آن را با آب گرم پر کنید. با شمع های معطری که در کنار وان می گذارید، آرامش خاصی پیدا خواهید کرد.

- استشمام رایحه های شادی آفرین: رایحه های شادی آفرین رفع کسالت و بی حالی می کنند. بعضی از بوها برای تغییر احساس انسان شامل: گل رز، بابونه، شمعدانی معطر، لیمو و بالنگ هستند. این رایحه ها را به عنوان خوشبوکننده و معطرکننده هوا و فضا مورد استفاده قرار دهید.

خوردن و آشامیدن مواد غذایی سالم

در جوامع امروز، اهمیت غذا نادیده گرفته می‌شود. اگر ما در وعده‌های غذاهایی‌مان خسیس‌بازی به خرج بدهیم یا رژیم غذایی‌مان را پر از نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای چرب و چاق‌کننده کنیم، یا سیستم بدنی‌‌مان به درستی کار نخواهد کرد یا پس مدتی از کار خواهد افتاد. به علاوه، احساس خستگی و بی‌حالی را هم تجربه خواهیم کرد.

زمانی که غذا می‌خوریم، بدن ما کربوهیدرات‌ها (قند و نشاسته) را می‌شکند، پس از آن این کربوهیدرات‌های شکسته دوباره برای تبدیل شدن به گلوکز (قند خون) شکسته می‌شوند و جذب جریان خون می‌شوند. گلوکز انرژی مورد نیاز ما برای عملکرد تمام سیستم‌های بدن است، از مغز و قلب گرفته تا عضلات پا تمام کربوهیدرات‌ها برای شما خوب نیستند و نوعِ خوب آنها باید به شکل کربوهیدرات‌های پیچیده باشد.

کربوهیدرات‌های پیچیده از زنجیره‌های طولانی و پیچیده‌‌ای از مولکول‌های شکر ساخته شده‌اند. این کربوهیدرات‌ها به گلوکز تبدیل می‌شوند و به ما انرژی می‌دهند. ارزشِ کربوهیدرات‌های ساده از قبیل شکر درون کیک‌ها، شیرینی‌ها، شربت‌های مصنوعی، آب‌نبات‌ها و غیره، برای بدن ما صفر است و فقط به افزایش وزن و نداشتن حس خوب نسبت به اندام منتهی می‌شود.

این کربوهیدرات‌های ساده به سرعت سوخته می‌شوند. شاید با مصرف آنها به سرعت احساس کنید انرژی‌تان افزایش یافته است (به‌خاطر بالا رفتن گلوکز)، اما به همان سرعت هم این انرژی کاذب را از دست خواهید داد.

کربوهیدرات‌های پیچیده سبب آزادسازیِ ثابت و یکنواخت انرژی می‌شوند. اگر شما غذای ناسالم بخورید، این احتمال وجود دارد که کربوهیدرات‌های بد جزو رژیم غذایی شما باشند و این به آن معناست که شما بخش اعظم غذای خود را به انرژی تبدیل نمی‌کنید و پیامد این نوع غذا خوردن، احساس خستگی است.

تغییر سبک زندگی برای درمان بی‌حالی

- بالا بردن فعالیت فیزیکی: اگر احساس خستگی می‌کنید و رَمق کار کردن ندارید، شاید با قرار گرفتن در معرض هوای تازه به راحتی بتوانید به جسم و ذهن‌تان طراوت بدهید.

بهتر است به جای استراحت مطلق، به خودتان پاداش بدهید، یعنی هر از گاهی از جایتان بلند شوید و هوای تازه‌ای بخورید تا تأثیر طراوت‌بخش آن را در خودتان احساس کنید.

این کار به سبب آزاد شدن اندورفین باعث بهتر شدن خلق و خوی شما می‌شود. فراموش نکنید که غم و افسردگی، عوامل زمینه‌سازِ خستگی هستند.

دستورالعمل:
برای بالا بردن انرژی، به ویژه در درازمدت، ورزشِ منظم اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر فکر می‌کنید حوصله‌ی ورزش کردنِ زیاد را ندارید، پس در آغازِ کار، بیش از حد ورزش نکنید. فقط کفش‌تان را بپوشید و از خانه بیرون بروید. حتی قدم زدنِ ساده هم بهتر از این است که هیچ فعالیتی نکنید. ورزش را همراه با موسیقی، به طور منظم در خانه انجام بدهید. رفته رفته با عادت کردن به ورزش، بر سطح فعالیت خود بیفزایید.

- نوشیدن آب سیب‌زمینی: شاید حتی فکر خوردن یک لیوان آب سیب‌زمینی چندان خوشایند نباشد، اما آب سیب‌زمینی یک درمان خانگی عالی برای درمان بی حالی و کسالت است. انداختن چند برش سیب‌زمینی در لیوان آب، آن را به یک نوشیدنی سرشار از پتاسیم تبدیل می‌کند که باعث می‌شود کمتر احساس خستگی و تنبلی کنید، زیرا این نوشیدنی یک ماده‌ی معدنی را وارد بدن می‌کند که بسیاری از افراد، مقادیر کافی از آن را دریافت نمی‌کنند.

بدن، پتاسیم را نیز مانند منیزیم تولید نمی‌کند و ما باید آن را از منابع خارجی دریافت کنیم. از آنجا که رژیم غذاییِ این روزها به لحاظ مواد مغذی، کم‌مایه است، تعجبی ندارد که بدن‌مان دچار کمبود پتاسیم باشد.

پتاسیم به تنهایی به شما انرژی نمی‌دهد، اما همراه با منیزیم (همین‌طور کلر و کلسیم)، الکترولیتی را ایجاد می‌کند که برای عملکرد درست سلول‌ها و آزادسازی انرژی و هدایت الکتریسیته، حیاتی است. بدون پتاسیم، عضلات ما به درستی حرکت نخواهند کرد و تکانه‌های عصبی ما به درستی فعال نمی‌شوند. با دریافت مقدار مناسبی پتاسیم، می‌توانید احساس بی حالی و کسالت همیشگی خود را از بین ببرید.

دستورالعمل:
سیب‌زمینی را قطعه قطعه کنید (نیازی به کندن پوست آن نیست) و آن را داخل لیوان آب بریزید و یک شب تا صبح در یخچال بگذارید و صبح قبل از خوردن هر چیز دیگری، آن را بنوشید.

- تقویت گلبول‌های قرمز: آهن عنصر ضروری و مورد نیاز بدن است و بدون آن، بدن نمی‌تواند به اندازه‌ی کافی، گلبول‌های قرمز تولید کند. گلبول‌های قرمز حاوی هموگلوبین هستند. هموگلوبین در ساختارِ خودِ عنصر آهن قرار دارد و نقش آن انتقال اکسیژن به سرتاسر بدن است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند مصرف اکسیژن با ورود آن به ریه‌ها، پایان می‌یابد، اما اکسیژن باید کل بدن را طی کند و به تمام سلول‌ها و اندام‌های بدن برسد تا به آنها توانایی کار کردن بدهد.

کمبود اکسیژن منجر به کاهش عملکرد بدن می‌شود و در نهایت، خستگی را به همراه دارد. به این وضعیت، کم‌خونیِ ناشی از فقر آهن می‌گویند. برای مقابله با آن، با برگ‌های گزنه (ترجیحا برگ‌های تازه، اما برگ‌های خشک هم مؤثر هستند) چای درست کنید. گزنه سرشار از آهن و ویتامین C است.

مواد لازم:
1 فنجان قاصدک و گزنه‌ی تازه یا ۲ قاشق چای‌خوری قاصدک و گزنه‌ی خشک
1 فنجان آب جوش تازه
عسل

دستورالعمل:
قاصدک و گزنه را داخل لیوان بریزید، سپس آب جوش را به آن اضافه کنید و روی لیوان را بپوشانید. پس از ده دقیقه، چای گیاهی شما آماده است. قبل از نوشیدن، گیاهان را از داخل لیوان خارج کنید، مقداری عسل به آن اضافه کنید و این چای را دو بار در روز بنوشید.

- جینسِنگ: این گیاه سرشار از گونه‌های همیشه‌سبز و حاوی ترکیبات طبیعی است. جینسنگ اغلب به عنوان یک گیاه "آداپتوژن" در نظر گرفته می‌شود، به این معنا که به سازگاری بدن با استرس کمک می‌کند، خواه این استرس ناشی از قرار گرفتن در معرض سرما یا گرمای شدید باشد، خواه به خاطر گرسنگی یا خستگی. تصور می‌شود این گیاه با بهبود بخشیدن عملکرد سیستم آدرنال، به رویارویی بدن با استرس کمک می‌کند.

وقتی صحبت از واکنش هورمونی به استرس می‌شود، سیستم آدرنال، مرکز فرماندهی بدن است. کورتیزول، هورمون استرس می‌تواند بر کیفیت خواب ما اثر بگذارد و تعیین‌کننده‌ی به خواب رفتنِ دوباره‌ی ما در شب باشد، زیرا با ترشح هورمون کورتیزول، ملاتونین سرکوب می‌شود.

دستورالعمل:
یک قاشق چای‌خوری ریشه‌ی خشک جنسینگ را داخل صافیِ چای در فنجان قرار دهید. آب جوش را به آن اضافه کنید و رویِ فنجان را بپوشانید. پس از ده دقیقه، آن را به جای قهوه یا چای صبحانه، به همراه عسل یا آبلیمو بنوشید. برای اینکه شاهد اثرات جینسنگ باشید، باید این نوشیدنی را هر روز بنوشید.

- مصرف مرکبات: روز خود را با یک لیوان آب لیموترش آغاز کنید. عطر لیموی ترش تازه درون لیوان آب به تنهایی می‌تواند شما را سرحال ‌کند و جذبِ آب، شما را برای یک روز عالی آماده ‌کند. آب لیموترش به بهبود شماری از بیماری‌ها کمک می‌کند، مثلا از یبوست پیشگیری می‌کند، اما خاصیت دیگرش این است که به یک بدن خسته، جان تازه‌ای می‌دهد.

دستورالعمل:
آب نصف یک لیموترش تازه را بگیرید و به یک لیوان آب اضافه کنید. اگر زمستان است، از آب گرم و اگر تابستان است، از آب سرد و یخ استفاده کنید. دو بار در روز این نوشیدنی را بنوشید و یک لیوانِ آن را به اواسط روز که احساس خستگی می‌کنید، اختصاص بدهید.

- نوشیدنی انرژی‌زای خانگی: به نوشیدنی‌های انرژی‌زای بیرون عادت نکنید. در حقیقت، این نوشیدنی‌های غیرطبیعی بر مشکلات فیزیکی ما می‌افزایند.
پس بهتر است خودتان نوشیدنی‌‌های انرژی‌زا درست کنید که هم طعم طبیعی‌تری دارند و هم در بهبود سلامتی‌تان اثر واقعی دارند و شما را به همان انرژی طولانی‌مدتی که به دنبالش هستید، می‌رسانند.

- یوگا: این ورزش به آرامش ذهن، تمرکز روی تنفس و آرام کردن آشفتگی‌های درونی کمک می‌کند. بخش فیزیکی یوگا، مانند بسیاری از انواع ورزش‌ها، در واقع تقویت‌کننده‌ی انرژی شماست. ترکیب ورزش فیزیکی و روحی به شما حس تولد دوباره می‌دهد. این ورزش در واقع به عنوان گونه‌ای داروی جایگزین برای مبارزه با خستگی مزمن شناخته شده است.

- شیرین‌بیان: وقتی صحبت از درمان گلودرد می‌شود، ریشه‌ی شیرین بیان یک گیاه پیشنهادی است، اما یکی از ترکیبات اصلی آن، یعنی گلیسیریزین می‌تواند در بهبود خستگی مفید باشد، به ویژه اگر خستگی توأم با عملکرد ضعیف آدرنال باشد.

ریشه‌ی شیرین بیان نیز مانند جینسنگ، می‌تواند به بهبود تنظیم سطح کورتیزول کمک کند. اگر بدن شما به اندازه‌ی کافی کورتیزول تولید نکند، ممکن است در تلاش برای جبران این کمبود، بیش از حد کورتیزول تولید کند و این وضعیت باعث می‌شود در طول روز، احساس خستگی کنید، اما در طول شب، قادر به خوابیدن نباشید و آن خستگی را همچنان احساس کنید.

دستورالعمل:
یک قاشق غذاخوری ریشه‌ی خشک شیرین‌بیان را در یک فنجان آب جوش بریزید و روی فنجان را بپوشانید. پس از ده دقیقه، ریشه‌های شیرین‌بیان را به کمک صافی از آب جدا کنید. از عسل یا آبلیمو به عنوان چاشنی استفاده کنید و قبل از خوردن صبحانه آن را بنوشید.

- مصرف منیزیم: منیزیم یک ماده‌ی معدنی مهم است که ما این روزها واقعا از کمبود آن رنج می‌بریم. بدن به خودی خود منیزیم تولید نمی‌کند و دریافت این ماده‌ی مغذیِ ضروری به خودمان بستگی دارد. هر چیزی از عملکرد ماهیچه و اعصاب گرفته تا سنتز پروتئین و تولید انرژی، به منیزیم نیاز دارد. بهترین راهِ دریافت منیزیم، خوردن غذاهای حاوی منیزیم به جای قرص‌های مکمل است. سبزیجات پربرگ به رنگ سبز تیره، آجیل، غلات کامل و موز، همگی سرشار از منیزیم هستند.

دستورالعمل:
به رژیم غذایی روزانه‌ی خود، مقدار مشخصی غذاهای سرشار از منیزیم اضافه کنید یا یک قرص مکمل با کیفیت بالا مصرف کنید. بزرگسالان نباید قرص‌های مکمل منیزیم را بیش از ۳۵۰ میلی‌گرم در روز مصرف کنند، اما مصرف بیشتر از این مقدار در صورتی که از منابع غذایی باشد، ضرری ندارد.

- اسفناج: اسفناج که سرشار از آهن است می‌تواند به بالا بردن شمار سلول‌های قرمز کمک کند، بنابراین انرژی شما را بیشتر می‌کند و سلاحی برای مبارزه با کم‌خونی است. اسفناج غنی از منیزیم نیز است. اسفناج حتی می‌تواند عملکرد ماهیچه‌ها را در طول ورزش، بهبود ببخشد.

---