روش های مدیریت خانه و خانواده

از سالهای گذشته ، وقتی صحبت از مدیریت خانه و خانواده می شد، ذهن به سمت مرد خانه می رفت؛ مردی که نقش همسری یا پدری داشت و مدیر بی چون وچرای خانه بود؛ اگرچه آن زمان هم، زن مدیریتی پنهان داشت.در ان زمان شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه، به ظاهر نقش مدیریتی را برای زن در نظر نداشت، که با گذشت زمان و توسعه فرهنگی و اجتماعی جامعه، مدیریت پنهان زنان هم آشکارتر شد تا حدی که در حال حاضر، بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران حوزه ی خانواده، نقش مدیریتی زن را در قوام و پایداری خانواده و تربیت صحیح فرزندان، بسیار مهم می دانند.

شرایط زندگی در جامعه سخت شده است به همین خاطر بهتر است مرد و یا زن خانه مدیریت خانه و خانواده را به عهده بگیرند تا در طول مسیر زندگی با مشکلات روبرو نشوند. مخصوصاً اگر صاحب فرزند هم باشید. پس یک نفر باید قبول مسئولیت کند و کارها را شخصاً و یا با دستور دادن به دیگران، به سرانجام برساند. البته اکثر والدین خانه‌دار معتقدند که هر دوی این موارد برای نظم دادن به زندگی و منزل لازم است.

 در ادامه مطلب روش های مدیریت خانه و خانواده ارائه می شود:

منسوب کردن یک نفر را به عنوان مدیر خانواده

اولین راه برای مدیریت خانه و خانواده این است که یک نفر از اعضای خانواده  را به عنوان مدیر منسوب کنیم. اگر سررشته کارهای خانه از دست برود، از خود می‌پرسید چگونه کارهای منزل را مدیریت کنیم ؟ اما مدیریت کارهای خانه با انتخاب یک مدیر شایسته، کار دشواری نیست.

مدیریت خانه همانند یک کسب‌وکار

گاهی برخی افراد در محیط کار به عنوان یک مدیر موفق شناخته شده اند ، اما ممکن است برایشان عجیب باشد که چگونه می توانند کارهای منزل را مدیریت کنند، آن هم مشابه یک کسب ‌و کار. باید توجه داشت که منظور این نیست که محیط خانه و منزل را به محیط کسب و کار تبدیل کرد و شبیه آن در آورد. بلکه هدف پیاده‌سازی راهکارهای مدیریت تجاری به عنوان راهی برای نظم بخشیدن به خانه است. برای درک بهتر اینکه چگونه کارهای خانه را مدیریت کنیم اما منزل را به یک شرکت بی روح تبدیل نکنیم باید به این نکات توجه کنید:

بهتر است نگاهی به ساختارهای مدیریت تجاری کنیم تا شکل کمی رسمی‌تر از نقش «مدیر خانه» را ببینیم.

می‌توانیم از یک سبک مدیریتی سلسله مراتبی سنتی استفاده کنیم. در این سبک یک «رئیس» برای مدیریت چند نفر زیردست وجود دارد که این افراد نیز به ‌نوبه خود مدیریت چند نفر زیردست را به عهده ‌دارند.

سبک دیگر مدل سازمان‌های «مسطح» است. در این سبک نه یک نفر بلکه گروهی از افراد در رأس جای دارند و ارتباطات آزادی با زیردستان دارند.

 انتخاب مدیر برای مدیریت خانه و خانواده

بعد از این که به نتیجه رسیدید خانه و خانواده به یک نظام مدیریتی نیاز دارد ، نوبت به انتخاب یک مدیر خانه می رسد. با توجه به اینکه کار مدیر خانه ،نظارت دقیق بر انجام فعالیت‌های مربوط به خانه و خانواده است ،از این رو انتخاب مناسب احتمالاً یکی از والدین که بیشتر در خانه حضور دارد خواهد بود.

اینکه کدام ‌یک از والدین مدیریت خانه و خانواده  را بپذیرند، خیلی فرقی ندارد و تنهاچیزی که  مهم است  این که یکی از آن‌ها این نقش را به عهده بگیرند. درست است که در اکثر خانه‌ها مادر کاندیدای این نقش می شود ،اما پدر هم همین‌قدر برای عهده‌داری این نقش صلاحیت دارد.

اینکه هر دوی والدین سر کار بروند و یا یکی برای مراقبت از فرزندان در خانه بماند، تفاوتی ایجاد نمی‌کند و همین مطلب برقرار است. البته هر یک از والدین که  بیشتر در خانه حضور دارد گزینه مناسب‌تری برای عهده‌داری نقش مدیر خانه است.

اگر هم پدر و هم مادراز داخل خانه کار می‌کنند، مدیریت خانه و خانواده به کسی که اکثر اوقات توجه کامل خود را به خانواده اختصاص داده است برمی‌گردد.

تقسیم بندی وظایف به دسته‌های مختلف

یکی دیگر از راه های مدیریت خانه این است که وظایف را به دسته‌های مختلف تقسیم‌بندی کنید. تقسیم‌بندی وظایف، نقش مهمی در مدیریت آسان کارهای منزل دارد. اکثر کارهای منزل را می‌توان در یکی از این شش دسته جای داد: خانواده و دوستان، خوراک، مراسم خاص، زمان و برنامه‌ریزی، مالی و خود-مدیریتی.

می‌توانید در انتخاب اینکه ،کدام ‌یک از دسته‌ها در هر هفته انجام شوند، از خود خلاقیت به خرج دهید. اما تقسیم‌بندی کارهای خانه به دسته‌بندی‌های ملموس، اینکه چطور امور منزل را مدیریت کنیم را بسیار آسان می‌کند.

همچنین برای انجام بهتر کارها و مدیریت خانه ، فهرستی از کارهای هر دسته از امور را ایجاد کنید و این فهرست به سازمان‌دهی و اولویت‌بندی امور خانه کمک می‌کند. سازمان‌دهی وظایف هر دسته به روش های مختلفی انجام می شود. یک راه این است که هر روز هفته یک دسته از کارها را انتخاب کنید و تمامی آن‌ها را انجام دهید. راه دیگر این که ساعت مشخصی از روز به هر دسته از کارها اختصاص دهید ؛ به این شکل که اگر برای انجام آن کار زمانی از پیش تعیین شده است و این زمان تمام شده است بهتر است صرف‌نظر از میزان پیشرفت کار از آن دست بکشید. درست مثل زنگ‌های یک مدرسه .

مدیریت کردن سبک مدیریتی خود

هر یک از والدین برای اینکه مدیریت خانه را به عهده بگیرند باید سبک مدیریتی خود را مشخص کنند و تصمیم بگیرند که دوست دارند وظایف را در اولین فرصت به بقیه اعضای خانواده واگذار کنند یا می‌خواهند همه امور را خودشان انجام دهند؟بهتر است مدیر خانه برای بهبود وضعیت در بخش‌هایی که با موفقیت چندانی پیش نمی‌روند، از دیگران کمک بخواهند.در واقع مدیر خانه نمی‌تواند یک نسخه کلی برای همه بپیچید و به طور دقیق مشخص کند که چگونه کارهای منزل را مدیریت کند. زیرا حقیقت امر این است که هیچ سبک رهبری مناسب همه زمان‌ها و همه شرایط وجود ندارد. یک مدیر کارآمد، انعطاف‌پذیر است و خود را با هر شرایطی انطباق می‌دهد. واضح است که ممکن است افراد مختلف اعضای خانواده به سبک‌های مختلف مدیریتی واکنش‌های متفاوتی نشان ‌دهند.

شناسایی نقاط قوت

 مدییر خانه برای مدیریت نیاز دارد تا نقاط قوت و ضعف خود را بشناسد،چون اگر از توانایی‌ها و نقاط قوت خود آگاه نباشد، نمی تواند امور خانه را رهبری کند. داشتن تصوری از نقاط قوت به شناسایی کارهایی که به شما انگیزه می‌بخشد و کارهایی که شما را خسته می‌کند بسیار کمک می کند.

برای اینکه نقاط قوت مدیر خانه را بفهمید، بهتر است به وضعیت منزل نگاهی بیندازید. آیا او در به پایان رساندن کارهای روزمره منزل مانند شستن لباس‌ها یا ظروف خوب عمل می‌کند یا آن‌ها را به‌قصد درست کردن یک غذای خوشمزه نیمه‌کاره رها می‌کند؟

مدیر خانواده می‌تواند از این اطلاعات برای تقویت نقاط قوت خود و کمک برای نقاط ضعف خود بهره بگیرد. با این شیوه  در همه‌ی کارهای منزل تعادل وجود دارد.

یافتن راه حلی برای نقاط ضعف خود

مدیر منزل برای داشتن مدیریت خانه ، باید برای نقاط ضعف خود به دنبال راه‌حل باشد، چون برای مدیریت یک خانه، تنها شناسایی نقاط قوت و تکیه بر آن‌ها کفایت نمی‌کند.بهر حال همه افراد دچار نقاط ضعف در وجود خود هستند که می‌تواند او رادر انجام امور دچار مشکل کند.اما برای مدیریت خانه و خانواده ، بهتر است مدیر منزل این نقاط ضعف خود را شناسایی کند. مدیر منزل پس از یافتن بخش‌هایی که در آن‌ها قوی هست متوجه بخش‌های نیازمند پیشرفت می‌شود. به‌کارگیری دیگران برای پوشش دادن نقاط ضعف او و ایجاد یک توازن در کارها به مناسب ماندن روند انجام امور کمک می‌کند.

زمانی که در رهبری امور منزل دچار مشکل می‌شوید و از خود می‌پرسید چگونه کارهای منزل را مدیریت کنیم ، باید توجه کنید که آیا در کار برخی افراد خانواده بهم ‌ریختگی وجود دارد که آرامش شما را گرفته است؟ توصیه می‌کنیم فردی از بین اعضای خانواده پیدا کنید که کار را با حداقل ریخت و پاش به سرانجام برساند.

از اعضای خانواده کمک بخواهید و یا برای انعطاف‌پذیری بیشتر، کتاب و مطالب اینترنتی مطالعه کنید. همچنین می‌توانید دوستانی پیدا کنید که در کارهایی که شما در آن‌ها ضعف دارید بسیار توانا هستند و از آن‌ها یاد بگیرید.

سازمان دهی منزل

در این مرحله برای مدیریت خانه ، بهتر است به کارهای خانه نظم و ترتیب ببخشید.مثلا محلی را برای یک تقویم خانوادگی انتخاب کنید. تقویم خانوادگی باید در مرکز خانه و بهتر است که در آشپزخانه قرار داده شود. دیدن اینکه هر یک از اعضا مشغول چه کاری هستند، به این خاطر اهمیت دارد که مانع فراموشی وظایف می‌شود. این تقویم خانوادگی به مدیر منزل  اجازه می‌دهد وظایف همه را به‌سرعت بنویسد و در صورت تغییر به‌راحتی آن را پاک کند. به‌عبارت‌دیگر یک تقویم منعطف اعضای خانواده  را انعطاف‌پذیر می‌کند.

 همچنین مدیر خانه باید یک لیست هفتگی هم ایجاد کند تا اعضای خانواده مجبور نباشند مرتباً از مدیر خانه سؤال بپرسند. تا جایی که اعضا حاضر به پذیرش وظایف متفاوتی باشند به آن‌ها اجازه ایجاد تغییرات دهند.

یک لیست خرید جاری برای خواربار ایجاد کند تا اعضای خانواده در صورت مشاهده رو به اتمام بودن موجودی خانه و یا نیاز داشتن به یک‌چیز خاص قادر به اضافه کردن موارد به لیست باشند.

همچنین مدیرمی‌تواند برای به حداقل رساندن استرس، یک ردیف برای درج شماره تلفن‌ها در نظر بگیرد.

در پیش گرفتن یک روال همیشگی برای خرید خواربار

خرید بخش مهمی از امور منزل است و باید بابرنامه و حساب شده صورت گیرد. به عنوان یک مدیر خانه،باید بدانید که  با وجود هرج و مرج چگونه مدیریت خانه را به عهده بگیرید و کارهای منزل را رهبری کنید.پس لازم است مشخص کنید که خرید خواربار در چه زمانی از ماه انجام می‌شود و چه مقدار هزینه برای آن صرف خواهد شد. دانستن زمان انجام خرید ماهانه استرس همه را به حداقل می‌رساند و مدیریت موجودی و هزینه‌ها را آسان‌تر می‌ کند.

مشخص کردن مکانی برای نگهداری نامه ها

اگر یک مکان مشخص برای نامه‌ها وجود نداشته باشد،امکان روی هم تلنبار شدن آن‌ها وجود دارد. با قرار دادن نامه‌ها در جایی که مدیر خانه قادر به بررسی هفتگی آن‌ها باشد درهم‌ریختگی را به حداقل برسانید.

همچنین بهتر است  فضایی را به نامه‌های مهم اختصاص دهید تا وقتی یکی از اعضای خانواده  از مدیر خانه تقاضای امضای برگه اجازه‌نامه می‌کند یا یک قبض نیاز به پرداخت دارد، چیزی گم نشود. مدیر خانواده باید هر روز عصر این محل را بررسی کند و امضاهای موردنیاز را انجام دهد. فرزندان نیز باید هر روز صبح قبل از رفتن به مدرسه آن را چک کنند.

تهیه لیست و جدولی از وظایف

پیشنهاد می شود که مدیر خانه برای انجام بهتر مدیریت خانه و خانواده لیست و جدولی از وظایف را تهیه کند. بسیاری از افرادی که مدیریت خانه را بر عهده می‌گیرند، خصوصا خانم‌های خانه‌دار، سعی می‌کنند به تنهایی تمامی کارهای خانه را انجام دهند. در حالی که این کار نادرست است و موجب ناتمام ماندن کارها  و تضعیف آنان خواهد شد. یکی از بهترین راه‌ها برای مدیریت خانه کمک گرفتن از سایراعضای خانواده  می باشد، نه تنهایی انجام دادن آن‌ها. یک جدول هفتگی از وظایف تهیه کنید تا هر یک اعضای خانواده وظیفه‌ای داشته باشد و بار کل کارهای منزل روی دوش یک نفر نباشد. تقسیم وظایف توسط مدیر خانواده جزئی از ساختار مفهوم مدیریت تجاری است.

همچنین جدول وظایف اعضای خانواده در منزل به دلایلی از جمله کمک گرفتن از دیگران برای مدیریت منزل، تقویت اعتماد به‌نفس فرزندان و آموزش مسئولیت‌پذیری مفید است.

مدیر خانه می تواند جدولی از وظایف طراحی کند و یا قالب قابل ‌چاپ آن را در اینترنت پیدا کند.

اختصاص دادن منطقه مخصوصی به شلوغی و در هم‌ ریختگی

با اینکه هدف از داشتن یک خانه سازمان ‌یافته از بین بردن بهم‌ ریختگی است، اما خواه ‌ناخواه در هم‌ ریختگی اتفاق می‌افتد. پس می‌توان ماهی یک‌ بار به این شلختگی‌ها را رسیدگی کرد تا از کنترل خارج نشوند.

اختصاص دادن روزهایی به تمیزکاری جامع خانه

یکی دیگر از راه های مدیریت خانه این است که مدیر روزهایی را به تمیزکاری جامع خانه اختصاص دهد. یک یا دو بار در سال، در زمان‌های تغییر فصل، به تمیزکاری مناطقی از خانه که در حالت عادی چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرند بپردازید. آلودگی انباشته شده در این اماکن می‌تواند موجب بیماری‌های تنفسی یا انواع حساسیت‌ها شود. رسیدگی منظم به نواحی از خانه که به‌ ندرت تمیزکاری می‌شوند، باعث حفظ ظاهر و حس تمیزی خانه در تمام طول سال می‌شود.

آموزش خانواده

یکی دیگر از روش های مدیریت خانه و خانواده ، آموزش خانواده می باشد.برای انجام این کار بهتر است یک دورهمی خانوادگی برگزار کنید. پس از انتخاب مدیر خانواده باید موقعیت را به کل خانواده توضیح دهید. با اینکه ممکن است در ابتدا برخی از افراد خانواده تعجب کنند، اما با دیدن رتق  ‌وفتق بهتر امور خانه با این شیوه جدید، با مدیر همراه می‌شوند.

نقش مدیر خانه و هدف مدیریت خانه مشابه یک کسب ‌و کار را برای اعضای خانه توضیح دهید.

بهتر است مدیر خانه امور کلی منزل‌ را برای همه شرح دهد تا هر فرد دسته‌ای که در آن قوی‌تر است را بشناسد. اگر شخصی در بخشی که مدیر خانه ضعف دارد قوی است،او را برای کمک در آن بخش به‌کار گیرد.

همچنین درصورتی‌که برای مساعدت با مدیر خانواده در نقاط ضعف او قصد کمک آوردن از خارج خانه‌دارید، این مطلب را با اعضای خانه در میان بگذارد.

توضیح تغییرات سازمانی جدید

برای مدیریت خانه ، باید مدیر برنامه ای  شامل ایجاد یک تقویم خانوادگی، یک جدول وظایف خانگی و یک نظام نامه‌نگاری جدید  داشته باشد. عادت کردن به همه این‌ها زمان‌بر است. نحوه کارکرد هر یک از این موارد را به طور کامل توضیح دهید.

اگر خانواده تاکنون با چنین سطحی از سازمان‌دهی رو به‌رو نبوده است، این گردهمایی خانوادگی را به عنوان یک جلسه «آموزشی» برای «کارکنان جدید» فرض کنید. البته طبیعی است که آموزش در جریان زندگی روزمره هم ادامه خواهد داشت.

توافق کردن در مورد مقررات جدید در خانه

هیچ خانه ای بدون مقررات نمی باشد.کسانی که قصد اداره هدفمند امور خانه را دارند و به عنوان مدیر خانه شناخته شده اند، باید یک سری قوانین ثابت را برای مدیریت خانه وضع کند. این کار تصور واضحی از آنچه از تک‌تک اعضای خانواده انتظار می‌رود ارائه می‌کند. وقتی توقعات افراد ناگفته می‌ماند، ناامیدی حاصله می‌تواند منجر به عصبانیت یا حتی تنفر گردد.

تعریف مجموعه‌ای از مقررات مانع از ایجاد چنین توقعاتی می‌شود و به این صورت از خشم و عصبانیت جلوگیری می‌شود. عصبانیت کمتر به معنای یک‌ خانه‌ شادتر است. این نتیجه خوشایند اداره صحیح یک خانه است.

مطمئن باشید که در تعریف این قوانین صدای همه شنیده شود. این کارمانع دلخوری و سرکشی عده‌ای خواهد شد.

 بهتر است مدیر منزل مقرراتی که مورد موافقت قرار گرفته‌اند را یادداشت کند. حتی می‌تواند آن را در کنار تقویم خانوادگی نصب کند.

ساختن بیانیۀ مأموریت خانوادگی

گام نهایی برای متحد ساختن خانواده تحت این سبک جدید مدیریتی، ایجاد یک بیانیۀ مأموریت با مشارکت همه است. این بیانیه می‌تواند یک تکیه‌کلام یک ‌جمله‌ای باشد که ارزش‌های خانوادگی را توصیف می‌کند.

---