دانستنی‌هایی در مورد ویروس کرونا در بارداری و شیردهی

آیا زنان باردار دچار COVID-19 می‌توانند این ویروس را به جنین یا نوزاد خود منتقل کنند؟

گفته می‌شود که ویروس عامل COVID-19 اساساً با تماس نزدیک با فرد آلوده و از طریق ذرات و ترشحات تنفسی منتقل می‌شود. اینکه آیا یک زن باردار با COVID-19 می‌تواند این ویروس را به جنین یا نوزاد خود از طریق انتقال عمودی یا انتقال از راه جفت (قبل و حین بارداری یا بعد از زایمان) منتقل کند یا نه، هنوز مشخص نیست. اما تاکنون در موارد محدود و اخیر، نوزادانی که از مادران دچار COVID-19 متولد شده‌اند، هیچ‌کدام کرونا مثبت نبوده‌اند. ضمناً این ویروس در نمونه‌های مایع آمنیوتیک یا شیر پستان مادر نیز یافت نشده است.

آیا نوزادانی که از مادران دچار COVID-19 متولد می‌شوند، بیشتر در معرض عوارض و نقص‌های سلامتی هستند؟

بر اساس موارد محدود گزارش شده، در میان نوزادانی که از مادران کرونا مثبت متولد شده‌اند، عوارض منفی مانند تولد زودتر از موعد گزارش شده است. اما هنوز مشخص نیست این نتایج مرتبط با عفونت از جانب مادر بوده‌اند یا خیر. یعنی تا این زمان، ریسک عوارض منفی سلامتی برای نوزاد همچنان نامشخص است.

با توجه به اطلاعات بسیار محدودی که درباره‌ی COVID-19 در بارداری در دسترس است، آگاهی نسبت به عوارض منفی ناشی از سایر عفونت‌های ویروسی تنفسی ممکن است بتواند اطلاعاتی در اختیار ما بگذارد. مثلاً ثابت شده که سایر عفونت‌های ویروسی تنفسی مانند آنفلوانزا، می‌توانند عواقب منفی برای سلامت نوزاد داشته باشند (وزن کم حین تولد و تولد زودتر از موعد). ضمناً ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا با تب بالا در مراحل اولیه‌ی بارداری می‌تواند خطر برخی از نقص‌های مادرزادی را افزایش بدهد.
فعلاً برای تعیین عوارض COVID-19 بر خانم‌های باردار و نوزادان بسیار زود است. در عین حال عوارض کرونا ویروس برای بارداری بسیار نگران کننده است، چون ثابت شده است عضوهای دیگر خانواده کرونا ویروس که عامل شیوع سندرم تنفسی بسیار حاد (SARS-CoV) و سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV) هستند، می‌توانند موجب بروز عوارض بسیار شدیدی در دوران بارداری و سقط جنین شوند.

آیا COVID-19 از طریق شیردهی از مادر به نوزاد قابل انتقال است؟

چیزی که تاکنون با قطعیت ثابت شده این است که COVID-19 از طریق تماس نزدیک با فرد آلوده به‌واسطه‌ی ذرات تنفسی (با عطسه و سرفه) از انسان به انسان منتقل می‌شود.
در موارد محدودی که تاکنون گزارش شده است، شواهدی مبنی بر وجود این ویروس در شیر مادر مبتلا به COVID-19 پیدا نشده است. در مورد انتقال ویروس COVID-19 از طریق شیردهی اطلاعاتی در دست نیست.

دستورالعمل شیردهی برای مادرانی که تست COVID-19 شان مثبت شده یا مشکوک هستند

شیر مادر بهترین منبع مواد مغذی برای نوزادان است. اما ناشناخته‌ها در مورد COVID-19 نیز بسیار زیادند. اینکه مادر کرونا مثبت چگونه باید شیردهی به نوزادش را شروع کند یا اینکه اصلاً باید این کار را انجام بدهد یا نه، تصمیمی است که باید با هماهنگی پزشک و کادر درمان و البته خانواده گرفته شود.

مادری که تست COVID-19 او مثبت شده یا علائم مشکوک دارد باید تمام مراقبت‌ها و احتیاط‌های لازم را مو به مو اجرا کند تا این ویروس را به نوزادش انتقال ندهد:
. شستن و ضدعفونی کردن کامل دست‌ها قبل از لمس نوزاد و استفاده از ماسک هنگام شیردهی.
. اگر هم قرار است مادر به طور غیرمستقیم به کودکش شیر بدهد، مثلاً از قبل شیر را بدوشد باید قبل از لمس سینه و شیردوش و بطری، دست‌ها را کاملاً تمیز و ضدعفونی کند.
. در صورت امکان، یک نفر دیگر که سالم است، کار دوشیدن شیر را انجام داده و آن را به کودک بدهد.

---