خواص چلغوزه

گیاه چلغوزه، بومی کشورهای پاکستان، افغانستان و هیمالیا است و دارای برگ های سوزنی شکل بوده و دانه این گیاه پرچرب غیراشباع و همچنین اسید آمینه های ضروری برای بدن است  و از روغن این گیاه برای مصارف درمانی استفاده های زیادی می شود.

چلغوزه یک دانه مفید و مغذی می باشد، این دانه مانند انواع دیگر دانه های آجیل بسیار شناخته شده نیست. چلغوز منبع عالی از انواع مواد معدنی را در خود دارد که خوردن آن برای حفظ سلامتی بدن توصیه می شود.

مصرف روغن چلغوزه باعث جلوگیری از افزایش کلسترول بد خون می شود و از خواص دیگر آن می توان به محافظت از سرخرگها اشاره کرد و همچنین از ابتلا به حملات قلبی پیشگیری می کند. خصوصیات درمانی و تغذیه دانه چلغوزه مانند دیگر دانه های آجیلی است و ویژگی مهم آن خاصیت آنتی اکسیدانی این گیاه است که سبب خنثی کردن رادیکال های مضر ناشی از از واکنش های مخرب بدن می شود.

چلغوزه به دلیل غنی بودن از ویتامین ها A, E و K برای سلامت و شادابی پوست و همچنین تقویت سلامت چشم مفید است. ویتامین B3 یا همان نیاسین موجود در چلغوز برای شادابی روح و روان و همچنین تقویت حافظه موثر است. چلغوزه به دلیل داشتن آهن به اکسیژن رسانی سلول ها و بافت های بدن کمک می کند. این دانه بسیار مفید برای کبد است زیرا موجب کاهش تری گلیسیرید خون می شود. همچنین به دلیل غنی بودن از چربی و فیبر موجب کاهش و از بین رفتن اشتها می شود.

ارزش غذایی چلغوز

چلغوزه، حاوی ۱۹۱ کالری، ۱۹ گرم چربی، و ۳.۷ گرم کربوهیدرات است.

- فیبر
- پتاسیم
- پروتئین
- تیامین
- آهن
- ویتامین E
- روی (زینک)
- فسفر

خواص چلغوزه برای سلامتی

چلغوزه به دلیل وجود اسیدهای چرب تاثیر فوق‌العاده‌ای بر سرکوب کردن اشتها و کمک به کاهش وزن دارد. ترکیب عالی مواد مغذی در این دانه‌ی خوراکی به افزایش انرژی کمک می‌کند، و سایر مواد معدنی مهم موجود در چلغوز نظیر منیزیوم و پروتئین به پیشگیری از سکته‌ی قلبی و دیابت کمک می‌کنند. سایر آنتی‌اکسیدان‌های موجود در دانه کاج نیز برای دوران بارداری، تقویت دستگاه ایمنی بدن، قوه‌ی بینایی، و هم‌چنین سلامت پوست و مو بسیار مفید هستند.

- سرکوب اشتها و کاهش وزن
 چلغوزه حاوی برخی اسیدهای چرب خاصی است که ممکن است به کنترل اشتها کمک کنند. این اسیدهای چربی موجود چلغوز (به خصوص دانه‌ی کاج کره‌ای) به ترشح هورمونی به نام کوله‌سیستوکینین کمک می‌کنند که به عنوان عاملی برای سرکوب اشتها شناخته می‌شود. مصرف دانه کاج می‌تواند کارکرد سرکوب کننده‌های اشتها را (بیش از ۶۰ درصد و به مدت ۴ ساعت) تقویت کند. اسید چرب مهم موجود در روغن چلغوزه اسید پینولنیک نام دارد که ماده‌ی موثری برای سیر نگه داشتن انسان به شمار می‌رود.

- افزایش انرژی
برخی مواد مغذی خاص در دانه کاج نظیر چربی تک اشباع نشده، آهن، و پروتئین می‌توانند به افزایش سطوح انرژی کمک کنند. هم‌چنین، چلغوز منبع خوبی برای منیزیوم به شمار می‌رود. پایین بودن سطوح این مواد غذایی در بدن می‌تواند باعث بروز خستگی مفرط شود.

هم‌چنین، چلغوزه به ایجاد و ترمیم بافت‌های بدن کمک می‌کند، در غیر این صورت، بدن دچار خستگی مفرط می‌شود. پروتئین موجود در این دانه نیز باعث کند شدن فرایند سوخت در بدن می‌شود؛ این مسئله می‌تواند بدون نیاز به سوخت اضافه، به مدت طولانی‌تر انرژی را در بدن حفظ کند.

- پیشگیری از حمله‌ی ویروسی
مهمترین فایده دانه چلغوزه این است که از حمله‌ی ویروسی جلوگیری می‌کند. با مصرف این آجیل، می‌توانید از پخش شدن آنفولانزا و ویروس هرپس (تبخالی) در بدن جلوگیری کند. چلغوزه حاوی پلی‌ساکارید است، که به مبارزه با ویروس‌های مختلفی که سلامتی را تهدید می‌کنند کمک می‌کند.

- کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی
آجیل، به طور کلی، همواره به عنوان ماده‌ی غذایی مفیدی برای سلامتی قلب به شمار می‌رود. مصرف آجیل می‌تواند خطر مرگ ناگهانی ناشی از سکته‌ی قلبی را کاهش دهد. چربی تک اشباع نشده، ویتامین E، ویتامین K، منیزیوم، و منگنز ترکیب قدرتمندی جهت پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی ایجاد می‌کنند.

اسید پینولنیک موجود در دانه‌ی درخت کاج به حفظ کلسترول سالم و حتی کاهش سطوح کلسترول بد (ال‌دی‌ال) کمک می‌کند. ویتامین K موجود در چلغوزه نیز جهت پیشگیری از خونریزی بعد از جراحت به تشکیل لخته‌ی خونی کمک می‌کند؛ و هم‌زمان ویتامین E نیز باعث تولید گلبول‌های قرمز خون می‌شود؛ این سلول‌های خونی برای انتقال اکسیژن مهم هستند.

- کمک به رفع دیابت
مصرف روزانه‌ی چلغوز می‌تواند به کنترل دیابت نوع ۲ کمک کند. هم‌چنین، مصرف این دانه‌ از بروز مشکلات مرتبط نظیر اختلال بینایی و سکته‌ی مغزی پیشگیری می‌کند. طی یک مطالعه، آن دسته از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ که هر روز دانه کاج مصرف کرده بودند، توانستند به شکل بهتری گلوکز خون‌شان را کنترل و سطوح کلسترول بدشان را کاهش دهند.

مصرف این گیاه برای کنترل گلوکز و چربی‌های خونی (لیپید) مفید است. هم‌چنین، جهت افزایش مصرف روغن‌ها و پروتئین‌های گیاهی برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌توان از این دانه استفاده کرد؛ مصرف روغن‌ها و پروتئین‌های گیاهی برای بهبود علائم این بیماری، بدون این‌که باعث افزایش وزن شوند، بسیار ضروری است.

- بهبود سلامت مغز
این دانه‌ی خوراکی غنی از آهن است ، آهن جزء مواد معدنی است که برای ذخیره‌سازی و انتقال اکسیژن ضروری است. این خواص چلغوز به بهبود سلامت مغز نیز کمک می‌کند. دانه کاج می‌تواند به درمان اضطراب، افسردگی، و استرس نیز کمک کند. مصرف غذایی منیزیوم می‌تواند به بهبود وضعیت افسردگی و اختلالات اضطراب در نوجوانان کمک کند. وجود سطوح بالای منیزیوم در بدن نیز ممکن است به کاهش فوران‌های هیجانی و سایر رفتارهای مربوط به اختلالات خلقی کمک کند.

- کاهش خطر ابتلا به سرطان
این خواص چلغوزه به خاطر وجود منیزیوم در این دانه‌ی خوراکی است. این ماده‌ی معدنی می‌تواند باعث کاهش خطر ابتلا به انواع مختلفی از سرطان شود. کاهش روزانه ۱۰۰ میلی گرم از منیزیوم موجود در سرم خون می‌تواند تا ۲۴ درصد باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده شود.

- استحکام استخوان‌ها
ویتامین K موجود در دانه  می‌تواند به درمان و پیشگیری از پوکی استخوان کمک کند. ویتامین K نه تنها تراکم معدنی استخوان را افزایش می‌دهد، بلکه خطر شکستگی را نیز کاهش می‌دهد. یکی از دلایل شایع کمبود ویتامین K در بدن مصرف محصولات دارویی کاهنده‌ی کلسترول است. ولی با مصرف چلغوزه، نیازی به مصرف داروهای کاهنده‌ی کلسترول ندارید، زیرا این دانه‌ی خوراکی به خودی خود می‌تواند کلسترول را کاهش دهد. چلغوز غنی از ویتامین K است.

- کمک به کنترل وزن
اسید پینولنیک موجود در این دانه‌ی خوراکی می‌تواند اشتها را سرکوب کند. این خواص چلغوز می‌تواند به کاهش وزن منجر شود. سایر اسیدهای چرب مفید برای سلامت قلب که در دانه کاج وجود دارند نیز به سوزاندن چربی شکم کمک می‌کنند. جایگزینی چربی اشباع شده در رژیم غذایی با مصرف چلغوز (و به طور کلی آجیل) می‌تواند بدون نیاز به تغییرات اضافی در مصرف کالری یا طول مدت ورزش، به کاهش وزن کمک کند.

- تقویت دستگاه ایمنی بدن
منیزیوم و روی (زینک) موجود در دانه کاج می‌توانند به خوبی باعث تقویت دستگاه ایمنی بدن شوند. منیزیوم به حفظ تعادل هورمونی بدن و استحکام بافت همبند، و روی (زینک) نیز به تقویت دستگاه ایمنی بدن و التیام زخم‌ها کمک می‌کند. افزودن روی (زینک) به رژیم غذایی می‌تواند به تقویت دستگاه ایمنی بدن در افراد میانسال کمک کند. مصرف روی (زینک) با بهبود کارکرد و تعداد سلول‌های لنفوسیت تی رابطه‌ی مستقیم دارد؛ این سلول‌ها نوعی از گلبول‌های سفید خون هستند که عوامل بیماری‌زای مهاجم را نابود می‌کنند.

- بهبود بینایی
چلغوز حاوی مقدار زیادی لوتئین است؛ این آنتی‌اکسیدان به عنوان "‌ویتامین چشم‌"‌ نیز مشهور است. حدود ۶۰۰ کاروتنوئید وجود دارند که بدن می‌تواند از آن‌ها استفاده کند؛ که تنها حدود ۲۰ عدد از این کاروتنوئیدها به چشم‌ها منتقل می‌شوند. از این تعداد نیز فقط دو عدد به مقدار زیاد در چشم‌ها ذخیره می‌شوند؛ یکی از آن‌ها لوتئین، و دیگری زآگزانتین است. هر دوی این مواد مغذی می‌توانند از طریق مبارزه با آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد به پیشگیری از تباهی لکه‌ی زرد و آب سیاه کمک کنند.

- بهبود سلامت پوست
وجود تراکم بالایی از انواع مختلف ویتامین‌ها، مواد معدنی، و آنتی‌اکسیدان‌های ضروری در چلغوز، این دانه‌ی خوراکی را به ماده‌ی غذایی فوق‌العاده‌ مفیدی برای مراقبت از پوست تبدیل کرده است. ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌ها به کند کردن فرایند پیری کمک می‌کنند. دانه کاج به خاطر خاصیت ضد التهابی‌اش برای انواع پوست‌های حساس نیز بسیار مناسب است. این دانه‌ی خوراکی پوست را تغذیه می‌کند و از آن در برابر وضعیت‌های شایع مختلف محافظت می‌کند. به علاوه، دانه کاج دارای اثر مرطوب کنندگی عالی برای پوست نیز هست.

روغن چلغوز (دانه‌ی درخت کاج) برای ماساژ درمانی بسیار مناسب است زیرا دارای خواص درمانی است. این روغن به تسکین برخی مشکلات پوستی نظیر خارش، پسوریازیس، کورک، اگزما، گال، و زخم کمک می‌کند. این دانه‌ی خوراکی ظاهر جوان و تازه‌ای به پوست می‌بخشد.

کرم لایه‌بردار حاصل از ترکیب چلغوز خام و روغن نارگیل با زدودن سلول‌های مرده‌ی پوست از سطح آن، باعث جوانی دوباره‌ی پوست می‌شوند. به علاوه، دانه کاج به خاطر خواص آبرسانی و مرطوب کنندگی عالی‌اش، به عنوان دارویی برای تسکین خشکی پوست شناخته می‌شود.

- بهبود سلامت مو
چلغوز منبعی از ویتامین E به شمار می‌رود؛ ویتامین E برای بهبود رشد مو مفید است. به علاوه، این دانه پوست سر را در وضعیت مناسبی قرار می‌دهد. روغن چلغوز به افراد مبتلا به ریزش یا نازکی مو در مبارزه علیه این وضعیت کمک زیادی می‌کند. این دانه‌های خوراکی حاوی مقادیر بالایی از پروتئین هستند. پروتئین موجود در دانه کاج از مو در برابر آسیب‌ها محافظت می‌کند و آن را قوی، سالم، و درخشان نگه می‌دارد.

- مفید برای سلامت عضلات
میزان پروتئین موجود در چلغوزه، که از خستگی مفرط غضلات پیشگیری می‌کند. بنابراین، با مصرف این آجیل به صورت منظم، می‌توانید از دردهای عضلانی و رگ به رگ شدن عضلات جلوگیری کنید. لیزین پروتئینی است که مسئول کنترل فشار خون است. این ماده در چلغوز (دانه‌ی درخت کاج) به وفور یافت می‌شودد، و بنابراین، مصرف این آجیل به طور منظم می‌تواند از ابتلای شما به فشار خون بالا  پیشگیری کند.

- مفید برای دوران بارداری
چلغوز یا دانه‌ی درخت کاج به عنوان آجیلی بسیار مفید در دوران بارداری شناخته می‌شود. این به خاطر آن است که چلغوز سرشار از مواد مغذی است، که نوعی خوراکی به حساب می‌آید که زنان باردار باید  امتحان کنند.

به علاوه، چلغوز سرشار از فیبر است که این می‌تواند به رفع یبوست، که یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است کمک کند.

آهن و پروتئین موجود در این آجیل بسیار مفید هستند به ویژه اگر زن باردار گیاهخوار باشد. آهن و پروتئین در سلامت مادر و نوزاد نقش مهمی ایفا می‌کنند. محتوای ویتامین C موجود چلغوز یا دانه‌ی درخت کاج در جذب آهن بسیار تاثیرگذار است.

- رفع پیری زودرس
مصرف منظم چلغوزه می‌تواند کمک کند تا فرایند پیری کند شود. این اساسا به خاطر خواص ضد التهابی آن است. چون التهاب رابطه‌ی بسیار شدیدی با پیری دارد. چلغوزه مثل اکثر آجیل‌ها حاوی یک سری مواد شیمیایی گیاهی قدرتمند است که التهاب را در بدن کاهش می‌دهند.

- تقویت سیستم ایمنی بدن
ماده‌ی معدنی مهم دیگری که در چلغوزه یافت می‌شود روی است. بیماران مبتلا به کمبود روی راحت‌تر در سنین جوانی و در مواجه با عفونت‌ها جان خود را از دست می‌دهند. از آن زمان به بعد، این ماده ی معدنی به عنوان عنصری حیاتی برای سیستم ایمنی بدن شناخته می‌شود. برای آنکه خیالتان از عملکرد قدرتمند سیستم ایمنی بدن‌تان راحت شود حتما خوراکی‌های سرشار از روی مانند چلغوز بخورید.

- درمان سندرم پیش از قاعدگی
سندرم پیش از قاعدگی می‌تواند برای بسیاری از زنان ایجاد ناراحتی بکند. اگر علائم آن بسیار شدید باشند، حتی می‌توانند باعث استرس‌زا شدن فعالیت‌های منظم روزمره بشوند. زنانی که سطح منیزیم کمتری دارند بیشتر در معرض خطر تجربه‌ی نوع شدیدی از سندرم پیش از قاعدگی هستند. می‌توانید با خوردن چلغوز از هر دوی این مواد مغذی بهره‌مند شوید.

- بهبود وضعیت دستگاه گوارش
چلغوزه سرشار از فسفر نیز هست. این ماده‌ی معدنی برای حیات بشر ضروری است، و دومین ماده‌ی معدنی فراوان موجود در بدن بعد از کلسیم است. علاوه بر ضرورت وجود آن برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها، برای گوارش نیز مفید است. اول از همه، این عنصر اسیدها را خنثی می‌کند تا سطح pH بدنتان را متعادل نگه دارد. این ماده حائز اهمیت است چون نشان داده‌ شده است که سیستم گوارشی برای عملکرد بهینه به تعادل pH خوبی نیاز دارد. از آنجایی که فسفر یک الکترولیت است، گمان می‌رود برای درمان یبوست، اسهال، و نفخ نیز مفید باشد.

- سم زدایی بدن
فایده‌ی مهم دیگر فسفر موجود در چلغوزه اثر سم زدایی آن است. همان طور که احتمالا می‌دانید، داشتن کلیه‌های سالم برای داشتن سلامتی بهینه ضروری است. آن‌ها سطوح مایعات را در بدن تنظیم می‌کنند و مواد زائد را از جریان خون‌تان می ‌زدایند. برای آن که کلیه‌ها بتوانند کار خود را خوب انجام دهند به فسفر نیاز دارند. فسفر به آن‌ها کمک می‌کند از طریق ادرار مواد زائد و سمی بدن را دفع کنند. قبل از آنکه به امید سم زدایی بدن‌تان خوردن آب میوه یا روزه‌گرفتن را شروع کنید، حتمن مطمئن شوید که کلیه‌های‌تان به درستی کار خود را انجام می‌دهند.

عوارض جانبی مصرف چلغوزه

این دانه دارای طبعی گرم است و به همین علت استفاده آن به افرادی با طبع خشک مثل صفراوی ها و سوداوی ها مناسب نمی باشد. تنها کسانی که مزاج های مرطوب دارند مثل مزاج های دموی و بلغمی از این دانه مغذی استفاده نمایند

- بروز حساسیت: آدم‌هایی که به مصرف آجیل حساسیت دارند، ممکن است به مصرف چلغوز نیز حساسیت داشته باشند.

- بروز مشکل در دوران بارداری و شیردهی: در خصوص عوارض جانبی مصرف چلغوز در بارداری و دوران شیردهی اطلاعات وجود ندارد. ولی  توصیه می‌شود قبل از مصرف چلغوزه در دوران بارداری و شیردهی با پزشک مشورت کنید.
برخی مکمل‌های حاوی روغن چلغوزه ممکن است وضعیت بیماران مبتلا به تشنج را وخیم‌تر کنند.

---