حجت‌الاسلام سرلک در گفتگو با تبیان:
مساجد به جای اعتکاف، موکب بهداشت برپا کنند
در ماه پر برکت رجب، ماه خودسازی قرار داریم و نزدیک ایام اعتکاف هستیم، اما امسال به علت پیشگیری از شیوع ویروس کرونا در کشور ، وزارت بهداشت اعلام کرد که مراسم اعتکاف در کشور برگزار نمی‌شود. حالا ممکن است برای علاقه‌مندان به اعتکاف سوال شود که چه کاری انجام بدهیم تا از فرصت ایام اعتکاف محروم نشویم. برای پیدا کردن راهکاری درست به جای اعتکاف، این سوال را با حجت الاسلام علی سرلک، کارشناس مسائل دینی درمیان گذاشتیم.
تبیان: خیلی از مردم به‌خصوص جوان‌ها علاقه‌مند به اعتکاف هستند، چطور امسال جای خالی اعتکاف را می‌شود پر کرد که مردم از فضیلت این ایام محروم نشوند. اصلا اعتکاف بیرون از مساجد معنا دارد؟
اعتکاف به معنای خلوت‌گزینی، خود را در برابر خدا دیدن و با او در یک قرار عاشقانه حاضر شدن است. برای این خلوت ظرف مکان و زمانی هم در دین طراحی شده که یکی از آنها اعتکاف است که ظرف زمانی آن ایامالبیض و ظرف مکانی آن مسجد، خانه خداست. یعنی در ایامی مشخص که آبشار نگاه گرم خدا و در یک مکان معین بنام مسجد که جلوه آغوش باز و تبسم خداست، مومنین حاضر می‌شوند که به ملاقات و مناجات با خدا برسند تا بتوانند هر چه غیر اوست را از اولویت بیاندازند.
فقط اعتکاف در مسجد، منتفی شده ولی مناجات، روزه گرفتن آن روزها، و حتی خواندن نمازهای ایامالبیض و اعمال مفصل ام داود منوط به اعتکاف نیست و امکان انجام این اعمال فراهم است.
حال اگر در شرایطی خاص به دلیل مسائل بهداشتی و یا هر علت دیگری امکان آن زمان و مکان از بین برود، آیا برای اصل ارتباط با خدا مشکلی ایجاد می‌شود؟! مسلم خیر به تعبیر مولانا: «عقل گوید شش جهت حدست و بیرون راه نیست/ عشق گوید راه هست و رفته‌ام من بارها»
گرچه اعتکاف یک عمل مستحب، شیرین، دلنشین و دوست داشتنی است، اما امسال به واسطه گسترش ویروس کرونا در دنیا، عموم متخصصین می‌‌گویند از ازدحام و اجتماع دوری کنید؛ پس از شرکت در مراکز عبادی، ورزشی، تجاری و آموزشی که احتمال شیوع دارند، باید پرهیز کرد. روشن است که این محدودیت به معنای مخالفت با اعتکاف و نماز جمعه و زیارت نیست، بلکه مسئله اصلی پرهیز از اجتماع است که یکی از آنها اجتماعات مذهبی است.
پس اعتکاف به معنای عبادت خاص، فعلا محدود می‌شود و به معنای خلوت کردن با خدا همواره امکانش برقرار است. فقط اعتکاف در مسجد، منتفی شده ولی مناجات، روزه گرفتن آن روزها، و حتی خواندن نمازهای ایامالبیض و اعمال مفصل ام داود منوط به اعتکاف نیست و امکان انجام این اعمال فراهم است.
من پیشنهاد می‌کنم مساجدی که آماده برگزاری اعتکاف بودند، جلوی مساجد، موکب بهداشت راه‌اندازی کنند.
پس بجای عمل مستحبی اعتکاف که الحمدلله جزء رویش‌های انقلاب ماست و با استقبال نسل جوان روبرو شد، راه مناجات، نیایش، راه روزه گرفتن و عبادات باز است و هدفشان هم " وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى یَأْتِیَكَ الْیَقِینُ"(حجر/99) بخاطر باورها و یقین‌هاست که هیچ چیزی بدون اراده خداوند تحقق پیدا نمی‌‌یابد.
اساسا اعتکاف برای پس زدن غیر خدا در درون است. برای این که انسان بفهمد " لا مؤثر فی الوجود الا الله ". حتی در این بیماری که شایع شده در اینجا هم باید بفهمیم همه کاره خداست و کسانی که بیش از حد وحشت کرده‌اند و ترسیده‌اند گاهی بخاطر نادیده گرفتن قدرت خداست. بعضی ممکن است خدای ناکرده گمان کنند قدرت این ویروس از قدرت خدا بیشتر است، به همین دلیل بجای اینکه بیشتر به خدا رو بیاورند و به او دلگرم شوند رابطه خود را با خدا کم می‌کنند غافل از اینکه هو علی کل شی قدیر.
چون اعتکاف مسجدمحور است، شما پیشنهادی برای مردم یا مسئولین مساجد دارید که در این ایام مساجد رونق ایام اعتکاف را داشته باشند؟
من پیشنهاد می‌کنم مساجدی که آماده برگزاری اعتکاف بودند، جلوی مساجد، موکب بهداشت راه‌اندازی کنند و هزینه‌های برپایی مراسم اعتکاف را صرف تهیه اقلام بهداشتی از قبیل ماسک، مواد شوینده و ضدعفونی کنند و آنها را به صورت صلواتی و نذری در اختیار قشر متوسط و کسانی که به علت زیاده‌‌خواهی محتکرین به دستشان چیزی نرسیده، قرار دهند. خیرین و کسانی هم که قصد معتکف شدن داشتند هزینه آن را به مساجد بدهند تا این موکب‌های بهداشت برپا شده و کمبودها برطرف شود.
به هر حال اعتکاف در دین ما به معنای انزواطلبی نیست، خلوت‌گزینی است، به این معنا که خدا را پیدا می‌کنیم تا بتوانیم با خلق خدا، خدایی رفتار کنیم؛ برای همین است که در احکام شرعی اعتکاف داریم که گرچه معتکف نباید از مسجد بیرون بیاید، اما در شرایطی می‌تواند از مسجد خارج شود بدون آن که اعتکافش به هم بخورد. مثل عیادت از بیمار، تشییع جنازه و پیگیری و به دنبال حاجات مردم رفتن. این استثنائات نشان می‌دهد روابط اجتماعی مسلمانان و راه انداختن کار مومنین برای اسلام اهمیت دارد و در متن اعتکاف قرار دارد و حالا که نمی‌توانیم اعتکاف مصطلح را برگزار کنیم، بهتر است با انجام این پیشنهادات به همدیگر کمک کنیم.
